The economy of the Second Polish Republic under Sanation
to characterize the economic crisis in Poland;
to describe the location of the COPCOP;
to list the economic achievements of the Second Polish Republic.
Soon after the May Coup d’État the economic situation in Poland improved. The port in Gdynia was expanded and the construction of the Coal Trunk‑Line between Gdynia and Silesia was commenced. Other important projects implemented in that period included the construction of the State Nitric Compound Factory in Mościce, and the metallurgical plant and car factory near Warsaw. The Great Depression reached Poland at the beginning of the 1930s. The crisis mostly impacted the farming sector, but the industrial sector was also affected. In 1932, production dropped to 63% of what it was in 1929. Foreign trade turnover decreased by more than 70%. This significantly increased the unemployment rate. The gradual improvement of the economic situation in the Second Polish Republic was related to the improving economic situation around the world. However, it is Eugeniusz Kwiatkowski, who in 1935 became the head of the Ministry of Treasury and the deputy prime minister, whose actions are credited as playing a decisive role. A four‑year plan was devised for the period from the beginning of July 1936 to the end of June 1940. The plan’s main component envisaged the construction of the Central Industrial District (in Polish: Centralny Okręg Przemysłowy, COP) between the Vistula and San rivers. At that time, construction primarily involved electricity plants (in Rożnowo, Stalowa Wola and Mościce) and arms industry plants. Power lines supplying electricity and gas pipes supplying gas to construction sites were also constructed. Stalowa Wola was a town constructed from scratch together with new works and a power station. A synthetic rubber factory was built in Dębica; an aeroplane factory was constructed in Mielec; an aeroplane engine factory was erected in Rzeszów; and an artillery equipment factory was built in Starachowice. In total, about 100 industrial plants were constructed.
Read the three source text passages.
Using the knowledge you obtained from the memoir passages and other sources, compare the situation of peasants and unemployed labourers during the crisis period.
Kryzys we wspomnieniach chłopówDziś porzuciło się palenie tytoniu i wszelkie trunki, już się […] wcale […] mięsa nawet […] w te największe święta nawet nie zna.
Za droga jest nafta, więc idzie się spać wraz z kurami, za droga jest szyba w oknie więc je zatyka się starym workiem, gdy zostanie zbita […], a że za drogie są buty i ubrania, więc chłop dziczeje, nie pokazując się czasami cały rok Panu Bogu w kościele ani ludziom.Source: Kryzys we wspomnieniach chłopów, [w:] Pamiętniki chłopów, Warszawa 1935, s. 547.
Wspomnienia chłopówZasadniczym jedzeniem u mnie to są kartofle i chleb. Cukru nie używam wcale, można powiedzieć tylko dwa razy do roku na Wielkanoc ćwierć kilograma i na Boże Narodzenie ćwierć kilograma. Na śniadanie kartofle z barszczem, na obiad chleb czarny często suchy, czasem dostanę od kogo z łaski mleka. I na kolację znów kartofle na rzadko, czasem kluski żytnie pytlowe, kapusta albo groch itd. Słoniny jak kupię ćwierć kilograma to tak kombinuję, żeby mi starczyło przynajmniej na dziesięć dni, chociaż wiem, że żołądka nie oszuka. Po takim pożywieniu to można sobie wyobrazić ile jest energii do pracy. Zima za pasem, a tu nie mam kapoty ciepłej i butów. Mam tylko jedną parę kamaszy, w których chodzę w dzień powszedni i na święto, jedną czapkę zimową, w której chodziłem i latem, stare ubranie do roboty i nieco lepsze na święto. A teraz na zimę nie mam ciepłego palta, ani swetra, ani ciepłej bielizny i tych niezbędnych rzeczy nie będę mógł sobie kupić, bo za co.
Source: Wspomnienia chłopów, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych. Wypisy, t. 3, Rzeszów 1996, s. 115–116.
Życie bezrobotnych. Badania ankietowe – 1933Z tablicy 26, obrazującej stan odżywienia dzieci rodziców bezrobotnych w badanych ośrodkach, wynika, że 24,4% dzieci nie jada nic przed pójściem do szkoły, gdyż nie dostaje w domu śniadania, stąd takie zdarzenie, jak coraz częściej omawiane w prasie wypadki omdlewania uczniów w szkole z głodu.
17,6% dzieci rodziców bezrobotnych nie dostaje wcale kolacji, tj. idą spać głodne. Jest również znaczna liczba dzieci, które nie otrzymują żadnego stałego pożywienia w porze obiadowej (7,6%). Następnie 4,2% zamiast obiadu dostaje suchy chleb, herbatę bez mleka lub kartofle na wodzie; 3,6% zamiast obiadu dostaje mleko i chleb z omastą. Odsetek dzieci otrzymujących codziennie przy obiedzie mięso (najczęściej mięso w zupie) dosięga 17,4%, największy odsetek dzieci – 54,7% otrzymuje na obiad tylko zupy.Source: Halina Krahelska, Stefan Pruss, Życie bezrobotnych. Badania ankietowe – 1933, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych. Wypisy, t. 3, Rzeszów 1996, s. 115.
Analyse the source and list the socio‑economic and defence‑related reasons for the creation of the COP. Assess what was completed.
COP w Polsce w 1939 rokuCOP wyrósł z potrzeb ekonomicznych i militarnych Polski. Z inicjatywą i kooperacją tych czynników należy wiązać jego powstanie. Pod względem wojskowym COP jest nowoczesnym rozszerzeniem dotychczasowego „trójkąta bezpieczeństwa”, jest tworzeniem potężnego zaplecza przemysłowego dla armii frontowej, uniezależnionego energetycznie, surowcowo, technicznie i aprowizacyjnie od tych źródeł własnych, które mogą być łatwo, w czasie wojny odcięte od podstawy aprowizacyjnej armii lub zniszczone, oraz od obcych dostaw. Gospodarczo jest COP próbą rozwiązania w skali ogólnopolskiej naczelnego zadania: przebudowy ekonomicznej Państwa przez zorganizowane, celowe uprzemysłowienie i zagospodarowanie całego kraju drogą stworzenia obok głównego centrum przemysłowego, które powstaje w widłach Wisły i Sanu, dalszych ośrodków przemysłowych dla ziem wschodnich – rozwój sieci komunikacyjnej i elektryfikacji. Na tej linii leży wzmożenie sił państwa, wzrost dochodu społecznego, podniesienie poziomu życia mas, położenie tamy postępującej pauperyzacji i bezrobociu – wyciągnięcie elementów gospodarczo słabych i politycznie biernych do współodpowiedzialności za losy Narodu, do systemu twórczej pracy nad realizacją nie tylko poprawy własnego losu, ale przede wszystkim celów ekonomicznych i politycznych oraz zadań dziejowych Narodu Polskiego.
Source: Henryk Radocki, COP w Polsce w 1939 roku, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych. Wypisy, t. 3, Rzeszów 1996.
Compare the prices and wages in Warsaw before and after the Great Depression. Then mark the correct conclusions in the list below. Make the necessary calculations. Do you think that Poland handled the effects of the Great Depression well? Justify your opinion.
Prices and wages in Warsaw in 1928 and 1938
Item | 1928 | 1938 |
Foreign exchange rates | ||
1 pound sterling | 43.50 zlotys | 25.93 zlotys |
1 dollar | 8.90 zlotys | 5.30 zlotys |
1 Deutsche Mark | 2.12 zlotys | 2.12 zlotys |
1 zloty | 2.86 French francs | 6.53 French francs |
Prices | ||
1 kg of rye bread | 0.62 zloty | 0.31 zloty |
1 kg of beef | 3.19 zlotys | 1.50 zlotys |
1 L of milk | 0.53 zloty | 0.27 zloty |
1 kg of butter | 7.62 zlotys | 3.54 zlotys |
1 kg of sugar | 1.56 zlotys | 1 zloty |
10 KWh of electricity | 9.50 zlotys | 5.30 zlotys |
Wages | ||
Labourer, per hour | 0.93 zloty | 0.78 zloty |
Secondary school teacher, per month | 316–467 zlotys | 260 zlotys |
Clerk, per month | 179–213 zlotys | 100 zlotys |
Major‑General, per month | 1387–1542 zlotys | 1500 zlotys |
Lieutenant, per month | 352–435 zlotys | 265–324 zlotys |
Head of a department in a ministry, per month | 699–926 zlotys | 700 zlotys |
Source: W. Morawski, Od marki do złotego. Historia finansów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2008, p. 186.
Mark the correct statements.
- In 1938, a labourer had to work almost seven hours to earn an amount equivalent to 1 dollar, while in 1928, they had to work as much as 9.5 hours.
- In 1928, after one hour of work, a labourer could afford a 1.5 kg loaf of rye bread, while in 1938, they could buy 4 loaves of rye bread.
- The salary of a general remained almost unchanged in the period from 1928 to 1938, but they were able to buy significantly more products and currencies.
- During the ten years between 1928 and 1938, the salary of teachers and lower clerks decreased the most from among the listed professions. A similar decrease was seen in the earnings of the lower officer corps.
- At the end of the 1930s, salaries dropped relative to the period before the Great Depression, but the purchasing power of money increased and food products were cheaper.
- A teacher was able to buy a comparable number of dollars with an average salary in 1928 and 1938.
- The improvement of the situation in the second half of 1930 strengthened the strongest social groups, whereas the weakest social groups did not benefit much.
To overcome the 1930–1935 economic crisis, Polish authorities did not:
- nationalise most of the factories and plants on their way to bankruptcy.
- pass an act that would allow the government to intervene in monopoly associations.
- establish a special fund to organise public works and social aid.
- conduct large-scale debt adjustment for the farming sector.
Keywords
Deflation, hyperinflation
Glossary
COP – Centralny Okręg Przemysłowy, największa inwestycja II RP.
Deflacja – długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen w gospodarce przekładający się na wzrost siły nabywczej pieniądza. W warunkach deflacji za tę samą ilość pieniędzy po pewnym czasie można kupić więcej towarów i usług. Przeciwieństwem deflacji jest inflacja.
Etatyzm gospodarczy – rodzaj polityki społeczno‑gospodarczej państwa oznaczający przejmowanie przez państwo administracji prywatnymi przedsiębiorstwami lub tworzenie nowych przedsiębiorstw państwowych za pomocą kapitału państwowego.
Hiperinflacja – bardzo wysoka inflacja, przekraczająca zazwyczaj 50 proc. miesięcznie, powodowana zwykle przez całkowite załamanie systemu finansowego kraju i ogromny deficyt budżetowy finansowany przez dodruk pieniędzy.