Organizacja wykonywania i renowacji okładzin ceramicznych i kamiennych
BUD.24. Prowadzenie prac renowatorskich elementów architektury - Technik renowacji elementów architektury 311210
Zniszczenia i uszkodzenia okładzin ceramicznych i kamiennych
GALERIA ZDJĘĆ
Spis treści
1. Rysy i pęknięcia1. Rysy i pęknięcia
2. Wykwity i zacieki solne2. Wykwity i zacieki solne
3. Nawarstwienia z kurzu, brudu, glonów3. Nawarstwienia z kurzu, brudu, glonów
4. Uszkodzenia mechaniczne, utrata spójności materiału wskutek działania środowiska zewnętrznego4. Uszkodzenia mechaniczne, utrata spójności materiału wskutek działania środowiska zewnętrznego
5. Tradycyjne i nowoczesne metody czyszczenia5. Tradycyjne i nowoczesne metody czyszczenia
1. Rysy i pęknięcia
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbTLXO2gQ
Tekst nagrania jest tożsamy z tekstem w omawianym punkcie.
Do czynników powodujących uszkodzenia okładzin ceramicznych i kamiennych należą:
· woda oraz rozpuszczone w niej sole,
· substancje agresywne znajdujące się w zanieczyszczeniach atmosfery,
· mikroorganizmy,
· zmiany temperatury,
· czynniki mechaniczne.
Woda pochodzi najczęściej z opadów atmosferycznych, z gruntu lub w wyniku kondensacji pary. Dodatkowo może być zanieczyszczona solami i kwasami, co jest przyczyną chemicznego i fizycznego rozkładu materiału, z którego została wykonana okładzina.
Czynniki te mogą powodować miejscową utratę nośności fundamentów oraz przemieszczenia elementów przylegających do ścian, na których powstają pęknięcia i rysy. Dzieje się tak z powodu niewłaściwego przygotowania podłoża pod posadzką, pęcznienia lub skurczu gruntu, przemieszczania się gruntu, a także zwiększenia obciążeń spowodowanego ruchem pojazdów lub deformacją podłoża wywołaną eksploatacją górniczą lub działaniem rozrastającego się systemu korzeniowego drzew rosnących w pobliżu obiektu.
Rysy skurczowe powstają w wyniku skurczu i pęcznienia muru lub innych elementów konstrukcyjnych, mają nieregularny przebieg tworzący pajęczynę.
Galeria numer jeden przedstawia trzy zdjęcia ukazujące rysy i pęknięcia. Zdjęcie pierwsze przedstawia front kamienicy. Widoczne jest ostatnie piętro. W okolicy okien widoczne są liczne rysy oraz większe pęknięcia. Jedno pęknięcie jest głębokie i długie, przebiega od dachu do wysokości okna. Drugie zdjęcie przedstawia fragment innego budynku z uszkodzoną elewacją. Budynek jest zaniedbany, widać liczne zacieki, pęknięcia i odpadnięcia tynku. Przy schodkach prowadzących do drzwi znajduje się popękana balustrada. Trzecie zdjęcie przedstawia stary zaniedbany budynek. Widać liczne kolumny. Na środku zdjęcia znajduje się wejście pomiędzy dwiema kolumnami. Kolumny połączone są poprzecznym elementem, na którym widać pęknięcie.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Wilgoć, wykwity i zacieki solne
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbTLXO2gQ
Tekst nagrania jest tożsamy z tekstem w omawianym punkcie.
Obecność wilgoci daje początek procesom niszczenia murów. Długotrwałe działanie wody, w której obecne są roztwory soli, powoduje jeszcze większą zdolność higroskopijnego pochłaniania wilgoci przez mury. Na ich powierzchniach pojawiają się wykwity, przebarwienia, a także skrystalizowana sól. Są one wynikiem działania chlorków, azotanów i siarczanów. Dodatkowo proces krystalizacji sprzyja powstawaniu naprężeń rozciągających powodujących pęknięcia.
Do przemoknięcia ścian dochodzi, gdy woda napływa z zewnątrz – z powierzchni terenu, rur spustowych, rynien, przeciekającego dachu, ścian, okien lub nieszczelnych instalacji, a także podczas powodzi. Ma ono wpływ na powstawanie wykwitów solnych, uszkodzeń mrozowych, rys skurczowych itp.
Wykwity solne powstają w wyniku zawilgocenia. Związki chemiczne obecne w wodzie krystalizują się na powierzchni murów w postaci nalotów. Są to najczęściej roztwory chlorków, siarczanów i azotanów. Ich obecność może powodować trwałe odbarwienie zewnętrznej warstwy.
Sól krystalizuje się w strefie odparowania wilgoci podczas wysychania powierzchni. Dodatkowo obecność soli w murze powoduje pochłanianie wilgoci z powietrza, a zwiększenie objętości soli podczas krystalizacji jest przyczyną naprężeń działających destrukcyjnie na strukturę i powierzchnię muru.
Galeria numer dwa przedstawia trzy zdjęcia ukazujące wilgoć, wykwity i zacieki solne. Pierwsze zdjęcie przedstawia dom Ariański w Pińczowie. Na elewacji widoczne są liczne czarne przebarwienia spowodowane wilgocią. Drugie zdjęcie przedstawia fragment katedry w Poznaniu. Widoczne są ciemne wilgotne zacieki na jasnej elewacji. Trzecie zdjęcie przedstawia fragment muru z drewnianymi drzwiami. Niektóre cegły mają czarne wykwity.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Nawarstwienia z kurzu, brudu, glonów
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbTLXO2gQ
Tekst nagrania jest tożsamy z tekstem w omawianym punkcie.
Obiekty usytuowane w przestrzeni miejskiej i przemysłowej narażone są na działanie dymów, sadzy, węgla, cząstek organicznych, olejów, pyłów oraz emisję spalin pochodzących z poruszających się po ulicach pojazdów. Szkodliwe substancje i pyły osadzają się na powierzchniach budynków i tworzą zanieczyszczenia, które trudno usunąć. Oprócz niszczenia walorów estetycznych powstałe w ten sposób zanieczyszczenia mogą być powodem swobodnego odparowania wody oraz powstawania naprężeń, a także łuszczenia się powierzchni tynków.
Glony i porosty powodują korozję kamieni z piaskowca lub wapienia, cegły klinkierowej, a nawet granitu. Porowate powierzchnie sprzyjają gromadzeniu się kurzu i brudu stanowiących pożywkę dla grzybów i pleśni, a także doskonałą przyczepność dla porostów. Ściany północne, pozbawione działania słońca, znajdujące się pośród dużego zagęszczenia budynków lub na terenach o podwyższonej wilgotności sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów.
Galeria numer trzy przedstawia cztery zdjęcia ukazujące nawarstwienia z kurzu, brudu, glonów. Pierwsze zdjęcie przedstawia fragment budynku. Nad oknem widoczna jest rzeźba dwóch aniołków. Mają one biały kolor, ale od góry widoczny jest na nich ciemny brudny nalot. Wokół aniołków widać rysy na elewacji. Drugie zdjęcie przedstawia fragment innego budynku. Widoczne są liczne rzeźby. Ich pierwotny kolor to biały. W pewnych miejscach widać na nich czarny nalot. Tu również wokół rzeźb widać liczne rysy. Trzecie zdjęcie przedstawia fragment ceglanego budynku. Na parapecie okna widać mech. Rośnie on również w zawilgoconym miejscu ponad oknem. Czwarte zdjęcie ukazuje kamienicę w Łodzi. Widoczna jest jej frotowa elewacja. Budynek jest czarny od brudu.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
4. Uszkodzenia mechaniczne, utrata spójności materiału wskutek działania środowiska zewnętrznego
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbTLXO2gQ
Tekst nagrania jest tożsamy z tekstem w omawianym punkcie.
Uszkodzenia mechaniczne mogą powstać w wyniku uderzenia ostrym bądź twardym przedmiotem. Uszkodzenia powstające wskutek działania środowiska zewnętrznego doprowadzają do utraty spójności materiału, co doprowadza do niszczenia budynków.
Przyczyną uszkodzeń murów może być utrata spójności materiałów, które zostały użyte do budowy. Zmiany temperatur, wilgoć i mróz oddziałują na budowle głównie w miejscach uszkodzeń izolacji przeciwwodnej, gdzie dochodzi do erozji materiałów i utraty spójności.
Odspojenie i utrata przyczepności tynków może być wynikiem odsysania wody z zaprawy tynkarskiej przez mur już na etapie wykonywania robót tynkarskich. Osłabiona zaprawa z czasem zaczyna odspajać się od powierzchni budynku. Podobny skutek wywołuje zbyt mała chłonność muru, a także zastosowanie tynków o większej wytrzymałości niż podłoże oraz tynków o strukturze zbyt zwartej i nieprzepuszczalnej.
Galeria numer cztery przedstawia cztery zdjęcia ukazujące uszkodzenia mechaniczne i utratę spójności materiału wskutek działania środowiska zewnętrznego. Pierwsze zdjęcie ukazuje Dom gotycki w Puławach. Widoczny jest fragment balkonu z uszkodzoną balustradą. Jest ona wygięta na skutek spadnięcia na nią gałęzi drzewa. Drugie zdjęcie przedstawia dom w Sulisławicach. Jest to duży opuszczony dworek. Widoczne są liczne uszkodzenia spowodowane oddziaływaniem czynników środowiskowych, czyli na przykład odpadnięty tynk, zarysowania, braki w elewacji. Trzecie zdjęcie przedstawia zamek Sarny. Na nim też widoczne są uszkodzenia spowodowane oddziaływaniem czynników środowiskowych. Czwarte zdjęcie przedstawia dworek w Promniku. Na nim też widoczne są uszkodzenia spowodowane oddziaływaniem czynników środowiskowych. Dodatkowo dach budynku jest zapadnięty.
5. Tradycyjne i nowoczesne metody czyszczenia
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbTLXO2gQ
Tekst nagrania jest tożsamy z tekstem w omawianym punkcie.
Galeria numer pięć przedstawia dziesięć zdjęć ukazujących tradycyjne i nowoczesne metody czyszczenia. Przedstawione są narzędzia służące do takich zabiegów. Pierwsze zdjęcie ukazuje diament do renowacji. Jest to okrągły przyrząd o postrzępionej strukturze. Ma szary kolor. Na środku widoczna jest czarna jedynka. Drugie zdjęcie ukazuje urządzenie laserowe. Służy ono do usuwania nawarstwień z powierzchni, powodując odparowanie cząstek materiału pod wpływem lasera. Urządzenie ma prostokąty kształt. U góry widać głowicę. Pod nią znajduje się ekran i przyciski. Trzecie zdjęcie przedstawia szlifierkę do renowacji. Używa się jej do obróbki wykańczającej utwardzonych powierzchni, uprzednio obrobionych innymi narzędziami. Składa się z uchwytu i głowicy służącej do ścierania. Czwarte zdjęcie również przedstawia szlifierkę do renowacji, której używa się do ścierania materiału. Piąte zdjęcie przedstawia myjkę ciśnieniową. Wykorzystuje się ją do czyszczenia elewacji (wodą pod ciśnieniem). Ma ona specyficzny kształt. Urządzenie umieszczone jest na wózku z kołami. Od urządzenia odchodzi dysza. Szóste zdjęcie przedstawia nagrzewnicę służącą do szybkiego nagrzewania dużych powierzchni lub konkretnych obszarów. Dzięki temu materiały takie jak gips schną szybciej. Urządzenie ma kształt tuby na wózku z kółkami. W przedniej części tuby widoczne jest rozgrzane do czerwoności ogniwo. Siódme zdjęcie przedstawia skaler ultradźwiękowy. Składa się on z wąskiej głowicy podłączonej do płaskiego urządzenia. Ósme zdjęcie przedstawia przecinak. Jest narzędzie mające kształt pręta, który z jednej stronu ma ostre zakończenie, a z drugiej uchwyt antypoślizgowy. Dziewiąte zdjęcie przedstawia szpachelkę. To narzędzie składające się z wykonanej ze stali nierdzewnej płytki oraz przymocowanego na środku uchwytu. Służy do rozcierania i zacierania zaprawy. Zdjęcie dziesiąte przedstawia szczotkę ryżową. Szczotka ta posiada drewniany korpus z twardym, sztywnym włosiem.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
