Temat: Układ krwionośny – drogi i autostrady organizmu

Adresat

Uczniowie klasy IV szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa IV
IV. Ja i moje ciało. Uczeń:

1. wymienia układy budujące organizm człowieka: układ kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy, nerwowy i podaje ich podstawowe funkcje;

2. wskazuje na planszy, modelu i własnym ciele układy budujące organizm człowieka oraz narządy zmysłów;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie opisują budowę i funkcję układu krwionośnego

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać rolę krwi w procesie oddychania i odżywiania;

• odróżniać tętnice i żyły;

• omawiać znaczenie serca w krążeniu krwi.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duży plastikowy pojemnik, namoczone hydrożelowe kulki w kolorze czerwonym, białe piłki pingpongowe, zabarwiona na jasnożółto woda i bezbarwna folia piankowa;

• zegarek z sekundnikiem.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

• Nauczyciel zaprasza na zajęcia pielęgniarkę szkolną.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel zapisuje na tablicy i objaśnia pięć lub więcej nowych dla uczniów słówek związanych z tematem lekcji. Następnie odtwarza nagranie audio abstraktu, prosząc uczniów, by podnieśli do góry dłoń, kiedy usłyszą któreś z zanotowanych na tablicy słów. Uczestnicy zajęć mogą również notować, ile razy udało im się dane słówko wychwycić.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali z abstraktu akapit Z czego składa się krew? oraz porównaniem krwinek czerwonych, białych i płytek krwi w Galerii 1. Następnie nauczyciel przygotowuje wraz z uczniami model krwi – wyjaśniając uczniom proporcje (namoczone kulki żelowe w kolorze czerwonym to erytrocyty, białe piłki pingpongowe to leukocyty, a kawałki bezbarwnej pianki to płytki). Następnie dolewa odpowiednią ilość jasnożółtej wody jako przykład osocza. Uczniowie wyjaśniają, których krwinek jest najwięcej i dlaczego ludzka krew ma określone zabarwienie.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby wyszukali w pierwszym akapicie z czego zbudowany jest układ krwionośny. Nauczyciel wyświetla uczniom tabelę, w której wybrany uczeń wypisuje w kolejnych kolumnach te elementy. Następnie uczniowie czytają akapit Jak pracują serce i naczynia krwionośne? i wyszukują informacji, jaką rolę pełni poszczególny element i wpisują pod nim w tabeli. Wybrani uczniowie odczytują informacje, nauczyciel koryguje ich poprawność.

• Nauczyciel pyta uczniów, co to jest tętno? Prowadzący lekcję zaprasza na zajęcia pielęgniarkę szkolną, która zaprezentuje uczniom jak poprawnie zmierzyć tętno. Nauczyciel poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie uczniowie wykonują doświadczenie, odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Nauczyciel wskazuje osobę, która dzieli się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśnia zasadność zanotowanych przez siebie wniosków.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

Praca domowa

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Circulatory system – the body’s roads and motorways

The digestive and respiratory systems deliver oxygen and nutrients to the body. They have to reach all cells in the body. However, it’s also necessary to remove waste, i.e. carbon dioxide and harmul metabolic products. This is done by the cardiovascular system composes of the heart and blood vessels. It may be compared to a complex network of roads that travel trough the entire body. The major roads are arteries and veins, whereas the capillaries are local roads. Blood flows are as a result of the heart beating.

Contrary to appearanes, blood is not only a liquid. It also contains blood cells. The most common are red blood cells that carry oxygen and carbon dioxide. In addition, there are also white blood cells that protect the body from illnesses and blood platelets that are involved in the formation of blood clots, if a blood vessel is damaged. The liquid part of blood is known as plasma, which is composed mainly of water, dissolved proteins and other substances.

As you already know, the circulatory system is composed of the heart and blood vessels. The heart is an organ the size of a closed fist, located to the left side of the chest. It serves as a pump – rhytmically contracting and, by doing so, pumping blood to the arteries. Because this pump is very strong, arteries must be thick, resilient and elastic – otherwise they could tear under the force of blood being pumped. Arteries branch off into increasingly thinner arterioles until they become capillaries. Capillaries carry blood to all cells in the body. Blood then returns to the heart – this time through veins. Blood flows significantly slower and under lower pressure in veins than in the arteries, that’s why their walls are thinner and more fragile. Similarly to arteries, veins form a system of tubes with varied thickness – starting with thin veins which then merge into incresingly thicker veins until they become main veins that carry blood to the heart.

The heart contracts rhythmically, that’s why blood flows to the arteries in waves, causing their tissues to regularly expand slightly. This knowledge is helpful when measuring heart rate, also known as the pulse.

• Blood carries oxygen and nutrients to cells and removes carbon dioxide and metabollic products.

• The circulatory system is composed of the heart and blood vessels: veins, arteries and capillaries. Arteries are vessels through which blood leaves the heart, whereas veins are vessels through which blood returns to the heart.

• Blood is composed of plasma and blood cells: red blood cells, white blood cells and platelets.