E-materiały do kształcenia zawodowego

Ciągnik rolniczy jako podstawowa jednostka napędowa w rolnictwie

ROL.02. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie – mechanik‑operator pojazdów i maszyn rolniczych 834103

ROL.02. Eksploatacja pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie – technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki 311515

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
alkaliczność
alkaliczność

parametr charakteryzujący oleje smarowe i oznaczający ilość dodatków alkalicznych równoważnych wodorotlenkowi potasu, zawartych w 1 g oleju smarowego, wartość wyrażana jest w mg KOH/g.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

ciągnik rolniczy
ciągnik rolniczy
R9ORXL1Q7VFY8
Ciągnik rolniczy
Źródło: Mexxicana, Pixabay, domena publiczna.

pojazd mechaniczny przeznaczony do prac rolniczych.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

ciśnienie sprężania
ciśnienie sprężania

ciśnienie, jakie panuje w komorze sprężania silnika spalinowego tłokowego po zakończeniu suwu sprężania, kiedy tłok znajduje się w GMP (górnym martwym położeniu).

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

depresatory
depresatory

przeciwdziałają wytrącaniu się parafiny z olejów mineralnych, dzięki czemu zapewniają dobrą płynność olejów w niskich temperaturach, co sprawia, że można łatwiej i w krótszym czasie uruchomić silnik w zimie.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

DMP tłoka
DMP tłoka

„dolne martwe położenie” tłoka, czyli skrajne dolne położenie tłoka w cylindrze (stosowane jest również określenie WZP – wewnętrzne zwrotne położenie).

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

dyspergatory
dyspergatory

substancje, które powodują rozdrobnienie większych cząstek, uniemożliwiając ich ponowne łączenie się.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

GMP tłoka
GMP tłoka

„górne martwe położenie” tłoka, czyli skrajne górne położenie tłoka w cylindrze (stosowane jest również określenie ZZP – zewnętrzne zwrotne położenie).

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

hamulec postojowy
hamulec postojowy

służy do utrzymywania samochodu w spoczynku, także na wzniesieniu, a w szczególności w czasie nieobecności kierowcy.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

intercooler
intercooler

inaczej chłodnica powietrza doładowującego, zazwyczaj położona między sprężarką a silnikiem tłokowym, odpowiada za chłodzenie powietrza sprężanego, występuje w większości jednostek z doładowaniem.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

jednostkowe zużycie paliwa
jednostkowe zużycie paliwa

jest to zużycie paliwa przy mocy znamionowej silnika [g/kWh] i określa ilość zużytego paliwa (w gramach) na jednostkę oddanej mocy (w kilowatach) w ciągu godziny pracy silnika.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

kabina
kabina

wydzielone pomieszczenie dla jednej osoby, wyposażone w odpowiednie urządzenia do kierowania maszyną.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

kadłub silnika
kadłub silnika

inaczej: blok silnika; stanowi podstawę dla tulei cylindrowych, miejsce, w którym są osadzone elementy układu tłokowo‑korbowego oraz wałek rozrządu, na zewnątrz kadłuba są przykręcane wsporniki mocowania silnika oraz wsporniki i mocowania pozostałego osprzętu silnika.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

karter
karter

dolna część obudowy silnika spalinowego.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

lepkość
lepkość

parametr wpływający na opory przepływu przez elementy układu zasilania oraz smarowanie tych elementów.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

moc nominalna (znamionowa) silnika
moc nominalna (znamionowa) silnika

moc podana przez producenta, przy której urządzenie pracuje prawidłowo i zgodnie z normami lub zaleceniami producenta, jej wartość podaje się w kW (kilowatach) i KM (koniach mechanicznych).

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

moc użyteczna (efektywna) silnika
moc użyteczna (efektywna) silnika

moc uzyskiwana na wale napędowym silnika [KM/kW].

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

moment obrotowy silnika
moment obrotowy silnika

moment obrotowy uzyskany na kole zamachowym mierzony w niutonometrach [Nm].

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

odparowalność
odparowalność

odparowanie lekkich molekuł oleju, które sprawia, że lepkość oleju wzrasta.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

odporność na pienienie
odporność na pienienie

parametr oleju silnikowego określający jego zachowanie w obecności wody lub płynu hamulcowego, oznacza skłonność oleju do tworzenia piany.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

odporność na utlenianie
odporność na utlenianie

odnosi się do tendencji oleju napędowego do reagowania z tlenem w temperaturze zbliżonej do pokojowej, parametr ten określa podatność oleju na degradację podczas reakcji utleniania.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

panewka
panewka

część łożyska ślizgowego, w której obraca się czop wału korbowego.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

pompowalność
pompowalność

temperatura, w której olej osiąga lepkość 30 000 cP, po osiągnięciu tej temperatury olej przestaje być pompowalny.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

prędkość obrotowa silnika
prędkość obrotowa silnika

szybkobieżność wału korbowego silnika wyrażana w jednostce czasu [obr./min].

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

przeciwwaga wału korbowego
przeciwwaga wału korbowego

element wału mający za zadanie zmniejszenie sił bezwładności w układzie i zmniejszenie drgań silnika.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

przyczepa
przyczepa
RxuuyAie5yNhq
Przyczepa
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

pojazd bez napędu przystosowany do ciągnięcia przez inny pojazd.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

rewers
rewers

inaczej przekładnia dwukierunkowa, w ciągnikach rolniczych umożliwia zmianę kierunku jazdy (przód, tył).

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

silnik przeciwsobny
silnik przeciwsobny

cylindry silnika umieszczone są naprzeciw siebie (używana również nazwa: bokser).

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

silnik rzędowy
silnik rzędowy

cylindry silnika umieszczone są w linii jeden za drugim.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

silnik widlasty
silnik widlasty

cylindry silnika umieszczone są pod kątem w kształcie litery V.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

skrzynia biegów
skrzynia biegów

służy do zmiany przekazywania mocy wytwarzanej przez silnik do napędu pojazdu.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

smarność
smarność

zdolność do wytworzenia warstwy smarnej na trących się powierzchniach (ma duży wpływ na trwałość elementów układu zasilania, szczególnie par precyzyjnych, np. rozpylaczy sekcji tłoczących).

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

sprawność ogólna silnika
sprawność ogólna silnika

parametr charakteryzujący silnik, oznacza, jaka część dostarczonego ciepła jest zamieniona na pracę użytkową.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

sprzęgło
sprzęgło

urządzenie służące do chwilowego odłączania silnika od układu przeniesienia napędu lub do odłączania momentu obrotowego pomiędzy dwoma członami.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

stopień sprężania
stopień sprężania

stosunek objętości cylindra silnika w dolnym martwym położeniu tłoka (DMP) do objętości cylindra silnika w górnym martwym położeniu tłoka (GMP).

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

temperatura zapłonu
temperatura zapłonu

najniższa temperatura, w której ciecz ogrzewana w znormalizowanych warunkach wydzieli ilość par wystarczającą do wytworzenia z powietrzem mieszaniny zapalającej się po zbliżeniu płomienia.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

tłumik
tłumik

urządzenie, którego celem jest całkowite lub częściowe wytłumienie hałasu.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

turbosprężarka
turbosprężarka

urządzenie silnika służące do wytworzenia nadciśnienia powietrza podczas suwu ssania, w celu zwiększenia ilości powietrza w cylindrze.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

układ
układ

system złożony z elementów lub członów, które oddziałują w oparciu o zasady mechaniki klasycznej, np. zasady dynamiki Newtona, zasady mechaniki płynów, zasady termodynamiki i in.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

układ jezdny ciągnika
układ jezdny ciągnika

mechanizm, który umożliwia ciągnikowi poruszanie się (może być kołowy, gąsienicowy lub kołowo‑gąsienicowy).

Obsługa codzienna ciągnika rolniczegoDXRpAMzM5Obsługa codzienna ciągnika rolniczego

układ mechaniczny
układ mechaniczny

system przetwarzania mocy, w którym występują siły oraz ruch, złożony z elementów lub członów, które oddziałują w oparciu o zasady mechaniki klasycznej, zasady mechaniki płynów, zasady termodynamiki i in.

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego

wiskozatory
wiskozatory

dodatki polimerowe o dużej masie cząsteczkowej, których zadaniem jest minimalizowanie wpływu temperatury na lepkość.

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

zawór zwrotny
zawór zwrotny

zawór służący do zapewnienia przepływu płynu tylko w jednym kierunku

Materiały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczychD11Yc76bIMateriały eksploatacyjne i konserwacja ciągników rolniczych

zwrotnica
zwrotnica

element układu kierowniczego pojazdu służący do zmiany położenia kół

Budowa i zasada działania ciągnika rolniczegoDcmo0rvINBudowa i zasada działania ciągnika rolniczego