E-materiały do kształcenia zawodowego

Prowadzenie magazynowania kopalin w eksploatacji otworowej

Organizacja i prowadzenie eksploatacji otworowej złóż - Technik górnictwa otworowego

bg‑gold

Przewodnik dla nauczyciela

5

Spis treści

1

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik górnictwa otworowego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

Organizacja i prowadzenie eksploatacji otworowej złóż wyodrębnionej w zawodzie Technik górnictwa otworowego.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji:

GIW.08. Organizacja i prowadzenie eksploatacji otworowej złóż:

  • organizowania i nadzorowania racjonalnej eksploatacji złóż kopalin wydobywanych metodą otworową.

Efekty kształcenia

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

GIW.08.3 Organizowanie i prowadzenie obsługi odwiertów eksploatacyjnych złóż oraz maszyn i urządzeń do eksploatacji.

Uczeń:

10) charakteryzuje proces podziemnego magazynowania kopalin i paliw.

GIW.08.5 Prowadzenie magazynowania i transportu kopalin wydobywanych metodą otworową.

Uczeń:

1) omawia przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas magazynowania i transportu kopalin wydobywanych metodami otworowymi,

2) posługuje się dokumentacją techniczną zbiorników magazynowych oraz maszyn i urządzeń do transportu kopalin wydobywanych metodami otworowymi,

3) charakteryzuje budowę i parametry techniczne zbiorników magazynowych kopalin wydobywanych metodami otworowymi,

4) omawia zasady nadzoru nad pracą osób obsługujących zbiorniki magazynowe,

5) stosuje zasady kontroli stopnia napełniania zbiorników magazynowych,

6) kontroluje sposób i jakość pobieranych próbek kopalin ze zbiorników magazynowych do badań laboratoryjnych.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Struktura e‑materiału

  1. WprowadzenieDsDPO2gI1Wprowadzenie
    Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

  2. Materiały multimedialne
    Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Materiał Film instruktażowy - tutorial Pobieranie próbek ze zbiorników magazynowychDR8bmQO3jFilm instruktażowy - tutorial Pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych oprzedstawia pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych oraz obsługę i zastosowanie sprzętu (próbnika) wykorzystywanego do realizacji zadań zawodowych. Zasób Galeria zdjęć Podziemne magazyny gazu (PMG)DUg5easxlGaleria zdjęć Podziemne magazyny gazu (PMG) prezentuje zdjęcia i schematy podziemnych magazynów gazu. Materiał E‑book Podziemne magazyny gazuDZVG7gMjE‑book Podziemne magazyny gazu charakteryzuje proces podziemnego magazynowania kopalin i paliw w miejscach pozostałych po wyczerpanych złożach gazu ziemnego, w warstwach wodonośnych, w kawernach solnych.

  3. Obudowa dydaktyczna

    • Interaktywne materiały sprawdzająceDh1XJ6H1vInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

    • Słownik pojęć dla e‑materiałuDjqKmzqcdSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

    • Przewodnik dla nauczycielaDQ3jtm1mAPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

    • Przewodnik dla uczącego sięD1ElXWPtmPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

    • Netografia i bibliografiaD10jvf5veNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

    • Instrukcja użytkowaniaDlVvQlsJzInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik górnictwa otworowego

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z prowadzeniem magazynowania kopalin w eksploatacji otworowej.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów.

Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym
Film instuktażowy - tutorial – Pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych
  • Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy i prosi, aby zanotowali ważne ich zdaniem informacje dotyczące pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych.

  • Klasa zostaje podzielona na kilka 4‑osobowych grup.

  • Prowadzący wprowadza uczniów w to, co będą musieli za chwilę zrobić. Informuje ich, że będą tworzyli dla uczącego się zawodu instrukcję pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych.

  • Pierwsza grupa otrzymuje duży arkusz papieru i wpisuje pierwszą wskazówkę dotyczącą procesu pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych. Następnie przekazuje arkusz następnej grupie, która dopisuje na nim kolejny krok, jaki powinna wykonać osoba planująca pobieranie próbek. Po zapisaniu wskazówki arkusz papieru wędruje do kolejnej grupy i tak powstaje kompletna instrukcja.

  • W przypadku gdy dana grupa nie ma pomysłu na to, jaką wskazówkę wpisać, przekazuje arkusz kolejnej grupie. Jeśli jakiś etap instrukcji sprawia uczniom szczególne trudności, pomaga im nauczyciel.

  • Prowadzący pozwala grupom zastanowić się nad zapisywanymi wskazówkami, ale kontroluje również czas pracy grup w taki sposób, aby praca nad zdaniem miała dynamiczny charakter.

  • -Kiedy instrukcja jest gotowa, nauczyciel odczytuje efekty pracy uczniów. Na tym etapie grupy i nauczyciel mogą komentować zapisane wskazówki.

  • Po omówieniu instrukcji nauczyciel pyta uczniów, który etap tworzenia instrukcji wydał im się najtrudniejszy, i prosi o uzasadnienie wyboru.

  • Grupy przedstawiają swoje opinie.

Galeria zdjęć – Podziemne magazyny gazu (PMG)
  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda grupa otrzymuje pulę grafik związanych podziemnymi magazynami gazu (PMG).

  • Zadaniem uczniów jest podpisanie otrzymanych grafik.

  • Nauczyciel, korzystając z galerii zdjęć, sprawdza poprawność podpisów sporządzonych przez grupy pod przydzielonymi grafikami.

  • Nauczyciel w razie potrzeby komentuje nieprawidłowe podpisy.

  • Uczniowie tworzą notatki z zajęć.

  • Nauczyciel prezentuje uczniom i omawia infografiki dotyczące podziemnych magazynów gazu.

E‑book – Podziemne magazyny gazu
  • Wykorzystanie e booka jest doskonałym sposobem na przeprowadzenie lekcji odwróconej (flipped classroom).

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli e book „Podziemne magazyny gazu”.

  • Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, każda z nich otrzymuje od prowadzącego 3 pytania, na które w e booku szuka odpowiedzi (pytania w grupach mogą się powtarzać).

  • W tym czasie nauczyciel chodzi po klasie i wyjaśnia wątpliwości uczniom, którzy takiej pomocy wymagają.

  • Następnie uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

  • Na zakończenie zajęć prowadzący chwali uczniów za zaangażowanie w zajęcia i nagradza najlepszą grupę w dowolny sposób (ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika).

Interaktywne materiały sprawdzające
  • Nauczyciel wyświetla podczas zajęć interaktywne materiały sprawdzające (najlepiej pod koniec lekcji, gdyż materiały służą do utrwalenia zdobytej wiedzy) i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

  • Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowej odpowiedzi każdemu uczniowi, wyznacza odpowiednią ilość czasu na podanie odpowiedzi.

  • W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawne odpowiedzi.

  • Po uzyskaniu prawidłowych odpowiedzi nauczyciel wyjaśnia każde zagadnienie, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy mieli z tym trudności.

Słownik pojęć dla e‑materiału
  • Nauczyciel drukuje hasła wraz z ich omówieniem zawartym w słowniku pojęć dla e- materiału, ale w taki sposób, aby oddzielić hasła od definicji.

  • Uczniowie zostają podzieleni na lekcji na 5 grup, z których każda otrzymuje kilka haseł i definicji.

  • Zadaniem każdej grupy jest przyporządkowanie haseł do odpowiadających im definicji. Czas wykonania zadania to 5 minut.

  • Ćwiczenie jest doskonałym uzupełnieniem pracy uczniów na lekcji i pozwala utrwalić zdobytą wiedzę.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć
Film instruktażowy - tutorial – Pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych
  • Nauczyciel pokazuje uczniom film instruktażowy, który przedstawia pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych.

  • Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

  • Po zakończeniu filmu nauczyciel rozmawia z uczniami na temat kolejnych etapów tworzenia instrukcji pobierania próbek ze zbiorników magazynowych.

  • Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np. Jakie są trzy najczęściej występujące czynności zawodowe w pracy technika górnictwa otworowego? Gdzie trafia ropa naftowa bezpośrednio z odwiertu? Jakich zbiorników używa się zwykle do magazynowania ropy naftowej? W jakim celu podgrzewa się ropę naftową do temperatury 60° Celsjusza? Co trzeba koniecznie sprawdzić przed przekazaniem ropy naftowej do dystrybucji?

  • Prowadzący zajęcia rozdaje każdemu uczniowi komplet małych karteczek przedstawiających poszczególne etapy procesu pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych.

  • Karteczki nie są ponumerowane, a zadaniem uczniów jest ich ułożenie we właściwej kolejności w ciągu 10 minut.

  • Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

  • Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują napisy z karteczek ułożone według właściwej ich zdaniem kolejności.

  • Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów.

  • Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

Galeria zdjęć – Podziemne magazyny gazu (PMG)
  • Uczniowie otrzymują pulę grafik dotyczących podziemnych magazynów gazu (PMG).

  • Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie poprawnych nazw do grafik bez podglądania ich opisów.

  • Kolejny krok to sprawdzenie, czy podpisy zostały poprawnie przyporządkowane do grafik.

  • Jeśli nazwa została przyporządkowana niepoprawnie, uczeń ma za zadanie ułożyć na oddzielnej kartce 3 pytania testowe (pytanie i cztery odpowiedzi, z czego jedna jest poprawna) dotyczące danej grafiki. Uczeń zna poprawną odpowiedź, ale nie zaznacza jej na kartce z pytaniami.

  • Uczniowie wymieniają się kartkami z pytaniami. Teraz mają odpowiedzieć na otrzymane od kolegów pytania i oddać do sprawdzenia autorom pytań.

  • Autorzy pytań sprawdzają odpowiedzi i udzielają informacji zwrotnej.

  • Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza w sytuacjach nierozstrzygniętych, kiedy istnieje różnica zdań pomiędzy autorem pytania a uczniem na nie odpowiadającym co do poprawności odpowiedzi. Sytuację omawia na forum klasy.

  • Nauczyciel prosi o przeczytanie wszystkich pytań i poprawnych odpowiedzi powstałych w trakcie analizy galerii zdjęć.

  • Nauczyciel korzysta z galerii zdjęć jako pomocy naukowej podczas prowadzenia lekcji.

E‑book – Podziemne magazyny gazu
  • Podczas zajęć nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli E‑book „Podziemne magazyny gazu”. Omawia zawartość e‑materiału.

  • Uczniowie mają możliwość zapoznania się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi podziemnych magazynów gazu.

  • Każdy uczeń w oparciu o e‑materiał uwzględniając treści zawarte w E‑booku dostaje kilka pytań i stara się poprawnie na nie odpowiedzieć.

  • Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy podczas zajęć w taki sposób, że reszta klasy (każdy uczeń z osobna) może uzupełnić informacje. Ewentualne błędy koryguje nauczyciel.

  • Na zakończenie lekcji uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

Interaktywne materiały sprawdzające
  • Nauczyciel wyświetla podczas zajęć interaktywne materiały sprawdzające.

  • Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

  • Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu uczniowi, wyznacza odpowiednią ilość czasu na podanie odpowiedzi.

  • W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

  • Po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań nauczyciel wyjaśnia każde zagadnienie, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy mieli z tym trudności.

  • Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela na przykład na tablicy interaktywnej.

Słownik pojęć dla e‑materiału
  • Nauczyciel wyświetla uczniom słownik pojęć dla e‑materiału, zwracając uwagę na strukturę opracowanych w nim haseł.

  • Uczniowie mają za zadanie stworzenie 4 dowolnych haseł encyklopedycznych dotyczących magazynowania kopalin w eksploatacji otworowej.

  • Wybrane przez nich hasła nie mogą pokrywać się z hasłami zawartymi w słowniku pojęć.

  • Tworzenie haseł odbywa się w OneNote, przy użyciu smartfonów lub komputerów, co umożliwia uczniom dołączanie do tekstu materiałów multimedialnych, np. zdjęć lub filmów.

  • Każdy uczeń ma 20 minut na stworzenie swoich haseł słownikowych.

  • W trakcie wykonywania zadania nauczyciel kontroluje pracę uczniów i udziela im wskazówek w razie ewentualnych problemów.

  • Końcowym etapem lekcji jest wyświetlenie klasie efektów pracy poszczególnych osób i ich omówienie pod kątem poprawności merytorycznej.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna
Przed lekcją
  • Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć prosi uczniów o zapoznanie się z e materiałami. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym

  • Nauczyciel przekazuje uczniom zestaw pytań. Odpowiedzi na te pytania uczniowie znajdą w udostępnionych materiałach. Pytania obejmują kwestie poruszane w zadaniach zawartych w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować te zadania na pytania dla uczniów.

  • Uczeń przesyła nauczycielowi (np. e mailem) odpowiedzi na pytania i przychodzi na lekcję przygotowany do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji
  • Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

  • Teraz uczeń zabiera się za realizację zadania praktycznego.

  • Nauczyciel daje mu zadanie: Po wyjęciu próbki z wirówki pracownik stwierdza, że kolor pobranej próbki jest niejednolity, a osad na skali menzurki przekracza 1%. Co należy w tej sytuacji zrobić?.

  • Uczeń opisuje przyczyny, które mogły doprowadzić do tej sytuacji, a następnie wymienia działania, które należy podjąć.

  • Uczeń przedstawia nauczycielowi swoje pomysły.

  • Ostatnim etapem jest analiza w postaci udzielania odpowiedzi na pytani, np. „Co sprawiło Ci trudność?”; „Co nie sprawiło Ci żadnego problemu?”; „Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?”.

Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e materiału do możliwości percepcyjnych ucznia.

Podczas zajęć można wykorzystać relacje rówieśnicze funkcjonujące między uczniami, którym ze względu na zbliżony wiek, podobne zainteresowania, tok rozumowania i postrzegania otaczającego ich świata łatwiej jest się porozumieć niż z nauczycielem. Dzięki relacji rówieśniczej uczniowie mogą skutecznie do siebie dotrzeć i wiele się od siebie nauczyć.

Uczniowie z mniejszą wiedzą, ale wspierani przez uczniów zdolnych, będą łatwiej się uczyli. Z kolei uczniowie zdolni, ucząc innych, będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę oraz rozwiązywali problemy związane ze sposobami wytłumaczenia materiału uczniom, którzy sobie z tym nie radzą.

Uczniowie mogą biernie oglądać film instruktażowy – „Pobieranie próbek ze zbiorników magazynowych”, galerię zdjęć - „Podziemne magazyny gazu (PMG)” oraz czytać E book - „Podziemne magazyny gazu”. Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę „nigdy tak samo”, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Przy pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać, na różne sposoby, zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na temat pobierania próbek ze zbiorników magazynowych oraz podziemnych magazynów gazu.

Różne formy multimedialne mogą zaspokajać różne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy.

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego do każdego ucznia i znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

  • Windows 7 lub nowszy

  • OS X 10.11.6 lub nowszy

  • GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

  • Chrome w wersji 69.0.3497.100

  • Firefox w wersji 62.0.2

  • Safari w wersji 11.1

  • Opera w wersji 55.0.2994.44

  • Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

  • Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

  • 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

  • Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiału

W przypadku problemów z wyświetlaniem się multimediów w e materiale należy upewnić się, że urządzenie (komputer, laptop, smartfon itp.) ma dostęp do sieci internetowej. Najczęstszą przyczyną spowolnienia internetu jest otwarcie zbyt wielu aplikacji lub zakładek w przeglądarce internetowej na urządzeniu. Wolne ładowanie się stron może być również wywołane słabym łączem internetowym; odczuwalne będzie to zwłaszcza w przypadkach prób otwarcia stron zawierających wizualizacje 3D. Słaba jakość połączenia może być też spowodowana wyczerpaniem się danych pakietowych, jeżeli użytkownik korzysta z internetu mobilnego.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

RLNSFV7RjczR0
(Uzupełnij).