Temat: Jak powstają różne typy wybrzeży?

Adresat

Uczeń klasy I liceum lub technikum (zakres podstawowy)

Podstawa programowa (zakres podstawowy)

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3) charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Ogólny cel kształcenia

Zapoznanie uczniów z różnymi typami wybrzeży oraz wyjaśnienie ich genezy.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wymienisz czynniki wpływające na charakter wybrzeża morskiego;

  • podasz przykłady różnych typów wybrzeży;

  • omówisz genezę wybranego typu wybrzeża;

  • wymienisz typy wybrzeża morskiego spotykane w Polsce.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • eksponujące

    • pokaz.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • tablica interaktywna, tablety/komputery;

  • zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Jak powstają różne typy wybrzeży?”;

  • e‑podręcznik.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Przed zajęciami prowadzący poleca uczniom, aby zapoznali się w domu z całością materiału z lekcji „Jak powstają różne typy wybrzeży?” w e‑podręczniku. Przygotowują się do pracy na zajęciach w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

  • Na zajęciach nauczyciel określa cel lekcji, informuje uczniów o jej planowanym przebiegu. Następnie zapisuje na tablicy lub tablicy interaktywnej temat zajęć. Uczniowie notują go w zeszytach.

  • Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

  • Prowadzący dzieli klasę na grupy i przydziela każdej grupie wybrany typ wybrzeża do opracowania. Każda grupa przygotowuje krótką prezentację zawierającą charakterystykę danego typu wybrzeża, genezę jego powstania oraz przykładowe miejsca występowania wraz ze zdjęciami wyszukanymi w Internecie.

  • Grupy kolejno prezentują efekty wspólnej pracy. Po zakończeniu prezentacji uczniowie dyskutują na temat różnic i podobieństw pomiędzy poszczególnymi typami wybrzeży oraz czynnikami, które przyczyniły się do ukształtowania poszczególnych typów.

  • Nauczyciel zadaje uczniom pytanie o to, które typy omówionych wybrzeży morskich są spotykane w Polsce. Uczniowie zgłaszają propozycje, które na bieżąco zostają zapisane na tablicy. Po upewnieniu się, że nie ma więcej propozycji nauczyciel przedstawia uczniom galerię zdjęć, na których zostały zaprezentowane przykłady polskich wybrzeży. Uczniowie na podstawie zdjęć rozpoznają poszczególne typy. Pod koniec tego etapu lekcji zostają zweryfikowane wszystkie podane przez uczniów propozycje i omówione czynniki wpływające na ukształtowanie polskiego brzegu Bałtyku.

  • Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel przechodzi do podsumowania lekcji, w trakcie którego uczniowie mogą przedyskutować wszelkie niejasne kwestie i uzupełnić notatki..

Praca domowa

  • Przygotuj pięć pytań dotyczących omawianych zagadnień, które mogłyby się znaleźć na kartkówce z lekcji.

  • Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

barrier island coast
barrier island coast
RMkkT704IjOYt
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże lagunowe – wąskie pasy morza (laguny) odcinane od otwartego morza piaszczystymi wałami (lido)

cliff coast
cliff coast
R10pDPyeBti7Z
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże klifowe – wysokie strome brzegi nazywane klifami, podcinane przez fale tworzące nisze abrazyjne u podstawy brzegu i usypujące platformy abrazyjne w dnie morza równolegle do brzegu

dalmatian coast
dalmatian coast
R1StOoHkxATCY
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże dalmatyńskie – długie wyspy równoległe do brzegu

delta coast
delta coast
R1K2QHcWgfXYq
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże deltowe – obszary w kształcie trójkąta lub wachlarza rozrastającego się w głąb morza lub narastającego w górę rzeki (delty wstecznej)

fiord coast
fiord coast
R17gi5PLwDLpH
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże fiordowe – długie wąskie zatoki o głębokości nawet ponad 1 tys. m i stromych brzegach, wchodzące w ląd na dziesiątki, a nawet setki kilometrów

mangrove coast
mangrove coast
RIFGaLMtNQCTS
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże namorzynowe – trudne do przebycia, bagniste, gęste, splątane lasy obejmujące płaskie brzegi zalewane przypływem

reef coast
reef coast
R8iTmZUOI3Ykw
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże rafowe (koralowe) – płaskie wyspy rafowe, często w postaci pierścienia lądu, tzw. atolu, otaczającego płytką lagunę

skerry coast
skerry coast
RafookohkB5QY
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże szkierowe – setki małych płaskich wysepek poprzedzielanych płytkimi cieśninami

spit coast
spit coast
RMcOYrLvFR8lU
Nagranie dźwiękowe słówka

wybrzeże mierzejowe – wąskie piaszczyste półwyspy odcinające zatoki od morza i przekształcające je w zalewy lub jeziora

Teksty i nagrania

R19840vivJexD
Nagranie dźwiękowe abstraktu

How are various types of coasts created?

Many factors influence the form of the narrow strip of land adjacent to the shoreline – the coast. The most important are: the magnitude of waves and the associated destructive and accumulating processes, intensity of sea tides, strength and direction of sea currents, geological structure, epeirogenic and isostatic movements, coastal vegetation, and many others. Some coasts are growing as a result of various processes, other are retreating.