Przeczytaj
Przeczytaj lub posłuchaj
Poezja XX w. obciążona jest brzemieniem bolesnych doświadczeń człowieka współczesnego, stąd tyle w niej żalu, buntu, wątpliwości i trudnych pytań, na które nie ma odpowiedzi. Twórczość Jana Twardowskiego (1915–2006), choć ukazuje ten sam świat ze wszystkimi jego ciemnymi stronami, jest inna – pełna pogody, nadziei, akceptacji i prostoty.
Poeta‑kapłan zgodnie z nauką chrześcijańskąchrześcijańską, ale bez cienia moralizatorstwa czy kaznodziejskiego tonu pomaga inaczej spojrzeć na swoje życie. Nie daje jednak gotowej recepty na przezwyciężenie bólu i cierpienia. Uświadamia tylko ich sens.
Samotność pochodzi z tomu znaki ufności (1970), jednego z pierwszych zbiorów księdza Twardowskiego. Tytuł liryku sugeruje, że będziemy mieć do czynienia z opisem doświadczenia zespolonego od wieków z ludzką egzystencją. Już w biblijnej Księdze Rodzaju Stwórca dostrzega, że samotność przynosi cierpienie: orzeka, iż Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam
(Rdz 2,18), dlatego daje mu towarzyszkę życia.
Od tamtej pory człowiek żyje wśród innych ludzi, a jednak poczucie osamotnienia pozostaje jednym z najbardziej dotkliwych problemów jego bytu. To zarazem odwieczny motyw literacki, znany nam z dzieł najdawniejszych aż po literaturę najnowszą. Wystarczy przejrzeć same tytuły wierszy powstałych w wieku XX (sam Józefa Czechowicza, Samotność Anny Świrszczyńskiej, Moja samotność Ewy Lipskiej, Kto wybiera samotność Ryszarda Krynickiego), żeby przekonać się, jak ważny jest to wątek w literaturze współczesnej.
SamotnośćRwnPej9BHoIU91 Nie proszę o tę samotność najprostszą
pierwszą z brzega
kiedy zostaję sam jeden jak palec
kiedy nie mam do kogo ust otworzyć
nawet strzyżyk cichnie choć mógłby mi ćwierkać przynajmniej jak pół wróbla
kiedy żaden pociąg pośpieszny nie śpieszy się do mnie
zegar przystanął żeby przy mnie nie chodzić
od zachodu słońca cienie coraz dłuższe
nie proszę Cię o tę trudniejszą
kiedy przeciskam się przez tłum
i znowu jestem pojedynczy
pośród wszystkich najdalszych bliskich
proszę Ciebie o tę prawdziwą
kiedy Ty mówisz przeze mnie
a mnie nie ma
Słownik
(łac. theos - bóg + logos - słowo) dziedzina ludzkiej aktywności intelektualnej, polegająca na rozważaniach dotyczących rzeczywistości pozaempirycznej w świetle przekonań metafizycznych określonej religii, w szczególności – na temat Boga, bytów duchowych, losów człowieka po śmierci
największa z religii monoteistycznych, mająca związki z judaizmem (w obu postawą wiary jest Stary Testament, ale chrześcijanie w skład Biblii wliczają też Nowy Testament); podstawą chrześcijaństwa jest przekazane w czterech Ewangeliach nauczanie Jezusa Chrystusa – Syna Bożego, który (przyjąwszy postać człowieka) oddał życie na krzyżu dla zbawienia ludzi