Temat: Sawanny

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat:

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej (geografia).

Podstawa programowa

Klasa V Geografia

IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie. Uczeń:

3) przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie charakteryzują warunki panujące na sawannie.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać warunki klimatyczne sawanny;

• charakteryzować pory roku na sawannie.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duże arkusze papieru z zarysem kontynentów, klej, nożyczki, kredki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Nauczyciel prosi uczniów, aby poszukali w kolorowych czasopismach oraz Internecie niewielkich zdjęć krajobrazów charakterystycznych dla sawanny .

Faza wstępna

• Wybrani przez nauczyciela uczniowie referują treść lekcji, z którą zapoznali się w domu przed zajęciami.

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali abstrakt, zwracając szczególną uwagę na informacje dotyczące krajobrazu stepów.

• Uczniowie dobierają się w grupy. Każdy zespół na arkuszach papieru z zarysem kontynentów zaznacza tereny sawanny i wykonuje kolaż zdjęć przedstawiający krajobraz sawanny.

• Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia.

• Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

• Nauczyciel zapisuje na tablicy i objaśnia pięć lub więcej nowych dla uczniów słówek związanych z tematem lekcji. Następnie odtwarza nagranie audio abstraktu, prosząc uczniów, by podnieśli do góry dłoń, kiedy usłyszą któreś z zanotowanych na tablicy słów. Uczestnicy zajęć mogą również notować, ile razy udało im się dane słówko wychwycić.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Savannas

Savannas can be found in the tropical zone. Every day, the sun rises very high there. As a result, it is very hot there all year round. The rains fall for several months, in the period when the Sun reaches its highest point at noon. This period is called the rainy season. Having a plentiful supply of water, plants flourish, bloom and produce fruit then. The second season is the dry season. It is still hot, but there is no water, so the growth of some vegetation is halted until the next rainy season. The amount of water in deep layers of the soil and in rocks underneath is sufficient for very few trees and shrubs. Most of them shed leaves in the dry season, so as not to lose water through evaporation, while herbaceous plants dry out. Only in river valleys, there are narrow strips of evergreen trees, called gallery forests.

In Africa, savannas can be found to the north and south of the equatorial forests. Grassy areas occupy similar locations in South America, too - to the north and south of the Amazon rainforest – in the Brazilian Highlands, the Gran Chaco lowland and the Orinoko Lowland. Similar vegetation can also be encountered in North America in the border area between Mexico and the southernmost parts of the USA, in central India, in eastern parts of Madagascar and in north‑eastern Australia.

Today, savannas are inhabited, but economic activity is limited to animal husbandry and farming. Tourism is becoming increasingly significant for the economy there. In the past, hunting trips to Africa were organized too – safari. Rich people hunted wild animals so that they could bring home trophies to boast with. Palaces were adorned with specially preserved heads of animals and antlers. Ivory was used to produce ornaments and medicines. As a result, the number of wild animals has decreased dramatically. Fortunately, this decline has been stopped in recent years. Nowadays, “bloodless hunting expeditions” are organized for tourists – safaris during which animals can be observed and photographed in their natural environment in parks and nature reserves. The jobs of guards and tourist guides in a national park constitute a significant source of income for local communities.

• Changes in the height of the Sun’s path through the sky during the year have an effect on the amount of rainfall in savannas.

• There are two hot seasons in savannas: the dry season and the rainy season.

• Not many trees grow in savannas because of insufficient water resources.