E-materiały do kształcenia zawodowego

Gatunki wierzb plecionkarskich i warunki ich uprawy

DRM.01. Wykonywanie wyrobów koszykarsko‑plecionkarskich - koszykarz‑plecionkarz 731702

bg‑green

Słownik pojęć do e‑zasobu

1
dosadzanie
dosadzanie

Proces uzupełniania zrzezów, które nie podjęły funkcji życiowych.

magnez
magnez

Składnik pokarmowy regulujący procesy wzrostu i rozwoju rośliny, wpływa na jej gospodarkę wodną i wytwarzanie barwników, przede wszystkim chlorofilu. Aktywuje procesy związane z pobieraniem składników mineralnych z gleby.

odziomkowe odcinki pędów
odziomkowe odcinki pędów

Dolna część pędu.

podłoże luźne
podłoże luźne

Rodzaj podłoża charakteryzujący się dużą przepuszczalnością wody, przewiewnością i skłonnością do nagrzewania. Podłoże wymagające nawożenia.

potas
potas

Jeden z najważniejszych składników pokarmowych roślin, decydujący o ich jakości. Zawartość potasu w glebach wynosi od 0,8 do 2,5%. Niedobory potasu powodują zahamowanie wzrostu roślin.

stopień rozgałęzienia
stopień rozgałęzienia

Współczynnik określający ilość gałęzi bocznych wyrastających z rośliny.

środkowe odcinki pędów
środkowe odcinki pędów

Część pędu wikliny stosowana w celu otrzymania zrzezow.

wierzba amerykanka
wierzba amerykanka

Najpowszechniejszy i najbardziej pożądany gatunek wikliny koszykarskiej. Pędy jednoroczne rośliny mają średnią grubość, wysokość około 2,5 m, smukłe, silnie zbieżyste. Roślina posiada słabą tendencję do rozgałęziania. Kora pędu jest w  dolnej części brunatnozielona, w  górnej wiśniowozielona. Liście lancetowate, 12 cm długości i 3‑4 cm szerokości, o brzegach ząbkowanych, ostro zakończonych, w  dolnej części pędu w kolorze zielonym w górnej purpurowej. U nasady ogonka liściowego występują dwa przylistki. Nerw główny i ogonek zabarwione są na różowo. Pączki duże, brunatnowiśniowe, ostro zakończone. Wierzba amerykanka daje cienkie, dające się łatwo korować pręty o  białym, twardym drewnie i bardzo małym rdzeniu, które są odporne na złamanie, kolankowanie i zginania.

wierzba długokończysta
wierzba długokończysta

Zwykle wysoki krzew, posiadający pędy z drzewnymi listewkami 5‑12 mm długości na 4‑6 letnich gałązkach o średnicy przynajmniej 1 cm. Pędy rośliny są początkowo gęsto, krótko, odstająco, białosrebrzyście owłosione. Pąki kwiatowe wyraźnie owłosione, ich łuski pękają zimą.

wierzba migdałowa
wierzba migdałowa

Roślina posiadająca wiele odmian: szerokolistną, długolistną, różnobarwną. Charakteryzuje się dość grubymi, giętkimi, błyszczącymi pędami o  twardym drewnie i  małym rdzeniu. Barwa kory: oliwkowozielona, na starszych pędach kora łuszczy się charakterystycznymi płatami. Młode pędy owłosione. Posiada sztywno osadzone, gęsto piłkowane liście o długości 5‑10 cm, które na wierzchu są ciemnozielone i błyszczące, od spodu sinozielone, o  żółtym nerwie. Przylistki w  kształcie skrzydełek sterczących ku górze. Pączki nagie, owalne, brązowe. Wierzba migdałowa daje pręty odporne na kolankowanie i złamania, o drewnie twardym i elastycznym, ulegające łatwo korowaniu.

wierzba purpurowa
wierzba purpurowa

Roślina mająca wiele odmian, np: zwisającą, delikatną, karłową. Posiada pędy średniej długości barwy czerwonej (młode) lub oliwkowoszarej i  błyszczącej (starsze). Liście lancetowate, z  rozszerzonym wierzchołkiem, długości 5‑10 cm, powyżej połowy piłkowane, na wierzchu ciemnozielone, pod spodem matowe z  sinym nalotem ulegającym ścieraniu i  żółtym nerwem. Pączki długie, ostro zakończone, nabrzmiałe, gładkie, zielonożółte lub czerwonobrązowe z czarnymi końcówkami. Pręty wierzby purpurowej z trudnością się korują, po okorowaniu mają odcień żółtawo- cytrynowy.

wierzba wiciowa - konopianka
wierzba wiciowa - konopianka

Najbardziej rozpowszechniony obok wierzby amerykanki gatunek wierzby plecionkarskiej w Polsce. Posiada liczne odmiany, jak: Engela, królewska, olbrzymia. Pędy rośliny są prosto wzniesione do 4 m długości, dość grube, tępo zakończone, o barwie kory od oliwkowozielonej do szarozielonej w  części wierzchołkowej. Młode pędy charakteryzują się gęstym, szarozielonym owłosieniem. Posiada równowąskie lub lancetowate liście o  długości 20‑25 cm, z  zaostrzonymi wierzchołkami, z gładkimi, falistymi brzegami zawiniętymi na dolną stronę barwy matowozielonej. Małe lancetowate przylistki odpadają wcześnie. Pączki przylegające, wąskie, tępe, w kolorze pędu, zimą posiadają owłosienie.

Wierzba konopianka daje grube pręty, o  dużym rdzeniu, podatne na łamanie i  kolankowanie, które można łatwo korować. Nadaje się do uprawy na kije wiklinowe.

wierzchołkowa część pręta
wierzchołkowa część pręta

Górna część pręta.

wiklina biała
wiklina biała

Wiklina powstała z okorowania wikliny zielonej. Powstaje w wyniku procesu zwanego moczarkowaniem, czyli przez namoczenie zielonych prętów wikliny w zbiornikach z wodą.

wiklina czerwona
wiklina czerwona

Wiklina pozyskiwana w procesie korowania wikliny gotowanej. Drewno wikliny w czasie jej gotowania, barwi się na kolor ceglastobrązowy, pod wpływem barwników i kwasu salicylowego zawartych w  korze. Po okorowaniu i wysuszeniu pręty mają ten kolor w różnych odcieniach, w zależności od gatunku wikliny.

wiklina powietrznie sucha
wiklina powietrznie sucha

Wiklina, która osiągnęła stan równowagi higroskopijnej, który jest osiągnięty wówczas, gdy wilgotność drewna i warunki klimatyczne (wilgotność względna powietrza i jego temperatura) ustalą się w ten sposób, że drewno ani nie oddaje wody, ani też jej nie wchłania. W polskich warunkach klimatycznych pręt suszony na wolnym powietrzu uzyskuje stan równowagi higroskopijnej przy wilgotności około 13‑15%.

wiklina zielona
wiklina zielona

Świeże pręty jednoroczne, po ścięciu mają dużą wilgotność i stanowią surowiec do produkcji wikliny białej lub czerwonej. Wyplata się też z niej niektóre modele koszy.

zrzez
zrzez

Części pociętego pędu, które po wysadzeniu do gleby ukorzeniają się, tworząc nową roślinę.