Temat: Węglowodory – powtórzenie wiadomości

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.  

VIII. Związki węgla z wodorem – węglowodory. Uczeń:

1) definiuje pojęcia: węglowodory nasycone (alkany) i nienasycone (alkeny, alkiny);

9) wymienia naturalne źródła węglowodorów;

10) wymienia nazwy produktów destylacji ropy naftowej, wskazuje ich zastosowania.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń powtarza wiedzę oraz słownictwo w zakresie działu: Węglowodory

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • zadawać i odpowiadać na pytania kolegów na temat węglowodorów;

  • utrwalać materiał z lekcji: „Naturalne źródła węglowodorów”, „Węglowodory nasycone – alkany”, „Właściwości alkanów – właściwości fizyczne”, „Właściwości alkanów – właściwości chemiczne”, „Eten i alkeny – węglowodory o wielokrotnych wiązaniach między atomami węgla”;

  • utrwalać słownictwo związane z tematem węglowodorów.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przed lekcją

  1. Przed planowaną lekcją powtórzeniową nauczyciel prosi wszystkich uczniów, by przypomnieli sobie materiał e‑podręcznika z „Naturalne źródła węglowodorów”, „Węglowodory nasycone – alkany”, „Właściwości alkanów – właściwości fizyczne”, „Właściwości alkanów – właściwości chemiczne”, „Eten i alkeny – węglowodory o wielokrotnych wiązaniach między atomami węgla”, „Alkiny – właściwości węglowodorów nienasyconych”, „Eten i alkeny – węglowodory o wielokrotnych wiązaniach między atomami węgla”, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i rozwiązać zadania oraz brać udział w dyskusji.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

  1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  2. Prowadzący przypomina uczestnikom zajęć, jakiego obszaru tematycznego będzie dotyczyła lekcja.

Faza realizacyjna

  1. Uczniowie opracowują krzyżówkę na podstawie abstraktu „Naturalne źródła węglowodorów”. Zadaniem pozostałych jest odgadnięcie poszczególnych haseł. Po każdej krzyżówce, korzystając z techniki świateł, uczniowie dokonują oceny pytań (czy są jednoznaczne, logicznie sformułowane). Nauczyciel ocenia pytania pod kątem językowym i udziela informacji zwrotnej.

  2. Nauczyciel odtwarza nagranie z lekcji „Alkany – właściwości fizyczne” (polecenie 1). Uczniowie przygotowują do trzech pytań związanych z treścią wysłuchanego tekstu, dzięki którym będą mogli sprawdzić, czy ich koledzy dobrze go zrozumieli. Ich zadaniem będzie również przygotowanie przewidywanych odpowiedzi na swoje pytania.

  3. Następnie nauczyciel prosi, by uczniowie odliczyli do pięciu i połączyli się w grupy według numerów. Uczniowie zadają sobie przygotowane pytania, a następnie oceniają, który z nich przygotował najciekawsze lub najtrudniejsze pytania. Zwycięzców nauczyciel nagradza ocenami za aktywność.

  4. Uczniowie, wykorzystując mechanizm zawarty w abstrakcie, przygotowują pytanie testowe dla koleżanki lub kolegi.

  5. Ćwiczenie interaktywne. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenie zawarte w abstrakcie dotyczące alkanów, alkenów i alkinów.

  6. Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenia językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane?
    Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

  1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

  2. Wyobraź sobie, że masz okazję przeprowadzić wywiad z naukowcem - specjalistą w dziedzinie, której dotyczyła dzisiejsza lekcja. Jakie pytania chciałbyś mu zadać? Zapisz je.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

hydrocarbons
hydrocarbons
R1dQoSmDDsotA
Nagranie dźwiękowe słówka.

węglowodory – związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z atomów węgla i wodoru

organic compounds
organic compounds
ROYKWSuIoym1y
Nagranie dźwiękowe słówka.

związki organiczne – związki chemiczne węgla z innymi pierwiastkami, z wyjątkiem związków zaliczanych do nieorganicznych (m.in. tlenki węgla, kwas węglowy i jego sole)

alkanes
alkanes
R15VYGByIbUVE
Nagranie dźwiękowe słówka.

alkany – węglowodory nasycone, związki organiczne zbudowane z atomów węgla i wodoru, zawierające między atomami węgla wyłącznie wiązania pojedyncze

methane hydrates
methane hydrates
R1TW9n7KKlwzo
Nagranie dźwiękowe słówka.

hydraty metanu – szczelnej budowy struktury krystaliczne, złożone z molekuł metanu zamkniętych w klatkach cząsteczek wody

isomers
isomers
RzbT7lr82ROpW
Nagranie dźwiękowe słówka.

izomery – związki chemiczne o tym samym wzorze sumarycznym, ale różniące się budową (ułożeniem atomów w cząsteczce)

homologous series
homologous series
RmwkKpFrQ7CLz
Nagranie dźwiękowe słówka.

szereg homologiczny – szereg związków organicznych uporządkowanych według wzrastającej liczby atomów węgla, np. alkanów, w którym dwa kolejne związki różnią się od siebie o grupę atomów –CHIndeks dolny 2

total combustion
total combustion
R5dGMjGaUUsf2
Nagranie dźwiękowe słówka.

spalanie całkowite – proces spalania węglowodorów przy nieograniczonym dostępie powietrza (tlenu); jego produktami są tlenek węgla(IV) i woda

incomplete combustion
incomplete combustion
R1OHej5HljJKA
Nagranie dźwiękowe słówka.

spalanie niecałkowite – proces spalania węglowodorów przy ograniczonym dostępie powietrza (tlenu); jego produktami są tlenek węgla(II) (czad) oraz woda lub węgiel (sadza) i woda

alkenes
alkenes
R1D3ofOzrXFFx
Nagranie dźwiękowe słówka.

alkeny – węglowodory nienasycone, związki organiczne zbudowane z atomów węgla i wodoru, zawierające między atomami węgla poza wiązaniami pojedynczymi jedno wiązanie podwójne

positional isomers
positional isomers
RxZRFRdZO5z1o
Nagranie dźwiękowe słówka.

izomeria położeniowa – związki o takim samym wzorze sumarycznym, które mogą się różnić położeniem wiązania wielokrotnego oraz położeniem podstawników

Teksty i nagrania

R10RzFV5lIqPS
Nagranie dźwiękowe abstraktu 

Hydrocarbons – a repetition lesson

Links to the lessons: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

Links to the abstracts: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

Before you begin solving the exercises, review abstracts „Natural sources of hydrocarbons”, „Saturated hydrocarbons – alkanes”, „Alkanes – physical properties”, „Alkanes – chemical properties”, „Eten and alkenes – hydrocarbons with multiple bonds between carbon atoms”, „Alkynes – properties of unsaturated hydrocarbons”, „Ethylene and alkenes – hydrocarbons with multiple bonds between carbon atoms” to recall the most important information and vocabulary. Then you will be able to check your knowledge. Good luck!

  • Organic compounds are charring at elevated temperatures.

  • Natural sources of hydrocarbons are natural gas, crude oil and coal.

  • The petroleum components, e.g. gasoline, kerosene, and diesel oil, are isolated using a distillation process.

  • In organic compounds carbon is always of four‑valent.

  • Saturated hydrocarbons (alkanes) are saturated hydrocarbons whose molecules have only single bonds between carbon atoms.

  • Saturated hydrocarbons form the homologous series with the following generalized formula CnH2n+2.

  • Physical properties of alkanes change as the length of carbon chain is increasing.

  • Alkanes are colorless substances of low density, they are not soluble in water.

  • Alkanes are compounds that are slightly reactive; they undergo combustion reactions at room temperature.

  • Propane and butane do not react with potassium permanganate.

  • Unsaturated hydrocarbons are hydrocarbons in which molecules between carbon atoms in addition to single bonds there is one double bond (alkenes), and hydrocarbons in which molecules between carbon atoms have one triple bond (alkynes).

  • Alkenes form a homologous series with the general formula of CnH2n.

  • Alkynes form a homologous series with the general formula of CnH2n-2..

  • In the ethene molecule, the carbon atoms are connected to each other by a double bond (multiple). Each of the carbon atoms is linked to two hydrogen atoms.

  • In unsaturated hydrocarbon molecules, multiple bonds can be located between different carbon atoms. This phenomenon is called position isomerism.