Na zakończenie - sprawdź, czy umiesz - Zstąpmy do głębi, czyli o wewnętrznej budowie materii

Rpef9BWlr3uUE1

Ćwiczenie 1

Ryh8QkIprRMrt2

Ćwiczenie 2

R1JSDkUqJBELW1

Ćwiczenie 3

R18v4Jjko6dJy1

Ćwiczenie 4

Ćwiczenie 5

Jak zmienia się energia elektronów w zależności od odległości od jądra? Wstaw właściwe wyrażenie.

R1dDmakcGf0Vq

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R6AHVr8CoADgl

RvSvKANVVAfZq1

Ćwiczenie 5

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 6

RE4IoIZvpdOrq

Wskaż nieprawidłowe zapisy konfiguracji elektronowej dla atomu pierwiastka o liczbie atomowej Z = 18.

[1, 8, 2]
[2, 2, 8]
[8, 8, 2]
[2, 8, 8]

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 7

R1DDnydhOOcPh

Wskaż zapis, który przedstawia konfigurację elektronową atomu pierwiastka chemicznego o liczbie atomowej 17.

$K^{2} L^{8} M^{7}$
$K^{8} L^{2} M^{7}$
$K^{7} L^{8} M^{2}$
$K^{7} L^{10}$

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 8

Dopasuj oznaczenie literowe powłok elektronowych w atomie oraz podaj maks. liczbę elektronów, które mogą się na nich znajdować. Uzupełnij tabelę, wybierając elementy z listy.

R1GBT4HzyOxdo

RqunCdrpjf2Fq

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 8

Połącz w pary symbole powłok elektronowych z maks. liczbą elektronów, jaka może się na nich znajdować.

RYT6Z8zoOTxQS

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 9

Zapisz konfigurację elektronową sodu ${}_{11}{Na}$ .

RAxApGEI0xWjU

R1ZzrtpoOqTwh

Ćwiczenie 9

Zapisz konfigurację elektronową sodu ${}_{11}{Na}$ .

R1SsFq3bHB2kS

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

$K^{2} L^{8} M^{1}$

Ćwiczenie 10

Zapisz konfigurację elektronową siarki ${}_{16}S$ .

RAISIPVWW9FaI

R1WOYKKlTW3A5

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 10

Zapisz konfigurację elektronową siarki ${}_{16}S$ .

RoGUVRz6Fmifk

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

$K^{2} L^{8} M^{6}$

Ćwiczenie 11

Zapisz konfigurację elektronową chloru ${}_{17}{Cl}$ .

RgUC0a5fkwLH0

RaekgZX9Rn00P

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 11

Zapisz konfigurację elektronową chloru ${}_{17}{Cl}$ , wykorzystując symbole powłok.

RRWn6q4LybS33

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

$K^{2} L^{8} M^{7}$

Ćwiczenie 12

R1TR7vrnntR75

Określ prawdziwość zdań.

	Prawda	Fałsz
Im bliżej jądra znajduje się dana powłoka elektronowa w atomie, tym więcej elektronów może ją tworzyć.	□	□
Zapis [2, 8, 2] przedstawia konfigurację elektronową atomu, który zawiera dwanaście elektronów.	□	□
Tylko w przypadku pierwszych dwóch powłok elektronowych obowiązuje reguła, według której elektrony mogą tworzyć kolejną powłokę dopiero po wypełnieniu powłoki niższej maksymalną liczbą elektronów.	□	□
Elektrony walencyjne znajdują się zawsze na pierwszej od jądra atomowego powłoce elektronowej.	□	□

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 13

R6eoJKsQS8y7A

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenie z listy.

dwa elektrony, osiemnaście elektronów, dwa elektrony, konfiguracją, osiem elektronów, niższą, lokalizacją, wyższą, osiem elektronów, osiemnaście elektronów, ściśle określonej, całej

Każdy elektron w atomie porusza się w ................................................ przestrzeni wokół jądra.
Im elektron znajduje się na powłoce bliżej jądra atomowego, tym ma ................................................ energię.
Umowny zapis przedstawiający rozmieszczenie elektronów w atomie nazywa się ................................................ elektronową.
Pierwsza powłoka może pomieścić maksymalnie ................................................,
trzecia zaś .................................................

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 14

Atom of which chemical element has the following electron configuration?

K^{2} L^{8} M^{8}

R6LnIgDt4ltRK

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 15

RHQk42aFJ6AUv

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 16

Poniżej przedstawiono konfigurację orbitalną (zapis klatkowy) pewnego pierwiastka chemicznego.

R1Cxpaz10FAeK

Ilustracja — Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1vFC9PhitQrO

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Poniżej przedstawiono konfigurację elektronową pewnego pierwiastka chemicznego.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{2}

RbbEsgsShTNdi

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 17

Wskaż symbol pierwiastka, którego konfigurację elektronową przedstawiono poniżej:

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{4}

RDMZFGYQHYxx9

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 18

RhKLBLZTUBTIH

Połącz w pary symbol pierwiastka z zapisem jego pełnej podpowłokowej konfiguracji elektronowej.

O

Możliwe odpowiedzi: 1.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2}

, 2.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{1}

, 3.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6}

, 4.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{1}

, 5.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{4}

Na

Możliwe odpowiedzi: 1.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2}

, 2.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{1}

, 3.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6}

, 4.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{1}

, 5.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{4}

K

Możliwe odpowiedzi: 1.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2}

, 2.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{1}

, 3.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6}

, 4.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{1}

, 5.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{4}

Ar

Możliwe odpowiedzi: 1.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2}

, 2.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{1}

, 3.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6}

, 4.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{1}

, 5.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{4}

Mg

Możliwe odpowiedzi: 1.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2}

, 2.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{1}

, 3.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6}

, 4.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{1}

, 5.

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{4}

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 19

Zapisz pełną podpowłokową konfigurację elektronową atomu chloru.

RMyKfscvjmrpj

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Pamiętaj, że kolejność zapełniania podpowłok elektronami jest następująca: $1 s$ , $2 s$ , $2 p$ , $3 s$ , $3 p$ , $4 s$ , $3 d$ , $4 p$ , $5 s$ , itd...

$[{}_{17}{Cl}] : 1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{5}$

R18QkxJqR5xyS2

Ćwiczenie 19

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 20

Uzupełnij zapis orbitalny pełnej konfiguracji elektronowej (zapis klatkowy) atomu manganu, wstawiając strzałki $(⇅)$ w odpowiednie miejsca.

RI4mT6zaQISTV

RhZGmg8zSc0U9

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Pamiętaj o stosowaniu reguły Hunda, według której liczba niesparowanych elektronów, w obrębie danej podpowłoki, musi być możliwie jak największa. Pary elektronowe $(⇅)$ tworzą się dopiero po zapełnieniu wszystkich orbitali danej podpowłoki przez elektrony niesparowane. Niesparowane elektrony muszą mieć tą samą orientację (np. wszystkie niesparowane elektrony rysujemy jako strzałkę skierowaną w górę).

R11P0uZO0C7Wa2

Ćwiczenie 20

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 21

Pewien pierwiastek chemiczny ma następującą podpowłokową konfigurację elektronową:

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{2} 3 d^{10} 4 p^{5}

Ile poziomów orbitalnych jest całkowicie zajętych przez elektrony?

RDjrdqIjODJ6q

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 21

Pewien pierwiastek chemiczny ma następującą podpowłokową konfigurację elektronową:

1 s^{2} 2 s^{2} 2 p^{6} 3 s^{2} 3 p^{6} 4 s^{2} 3 d^{10} 4 p^{5}

Ile poziomów orbitalnych jest całkowicie zajętych przez elektrony?

RN2IuKmmL0IKZ

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 22

Zapisz pełną orbitalną konfigurację elektronową (zapis klatkowy) atomu fosforu.

R1JHl4rUstKTW

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1ZvGVJCmYXS23

Ćwiczenie 22

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 23

RE9dl0N88qE6U1

Uzupełnij zdanie, wybierając właściwe wyrażenia z listy. Izotopy tego samego pierwiastka mają jednakową liczbę:

protonów.
elektronów.
atomową.
elektronów walencyjnych.
powłok elektronowych.
nukleonów.
neutronów.
masową.

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 24

RSFTZuvzJhQuK1

Wskaż zapis przedstawiający izotop chloru, którego jądro zawiera 20 neutronów.

${}_{17}^{37}{Cl}$
${}_{17}^{35}{Cl}$
${}_{20}^{40}{Cl}$
${}_{37}^{17}{Cl}$
${}_{35}^{17}{Cl}$

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 25

Rvul0xMib6W2N1

Oblicz, jaką przybliżoną masę atomową ma izotop kobaltu: ${}_{27}^{59}{Co}$ . Wybierz właściwą odpowiedź.

59 u
32 u
86 u
27 u

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 26

REdeferD95kiX1

Oblicz, jaką masę atomową ma izotop jodu, jeśli w jego jądrze znajdują się 74 neutrony. Wskaż właściwą odpowiedź.

127 u
74 u
53 u
21 u

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 27

R5E25xdaWFF0T1

Oceń, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe.

	Prawda	Fałsz
Każdy z pierwiastków składa się z co najmniej dwóch izotopów.	□	□
Wszystkie izotopy danego pierwiastka mają jednakową masę.	□	□
Tryt zawiera trzy nukleony.	□	□
Masa prezentowana przy symbolu pierwiastka w układzie okresowym jest masą najpowszechniej występującego izotopu tego pierwiastka.	□	□
Masa izotopu jest równa liczbowo w przybliżeniu sumie jego protonów i neutronów.	□	□

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 28

R1FzQLElQ1HxP1

Oblicz średnią masę atomową żelaza, jeśli jego skład izotopowy jest następujący: ${Fe : 5,8 %}_{54}$ , ${Fe : 91,72 %}_{56}$ , ${Fe : 2,1 %}_{57}$ , ${Fe : 0,28 %}_{58}$ . Wskaż poprawną odpowiedź.

55,8546 u
56,2500 u
56,000 u

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 29

RYQusDb7W4iVf1

Oblicz, jaką masę wyrażoną w atomowych jednostkach masy ma 10 000 atomów miedzi, jeśli skład izotopowy tego pierwiastka jest następujący: ${Cu = 69,17 %}_{29}^{63}$ , ${Cu = 30,83 %}_{29}^{65}$ Wskaż właściwą odpowiedź.

636 166 u
10 000 u
65 000 u
630 000 u
29 u
63,616 u

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 30

RMUkewaX3pWs41

Wskaż grupę pierwiastków, których atomy mogą tworzyć wiązania kowalencyjne.

wodór, tlen, azot
sód, chlor, wodór
chlor, tlen, wapń
węgiel, glin, azot

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 31

RFw6CdtUunJxO1

Ustal nazwy gazów szlachetnych, których konfiguracje elektronowe uzyskały atomy pierwiastków chemicznych w cząsteczce chlorowodoru.

wodór: hel, chlor: argon
wodór: neon, chlor: krypton
wodór: hel, chlor: hel
wodór: hel, chlor: neon

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 32

RzdWkL5TqujFV1

Podaj nazwę gazu szlachetnego, którego konfigurację elektronową uzyskały atomy pierwiastków w cząsteczce amoniaku.

azot: neon, wodór: hel
azot: hel, wodór: hel
azot: argon, wodór: neon
azot: neon, wodór: neon

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 33

RgwZDYp2XHcMA1

Oceń, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe.

	Prawda	Fałsz
Wiążąca para elektronowa między dwoma atomami tego samego pierwiastkaw należy w jednakowym stopniu do obu atomów.	□	□
Atomy azotu w cząsteczce azotu uwspólniają jedną parę elektronów.	□	□
W cząsteczce chlorowodoru występuje wiązanie atomowe spolaryzowane.	□	□
Wiązanie podwójne tworzą cztery elektrony.	□	□
W tworzeniu wiązania atomowego biorą udział wszystkie elektrony walencyjne każdego z połączonych ze sobą atomów.	□	□

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 34

Rk3zvkVgo0Oz81

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenia spośród podanych.

elektronowym, elektrony, elektrony, protony, neutronów, dalej od, protony, elektrony, bliżej, protonów, atomowym, neutrony, elektronów, protony, atomy, neutrony

Wiązanie chemiczne łączy ze sobą ......................... Wiązanie kowalencyjne nazywane jest także wiązaniem ........................ i tworzy się, gdy atomy oddają do wspólnego użytku ......................... Wspólna para ........................ w wiązaniu kowalencyjnym spolaryzowanym znajduje się ........................ atomu, który silniej przyciąga .........................

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 35

RiQaAbHrQ31on1

Uporządkuj nazwy drobin według rosnącej liczby wszystkich wiązań w cząsteczce.

cząsteczka dwutlenku węgla
cząsteczka wodoru
cząsteczka azotu

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 36

RD5yj2R313kHS1

Przyporządkuj cząsteczki do właściwych kategorii w zależności od rodzaju występujących w nich wiązań chemicznych.

wiązanie atomowe (kowalencyjne)
wiązanie atomowe (kowalencyjne) spolaryzowane

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

R6uOOiqXp27wi2

Ćwiczenie 37

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 37

RmmBrsoVcvZ1U

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RFCEYyM1A9F882

Ćwiczenie 38

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 38

RQKehbCgx92GV

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 39

RBXjmeL7INYYy1

W cząsteczce bromowodoru ( $HBr$ ) występuje wiązanie kowalencyjne spolaryzowane. Okazuje się, że jedyna istniejąca wiążąca para elektronowa w cząsteczce znajduje się bliżej atomu bromu. Wybierz właściwy wniosek, który można wysnuć na podstawie podanych informacji.

Atom bromu ma większą zdolność do przyciągania elektronów niż atom wodoru.
Atom wodoru ma większą zdolność do przyciągania elektronów niż brom.
Atom wodoru nie uwspólnił elektronu z atomem bromu.
Atom bromu oddał dwa elektrony do wspólnego użytkowania z atomem wodoru.

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 40

R1VDHs8FkdZ1n

Oceń, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe.

	Prawda	Fałsz
Kation powstaje z atomu, który przyjął proton.	□	□
W anionie liczba elektronów jest większa od liczby protonów w jądrze atomowym.	□	□
Metale mają zdolność tworzenia kationów.	□	□
Jony utworzone przez różne pierwiastki chemiczne mogą mieć jednakową liczbę elektronów.	□	□
Jon obdarzony ładunkiem dodatnim to kation.	□	□
Związki jonowe są zbudowane z cząsteczek.	□	□
Jony utworzone przez atomy różnych pierwiastków chemicznych zawsze różnią się ładunkiem.	□	□

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 41

Rwop0OiLewuUO

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenie spośród podanych.

protonów w jądrze atomowym, elektronów, neutronów w jądrze atomowym, protonów, elektronów, niższe, odpychają się, przyciągają się, protonów w jądrze atomowym, elektronów, atomów, neutronów w jądrze atomowym, jonów tego samego znaku, jonów przeciwnego znaku, wyższe

Jony powstają z ............................................................. Aniony mają więcej ............................................................ niż ............................................................. Związek jonowy zbudowany jest z ............................................................, które ............................................................ siłami elektrostatycznymi. Związki jonowe mają w porównaniu ze związkami kowalencyjnymi ............................................................ temperatury wrzenia i topnienia.

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 42

RqJvAVh2R0Clf

Wskaż pierwiastki chemiczne, których atomy mogą tworzyć kationy, i te, których atomy mogą tworzyć aniony. Uporządkuj nazwy pierwiastków chemicznych według tworzonych przez nie rodzajów jonów.

sód, chlor, glin, magnez, siarka

kationy
aniony

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 43

RkMKtlrpsD1bK

Wskaż zapis przedstawiający konfigurację elektronową kationu magnezu: ${Mg}^{2 +}$ ?

[2, 8]
[2, 8, 2]
[8, 2]
[10, 2]

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 44

RTCGstjTHD780

Wskaż, który zapis przedstawia konfigurację elektronową anionu chlorkowego: ${Cl}^{-}$ ?

[2, 8, 8]
[2, 8, 1]
[2, 8, 7]
[2, 8]

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 45

R13mLShsP4AFA

Uporządkuj nazwy jonów według wzrastającego ładunku, którym są obdarzone (od tego, który ma najniższy ładunek, do tego, który ma najwyższy ładunek).

jon sodu
jon glinu
jon magnezu
jon chlorkowy
jon siarczkowy

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 46

R1Rfk0SxnTjOt

Uporządkuj atomy i jony według liczby obecnych w nich elektronów.

10
11
12

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 47

R153hShkhn48C1

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenia spośród podanych.

16., III, V, 14., tlenkami, VI, 17., VII, VIII, 13., I, 13., II, 2., 13., 1., 17., zawsze mają, metalikami, 16., 15., 1., 14., 14., 2., wodorkami, 17., 16., IV, 15., 15., mogą mieć

Pierwiastki ........................ jednakową wartościowość we wszystkich związkach. Pierwiastki należące do grupy 1. układu okresowego mają we wszystkich związkach wartościowość ......................... Wartościowość równą dwa jest charakterystyczna dla pierwiastków ........................ grupy układu okresowego. Związki metali z tlenem nazywa się ......................... W nazwie tlenku nie podaje się wartościowości pierwiastków grupy ........................ i .........................

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 48

RPOGRPx7nEc7w1

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenie spośród podanych.

można, nie można, wszystkich, jonowej, cząsteczkowej, tylko cząsteczkowych, tylko jonowych

Wzór sumaryczny można zapisać dla .......................................... związków. Wzoru strukturalnego nie można przedstawić dla związków o budowie ........................................... Na podstawie wzoru strukturalnego .......................................... określić wartościowość atomów tworzących cząsteczkę.

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 49

R1ITxd3ggq8g21

Połącz wzory tlenków z ich nazwami.

tlenek ołowiu(II)
tlenek ołowiu(IV)
tlenek manganu(IV)
tlenek manganu(VII)
tlenek siarki(VI)

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

RntIYH1taZF0j11

Ćwiczenie 50

REowRad6ppIsy1

Który zapis przedstawia wzór tlenku jodu(V)?

$I_{2} O_{5}$
$I_{5} O_{2}$
${IO}_{5}$
$I_{5} O$
$5IO$
$IO$

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 51

R1JMxkLveACqf1

Oceń, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe.

	Prawda	Fałsz
W związkach jonowych wartościowość pierwiastka można określić na podstawie ładunku jego jonów.	□	□
Wartościowość zapisujemy przy użyciu rzymskich liczb.	□	□
Wzory strukturalne pozwalają na ustalenie wartościowości.	□	□
Maksymalna wartościowość jaką może osiągnąć azot względem tlenu wynosi siedem.	□	□
Wartościowość chloru w związku z wodorem wynosi jeden.	□	□
Wartościowość metalu w związku o wzorze $MeO$ równa jest cztery.	□	□
Wartościowość chloru w chlorku sodu wynosi minus jeden.	□	□
Wzór sumaryczny tlenku pozwala określić wartościowość pierwiastka tworzącego tlenek.	□	□

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 52

RAQc9Q62R6hn61

Wskaż nazwę związku o wzorze ${Ce}_{2} O_{3}$ .

tlenek ceru(III)
tlenek ceru(II)
tlenek ceru
cerek tlenu(II)
cerek(III) tlenu(II)
tlenek ceru(V)

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 53

R186H1bVi1zsf1

Jaką wartościowość ma tytan w tlenku o wzorze ${TiO}_{2}$ .

IV
I
II
VI
VIII

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 54

R1Mg4shyvBpYg1

Jaką wartościowość ma wanad w tlenku o wzorze $V_{2} O_{5}$ .

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 55

R1HQijAMSRFT11

Przyjmując, że symbolem metalu jest $Me$ , wskaż wzór tlenku pierwiastka z 2. grupy układu okresowego.

$MeO$
${MeO}_{2}$
${OMe}_{2}$
${Me}_{2} O$
$OMe$
${Me}_{2} O_{1}$

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 56

RRJj7IrdeDSt71

Uporządkuj tlenki, kierując się rosnącą wartościowością metalu.

${Mn}_{2} O_{7}$
${OsO}_{4}$
${CrO}_{3}$
${MnO}_{2}$
${Li}_{2} O$

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 57

RXPxINYFXtJmV1

Uporządkuj tlenki zgodnie z wartościowością pierwiastka połączonego z tlenem.

I
II
III

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 58

Poniżej podano nazwy dwóch tlenków. Narysuj wzory strukturalne cząsteczek tych tlenków. We wzorach strukturalnych uwzględnij, że atomy tego samego pierwiastka nie mogą być ze sobą bezpośrednio połączone.

I. tlenek azotu(V)

II. tlenek siarki(VI)

R1ImQuCHQ0xrs

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Czy narysowane przez Ciebie wzory strukturalne są takie, jak te zamieszczone poniżej?

Tlenek azotu(V) (wzór sumaryczny $N_{2} O_{5}$ ):

R1e8ePquDh0cB

Wzór strukturalny tlenku azotu (V). — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Tlenek siarki(VI) (wzór sumaryczny ${SO}_{3}$ ):

R14zP9xb4jCa6

Wzór strukturalny tlenku siarki (VI). — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Polecenie 1

Poniżej podano nazwy dwóch tlenków. Opisz możliwe wzory strukturalne cząsteczek tych tlenków. Uwzględnij fakt, że atomy tego samego pierwiastka nie mogą być ze sobą bezpośrednio połączone.

$I .$ tlenek azotu( $V$ )

$II .$ tlenek siarki( $VI$ )

R2zcwqwznI0yt

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Tlenek azotu( $V$ ) (wzór sumaryczny $N_{2} O_{5}$ ): azot w analizowanym związku ma wartościowość równą pięć, a tlen dwa. W centrum cząsteczki znajduje się atom tlenu, który tworzy po jednym wiązaniu z każdym z atomów azotu. Pozostałe atomu tlenu są przyłączone do atomów azotu w następujący sposób: dwa z nich łączą się z jednym atomem azotu przy pomocy wiązania podwójnego.

Tlenek siarki( $VI$ ) (wzór sumaryczny ${SO}_{3}$ ): siarka w analizowanym związku ma wartościowość równą sześć, a tlen dwa. W centrum cząsteczki znajduje się atom siarki, który tworzy wiązanie podwójne z każdym z trzech atomów tlenu.

Ćwiczenie 59

R1SdkpIxhAVng

Poniżej zapisano wzory sumaryczne wybranych tlenków. Do wzorów dopasuj odpowiadające im nazwy tlenków, zapisane w języku angielskim.

{Cu}_{2} O

Możliwe odpowiedzi: 1. chromium(

VI

) oxide, 2. aluminium oxide, 3. copper(

I

) oxide, 4. chromium(

II

) oxide, 5. iodine(

III

) oxide, 6. magnesium oxide

I_{2} O_{3}

Możliwe odpowiedzi: 1. chromium(

VI

) oxide, 2. aluminium oxide, 3. copper(

I

) oxide, 4. chromium(

II

) oxide, 5. iodine(

III

) oxide, 6. magnesium oxide

CrO

Możliwe odpowiedzi: 1. chromium(

VI

) oxide, 2. aluminium oxide, 3. copper(

I

) oxide, 4. chromium(

II

) oxide, 5. iodine(

III

) oxide, 6. magnesium oxide

{CrO}_{3}

Możliwe odpowiedzi: 1. chromium(

VI

) oxide, 2. aluminium oxide, 3. copper(

I

) oxide, 4. chromium(

II

) oxide, 5. iodine(

III

) oxide, 6. magnesium oxide

MgO

Możliwe odpowiedzi: 1. chromium(

VI

) oxide, 2. aluminium oxide, 3. copper(

I

) oxide, 4. chromium(

II

) oxide, 5. iodine(

III

) oxide, 6. magnesium oxide

{Al}_{2} O_{3}

Możliwe odpowiedzi: 1. chromium(

VI

) oxide, 2. aluminium oxide, 3. copper(

I

) oxide, 4. chromium(

II

) oxide, 5. iodine(

III

) oxide, 6. magnesium oxide

Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Glossary

Ćwiczenie 60

Wskaż nazwę związku o wzorze $HgO$ .

tlenek rtęci(II)
tlenek rtęci(I)
tlenek rtęci(IV)
tlenek wodoru
tlenek magnezu
tlenek helu

Źródło: Bożena Karawajczyk, licencja: CC BY 3.0.

Czego się nauczyłaś/nauczyłeś?

R12aXNLrHUnFx

RqezBnvSQSRZa

RYPkhltx6jA5Q

R17uWfOpxTWUf

bg‑gold

Notatnik

RnKXmDhAn965u

Jak definiujemy wartościowość?

Na zakończenie - sprawdź, czy umiesz

Czego się nauczyłaś/nauczyłeś?

Notatnik