Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie – zgodnie z podstawą programową – celów kształcenia w zawodzie technik mechatronik 311410. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – celów kształcenia: eksploatowania urządzeń i systemów mechatronicznych.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia

ELM.06.3. Obsługa urządzeń i systemów mechatronicznych

Uczeń:

ELM.06.3.6. ocenia stan techniczny urządzeń i systemów mechatronicznych,
ELM.06.3.7. stosuje zasady dotyczące lokalizowania uszkodzenia urządzeń i systemów mechatronicznych

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Zasób „Instalacja oprogramowania”DtZxhtsQa„Instalacja oprogramowania” to film instruktażowy pozwalający użytkownikowi na ćwiczenie zadań zawodowych z zakresu programowania urządzeń (transportera, manipulatora, robota przemysłowego, itp.) i systemów mechatronicznych (np. układ regulacji temperatury itp). Film powinien zawierać instrukcję instalacji oprogramowania do programowania układów programowalnych, wizualizacji i symulacji procesów. Zasób „Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych”DDubw0rSV„Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych” to program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie, który pozwala użytkownikowi na ćwiczenie zadań zawodowych z zakresu kontroli urządzeń i systemów mechatronicznych np. transportera.

Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDfgfnsqH7Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają sprawdzić poziom opanowania wiedzy i umiejętności. Można je potraktować jako pracę domową – utrwali to wiedzę uczniów w zakresie najważniejszych zagadnień i przygotuje do pytań na pisemnym egzaminie zawodowym.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDmhiihhDSSłownik pojęć dla e‑materiału objaśnia specjalistyczne słownictwo używane w e‑materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDIm7VL0uOPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD14iCB3jWPrzewodnik dla uczącego się wskazuje i instruuje, w jaki sposób wykorzystać e‑materiał do samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaD94lOBRxeNetografia i bibliografia to wykaz źródeł, na bazie których został opracowany e‑materiał i z których można korzystać, przygotowując się do egzaminu zawodowego.

• Instrukcja użytkowaniaD35WVJl0yInstrukcja użytkowania wyjaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z kontrolą urządzeń i systemów mechatronicznych.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Film instruktażowy „Instalacja oprogramowania”

Praca indywidualna i całego zespołu klasowego

Przed emisją filmu uczniowie zapoznają się z pytaniami, na które będą szukali odpowiedzi w multimedium. W trakcie oglądania materiału powinni sporządzać notatki.

Przykładowe pytania:

Po zakończeniu filmu następuje rozmowa, w trakcie której chętni/wybrani uczniowie odpowiadają na pytania. Reszta zespołu klasowego i nauczyciel weryfikują poprawność wypowiedzi i w razie potrzeby ją uzupełniają.

Film instruktażowy „Instalacja oprogramowania”

Cała klasa, praca w grupach

Nauczyciel prosi uczniów, by podzielili się na dwie grupy. Informuje, że będą uczestniczyć w dyskusji.

Wyjaśnia, że ten typ dyskusji określany jest jako akwarium. Nauczyciel informuje, że pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na zadany temat. Jeśli uczniowie nie potrafią sami znaleźć argumentów, nauczyciel może na początku udzielić im podpowiedzi: Jakie elementy/narzędzia będą potrzebne? O czym trzeba pamiętać, jeśli chodzi o bezpieczeństwo? Jak dana kamera musi być umiejscowiona?

Nauczyciel przypomina też zasady obowiązujące w czasie dyskusji, np. mówić zwięźle i na temat, nie obrażać innych, nie przerywać innym, nie podnosić głosu, słuchać uważnie wypowiedzi innych itp.

Nauczyciel wyjaśnia, że w tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu debaty. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji.

Po zakończeniu debaty uczniowie mogą zamienić się rolami. Następnie nauczyciel prosi wybranych/chętnych uczniów o dokonanie oceny umiejętności prowadzenia dyskusji, trzymania się tematu, doboru argumentów itp. kolegów z grupy dyskutującej.

Film instruktażowy „Instalacja oprogramowania”

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji film instruktażowy.

• Zadaniem uczniów jest wykonanie notatek. Uczniowie przekazują później notatkę koleżance lub koledze siedzącym obok – osoba, która otrzymuje kartkę, musi sprawdzić, czy wszystkie zawarte w niej informacje są poprawne.

• Pod koniec lekcji nauczyciel zadaje uczniom pytania, korzystając np. z interaktywnych materiałów sprawdzających, obecnych w tym e‑materiale, aby sprawdzić poziom przyswojonej przez uczniów wiedzy. Zadania rozwiązywane są w formie klasowego turnieju, klasę można podzielić na grupy. W mniejszych zespołach klasowych gra będzie miała charakter indywidualny.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie „Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych”

Praca indywidualna

Uczniowie samodzielnie zapoznają się z tym nowoczesnym narzędziem edukacyjnym i wcielają w stosowne role. Wykonują zawarte w nim polecenia. Nauczyciel w razie potrzeby pomaga uczniom przejść przez zadania, naprowadzając ich pytaniami. W ramach podsumowania wykonują dołączone do symulatora ćwiczenia.

Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

Film instruktażowy „Instalacja oprogramowania”

Praca w grupach

Uczniowie przygotowują lekcję odwróconą. Zespół klasowy zostaje podzielony na kilka grup, które przygotowują prezentacje multimedialne na temat przydzielonych im zagadnień. Prezentacje mogą powstawać zdalnie na dostępnych platformach internetowych. Powinny zawierać ilustracje, rysunki, materiały filmowe, a czas ich trwania nie powinien przekroczyć 7 min. Prelegenci mogą też przygotować pytania pobudzające do aktywnego słuchania.

Prezentacje mogą być oceniane wg następujących kryteriów:

• poprawność merytoryczna;

• trafny wybór egzemplifikacji wizualnej;

• estetyka wykonania.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie „Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych”

Program może mieć zastosowanie w tzw. lekcji odwróconej, w przypadku tematów związanych z omawianiem poszczególnych kroków, które należy podjąć podczas kontroli urządzeń i systemów mechatronicznych. Na przykład nauczyciel zadaje uczącym się zadanie domowe, które polega na przypomnieniu sobie informacji o tych zasadach. Podczas lekcji nauczyciel odnosi się do wiadomości powtórzonych oraz do nowych treści z zakresu odpowiedniego montażu kamer i rejestratorów tak, by ze sobą współpracowały.

Przygotowanie indywidualne w domu do lekcji odwróconej może polegać na następujących działaniach:

• nauczyciel prosi uczących się, aby zapoznali się np. z multimedium;

• podczas lekcji w klasie nauczyciel weryfikuje wiedzę uczących się, np. zapraszając, aby chętne osoby opowiedziały o różnicach w funkcjonowaniu kamer, w zależności od tego, czy są zamontowane wewnątrz, czy na zewnątrz budynku;

• w razie potrzeby nauczyciel podaje dodatkowe wiadomości, uzupełnia wiedzę uczących się. Można także poprosić, aby uczący się wzajemnie się uzupełniali, poprawiali.

Indywidualizacja pracy z uczniem, w tym z uczniem ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotnie nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.

Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów. Przy pracy z filmem należy pamiętać o tym, że:

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do materiałów filmowych;

• przy podziale klasy na grupy należy wziąć pod uwagę, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy);

• uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z filmem lub sekwencjami filmowymi stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu: I część filmu + zadania, II część filmu + zadania itd. lub jedna sekwencja i jedno zadanie), w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• podczas rozmowy należy pamiętać, aby nie zmuszać do wypowiedzi na forum klasy osób z trudnościami w komunikacji; mogą się one wykazać w pracy w grupach;

• uczniowie uzdolnieni plastycznie mogą wykonywać rzuty za pomocą rysunków realistycznych, natomiast ci z trudnościami – za pomocą rysunków symbolicznych.

Przy programie ćwiczeniowym do projektowania przez dobieranie:

• osoby słabowidzące powinny mieć możliwość odsłuchania treści materiału podczas lekcji;

• uczniowie z zaburzeniami koncentracji powinni mieć pracę dzieloną na etapy, podobnie uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu;

• przy wykonywaniu ćwiczeń należy zadbać o to, aby uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na wykonanie zadania.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy (przy czym Windows 7 nie jest już wspierany przez Microsoft);

• OS X $\mathrm{10.11.6}$ lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $\mathrm{69.0.3497.100}$;

• Firefox w wersji $\mathrm{62.0.2}$;

• Safari w wersji $11.1$;

• Opera w wersji $\mathrm{55.0.2994.44}$;

• Microsoft Edge w wersji $\mathrm{42.17134.1.0}$;

• Internet Explorer w wersji $\mathrm{11.0.9600.18124}$.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści