E-materiały do kształcenia zawodowego

Wprowadzenie do przetwórstwa tworzyw sztucznych

CHM.01. Obsługa maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych - Operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych 814209

Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych

GRAFIKA INTERAKTYWNA

W poniższej Grafice interaktywnej masz możliwość poszerzenia informacji na temat narzędzi i urządzeń do kształtowania wyrobów z tworzysz sztucznychTworzywa sztucznetworzysz sztucznych.
Dodatkowe informacje dotyczące tego, jak poruszać się w Grafice interaktywnej znajdują się w Instrukcji obsługiD6uXyuQSAInstrukcji obsługi.

4

Spis treści

1. Narzędzia stosowane do obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych1. Narzędzia stosowane do obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych
1.1. Pilniki1.1. Pilniki
* Pilnik płaski* Pilnik płaski
* Pilnik okrągły* Pilnik okrągły
* Pilnik trójkątny* Pilnik trójkątny
* Różne rodzaje przekrojów pilników* Różne rodzaje przekrojów pilników
* Przykładowe kształty powierzchni obrabianych pilnikami* Przykładowe kształty powierzchni obrabianych pilnikami
1.2. Materiały ścierne1.2. Materiały ścierne
* Papier ścierny* Papier ścierny
* Ściernice* Ściernice
* Włókniny ścierne* Włókniny ścierne
* Przykładowe faktury powierzchni obrabianych materiałami ściernymi* Przykładowe faktury powierzchni obrabianych materiałami ściernymi
1.3. Obróbkowe uchwyty mocujące1.3. Obróbkowe uchwyty mocujące
* Ściski stolarskie* Ściski stolarskie
* Uchwyty tokarskie samocentrujące* Uchwyty tokarskie samocentrujące
* Ściski kątowe* Ściski kątowe
1.4. Młotki1.4. Młotki
* Młotek gumowy* Młotek gumowy
* Młotek z tworzyw sztucznych* Młotek z tworzyw sztucznych
* Młotek ze stali nierdzewnej* Młotek ze stali nierdzewnej
1.5. Noże1.5. Noże
* Noże do rzeźbienia* Noże do rzeźbienia
* Noże tokarskie* Noże tokarskie
* Noże gilotynowe* Noże gilotynowe
2. Urządzenia do obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych2. Urządzenia do obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych
2.1. Zgrzewarka oporowa2.1. Zgrzewarka oporowa
2.2. Spawarka2.2. Spawarka
2.3. Termoformierka2.3. Termoformierka
2.4. Wtryskarka2.4. Wtryskarka
2.5. Tokarka konwencjonalna2.5. Tokarka konwencjonalna
2.6. Frezarka2.6. Frezarka
2.7. Wagi elektroniczne2.7. Wagi elektroniczne
2.8. Elektroniczne narzędzia pomiarowe2.8. Elektroniczne narzędzia pomiarowe
3. Metody obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych3. Metody obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych
3.1. Metoda obróbki ręcznej tworzyw sztucznych3.1. Metoda obróbki ręcznej tworzyw sztucznych
3.2. Metoda obróbki mechanicznej3.2. Metoda obróbki mechanicznej
3.3. Metoda plastycznego kształtowania3.3. Metoda plastycznego kształtowania

1

1. Narzędzia stosowane do obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych

1.1

1.1. Pilniki

RIL9RzUnB1qqM
Nagranie dźwiękowe. pod tytułem: Pilniki. Tożsame z treścią.

Pilniki to narzędzia służące do obróbki i kształtowania powierzchni tworzyw sztucznych.

Pilniki do obróbki tworzyw sztucznych różnią się od pilników do obróbki metali i innych materiałów, ponieważ mają inny rodzaj zębów, które zazwyczaj są mniejsze i mają mniejsze kąty cięcia. Zęby takie są mniej agresywne i mniej skłonne do zacinania się w miękkich materiałach, takich jak tworzywa sztuczne. Dzięki temu możliwe jest dokładne i precyzyjne kształtowanie powierzchni tworzyw sztucznych.

Pilniki do obróbki tworzyw sztucznych to niezwykle trwałe narzędzia, umożliwiające dokładną i precyzyjną obróbkę detali, a przy tym są stosunkowo łatwe w obsłudze.

Oto niektóre z najczęściej stosowanych rodzajów pilników do obróbki tworzyw sztucznych:

1.1.2

* Pilnik płaski

R1bNAnJNvcgkD
Ilustracja interaktywna przedstawia pilnik płaski. Posiada on wydłużony uchwyt zrobiony z tworzywa sztucznego, w którym osadzona jest rękojeść i płaską, długą, podłużną część roboczą. Na jej powierzchniach nacięte są płytko, krzyżowo zęby, nachylone w jedną stronę, ustawione skośnie względem osi pilnika. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Pilnik płaski. Służy do usuwania dużych ilości materiału z powierzchni tworzyw sztucznych.
Grafika, pt. „Pilnik płaski”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.1.3

* Pilnik okrągły

Rq1za5ITf5Gad
Ilustracja interaktywna przedstawia pilnik okrągły. Posiada on wydłużony uchwyt zrobiony z tworzywa sztucznego, w którym osadzona jest rękojeść z okrągłą w przekroju, długą część roboczą. Na jej powierzchni nacięte są płytko, krzyżowo zęby, nachylone w jedną stronę, ustawione skośnie względem osi pilnika. Opis tożsamy z nagraniem:1. Pilnik okrągły. Służy do obróbki detali o okrągłym kształcie.
Grafika, pt. „Pilnik okrągły”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.1.4

* Pilnik trójkątny

R13Z4XQTj4T4E
Ilustracja interaktywna przedstawia pilnik trójkątny. Posiada on wydłużony uchwyt zrobiony z tworzywa sztucznego, w którym osadzona jest rękojeść z trójkątną w przekroju, długą część roboczą. Na jej powierzchni nacięte są płytko, krzyżowo zęby, nachylone w jedną stronę, ustawione skośnie względem osi pilnika. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Pilnik trójkątny. Służy do obróbki elementów o kształcie trójkątnym.
Grafika, pt. „Pilnik trójkątny”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.1.5

* Różne rodzaje przekrojów pilników

RLO4pSXIKhGu7
Grafika, pt. „Różne rodzaje przekrojów pilników".

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.1.6

* Przykładowe kształty powierzchni obrabianych pilnikami

R1Oz1U9TvpYTE
Grafika, pt. „Przykładowe kształty powierzchni obrabianych pilnikami".

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.2

1.2. Materiały ścierne

R7xfRYTsD4n5B
Nagranie dźwiękowe pod tytułem: Materiały ścierne. Tożsame z treścią.

Materiały ścierne do obróbki tworzyw sztucznych są ważnym elementem w procesie obróbki, gdyż pozwalają na usuwanie nierówności i uzyskanie pożądanej gładkości powierzchni.

Wśród nich wyróżniamy:

1.2.2

* Papier ścierny

R1M4D6leDGaWc
Ilustracja interaktywna przedstawia rolkę papieru ściernego. Rolka jest wąska i pokryta drobnym ziarnem. Brzeg rolki wystrzępiony. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Papier ścierny. Materiał ścierny wykonany z korundu. Może mieć różną gradację. Papier ścierny o mniejszej gradacji ma większe ziarna i służy do usuwania większych nierówności. Papier ścierny o większej gradacji ma mniejsze ziarna i służy do uzyskiwania gładkiej powierzchni.
Grafika, pt. „Papier ścierny”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.2.3

* Ściernice

RUszvrPn9Xr2v
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie ściernice. To okrągłe tarcze o różnej średnicy i pokryte różnej grubości materiałem ściernym. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Ściernice. Materiały ścierne wykonane z różnych materiałów, takich jak korund, krzemionka czy ceramika i posiadające różną twardość oraz ziarnistość. Zazwyczaj tarcze ściernic są używane w obrabiarkach, czyli maszynach używanych do mechanicznej obróbki materiałów, w celu nadania im określonych kształtów, wymiarów i chropowatości powierzchni.
Grafika, pt. „Ściernice”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.2.4

* Włókniny ścierne

R1aTfpPQrNPb2
Ilustracja interaktywna przedstawia w dużym zbliżeniu włókninę ścierną. Jest ona zrobiona z wielu splątanych ze sobą włókien syntetycznych. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Włókniny ścierne. To miękkie i elastyczne materiały ścierne, które służą do uzyskiwania gładkiej powierzchni. Włókniny ścierne zazwyczaj wykonane są z włókien syntetycznych lub naturalnych i posiadają różne stopnie twardości.
Grafika, pt. „Włókniny ścierne”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

* Przykładowe faktury powierzchni obrabianych materiałami ściernymi

RuPQdHwfgcMzp
Grafika, pt. „Przykładowe faktury powierzchni obrabianych materiałami ściernymi”.
1.2.5

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.3

1.3. Obróbkowe uchwyty mocujące

Obróbkowe uchwyty mocujące do obróbki tworzyw sztucznych to przyrządy służące do trzymania i uchwytu przedmiotów podczas ich obróbki.

Wśród nich wyróżniamy:

Rf0DoYYPzTIQg
Nagranie
1.3.2

* Ściski stolarskie

R1e7bNgTY2UeU
Ilustracja interaktywna przedstawia ścisk stolarski. Składa się on z przypominającego kształtem podkowę uchwytu metalowego oraz nagwintowanej belki, która umożliwia regulowanie nacisku ścisku. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Ściski stolarskie. Służą do trzymania przedmiotów o większych rozmiarach. Składają się z metalowej belki i uchwytów, które umożliwiają regulowanie nacisku ścisku na trzymany przedmiot. Ściski stolarskie często posiadają gumowe nakładki, co pozwala na zabezpieczenie przedmiotu przed uszkodzeniem.
Grafika, pt. „Ściski stolarskie”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.3.3

* Uchwyty tokarskie samocentrujące

R1EsOyNOnNKub
Ilustracja interaktywna przedstawia Uchwyty tokarskie samocentrujące. Przypomina on kształtem bęben z uchwytami szczękowymi śrub. Zbudowany jest ze stali. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Uchwyty tokarskie samocentrujące. Służą do trzymania przedmiotów podczas ich obróbki na tokarkach. Składają się z metalowej uchwytów szczękowych i śrub, które umożliwiają regulację nacisku na trzymany przedmiot.
Grafika, pt. „Uchwyty tokarskie samocentrujące”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.3.4

* Ściski kątowe

R1KUZqhsgO9an
Ilustracja interaktywna przedstawia podwójny ścisk kątowy. Jest on osadzony na stole roboczym. Każdy ze ścisków składa się z dwóch metalowych belek i śrubek, które umożliwiają regulację kąta nacisku ścisku. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Ściski kątowe. Służą do trzymania przedmiotów pod różnymi kątami. Składają się z dwóch metalowych belek i śrubek, które umożliwiają regulację kąta nacisku ścisku na trzymany przedmiot. Ściski kątowe są często stosowane do profili o nieregularnym kształcie.
Grafika, pt. „Ściski kątowe”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.4

1.4. Młotki

R171xRCuXXJp4
Nagranie dźwiękowe pod tytułem: Młotki. Tożsame z treścią.

Młotki do obróbki tworzyw sztucznych to narzędzia, które służą do wykonywania precyzyjnych prac związanych z obróbką tworzyw sztucznych takich jak zginanie, kształtowanie i wybijanie elementów.

Wśród nich wyróżniamy:

1.4.2

* Młotek gumowy

RhZqmFnNYRpAh
Ilustracja interaktywna przedstawia młotek gumowy. Posiada on wydłużoną rękojeść z tworzywa sztucznego, na której osadzona jest gumowa, głowica w kształcie walca wykonana z gumy. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Młotek gumowy. Jest wyposażony w głowicę wykonaną z gumy, która umożliwia delikatne uderzenia bez uszkodzenia obrabianego materiału. Służy do precyzyjnej obróbki tworzyw sztucznych, w szczególności do wybijania elementów z form wtryskowych lub do prostowania zagiętych części.
Grafika, pt. „Młotek gumowy”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.4.3

* Młotek z tworzyw sztucznych

ROpzt1XRzwk6f
Ilustracja interaktywna przedstawia młotek z tworzyw sztucznych. Posiada on wydłużoną rękojeść z uchwytem z tworzywa sztucznego, na której osadzona jest głowica w kształcie walca wykonana z tworzywa sztucznego. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Młotek z tworzyw sztucznych. Jest wyposażony w głowicę wykonaną z materiałów takich jak poliuretan, poliwęglan czy nylon, co zapobiega powstawaniu rys i uszkodzeń na powierzchni materiału.
Grafika, pt. „Młotek z tworzyw sztucznych”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.4.4

* Młotek ze stali nierdzewnej

R55I0nGCmVA7N
Ilustracja interaktywna przedstawia młotek ze stali nierdzewnej. Posiada on wydłużony uchwyt zrobiony z drewna, w którym osadzona jest walcowata głowica wykonana ze stali nierdzewnej. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Młotek ze stali nierdzewnej. Jest jest wyposażony w głowicę wykonaną ze stali nierdzewnej, charakteryzującą się twardą i gładką powierzchnią. Młotki te używa się w przypadku, kiedy wymagana jest większa siła uderzenia.
Grafika, pt. „Młotek ze stali nierdzewnej”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.5

1.5. Noże

R1LYycBJKjVRG
Nagranie dźwiękowe pod tytułem: Noże. Tożsame z treścią.

Noże do obróbki tworzyw sztucznych to narzędzia, które służą do precyzyjnego cięcia, rzeźbienia, wycinania i przycinania różnych rodzajów tworzyw sztucznych.

Wśród nich wyróżniamy:

1.5.2

* Noże do rzeźbienia

R13WJEvlq12mV
Ilustracja interaktywna przedstawia nóż do rzeźbienia. Posiada on wydłużony uchwyt zrobiony ze stali, w którym osadzone jest krótkie, trójkątne ostrze. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Noże do rzeźbienia. Służą do precyzyjnego wycinania i kształtowania tworzyw sztucznych, na przykład w celu wykonania detali modeli lub prototypów. Noże do rzeźbienia posiadają różne kształty i rozmiary, dzięki czemu można nimi osiągnąć różne efekty w procesie obróbki.
Grafika, pt. „Noże do rzeźbienia”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.5.2

* Noże tokarskie

R15LbDAnNnv98
Ilustracja interaktywna przedstawia nóż tokarski. Posiada on wydłużony, płaski uchwyt, w którym na końcu osadzane jest ostrze. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Noże tokarskie. Są to noże wykorzystywane w tokarkach, które służą do obróbki powierzchni wałków, cylindrów i innych elementów z tworzyw sztucznych. W zależności od rodzaju tworzywa i wymaganego efektu toczenia, stosuje się noże o różnym kształcie i geometrii ostrza.
Grafika, pt. „Noże tokarskie”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

1.5.4

* Noże gilotynowe

R5MMmrVI9mgNm
Ilustracja interaktywna przedstawia nóż gilotynowy. To duże urządzenie składające się z zawieszonej pionowo nad stołem długiej, cienkiej gilotyny. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Noże gilotynowe. Służą do cięcia płyt, taśm i innych elementów z tworzyw sztucznych. W zależności od rodzaju tworzywa i wymaganego efektu cięcia, stosuje się noże o różnej twardości i profilu ostrza.
Grafika, pt. „Noże gilotynowe”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2.

2. Urządzenia do obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych

2.1

2.1. Zgrzewarka oporowa

R1VpO9caQeesf
Ilustracja interaktywna przestawia duże urządzenie przypominające kształtem prostopadłościan, w którym znajdują się: obwód wysokoprądowy zbudowany z: kondensatora, tyrystora oraz elektrody. Elektrody mają postać dwóch rur wystających ze zgrzewarki oporowej. Rury są rozmieszczone równolegle, w niewielkiej od siebie odległości. Opis tożsamy z nagraniem: Zgrzewarka oporowa to urządzenie służące do zgrzewania elementów wykonanych z tworzyw sztucznych przez wytwarzanie wysokiej temperatury w miejscu łączenia i nacisku na połączone elementy. Zgrzewarka oporowa działa na zasadzie przepływu prądu elektrycznego przez elementy, które chcemy zgrzać. Podczas zgrzewania, elementy są umieszczone pomiędzy dwoma elektrodami, które wytwarzają wysoką temperaturę i nacisk w miejscu łączenia. Nacisk ten utrzymywany jest przez czas konieczny do zespolenia elementów w jeden całościowy element.
Grafika, pt. „Zgrzewarka oporowa”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2.2

2.2. Spawarka

REZJ9J4WT99yG
Ilustracja interaktywna przedstawia spawarkę. Składa się ona z uchwytu osadzonego w sztucznym tworzywie oraz podłużnej, walnej, stalowej elektrody. Do uchwytu przymocowany jest przewód elektryczny zakończony wtyczką elektryczną. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Spawarka. Spawarka to urządzenie służące do spawania elementów wykonanych z tworzyw sztucznych przez wytwarzanie ciepła w miejscu łączenia. Spawarki zazwyczaj pracują w temperaturze od 200 do 500 stopni Celsjusza, w zależności od rodzaju tworzywa sztucznego. Spawarka działa na podobnej zasadzie, co zgrzewarka oporowa, jednak w tym przypadku źródłem ciepła jest łuk elektryczny, który powstaje między elektrodami spawalniczymi. Łuk ten wykorzystuje energię elektryczną do podgrzania elementów, które chcemy połączyć, a następnie po wygaśnięciu łuku, elementy te zastygają i zlewają się w jedno.
Grafika, pt. „Spawarka”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2.3

2.3. Termoformierka

RFEOFxuVd8UtO
Ilustracja interaktywna przedstawia termoformierkę. Na zdjęciu duża, długa maszyna z grzałkami, przez którą rozciągnięta jest folia termiczna. Na wstępie widoczne są przewijarki przeciętego tworzywa. Mają podstać par talerzy, zamontowane są po obu stronach maszyny. Dalej widoczny jest układ tnący, na zdjęciu schowany jest w metalowej obudowie z licznymi dziurkami. Dalej widoczna jest duża rolka folii uszczelniającej, która zamieszczona jest na podłużnym podajniku. Na ścianie maszyny widoczny jest panel kontrolny formowania, który wyświetla parametry procesu. Dalej widoczny jest układ formowania, które również na zdjęciu schowany jest w metalowej obudowie. Następnie widoczny jest układ napełniania, na płaskiej powierzchni widoczne są kwadratowe wgłębienia. Dalej widoczny jest panel kontrolny uplastycznienia, znajduje się on w górnej części maszyny. Na samym końcu maszyny znajduje się przewijarka z tworzywem sztucznym≥ Na podłużnym podajniku znajduje się rolka pomarańczowego surowca. Opis tożsamy z nagraniem: Termoformierka to urządzenie służące do formowania arkuszy tworzyw sztucznych pod wpływem ciepła i ciśnienia. Proces ten polega na ogrzaniu tworzywa sztucznego do punktu mięknienia, a następnie na jego formowaniu w trójwymiarowy kształt za pomocą matrycy. W pierwszym etapie tworzywo sztuczne jest umieszczane między grzałkami, które podgrzewają je do odpowiedniej temperatury. Po podgrzaniu dochodzi do prasowania uplastycznionego materiału, arkusz ulega odkształceniu pod wpływem nacisku matrycy i przybiera jej kształt. Czasami po odkształceniu arkusz przycinany jest na pojedyncze elementy.
Grafika, pt. „Termoformierka”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2.4

2.4. Wtryskarka

Rp45ItjTUDGZq
Ilustracja interaktywna przedstawia wtryskarkę. To duże, obudowane stalą urządzenie, w którym za specjalnymi drzwiczkami znajduje się podgrzewany cylinder. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Wtryskarka to maszyna używana do formowania tworzyw sztucznych metodą wtryskową. Zbudowana jest z podgrzewanego cylindra, w którym uplastycznia się tworzywo, a także z zasobnika, gdzie magazynowany jest granulat surowca. Za pomocą ślimaka, stopione tworzywo jest przetłaczane przez dyszę do formy, a następnie zastyga, tworząc kształtkę. 2. Układ formowania znajduje się w przedniej części maszyny. Ma postać prostokątnej obudowy z szybką. 3. Układ uplastyczniania znajduje się za układem formowania. Ma postać prostokątnej, metalowej obudowy z szybką. Przy szybce znajduje się rączką do otwierania drzwiczek. 4. Dalej zamieszczony jest panel sterowania. Tu znajduje się ekran wyświetlacza oraz przyciski. 5. W górnej części maszyny widoczny jest dozownik granulatu. Ma postać walca o stożkowym zakończeniu.
Grafika, pt. „Wtryskarka”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2.5

2.5. Tokarka konwencjonalna

R1NpWm8Tst7do
Ilustracja interaktywna przedstawia tokarkę. To masywna, stalowa maszyna z długim wałkiem pociągowym i śrubą pociągową, po których posuwa się łoże tokarki z suportem narzędziowym, imakiem nożowym i skrzynką suportową. W górnej części maszyny widoczna jest skrzynka sterowniczam z ekranem wyświetlacza i przyciskami. Poniżej znajduje się wrzeciennik. Na metalowej ściance widocznych jest kilka pokręteł i wajch. Dalej w dół widoczna jest skrzynka posuwów. To również zestaw pokręteł i wajch. Wzdłuż maszyny, po zewnętrznej stronie obudowy ciągnie się śruba pociągowa. Pod nią, wałek pociągowy i wałek sterujący. Podstawę całej maszyny nazwy się łożem. W środkowej części maszyny widoczna jest wrzeciono. Na prawym końcu z kolei konik. Ma podstać dużego zaworu na obudowie. Opis tożsamy z nagraniem: Tokarka to maszyna wykorzystywana do obróbki mechanicznej wyrobów z tworzyw sztucznych o powierzchniach brył obrotowych takich jak wałki, kule, stożki oraz gwinty. W procesie tym wykorzystuje się narzędzia takie jak nóż tokarski, wiertło czy narzędzia do gwintowania. Tokarka wykorzystuje ruch obrotowy narzędzia skrawającego, które jest przeciągane przez obrabiany przedmiot, wykonując obróbkę. Na tokarce można wykonywać różne czynności, takie jak toczenie, wiercenie czy gwintowanie, w zależności od zastosowanego narzędzia i ustawienia maszyny.
Grafika, pt. „Tokarka”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2.6

2.6. Frezarka

RNtSDiUCZAx95
Ilustracja interaktywna przedstawia frezarkę. To maszyna zbudowana z żeliwnego korpusu, na którym poziomo umieszczone jest napędzane i przesuwne wrzeciono oraz stół frezarki, który posiada posuw poprzeczny, wzdłużny i w płaszczyźnie pionowej. W górnej części maszyny widoczna jest belka wspornikowa. Na obudowie posuw ręczny poprzeczny. Ma postać talerza z wajchą. Zaraz obok belki wspornikowej znajduje się wrzeciono pionowe a poniżej wrzeciono poziome. W środkowej części maszyny widoczny stół roboczy. Pod stołem zamieszczono posuw ręczny wzdłużny i poziomy. Opis tożsamy z nagraniem: Frezarka to maszyna stosowana do obróbki mechanicznej wyrobów z tworzyw sztucznych, np. do wycinania kształtów, rowków, otworów. Frezarka działa na podobnej zasadzie co tokarka, jednak zamiast ruchu obrotowego obrabianego przedmiotu, narzędzie skrawające przesuwane jest wzdłuż osi X, Y i Z. Podczas pracy frezarki, obrabiany przedmiot umieszczony jest na stole roboczym, a narzędzie skrawające obraca się wokół osi wrzeciona, przesuwając się wzdłuż osi roboczej. Przy użyciu frezarki można wykonywać różne operacje obróbcze, takie jak wycinanie kształtów, rowków czy otworów.
Grafika, pt. „Frezarka”.
2.7

2.7. Wagi elektroniczne

R17Jm84Aa7xJH
Plansza przedstawia narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych, wagi elektroniczne. Lektor czyta treść planszy. Na zdjęciu widoczny są dwa rodzaje uwagi. Pierwsza z nich ma postać kwadratowej podstawy, na powierzchni której znajduje się metalowa taca. Na przedniej ścianie widoczny jest panel elektroniczny. Druga waga ma podstać metalowej, kwadratowej podstawy, do której na wysięgniku przymocowano ekran z wyświetlaczem. Wagi elektroniczne służą do pomiaru wagi surowców, półproduktów i gotowych wyrobów. Stosuje się je do odważania surowców i kontroli jakości i powtarzalności procesu.
Grafika, pt. „Wagi elektroniczne”.
2.8

2.8. Elektroniczne narzędzia pomiarowe

RLIkYjdj8opm4
Plansza przedstawia narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych, elektroniczne narzędzia pomiarowe. Lektor czyta treść planszy. Na zdjęciu widoczna metalowa linijka z podziałką. Na jednym z krańców linijki znajdują się rozsuwane szczęki. Obok znajduje się śruba blokująca rozstaw szczęk oraz pomocnicza skala pomiarowa. Elektroniczne narzędzia pomiarowe służą do określania wymiarów półproduktów i gotowych wyrobów z tworzyw sztucznych.
Grafika, pt. „Elektroniczne narzędzia pomiarowe”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3.

3. Metody obróbki i kształtowania tworzyw sztucznych

3.1

3.1. Metoda obróbki ręcznej tworzyw sztucznych

R1ZbbFELFQANu
Ilustracja interaktywna przedstawia robotnika w stroju roboczym, rękawiczkach i masce przeciwpyłowej, pracującego przy maszynie. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Metoda obróbki ręcznej tworzyw sztucznych. Metoda obróbki ręcznej tworzyw sztucznych polega na manualnym kształtowaniu i obróbce elementów z tworzyw sztucznych z wykorzystaniem narzędzi ręcznych. Stosuje się ją w sytuacjach, kiedy niemożliwe jest zastosowanie maszyn lub specjalistycznych narzędzi. Metoda ta obejmuje różne procesy, takie jak cięcie, szlifowanie, polerowanie i kształtowanie. Narzędzia wykorzystywane w takiej obróbce to między innymi noże, pilniki, materiały ścierne, młotki, ściski. Obróbka ręczna tworzyw sztucznych nie wymaga zastosowania specjalistycznych maszyn i urządzeń, dzięki czemu koszty produkcji nie są wysokie. Przede wszystkim stosuje się ją do wyrobu pojedynczych sztuk lub produkcji niskoseryjnej.
Grafika, pt. „Metoda obróbki ręcznej tworzyw sztucznych”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3.2

3.2. Metoda obróbki mechanicznej

Rgz6PqeTkj0kq
Ilustracja interaktywna przedstawia robotnika w stroju roboczym stojącego przy dużej maszynie. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Metoda obróbki mechanicznej tworzyw sztucznych. Metoda obróbki mechanicznej tworzyw sztucznych polega na wykorzystaniu maszyn i narzędzi mechanicznych do kształtowania i obróbki wyrobów z tworzyw sztucznych. Obróbka mechaniczna tworzyw sztucznych obejmuje takie procesy jak toczenie, frezowanie, szlifowanie, formowanie, wycinanie i inne czynności obróbcze wykonywane na specjalistycznych obrabiarkach CNC lub urządzeniach konwencjonalnych. Metodę tę zaleca się w produkcji elementów o precyzyjnych wymiarach i skomplikowanych kształtach. Ze względu na wysoką wydajność, dokładność i powtarzalność procesu, ale również koszty zakupu specjalistycznych maszyn, metoda ta stosowana jest w produkcji masowej, gdzie duże partie elementów muszą zostać wykonane w możliwie najkrótszym czasie.
Grafika, pt. „Metoda obróbki mechanicznej”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3.3

3.3. Metoda plastycznego kształtowania

RJ65KBcSwkG15
Ilustracja interaktywna przedstawia robotnika w stroju roboczym i rękawicach stojącego przy dużej maszynie termoformującej. Mężczyzna przytrzymuje dłońmi uformowany przez maszynę element. Opis tożsamy z nagraniem: 1. Metoda plastycznego kształtowania. Metoda plastycznego kształtowania tworzyw sztucznych polega na podgrzaniu tworzywa sztucznego do odpowiedniej temperatury, a następnie uformowaniu go w pożądany kształt. Metoda ta obejmuje różne procesy, takie jak termoformowanie, wtryskiwanie i inne procesy formowania. Każdy z tych procesów ma swoje własne cechy i wymagania. W procesie termoformowania tworzywo sztuczne jest podgrzewane do punktu mięknienia, a następnie prasowane przez matrycę, która kształtuje tworzywo w pożądany kształt.
W procesie termoformowania próżniowego arkusz tworzywa sztucznego jest podgrzewany do temperatury formowania, następnie jest rozciągany na powierzchni formy i dociskany do formy przez próżnię. W procesie formowania wtryskowego tworzywo sztuczne jest podgrzewane i wtryskiwane do formy, która nadaje mu kształt. Jedną z kluczowych zalet plastycznego kształtowania jest zachowanie ciągłości włókien, co wpływa na poprawę właściwości mechanicznych wyrobów. W porównaniu z innymi technologiami przetwarzania, kształtowanie plastyczne umożliwia również nadanie skomplikowanych kształtów, które w innych przypadkach byłyby trudne lub wręcz niemożliwe do osiągnięcia.
Grafika, pt. „Metoda plastycznego kształtowania”.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia

Tworzywa sztuczne
Tworzywa sztuczne

Grupa materiałów wytworzonych z syntetycznych polimerów lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych. Istnieją różne metody klasyfikacji polimerów m.in. ze względu na właściwości tych materiałów, liczbę budujących je monomerów, jak również ich pochodzenie oraz strukturę cząsteczek.

Materiał multimedialny: Grafika interaktywnaDZaaNgl5sGrafika interaktywna: Narzędzia i urządzenia do kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych.