Rqg3gk1SUZ56N

World War I and the Second Polish Republic – a repetition lesson

Gdynia 1938. Transatlantic Marine Station.
Source: domena publiczna.

Links to lessons: 1 , 2 , 3 , 4 , 5

Links to the abstracts: 1, 2, 3, 4, 5

You will learn
  • you will talk and discuss topics from the given themes;

  • you will consolidate the material from the lessons: „Why ‘Great’? Why ‘World’? War of 1914‑1918”, „Not just Piłsudski and Dmowski. The Fathers of Polish Independence.”, „I know where Poland is located on the map. Fight for the borders of the Second Polish Republic”, „Let's do what we do! Attitudes of Poles under partitions”, „Development of Gdynia, and other economic achievements of the Second Polish Republic”

  • you will consolidate the vocabulary learned during the lesson.

Before the lesson

RPQLMs6HPD6pe
Sformułuj zagadkę odnoszącą się do tematu: „Not just Piłsudski and Dmowski. The Fathers of Polish Independence.”

Repetition

Exercise 1

Listen to the recording and write down questions you could ask your friend or colleague to check if he understood the text read. Also note the expected answers.

R1DuUlOBtCakh
Nagranie dźwiękowe abstraktu
R1UqadsmizPp0
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Exercise 2

Complete a multiple‑choice test question about the text below.

Political conditions after World War I allowed Poland to regain its independence on November 11, 1918. One of the most important problems of the reviving state was the struggle to define its territory. At the beginning, the Polish state was limited to the western part of the Russian and Austrian partitions. The fight for borders, which lasted several years, began. A successful uprisinguprisinguprising against Germany broke out in Wielkopolska. As a result of three uprisings and a plebiscite in Upper Silesia, Poland gained the third part of this country. The reborn Polish Army undertook fight in the east, firstly with Ukrainians for Lviv, then with Soviet Russia that posed a threat to the existence of the Republic of Poland. The Polish victory in the Battle of Warsaw (the so‑called Miracle at the Vistula) in August 1920 turned out to be of a key meaning. It was not possible to rebuild the Republic of Poland within the borders from before partitions, but the reborn Polish state included lands from all three partitions, including with access to the sea. The main cities were Warsaw, Cracow, Poznań, Lviv and Vilnius.

R1CZ03mDJGNgB
Ułóż trzy pytania quizowe odnoszące się do tekstu powyżej i daj je do rozwiązania swoim kolegom i koleżankom.
R1F4iJCMeQIX7
Exercise 3
Complete the sentences. World War I (or the Great War) broke out in {tu uzupełnij} as a result of the conflicting interests of {tu uzupełnij}. It ended in the autumn of 1918 with the defeat of Central Powers. Millions of {tu uzupełnij} died, European countries plunged into an {tu uzupełnij} crisis. A wave of revolution swept through Europe, which resulted in the abolition of the {tu uzupełnij}, German and Austro-Hungarian monarchies. Thanks to {tu uzupełnij} and Roman Dmowski, and as a result of favorable circumstances, Poland regained its {tu uzupełnij}. Możliwe odpowiedzi: 1. Józef Piłsudski, 2. World powers, 3. independence, 4. intellectuals, 5. moral, 6. 1914, 7. soldiers, 8. Russian, 9. European powers, 10. Italian, 11. 1915, 12. economic.
Exercise 4
Własnymi słowami zdefiniuj wybrane terminy ze słownika.
Własnymi słowami zdefiniuj wybrane terminy ze słownika.
R10I2kJnjTjCg
Economy of the Second Polish Republic, with the Central Industrial District
Source: Krystian Chariza i zespół.
R7NYoAQtvODOz
Wybierz jedno zagadnienie opisane w abstrakcie. Poszerz swoją wiedzę na jego temat, szukając dodatkowych informacji w dostępnych ci źródłach (np. w internecie, encyklopedii lub specjalistycznych publikacjach).
RlywA3uX9ifZo
Zaprezentuj koledze lub koleżance informacje, które udało ci się znaleźć.
RDC91tu9H25MB
Exercise 5
Wyjaśnij pojęcia: Taken territories, Passive resistance, Germanization, Russification, Autonomy.

Keywords

independence, regaining independence, Dmowski, Piłsudski, regain of independence, Second Republic of Poland, plebiscite, Józef Piłsudski, Roman Dmowski

Glossary

Triple Alliance
Triple Alliance
R53HtlzdIbtU8
Nagranie dźwiękowe słówka

Trójprzymierze – inaczej państwa centralne, tajny obronny układ pomiędzy trzema państwami – Niemcami, Austro‑Węgrami i Włochami (do 1915 r.) w okresie przed i w czasie I wojny światowej. Po odejściu Włoch z Trójprzymierza, termin ten oznaczał sojusz Niemiec, Austro‑Węgier i Turcji, która przystąpiła do porozumienia w sierpniu 1914 r.

Triple Entente
Triple Entente
RD9MQb9AWpPra
Nagranie dźwiękowe słówka

Trójporozumienie – inaczej ententa, w czasie I wojny światowej przymierze państw utworzone przez Rosję, Francję i Wielką Brytanię i ich sojuszników.

colony
colony
Raf78PGwed4zg
Nagranie dźwiękowe słówka

kolonia – posiadłość państwa, która znajduje się poza jego granicami, ale bezpośrednio mu podlega.

propaganda
propaganda
R1ZmQyPmMsbdF
Nagranie dźwiękowe słówka

propaganda – działania medialne zmierzając do zmiany poglądów, postaw i zachowań odbiorcy zgodnie z oczekiwaniami propagandzisty.

u‑boot
u‑boot
R1RQpZqakDoPb
Nagranie dźwiękowe słówka

u‑boot – niemiecki okręt podwodny.

trenches
trenches
R1N0uiJ99cF2v
Nagranie dźwiękowe słówka

okopy – fortyfikacja ziemna w postaci głębokiego rowu, wykopu chroniąca przed ostrzałem przeciwnika.

pacifism
pacifism
RcdRnAqsv1kX4
Nagranie dźwiękowe słówka

pacyfizm – ruch społeczny, którego celem jest propagowanie pokoju i potępienie wszelkich działań wojennych.

Diplomacy
Diplomacy
ROX9TGu8Hh0Dg
Nagranie dźwiękowe słówka

Dyplomacja – wszelkie czynności jakie prowadzi państwo w celu rozwiązania w pokojowy sposób problemów międzypaństwowych.

Independence
Independence
R1IsSPIyhFxXQ
Nagranie dźwiękowe słówka

Niepodległość – niezależność państwa od wpływu innych państw, instytucji na swoje działania.

Authority
Authority
RRfabukUQFtm2
Nagranie dźwiękowe słówka

Autorytet – osoba lub instytucja ciesząca się uznaniem i szacunkiem.

Federation
Federation
R11scpdi4DSno
Nagranie dźwiękowe słówka

Federacja – forma organizacji państwa, które składa się z mniejszych posiadających autonomię państw związkowych, np. stanów, prowincji itp.

Nationalism
Nationalism
R1QL0wtX74Y1S
Nagranie dźwiękowe słówka

Nacjonalizm – pogląd głoszący wyższość danego narodu nad innymi.

Armistice
Armistice
R1ZNkWY49aTF1
Nagranie dźwiękowe słówka

Rozejm – inaczej zawieszenie broni, oznacza czasowe wstrzymanie działań zbrojnych między walczącymi stronami.

Plebiscite
Plebiscite
R5wLmpzWNggep
Nagranie dźwiękowe słówka

Plebiscyt – forma głosowania, wyrażenie woli ludności w sprawie przyłączenia jakiegoś spornego terytorium do któregoś z toczących o niego spór państw.

Mediation
Mediation
RZzUzAbFdSKtd
Nagranie dźwiękowe słówka

Mediacja – metoda rozwiązywania sporów, w której osoba lub państwo nie będące stroną konfliktu, a ciesząca się zaufaniem, pomaga w znalezieniu kompromisu i dojściem do porozumienia.

Uprising
Uprising
R29w8EfJygQrb
Nagranie dźwiękowe słówka

Powstanie – wystąpienie ludności przeciwko dotychczasowej władzy lub porządkowi. Często ich celem jest odzyskanie niepodległości państwowej lub przyłączenie jakiegoś spornego terytorium do innego państwa.

Rebellion
Rebellion
R1L7Qm6D1He1W
Nagranie dźwiękowe słówka

Bunt – konspiracyjne wystąpienie, przeważnie grupy wojskowych lub armii, w celu otwartego sprzeciwu wobec panującemu porządkowi prawnemu, któremu podlegają. Powszechnie używa się tego stwierdzenia by opisać wystąpienie wojska przeciwko swoim zwierzchnikom – wojskowym lub cywilnym.

Banner
Banner
RWGdhHIvTU40b
Nagranie dźwiękowe słówka

Transparent – różnorodne w formie, barwie, wielkości i rysunku flagi będące znakiem jakiegoś oddziału, stowarzyszenia, miasta lub instytucji. Wywodzi się z dawnych znaków rozpoznawczych, służących do komunikacji między dowództwem a oddziałami.

Free city
Free city
R1WinLQwmwZGP
Nagranie dźwiękowe słówka

Wolne miasto – inaczej nazywane miasto‑państwo, współcześnie to miasta istniejące na obszarach spornych, posiadają one własny niezależny samorząd oraz terytorium.

President
President
RAGq9DejzGVoh
Nagranie dźwiękowe słówka

Prezydent – w republice, głowa państwa – osoba stojąca na jego czele.

Sejm
Sejm
Rcvlb4iBSjBM9
Nagranie dźwiękowe słówka

Sejm – niższa izba parlamentu w Rzeczypospolitej Polskiej, w której zasiadają wybierani w wyborach powszechnych posłowie – dzisiaj jest ich 460. Jest on najwyższym organem władzy ustawodawczej w naszym kraju. Za datę powstania uważa się rok 1493.

Senate
Senate
R1ZskenurKiP4
Nagranie dźwiękowe słówka

Senat – druga izba, tradycyjnie określana jako izba wyższa parlamentu w Rzeczypospolitej Polskiej. Zasiadają w niej senatorowie, współcześnie w liczbie 100.

Parliament
Parliament
R3sHljddc5JXQ
Nagranie dźwiękowe słówka

Parlament – najwyższy organ władzy w kraju, będący jednocześnie organem władzy ustawodawczej. W Polsce tworzy go połączony razem sejm i senat.

National Democrats
National Democrats
RQrt63ZUlD5NF
Nagranie dźwiękowe słówka

Endecja – Narodowa Demokracja, polski ruch polityczny, a następnie partia polityczna, powstała pod koniec XIX wieku, którego założycielem był Roman Dmowski. Główne hasła były oparte na ideologii nacjonalizmu i zostały wyrażone w publikacji Dmowskiego Myśli nowoczesnego Polaka.

Constitution
Constitution
RLtBNz1uBzKGZ
Nagranie dźwiękowe słówka

Konstytucja – inaczej zwana ustawą zasadniczą. Jest to akt prawny, który najczęściej jest najważniejszym i najwyższym dokumentem stanowiącym prawo z państwie.

Coup d'état
Coup d'état
R15DYleff4v3J
Nagranie dźwiękowe słówka

Zamach stanu – wystąpienie, często z użyciem siły zbrojnej (wojska, milicji, organizacji paramilitarnych itp.), którego celem jest obalenie istniejącej, legalnej władzy i przejęcie kontroli nad państwem.

Harbor
Harbor
R15c1aIJ5TQ7E
Nagranie dźwiękowe słówka

Port – miejsce postoju, rozładunku i obsługi statków pasażerskich i handlowych.

Prime Minister
Prime Minister
R1KesVXLAU2C9
Nagranie dźwiękowe słówka

Premier – osoba stojąca na czele rządu, pierwszy z ministrów.

hyperinflation
hyperinflation
RA3NIocR4nP7l
Nagranie dźwiękowe słówka

Hiperinflacja – bardzo wysoka inflacja, gwałtowny spadek wartości pieniądza.

Currency
Currency
RCKS5xraNIRIY
Nagranie dźwiękowe słówka

Waluta – jednostka monetarna, która jest używana w danym kraju. Inaczej nazwa pieniądza.

big crisis
big crisis
RCeE5QAo0bTzd
Nagranie dźwiękowe słówka

Wielki kryzys – największy kryzys gospodarczy w XX wieku. Rozpoczął się w USA w 1929 roku i trwał do 1933. Objął swym zasięgiem prawie cały świat.

Exchange
Exchange
R53QMULknPXXe
Nagranie dźwiękowe słówka

Giełda – instytucja za pośrednictwem której kupuje się, sprzedaje lub wymienia papiery wartościowe i walutę.

investment
investment
R1MyBHurQjoqm
Nagranie dźwiękowe słówka

Inwestycja – środki finansowe przeznaczone na powiększenie kapitału lub uzyskanie zysków w przyszłości

industrial district
industrial district
R1V9t7JmjmI0H
Nagranie dźwiękowe słówka

Okręg przemysłowy – skupisko zakładów przemysłowych na wybranym, niewielkim obszarze.

Rise
Rise
R1GCYe8UTwbpb
Nagranie dźwiękowe słówka

Powstanie – wystąpienie ludności przeciwko dotychczasowej władzy lub porządkowi. Często ich celem jest odzyskanie niepodległości państwowej lub przyłączenie jakiegoś spornego terytorium do innego państwa.

authoritarianism
authoritarianism
RYNzEU6yTU0nB
Nagranie dźwiękowe słówka

Autorytaryzm - ustrój polityczny, w którym o polityce kraju decyduje przywódca i jego najbliższe otoczenie. Decyzje podejmowane przez przywódcę są zatwierdzane przez marionetkowy, będący pod jego kontrolą, parlament. Istotną rolę sprawuje cenzura i policja polityczna, która tłamsi ewentualną działalność opozycyjną.