Ruch jednostajnie zmienny
Uzupełnienie do materiału Podsumowanie wiadomości z kinematykiPodsumowanie wiadomości z kinematyki.
Istotą Wszechświata jest nieustanny ruch. Można zaobserwować go wszędzie. Niezależnie od tego, czy obserwujemy obiekty dużo od nas samych większe, makroskopowe, czy skupiamy się na mikroskali. Na tej lekcji przypomnimy sobie i uporządkujemy wiadomości o ruchu jednostajnie zmiennymruchu jednostajnie zmiennym, w którym wartość prędkości zmienia się w czasie.
zdefiniujesz ruch jednostajnie przyspieszony,
zdefiniujesz ruch jednostajnie opóźniony,
użyjesz pojęcia przyspieszenia,
wyznaczysz wartość przyspieszenia,
wykonasz obliczenia przy pomocy wzoru związanego z przyspieszeniem, zmianą prędkości i czasem.
Przeczytaj
Ruch jednostajnie przyspieszony to taki, w którym w jednakowych odstępach czasu wartość prędkości rośnie o taką samą wartość.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RdCGCTQLRCmUr
Animacja dotycząca przyspieszenia.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RpSzgsLvnqkMC
Animacja dotycząca przyspieszenia.
Jaką prędkość będzie miał samochód po sekundach ruchu, jeśli wystartował na światłach ze stałym przyspieszeniem ?
Aby szybciej wykonać powyższe zadanie, nie trzeba rozpisywać każdej sekundy ruchu. Wypiszmy wszystkie informacje potrzebne do jego rozwiązania.
Dane:
Szukane:
Wzór:
Rozwiązanie:
Otrzymaliśmy dokładnie ten sam wynik.
Motocyklista wyjechał z parkingu z prędkością i zaczął przyspieszać. Oblicz, po jakim czasie jego prędkość osiągnie wartość , jeśli jego przyspieszenie jest stałe i wynosi .
Dane:
Zamieniamy jednostkę prędkości na jednostkę podstawową (jeśli nie pamiętasz jak to zrobić zajrzyj koniecznie tutajtutaj) i zaokrąglamy do czterech cyfr znaczących .
Szukane:
Wzór:
Odpowiedź:
Motocyklista osiągnie prędkość po czasie równym .
Przeciągnij w lukę odpowiednią odpowiedź lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej. Motocyklista osiągnie prędkość
aria-label="siedem i siedemdziesiąt osiem setnych sekundy"
Dane:
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9.
Szukane:
Wzór:
Rozwiązanie:
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9.
Jeśli ciało w jednakowych odstępach czasu zmniejsza swoją prędkość o tę samą wartość, wówczas mówimy o ruchu jednostajnie opóźnionym.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1LfbL0x9Fh9l
Animacja dotycząca ruchu jednostajnie opóźnionego.
W ruchu opóźnionym przyspieszenie ma zwrot przeciwny do zwrotu prędkości i nosi nazwę opóźnienia. Dla zaznaczenia przeciwnego zwrotu przy wartości przyspieszenia może pojawić się minus. Opóźnienie oblicza się z tego samego wzoru, co przyspieszenie:
Rowerzysta, dojeżdżając do skrzyżowania, zaczął zwalniać ruchem jednostajnym. Oblicz jego opóźnienie, jeśli hamowanie trwało , a prędkość, od której zaczął zwalniać, .
Dane:
Szukane:
Wzór:
Rozwiązanie:
Zauważ!
Minus przy wartości przyspieszenia oznacza, że ciało zmniejszyło swoją prędkość. Po tym poznajemy, że jest to opóźnienie.
Odpowiedź:
Rowerzysta hamował z opóźnieniem równym .
Przed zakrętem, kierowca formuły jeden zaczął hamować z opóźnieniem . Ile czasu trwało hamowanie, jeśli zmniejszył prędkość od do ?
Dane:
Szukane:
Wzór:
Rozwiązanie:
Odpowiedź:
Bolid formuły jeden zwolnił przed zakrętem w ciągu .
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11.
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11.
Szukane:
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11.
Rozwiązanie:
1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. .
Odpowiedź:
Czas hamowania pociągu wynosił 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. .
Na skróty:

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RDeylcaSkJcme
Animacja dotycząca ruchu jednostajnie zmiennego.
Badanie przyspieszeń

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DMgzYGxZj
Symulacja interaktywna. Aby zbadać wartość prędkości pojazdu i narysować wykres, należy wybrać rodzaj ruchu i związane z nim parametry. Dla obu przypadków ruchu, jednostajnie przyspieszonego i jednostajnie opóźnionego, wykresem prędkości od czasu jest linia prosta zaczynająca się w punkcie, w którym czas równy jest czasowi początkowemu (zwykle przyjmujemy zero) a prędkość równa jest prędkości początkowej, a kończąca w punkcie, w którym czas równy jest czasowi końcowemu a prędkość zależy od ustalonej wartości przyspieszenia lub opóźnienia.
W ruchu przyspieszonym wartość prędkości rośnie, co dla ruchu jednostajnego oznacza zwiększanie wartości prędkości o taką samą wartość w każdej jednostce czasu podczas ruchu prostoliniowego. Aby obliczyć prędkość końcową, potrzebna jest znajomość przyspieszenia, czasu ruchu oraz prędkości początkowej. Wykres w tym wypadku jest rosnący.
W ruchu opóźnionym wartość prędkości maleje, co dla ruchu jednostajnego oznacza zmniejszanie wartości prędkości o taką samą wartość w każdej jednostce czasu podczas ruchu prostoliniowego. Aby obliczyć prędkość końcową, potrzebna jest znajomość opóźnienia, czasu ruchu oraz prędkości początkowej. Wykres w tym wypadku jest malejący.
Jeśli ciało porusza się z przyspieszeniem , oznacza to, że Możliwe odpowiedzi: 1. w każdej sekundzie ruchu jego przyspieszenie wzrasta o ., 2. w każdej sekundzie ruchu jego przyspieszenie maleje o ., 3. w każdej sekundzie ruchu jego prędkość rośnie o ., 4. w każdej sekundzie ruchu jego prędkość maleje o .
Sprawdź się
Szybkość motocyklisty wzrasta o w każdej sekundzie. Oznacza to, że ciało poruszało się ruchem 1. jednostajnie przyspieszonym, 2. , 3. , 4. jednostajnie opóźniony, 5. rośnie, 6. , 7. maleje z przyspieszeniem równym 1. jednostajnie przyspieszonym, 2. , 3. , 4. jednostajnie opóźniony, 5. rośnie, 6. , 7. maleje .
Jeśli pojazd poruszał się z opóźnieniem o wartości , oznacza to, że w każdej sekundzie ruchu jego prędkość 1. jednostajnie przyspieszonym, 2. , 3. , 4. jednostajnie opóźniony, 5. rośnie, 6. , 7. maleje o 1. jednostajnie przyspieszonym, 2. , 3. , 4. jednostajnie opóźniony, 5. rośnie, 6. , 7. maleje .
Kierowca skutera zauważył, że światło zmieniło się na czerwone. Zaczął hamować i przed światłami się zatrzymał. Wartość prędkości w poszczególnych sekundach ruchu zapisano w tabeli poniżej. Wpisz w lukę poprawną liczbę.
Samochody wyruszyły z linii startu. Policz wartości przyspieszenia dla każdego z nich.
Samochód nr:
Obliczenia i odpowiedzi zapisz w polu poniżej.
Oblicz przyspieszenie samochodu z poprzedniego ćwiczenia. Wynik zaokrąglij do jednego miejsca po przecinku. Obliczenia i odpowiedzi zapisz w polu poniżej.
1.
Szukane:
Wzór:
1.
Rozwiązanie:
1.
Przyspieszenie o wartości
Słownik
ruch w którym, w jednakowych odstępach czasu, wartość prędkości maleje o taką samą wartość
ruch w którym, w jednakowych odstępach czasu, wartość prędkości rośnie o taką samą wartość
Bibliografia
Sagnowska B., Szot‑Gawlik D., Godlewska M., Rozenbajgier M., Rozenbajgier R., 2017, Świat fizyki, Warszawa, WSiP