bg‑azure

Leggi il testo e indica tre differenze tra una tipica cucina polacca e una italiana.

Przeczytaj tekst i wskaż trzy różnice pomiędzy typową kuchnią w Polsce i we Włoszech.

R3m2vbkudeAUu
La cucina
Kuchnia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, grafiki: Pixabay.com, Unsplash.com, Freepik.com (lifeforstock), licencja: CC BY 3.0.
Artur Gałkowski La cucina in Italia e in Polonia

La cucina italiana

Una tipicatipicotipica cucina italiana è abbastanzaabbastanzaabbastanza grande ed è il veroverovero centroil centro (m)centro della casa. Nella cucina italiana c’è sempre un tavolo con sediela sedia (f)sedie. Sul tavolo c’è una tovagliala tovaglia (f)una tovaglia. Di solitodi solitoDi solito, sul tavolo c’è anche un setil set (m)un set di saleil sale (m)sale, pepeil pepe (m)pepe, acetol’aceto (m)acetoolio di olival’olio (m) di olivaolio di oliva. IntornointornoIntorno ci sono mobili con armadiettil’armadietto (m)armadietticassettiil cassetto (m)cassetti comodicomodocomodi per pentolela pentola (f)pentole, piattiil piatto (m)piattiposatele posate (fpl)posate. La cucina italiana è modernamodernomoderna. Ci sono varivarivari elettrodomesticigli elettrodomestici (mpl)elettrodomestici, per esempio il frigoriferoil frigorifero/frigo (m)frigorifero, la lavastovigliela lavastoviglie (f)la lavastoviglie, altri apparecchil’apparecchio (m)apparecchi.

La cucina polacca

Anche la cucina polacca è tradizionaletradizionaletradizionale, ma spesso è piccola e non ha molto spaziolo spazio (m)spazio. Il tavolo è piccolo con sedie o sgabellilo sgabello (m)sgabelli. Sul tavolo c’è una zuccherierala zuccheriera (f)una zuccherierabicchieriil bicchiere (m)bicchieritazzinela tazzina (f)tazzine per il tè. C’è il bollitoreil bollitore (m)il bollitore per l’acqua. Ci sono diversidiversidiversi elettrodomestici, ma spesso mancamancaremanca la lavastoviglie. I mobili con scaffalilo scaffale (m)scaffali sono dispostidispostodisposti sul pavimentoil pavimento (m)pavimento e sulle paretila parete (f)pareti. A voltea volteA volte è un angolo cucinal’angolo (m) cucinaun angolo cucina.

1 Źródło: Artur Gałkowski, La cucina in Italia e in Polonia, licencja: CC BY 3.0.
2
Esercizio 1

Segna gli elementi caratteristici della cucina italiana e della cucina polacca. Ci sono anche caratteristiche simili.

Zaznacz elementy charakterystyczne dla kuchni włoskiej oraz te charakterystyczne dla kuchni polskiej. Niektóre elementy mogą dotyczyć obu kuchni.

RljpEgJP4nASG
Łączenie par. . La cucina è spesso piccola.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. C’è un grande tavolo.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. La cucina è tradizionale.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. Ci sono sgabelli.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. C’è sempre il bollitore.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. Sul tavolo c’è una zuccheriera.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. C’è il frigorifero.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca. C’è spesso la lavastoviglie.. Możliwe odpowiedzi: La cucina italiana, La cucina polacca
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Czasownik essere / esserci

Opisując położenie przedmiotów w kuchni, wykorzystujemy czasowniki essere, esserci oraz trovarsi. Użycie tych czasowników zostało wyjaśnione w materiale Il mio appartamentoD1DBy4Yi5Il mio appartamento.

Pamiętaj o różnicy w stosowaniu è, sono oraz c’è, ci sono.

Formy c’è, ci sono - „jest/znajduje się”, „są/znajdują się” można uznać za równoważne ze zwrotami znanymi też w języku angielskim, tj. there is = c’è, there are = ci sono.

Samodzielne użycie è, sono, szczególnie na początku zdania oznacza „to jest”, „to są”.

Spójrz na przykłady:

è = „to jest”, np.
È uno sgabellolo sgabello (m)sgabello. - To jest taboret.

sono = „to są”, np.
Sono sedie. - To są krzesła.

c’è = „jest, znajduje się”, np.
In cucina c’è uno sgabello. - W kuchni jest taboret. = In cucina si trova uno sgabello. - W kuchni znajduje się taboret.

ci sono = „są, znajdują się”, np.
In cucina ci sono due sedie. - W kuchni są dwa krzesła. = In cucina si trovano due sedie. - W kuchni znajdują się dwa krzesła.

Opis kuchni

Opisując kuchnię, posługujemy się terminami, które pozwalają nazwać różne przedmioty charakterystyczne dla tego pomieszczenia w domu. Można je przypisać do kilku kręgów tematycznych.

Krąg tematyczny

Słownictwo

i mobili - meble

il tavolo/la tavola - stół
le sedie - krzesła
gli sgabelli - taborety
gli armadietti - szafki
gli scaffali - półki
i cassetti - szuflady

gli elettrodomestici e altri apparecchi da cucina - urządzenia AGD i inne wyposażenie kuchenne

la cucina elettricala cucina elettrica (f)la cucina elettrica - kuchenka elektryczna
la cucina a gasla cucina (f) a gasla cucina a gas - kuchenka gazowa
il fornoil forno (m)il forno - piekarnik
il forno a microondeil forno (m) a microondeil forno a microonde - mikrofalówka
il frigorifero/il frigo - lodówka
la lavastoviglie - zmywarka do naczyń

le stovigliele stoviglie (fpl)le stoviglie - naczynia

le pentole - garnki
le padellela padella (f)padelle - patelnie
i piatti - talerze

le posate - sztućce

le forchette - widelce
i coltelli - noże
cucchiaiil cucchiaio (m)cucchiai - łyżki
cucchiainiil cucchiaino (m)cucchiaini - łyżeczki

vari oggetti per apparecchiare la tavola - różne przedmioty zastawy stołowej

i piatti - talerze
le posate - sztućce
la tovaglia - obrus
tovaglioliil tovagliolo (m)tovaglioli - serwetki
i bicchieri - szklanki
le tazzine - filiżanki
la zuccheriera - cukierniczka

altri oggetti - inne przedmioty

il lavandinoil lavandino (m)il lavandino - zlew
lo strofinacciolo strofinaccio (m)lo strofinaccio - ścierka
il cestinoil cestino (m)il cestino - kosz na śmieci
il bollitore - czajnik

Czynności wykonywane w kuchni

Zapoznaj się z czasownikami, które wyrażają czynności wykonywane w kuchni i są kojarzone z określonymi obiektami.

Czasownik

Przykład użycia

cuocerecuocerecuoceregotować, piec

cuocerecuocerecuocere una zuppagotować zupę
cuocere in fornopiec w piekarniku

friggerefriggerefriggeresmażyć

friggere in padellasmażyć na patelni

lavaremyć

lavare le stoviglie, i piattimyć naczynia

preparareprzygotowywać

preparare il ciboprzygotować jedzenie

metterekłaść, wkładać, układać

mettere nel piattokłaść na talerzu

farerobić

fare i piattimyć talerze
fare la raccolta differenziatasegregować śmieci

apparecchiare - przygotować, zastawić

apparecchiare la tavola - przygotować stół

sparecchiaresparecchiaresparecchiarezebrać, posprzątać

sparecchiare la tavolaposprzątać ze stołu

tagliaretagliaretagliarekroić

tagliare con il coltellokroić nożem

conservareconservareconservareprzechowywać

conservare i prodotti alimentariprzechowywać produkty spożywcze

riporretrzymać, odłożyć

riporre le posate nel cassettotrzymać sztućce w szufladzie

congelarecongelarecongelaremrozić

congelare nel frigorifero/nel congelatoreil congelatore (m)congelatoremrozić w lodówce/w zamrażarce

riscaldareriscaldareriscaldareodgrzewać

riscaldare nel forno a microondeodgrzewać w mikrofalówce

usare - używać

usare la forchettala forchetta (f)la forchettaużywać widelca

Czasowniki servire, usare, mancare

Czasownik servire służy do wyrażenia przeznaczenia, może się łączyć z innym czasownikiem przy pomocy przyimka „a” lub „per”, oznaczając wówczas „służyć do” (np. serve a/per fare - służy do zrobienia).

Podobnie stosuje się czasownik usarez przyimkiem „per” + inny czasownik oznacza on „używać do” (np. usiamo il coltello per tagliare - używamy noża do krojenia).

Czasownik mancare oznacza brakować, zwykle (w kontekście tematu tego e‑materiału) jest używany w 3. os. liczby pojedynczej lub mnogiej, wyjątkowo poprzedzając podmiot (np. manca una finestra - brakuje okna; mancano le sedie - brakuje krzeseł).

Określenia ilościowe vari, diversi

Praktyczną funkcję określania niesprecyzowanej ilości i różnorodności spełniają przymiotniki vari (m)/varie (f), diversi (m)/diverse (f). Używane są z rzeczownikami w liczbie mnogiej bez rodzajnika. Są synonimami i oznaczają „wiele, różnorodne”, np.

vari piatti = diversi piatti - wiele talerzy

varie pentole = diverse pentole - wiele garnków

R173zSxV2gfma
Appunti:  (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga

a volte
a volte
Rxn96b3Edqmjh1
Nagranie dźwiękowe

czasami

R9QEHlI1xvcND1
Nagranie dźwiękowe
abbastanza
abbastanza
R7zRcWr0YJDaC1
Nagranie dźwiękowe

dość

RISwlidwxTZMk1
Nagranie dźwiękowe
l’aceto (m)
l’aceto (m)
R1NOAVnYea2ha1
Nagranie dźwiękowe

ocet

RAbAPganjSVLp1
Nagranie dźwiękowe
l’angolo (m) cucina
l’angolo (m) cucina
R1dn7j18RmgI31
Nagranie dźwiękowe

aneks kuchenny

RhTaakqE2vN3H1
Nagranie dźwiękowe
l’apparecchio (m)
l’apparecchio (m)
R1e7IQKivxEO41
Nagranie dźwiękowe

urządzenie

R1JJ86zBbAhvh1
Nagranie dźwiękowe
l’armadietto (m)
l’armadietto (m)
RNdH0x4Y8rSvp1
Nagranie dźwiękowe

szafka, szafeczka

R18Z6h1Ms2K7E1
Nagranie dźwiękowe
il bicchiere (m)
il bicchiere (m)
RdVQNMKGJSwnr1
Nagranie dźwiękowe

szklanka

RVPUn1FLGdnOT1
Nagranie dźwiękowe
il bollitore (m)
il bollitore (m)
RRVLBqi0TCCpS1
Nagranie dźwiękowe

czajnik

RheYnKoDICFFA1
Nagranie dźwiękowe
il cassetto (m)
il cassetto (m)
RajPfX5HkrSkR1
Nagranie dźwiękowe

szuflada

RCO1YIa07zh1B1
Nagranie dźwiękowe
il centro (m)
il centro (m)
R11J2lHL4RHkD1
Nagranie dźwiękowe

centrum

Ruua6pG0XwGRT1
Nagranie dźwiękowe
il cestino (m)
il cestino (m)
R8icm8FbpBRUN1
Nagranie dźwiękowe

kosz

R1XeSOTax46i61
Nagranie dźwiękowe
comodo
comodo
RUSzaERe6ImNK1
Nagranie dźwiękowe

wygodny

RH6jYvdXNSPE41
Nagranie dźwiękowe
congelare
congelare
ReUOqlNj6Waov1
Nagranie dźwiękowe

mrozić

R11MUZ0ogGOXW1
Nagranie dźwiękowe
il congelatore (m)
il congelatore (m)
RzALQcHIyL7kc1
Nagranie dźwiękowe

zamrażarka

R7aQhZmNdIxtY1
Nagranie dźwiękowe
conservare
conservare
R6k1TuFUwdLXK1
Nagranie dźwiękowe

przechowywać

R1beTcKbKzRr01
Nagranie dźwiękowe
il cucchiaino (m)
il cucchiaino (m)
RE4TXPZJM1urB1
Nagranie dźwiękowe

łyżeczka

RtWsXr7hBeg0u1
Nagranie dźwiękowe
il cucchiaio (m)
il cucchiaio (m)
R1YcVYs1MGu0b1
Nagranie dźwiękowe

łyżka

RJ7GsyXaxSxO01
Nagranie dźwiękowe
la cucina (f) a gas
la cucina (f) a gas
RXyLGiHzuEuOs1
Nagranie dźwiękowe

kuchenka gazowa

REmfRyJNA1MxY1
Nagranie dźwiękowe
la cucina (f) elettrica
la cucina (f) elettrica
R15aJurdpFw3h1
Nagranie dźwiękowe

kuchenka elektryczna

R4B62neLv4p351
Nagranie dźwiękowe
cuocere
cuocere
R1HoMYiW2lsyc1
Nagranie dźwiękowe

gotować, piec

R1BgQbe0jXyS61
Nagranie dźwiękowe
di solito
di solito
R1Oz6px6GnUzF1
Nagranie dźwiękowe

zazwyczaj

Riz1W0SFX4WyE1
Nagranie dźwiękowe
disposto
disposto
R1FsjnYDpa5pe1
Nagranie dźwiękowe

ułożony, ustawiony

RH2o0g65Fg9sz1
Nagranie dźwiękowe
diversi
diversi
RIrGEmi78ODL91
Nagranie dźwiękowe

różne, wiele

R5EAOGAIsJUdR1
Nagranie dźwiękowe
gli elettrodomestici (mpl)
gli elettrodomestici (mpl)
R242vyvHzhpV91
Nagranie dźwiękowe

urządzenia AGD

R1dYkkTMTVy0a1
Nagranie dźwiękowe
la forchetta (f)
la forchetta (f)
R7gOncjZYxqJ01
Nagranie dźwiękowe

widelec

R3TwmGV1aYtVh1
Nagranie dźwiękowe
il forno (m)
il forno (m)
Rbw2yx5SDEFyF1
Nagranie dźwiękowe

piekarnik

RvTF6Bjo9X29M1
Nagranie dźwiękowe
il forno (m) a microonde
il forno (m) a microonde
R1BIM9SSvJCtY1
Nagranie dźwiękowe

mikrofalówka

R1Ssrb3zaD0PA1
Nagranie dźwiękowe
friggere
friggere
Rx3PBmZ8xUBho1
Nagranie dźwiękowe

smażyć

R1ciwoVhlose81
Nagranie dźwiękowe
il frigorifero/frigo (m)
il frigorifero/frigo (m)
R1BzTbhY02Hp61
Nagranie dźwiękowe

lodówka

RiIVLfKHNlm3f1
Nagranie dźwiękowe
intorno
intorno
R1HJio05QzXCB1
Nagranie dźwiękowe

wokół

RFkgdZjQepmyS1
Nagranie dźwiękowe
il lavandino (m)
il lavandino (m)
Rc9J5wxJ9RiWp1
Nagranie dźwiękowe

zlew

RLJLlkuHl6PbC1
Nagranie dźwiękowe
la lavastoviglie (f)
la lavastoviglie (f)
RCnji3cbp2r9u1
Nagranie dźwiękowe

zmywarka do naczyń

R1IVP2HHx5Ox31
Nagranie dźwiękowe
mancare
mancare
Re41klueGUlse1
Nagranie dźwiękowe

brakować

R1EMzszMbJmba1
Nagranie dźwiękowe
moderno
moderno
RMkqfj3P3sjiV1
Nagranie dźwiękowe

nowoczesny

RLnM8QEZsRQ1A1
Nagranie dźwiękowe
l’olio (m) di oliva
l’olio (m) di oliva
R1aHRTorCo9sy1
Nagranie dźwiękowe

oliwa z oliwek

RSYOKZgbBEZUx1
Nagranie dźwiękowe
la padella (f)
la padella (f)
RVtfvecCGdjqG1
Nagranie dźwiękowe

patelnia

R9bw7vQIwQAEp1
Nagranie dźwiękowe
la parete (f)
la parete (f)
R1BEhMwb17ynk1
Nagranie dźwiękowe

ściana

RlXCCgazpic7f1
Nagranie dźwiękowe
il pavimento (m)
il pavimento (m)
RYQ7hJMLAMu7f1
Nagranie dźwiękowe

podłoga

R4aF9tjgqJuW51
Nagranie dźwiękowe
la pentola (f)
la pentola (f)
R16cqLX4nMUeY1
Nagranie dźwiękowe

garnek

RwpvgnR0gfzIG1
Nagranie dźwiękowe
il pepe (m)
il pepe (m)
R17Ih3JNMOljl1
Nagranie dźwiękowe

pieprz

Rt5bcGVjc5Gzo1
Nagranie dźwiękowe
il piatto (m)
il piatto (m)
R1XF0t1Qj7iur1
Nagranie dźwiękowe

talerz, danie

RLpeYmFklfLat1
Nagranie dźwiękowe
le posate (fpl)
le posate (fpl)
RnOQZpwUAd2tS1
Nagranie dźwiękowe

sztućce

RaVxLz8oU3DSX1
Nagranie dźwiękowe
riscaldare
riscaldare
R1NGuYhBHxqcE1
Nagranie dźwiękowe

odgrzewać, podgrzewać

Rx3IyECzU9pUz1
Nagranie dźwiękowe
il sale (m)
il sale (m)
R17ILEzl1bTFk1
Nagranie dźwiękowe

sól

R10f92jqThDCg1
Nagranie dźwiękowe
lo scaffale (m)
lo scaffale (m)
R1VXEGE5P1mFQ1
Nagranie dźwiękowe

regał

R1PMMEN4BP8jU1
Nagranie dźwiękowe
la sedia (f)
la sedia (f)
RrYZbk42Aw7M01
Nagranie dźwiękowe

krzesło

R1D11zPtXEy8f1
Nagranie dźwiękowe
il set (m)
il set (m)
R117LDyJoBHaf1
Nagranie dźwiękowe

zestaw

RzM3KfCXbF2rY1
Nagranie dźwiękowe
lo sgabello (m)
lo sgabello (m)
R86aTOMxpn29M1
Nagranie dźwiękowe

taboret

RnCx8iZJCrYBn1
Nagranie dźwiękowe
sparecchiare
sparecchiare
R1GWbGi1kNTEJ1
Nagranie dźwiękowe

zebrać, posprzątać

RObK8yEAuQDgH1
Nagranie dźwiękowe
lo spazio (m)
lo spazio (m)
R13ObtLt05aVl1
Nagranie dźwiękowe

przestrzeń, miejsce

R165VAWMFihYq1
Nagranie dźwiękowe
le stoviglie (fpl)
le stoviglie (fpl)
RpA63me1U05zt1
Nagranie dźwiękowe

naczynia kuchenne

RzjuH2IN00HG61
Nagranie dźwiękowe
lo strofinaccio (m)
lo strofinaccio (m)
RjQxvykIyItlJ1
Nagranie dźwiękowe

ścierka

R1ZQn2uXAInRW1
Nagranie dźwiękowe
tagliare
tagliare
RdxnBVxYGh2pN1
Nagranie dźwiękowe

kroić

R14KsC6SHDXo41
Nagranie dźwiękowe
la tazzina (f)
la tazzina (f)
R5Vq9tkaPUmWt1
Nagranie dźwiękowe

filiżanka

RY0wGX8dk96sP1
Nagranie dźwiękowe
tipico
tipico
R1cGXSWcsO5ZN1
Nagranie dźwiękowe

typowy

Ri3ILPDLeAwe01
Nagranie dźwiękowe
la tovaglia (f)
la tovaglia (f)
R136DayULIj7s1
Nagranie dźwiękowe

obrus

Ra5XfU1mJZy2Y1
Nagranie dźwiękowe
il tovagliolo (m)
il tovagliolo (m)
Rteci5KOS230N1
Nagranie dźwiękowe

serwetka

R11ErnWlu3puE1
Nagranie dźwiękowe
tradizionale
tradizionale
R92T0HnbHVmd41
Nagranie dźwiękowe

tradycyjny

R1BYojiMUEYSp1
Nagranie dźwiękowe
vari
vari
R1SZUVt0ESoji1
Nagranie dźwiękowe

różne, wiele

R12KxJfVQ16gf1
Nagranie dźwiękowe
vero
vero
RUy1wU4XxDY6V1
Nagranie dźwiękowe

prawdziwy

R1UwJuup9Rh6d1
Nagranie dźwiękowe
la zuccheriera (f)
la zuccheriera (f)
R17QSWM7pTm531
Nagranie dźwiękowe

cukierniczka

R1PfqKqcKuhGg1
Nagranie dźwiękowe
cuocere
la cucina elettrica (f)
la cucina elettrica (f)
R15aJurdpFw3h1
Nagranie dźwiękowe

kuchenka elektryczna

R4B62neLv4p351
Nagranie dźwiękowe