Zaszyfrowana wiadomość
zadanie interaktywne![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1SsjcMMGzKlM/4/1YBuhl50fEd3UNMnwtvFMeKwS7EmfStI.png)
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DTIeEYe6F
1 17 4 32 26 17 23
Oto zaszyfrowana wiadomość. Uważnie czytaj i rozwiązuj ćwiczenia, a poznasz odpowiedź.
Porozmawiajcie:
W jaki sposób przekazujemy sobie informacje, jeśli nie możemy się spotkać?
Co zrobić, jeśli chcemy, żeby nasza wiadomość była tajna?
Czy spotkaliście się już z zaszyfrowanymi informacjami?
Początkowo, w dawnych czasach, informacje przedstawiano za pomocą obrazków.
![Pismo hieroglificzne Pismo hieroglificzne Źródło: Shutterstock, tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1JZ5NZ3eRDZg/4/240s01q8TTH7ItcUHsi9JpXSe6ZtDGeK.jpg)
Był to bardzo skomplikowany system. Dowiesz się o nim więcej na lekcjach historii opowiadających o piśmie. Dlatego wymyślono inny sposób, by ludzie mogli przekazywać sobie wiadomości. Znasz go?
Już się możesz domyślać, że do rozszyfrowania informacji potrzebny będzie alfabet. Jak dobrze go znasz?
Posłuchaj i spróbuj zapisać w zeszycie wiadomość.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
literowanie - Poznasz tajny szyfr Juliusza Cezara, całość Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Jeśli nie udało ci się zapisać całej wiadomości, odtwórz pojedyncze słowa. Słuchaj i notuj.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
literowanie - Poznasz Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
literowanie - tajny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
literowanie - szyfr Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
literowanie - Juliusza Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
literowanie - Cezara Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Za wami ćwiczenie zapisywania wiadomości odczytywanej litera po literze. Teraz poćwiczcie wspólnie literowanie.
Na rozgrzewkę przeliterujcie swoje imiona, nazwy ulubionych zwierząt lub potraw.
Wybierzcie jedno ze słów poniżej i przeliterujcie je wspólnie. Możecie każdej grupie mierzyć czas i sprawdzić, kto jest najszybszy.
włóczykij
podróżnik
wędrowiec
koczownik
Zastanówcie się, co łączy, a co różni osoby, które nazywamy włóczykijem, podróżnikiem, wędrowcem i koczownikiem.
Sprawdźcie w słowniku języka polskiego, co oznaczają te słowa. Ułóżcie po jednym zdaniu z każdym z nich.
To zadanie można przerwać w każdej chwili, naciskając STOP, ale lepiej trochę poćwiczyć.
Już w starożytności przesyłano sobie zaszyfrowane informacje. Taką korespondencję prowadził wódz rzymski Juliusz Cezar. Obejrzyj film i samodzielnie zrób maszynę kodującą szyfrem Cezara.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R72KrfcN9bcBl/4/EGw3is94eTye0neCeeuwvMv4rt8SMQZP.png)
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Jak zrobić maszynę szyfrującą Jak zrobić maszynę szyfrującą Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0, muzyka: audiojungle.net.
Czy wiesz, jak nazywa się spis przedmiotów należących do jakiegoś zbioru ułożony w określonym porządku? Rozwiąż zadanie, a poznasz odpowiedź. Przyjrzyj się hasłom. W jakim porządku są ułożone?
- Wyjazd pod namiot.
- Przyrząd z igłą, która wskazuje biegun północny.
- Urządzenie na baterie dające światło.
- Bez niej trudno znaleźć drogę.
- Zmieści się w nim ekwipunek podróżnika.
- Środek lokomocji z dwoma kołami i pedałami.
- Odmierza czas.
1 | |||||||||
2 | |||||||||
3 | |||||||||
4 | |||||||||
5 | |||||||||
6 | |||||||||
7 |
Kiedyś w każdej bibliotece były takie katalogi, jak te przedstawione poniżej. Przyjrzyj się, jak zostały ułożone karty katalogowe literatury dziecięcej. Czy dostrzegasz jakąś zasadę?
Rozwiąż test i sprawdź, czy zaznaczona jest dobra odpowiedź. Jeśli tak, przejdziesz do następnego pytania. Zawsze możesz się cofnąć.
![Dawny katalog biblioteczny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1YOkYX90g9PX/4/1sszdl4SjBfd8iUxiSAwchzIUmcqzrgA.png)
Złam szyfr
Jesteś coraz bliżej odczytania tajnej wiadomości zaszyfrowanej za pomocą liczb. Przed tobą jeszcze kilka kroków.
Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig.
Dziwne zdanie, prawda? Żeby poznać kolejne wskazówki, rozwiąż test. Sprawdź, czy zaznaczona jest dobra odpowiedź. Jeśli tak, przejdziesz do następnego pytania.
1 17 4 32 26 17 23
Pamiętacie tajemniczą wiadomość?
Przepiszcie zdanie „Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig” do zeszytu i ponumerujcie wszystkie litery według wzoru.
P | C | H | N | Ą | Ć | W | T | Ę | Ł | Ó | D | Ź | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
Właśnie odkryliście kod, którym zapisana jest tajna wiadomość!
Czy wiesz, co oznacza słowo, które jest rozwiązaniem poprzedniego ćwiczenia? Tak możemy nazwać zdanie o jeżu i skrzyniach.
Pangram to doskonała baza do stworzenia tajnego szyfru. Poszukaj w internecie innych pangramów i wybierz ten, który łatwo zapamiętasz. Sprawdź, czy wybrane zdanie na pewno jest pangramem (zawiera wszystkie litery alfabetu). Ponumeruj litery w zdaniu i już możesz przesyłać przyjaciołom sekretne wiadomości. Oczywiście oni też muszą wiedzieć, który pangram jest szyfrem!