Przeczytaj/posłuchaj
Sulla base del testo spiega in che cosa consiste la filosofia del km0.
Na podstawie tekstu wytłumacz, na czym polega filozofia km0.
Mangiare a km0(a) Sempre più italiani scelgono di mangiare cibo biologicobiologico. La nuova tendenzatendenza del ristorante a chilometro zero (km0) si inseriscesi inserisce perfettamente in questa logicalogica. Il rispettorispetto della salute e dell’ambiente sono infatti due fattori che hanno permesso ai ristoranti km0 di avere tanto successosuccesso.
(b) Puoi vederla come una moda passeggerapasseggera, ma se riflettirifletti bene, capisci che è molto di più. Infatti, mangiare a km0 significa anche prendere delle sane abitudini, valorizzarevalorizzare i prodotti stagionalistagionali tipici del territorio e quindi anche aiutare gli agricoltori e gli allevatoriallevatori locali.
(c) Scegliere di mangiare in un ristorante a km0 non significa che per andarci non hai bisogno di fare molti chilometri, ma che i piatti che ti serve il ristorante sono tutti preparati con prodotti che provengonoprovengono dai territori vicini, senza dover affrontareaffrontare lunghi viaggi.
(d) I vantaggivantaggi di questa scelta sono tanti: i piatti sono più gustosigustosi, il cibo è più sano, e tu, quando mangi, non solo rispettirispetti l’ambiente, ma hai anche la possibilità di scoprirescoprire i tesoritesori più preziosipreziosi della regione: i frutti della sua terra che crescono e maturanomaturano secondo i ritmi della natura.
(e) Ma la filosofiafilosofia del km0 non riguarda solo ristoranti, pizzerie, osterieosterie o trattorietrattorie. Anche numerosi bar, tavole caldetavole calde, rosticcerierosticcerie o, addirittura, pasticcerie e gelaterie hanno deciso di scegliere i prodotti locali. Perché? Perché, grazie a questa scelta, non ci guadagna solo il portafoglio, ma soprattutto la salute e l’ambiente.
Źródło: Joanna Jarczyńska, Mangiare a km0, [na podstawie:] https://www.ohga.it/cosa-significa-ristorante-a-km-0-prodotti-locali-per-valorizzare-la-tradizione/#:~:text=Il%20ristorante%20a%20km%200,caratterizza%20il%20cibo%20appena%20raccolto. [dostęp 5.03.2022], licencja: CC BY 3.0. Tekst skrócony i zmodyfikowany.
A ogni paragrafo del testo (a – e) abbina il titolo.
Do każdego paragrafu tekstu (a – e) dopasuj odpowiedni tytuł.
Vero o falso? Consulta il testo e indica la risposta giusta.
Prawda czy fałsz? Zapoznaj się z tekstem i wybierz poprawną odpowiedź.
A quali parole in polacco si associano le seguenti parole italiane?
Z jakimi polskimi słowami kojarzą ci się następujące włoskie słowa?
biologico
filosofia
logica
rispetto
tendenza
valorizzar
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DWR0Xa0XY
Nagranie przedstawia sześć słów w języku włoskim.
Włoskie lokale gastronomiczne
Wybór lokalu odpowiedniego do okazji i stanu naszego portfela jest bardzo ważny. Oprócz klasycznych restauracji (il ristorante) znajdziesz we Włoszech inne lokale, w których możesz zjeść równie smacznie, ale taniej. Oto ich główne typy:
la trattoria – lokal gastronomiczny mniej elegancki od restauracji, serwuje głównie dania kuchni regionalnej,
l’osteria – rodzaj restauracji – gospody, serwuje głównie dania domowe. Atmosfera jest nieformalna, często spotkasz tu łączone stoły, przy których możesz zająć miejsce, nawet jeśli nie znasz innych klientów,
la pizzeria – restauracja serwująca głównie pizze, czasem można zamówić również sałatkę lub deser.
W tych lokalach przy opłacaniu rachunku (il conto) spodziewaj się doliczenia dodatkowej opłaty za obsługę il servizio (dosłownie: obsługa, serwis; zazwyczaj 10‑15% rachunku) lub il coperto (dosłownie: nakrycie; od 1,5 do 3 euro od osoby). Kto chce, może również zostawić napiwek (la mancia), ale nie jest to wymagane. Tak naprawdę opłaty typu servizio czy coperto stanowią już napiwek wliczony do rachunku.
Jeśli natomiast chcesz zjeść coś „na szybko”, odwiedź koniecznie miejsca, takie jak:
la tavola calda – lokal gastronomiczny serwujący proste dania ciepłe i zimne do szybkiego spożycia (często przy ladzie barowej) lub na wynos,
la rosticceria – sklep i lokal gastronomiczny oferujący przekąski i gotowe dania ciepłe, smażone lub pieczone,
la focacceria, la paninoteca – lokale, w których kupisz i zjesz kanapkę na ciepło lub zimno; czasem można zamówić tam również proste dania i produkty typowe dla rosticerii.
il bar – choć większość barów kojarzy nam się z kawą i słodkimi rogalikami, to bardzo często włoskie bary oferują również „coś na ząb”.
W tych lokalach nie doliczane są opłaty dodatkowe i nie zostawia się napiwków.
Osoby, które lubią słodycze, koniecznie powinny odwiedzić włoskie lodziarnie (la gelateria) i cukiernie (la pasticceria). Większość z nich posiada kilka stolików, przy których można usiąść i na miejscu spożyć posiłek.
Jak zapewne zauważyłeś, wiele lokali gastronomicznych kończy się na „-eria”, które dodawane jest do specjalności lokalu. Pozwala to na szybkie tworzenie nowych nazw lokali, np.: hamburgeria, cioccolateria.
W dzisiejszych czasach wiele miejsc to hybrydowe formy lokali, często spotkasz się z nazwami takimi jak bar pasticceria, bar tavola calda lub ristorante pizzeria.
Jest jeszcze jedno miejsce, w którym Włosi często spożywają posiłki. Jest to la mensa, czyli stołówka w szkole, na uczelni lub w zakładzie pracy.
Dizionario
f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga
stawiać czoła
hodowca
biologiczny
filozofia
smaczny
wpisywać się
logika
dojrzewać
lokal gastronomiczny typu gospoda, tawerna lub karczma
przejściowy, chwilowy
cenny
pochodzić
zastanawiać się
szanować, dbać
szacunek
sklep i/lub lokal gastronomiczny oferujący gotowe dania ciepłe, głównie smażone lub pieczone
odkrywać
sezonowy
sukces
lokal gastronomiczny serwujący proste dania ciepłe i zimne do szybkiego spożycia lub na wynos
tendencja
skarb
lokal gastronomiczny o charakterze restauracji, serwujący głównie proste dania kuchni regionalnej
doceniać, podkreślać
korzyść