Higiena i choroby skóry

Stan oraz wygląd skóryskóraskóry i włosów są odzwierciedleniem kondycji zdrowotnej człowieka. Aby powłoka ciała prawidłowo pełniła swoje funkcje, należy o nią dbać, poddając ją odpowiednim zabiegom pielęgnacyjno‑ochronnym.

R3weXGsFaekNV

Ilustracja przedstawia trzy fotografie ułożone w pionie obok siebie. Fotografie pokazują jak z wiekiem zmienia się wygląd skóry. Zdjęcia przedstawiają fragmenty twarzy tej samej kobiety wykonane w różnym wieku. Na zdjęciu pierwszym od lewej widzimy twarz młodej kobiety. Ma ciemne zaczesane do tyłu włosy i gładką skórę. Zdjęcie środkowe przedstawia uśmiechniętą twarz tej samej osoby ale w średnim wieku. Ma siwe włosy i na twarzy widoczne są zmarszczki w kącikach oczu i ust. Zdjęcie trzecie od lewej przedstawia tę samą kobietę ale znacznie starszą. Na uśmiechniętej twarzy widoczne są głębokie zmarszczki.

Jak dbać o skórę?

Skóra człowieka tworzy elastyczną i wrażliwą na różne bodźce powłokę ciała. Jej wygląd określa stan zdrowia i ma wpływ na nasze samopoczucie. Włosy i paznokcie, będące wytworami skóry, również świadczą o kondycji fizycznej organizmu.

Odkryj sekrety funkcjonowania skóry i poznaj, co ma wpływ na jej wygląd. Dowiedz się, jakie działania należy podejmować, aby stan skóry, włosów i paznokci odzwierciedlał Twój dobry stan zdrowia i dobre samopoczucie. Aby przekonać się, jak skutecznie powstrzymywać proces starzenia się skóry przesłuchaj poniższy audiobook.

RbdrME0cZFa8M1

Na ekranie pokazany jest panel sterowania z aktywnymi klawiszami do odtwarzania zawartości audiobooka. W części górnej części znajdują się trzy klawisze. Pierwszy od lewej „Widok” umożliwia przełączenie między odtwarzaczem dźwiękowym audiobooka oznaczonym jako „Odtwarzacz” na liście wyboru a podglądem treści audiobooka oznaczonym jako „Tekst”. Odtwarzacz dźwiękowy oznaczony jako „Odtwarzacz” przedstawia żółty pasek, na którym podczas odtwarzania pojawia się tekst. Widok „Tekst” prezentuje pełny tekst pojawiający się w nagraniu. Widok „Dynamiczny” stanowi połączenie widoku „Odtwarzacz” i „Tekst". Klawisz środkowy „Książka” umożliwia nawigację po treści audiobooka. Klawisz trzeci od lewej „Więcej” – zawiera informacje o programie. Poniżej oddzielony linią znajduje się panel sterowania odtwarzacza nagrania. Poniżej panelu sterowania znajduje się żółty pasek, na którym w trakcie odtwarzania pokazywany jest tekst nagrania.

Na ekranie pokazany jest panel sterowania z aktywnymi klawiszami do odtwarzania zawartości audiobooka. W części górnej części znajdują się trzy klawisze. Pierwszy od lewej „Widok” umożliwia przełączenie między odtwarzaczem dźwiękowym audiobooka oznaczonym jako „Odtwarzacz” na liście wyboru a podglądem treści audiobooka oznaczonym jako „Tekst”. Odtwarzacz dźwiękowy oznaczony jako „Odtwarzacz” przedstawia żółty pasek, na którym podczas odtwarzania pojawia się tekst. Widok „Tekst” prezentuje pełny tekst pojawiający się w nagraniu. Widok „Dynamiczny” stanowi połączenie widoku „Odtwarzacz” i „Tekst". Klawisz środkowy „Książka” umożliwia nawigację po treści audiobooka. Klawisz trzeci od lewej „Więcej” – zawiera informacje o programie. Poniżej oddzielony linią znajduje się panel sterowania odtwarzacza nagrania. Poniżej panelu sterowania znajduje się żółty pasek, na którym w trakcie odtwarzania pokazywany jest tekst nagrania.

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DdXDrCPe1

Polecenie 4

R1FjqSw6DoZBj

Film pod tytułem "Jak prawidłowo myć ręce?".

Film pod tytułem "Jak prawidłowo myć ręce?".

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1FjqSw6DoZBj

Film pod tytułem "Jak prawidłowo myć ręce?".

Obejrzyj powyższy film. Zastanów się, dlaczego ważne jest mycie przestrzeni między palcami? Uzasadnij swoją odpowiedź.

R1Zxz3e8zo5Pq

Choroby skóry

Trądzik

Gdy łój wraz ze złuszczonymi komórkami naskórkanaskóreknaskórka zatkają ujścia przewodów gruczołów łojowych, powstaje czop. Obecne w nim bakterie są przyczyną powstawania ropnego zapalenia skóry – trądziku. Leczenie takich zmian skórnych opiera się przede wszystkim na zachowaniu higieny skóry oraz stosowaniu diety bogatej w owoce i warzywa, a także prowadzeniu uregulowanego trybu życia. Niekiedy stosuje się leczenie farmakologiczne.

Rft9KjqK3MNEo

Ilustracja składa się z trzech części. Na pierwszej widziany w przekroju skóry zamknięty zaskórnik, który tworzy na powierzchni skóry białawe uwypuklenie. Złuszczające się komórki naskórka zamykają przewody gruczołu łojowego. Na drugiej ilustracji widać zaskórnik. Jest on otwarty z czarnym czopem na końcu. Czop tworzą łój oraz złuszczające się komórki naskórka. Na trzeciej grafice widać stan zapalny. Skóra wokół zaskórnika staje się zaczerwieniona. Stan zapalny wywołują bakterie obecne w zamkniętym gruczole łojowym.

Grzybica

Na wilgotnej powłoce ciała tworzą się dogodne warunki do rozwoju grzybów będących przyczyną grzybicygrzybica skórygrzybicy. Choroba ta dotyczy nie tylko skóry, ale również włosów, paznokci oraz rzadziej narządów wewnętrznych, np. przełyku, jelita, języka, płuc. Objawami grzybicy są m.in. łuszczenie się naskórka, powstawanie swędzących i piekących krostek i plamek. Właściwe zabiegi pielęgnacyjne, takie jak dokładne osuszanie ciała po myciu, noszenie przewiewnych ubrań, klapek na basenie i pod prysznicami oraz nieużywanie cudzych przyborów toaletowych ogranicza ryzyko zakażenia grzybicą. Leczenie polega na przyjmowaniu specjalnych preparatów w maści lub tabletkach.

Wszawica i świerzb

Owłosioną skórę człowieka czasem zamieszkują wszy. Są to owady, które żywią się krwią i powodują powstawanie swędzących ran w miejscu ugryzienia. Wszawica przenosi się w wyniku wspólnego używania odzieży lub pościeli przez osobę zarażoną i zdrową albo bliski kontakt fizyczny takich osób. Leczenie polega na stosowaniu specjalnych preparatów dostępnych w aptece oraz utrzymywaniu higieny.

Inną chorobą skóry jest świerzb. Delikatna skóra na przykład między palcami i na brzuchu jest celem ataków małego pajęczaka – świerzbowca. Jego samice drążą w skórze tunele, w których składają jaja. Wędrujące larwy oraz produkty przemiany materii świerzbowców są przyczyną uporczywego swędzenia. Świerzbem można zarazić się przez kontakt bezpośredni, używanie cudzych ręczników i obuwia. Leczenie opiera się na podawaniu specjalnych preparatów zleconych przez lekarza.

RrUMvA2thQJJR

Schemat przedstawia skórę zaatakowaną przez świerzbowca. Widać osobniki świerzbowca w kanałach wydrążonych w skórze, samica składa w nich jaja. Na powierzchni skóry widać larwy świerzbowca.

Opryszczka

Do najczęściej spotykanych chorób wirusowych ujawniających się na skórze należy opryszczkaopryszczkaopryszczka, inaczej zwana „zimnem”. Zmiany w postaci zaczerwienienia i bolesnych pęcherzyków tworzą się w okolicach jamy ustnej, warg, oczu, narządów płciowych. Wirusem opryszczki można się zarazić drogą kropelkową, poprzez kontakt osobisty z osobą zarażoną, używanie wspólnych przedmiotów, naczyń, przyborów toaletowych. Leczenie polega najczęściej na smarowaniu zmienionych chorobowo miejsc specjalnymi maściami przeciwwirusowymi.

R6rsIqtr9jVTi

Fotografia przedstawia wargi. Na dolnej naciek o zmienionej barwie. Jest to ognisko opryszczki.

Nowotwory skóry

Promieniowanie UV może prowadzić do powstania i rozwoju nowotworów skóry, z których najgroźniejszy to czerniakczerniakczerniak. Miejscami szczególnie wrażliwymi na promieniowanie i podrażnienia są znamiona skórne. Zmiany w ich wyglądzie (kolor, kształt, krwawienie, ból lub swędzenie) powinny być sygnałem, że pora wybrać się do lekarza dermatologadermatologdermatologa.

W słoneczny dzień powinno się stosować odpowiednio dobrane środki pielęgnacyjne zawierające filtry ochronne, których wybór zależy od karnacji (fototypu skóry). Numer filtra pomnożony przez 15 pozwala określić maksymalny czas (wyrażony w minutach) bezpiecznego wystawienia skóry na działanie promieni słonecznych. Należy pamiętać, że między godziną 11 a 15 słońce świeci najmocniej, dlatego w tym czasie najlepiej unikać dłuższej ekspozycji na światło słoneczne.

RRTRg20SZwzMy

Film pod tytułem "Znamiona skórne".

Film pod tytułem "Znamiona skórne".

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RRTRg20SZwzMy

Film pod tytułem "Znamiona skórne".

Promieniowanie UV emitują także lampy w solariach. Badania pokazują, że u osob, które przed 30 rokiem życia zaczynają regularne wizyty w solarium, prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów skóry wzrasta nawet o 75%.

1

Ćwiczenie 2

Wyjaśnij, czym różnią się od siebie 2 kremy do opalania przedstawione na ilustracji. Do czego możesz wykorzystać informacje umieszczone na opakowaniach?

RJEET6pQZF2X1

Ilustracja przedstawia dwie tubki z kremem ochronnym. Ta po lewej zawiera filtr SPF 20 , a ta po prawej SPF 50. Na obu tubkach widoczne są następujące napisy: krem ochronny do ciała, ultranawilżający, wodoodporny, wysoka ochrona, ochrona dla skóry UVA, UVB.

R1XRmN6Kohg6V

(Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Zastanów się, co oznacza skrót SPF.

Pokaż odpowiedź

SPF oznacza stopień ochrony skóry przed promieniowaniem UVA i UVB. Przedstawione na ilustracji kremy do opalania różnią się więc stopniem ochrony przeciwsłonecznej – im wyższy numer SPF tym większa ochrona.

Oparzenia i odmrożenia skóry

Skóra poddana działaniu czynników zewnętrznych (np. substancje chemiczne, energia elektryczna, wysoka temperatura) nierzadko ulega oparzeniomoparzenie termiczneoparzeniom.  Zagrożenie dla zdrowia stanowią też niskie temperatury, zwłaszcza w połączeniu z silnym wiatrem i wilgotnym powietrzem, prowadzące do odmrożeńodmrożenieodmrożeń. Szczególnie wrażliwe są wystające części ciała: uszy, nos, palce.

W przypadku oparzenia ciała okrytego odzieżą należy przede wszystkim odsłonić oparzoną skórę. Jak najszybciej trzeba też zdjąć biżuterię z oparzonych kończyn, ponieważ szybko pojawi się opuchlizna i zdjęcie jej będzie niemożliwe. Oparzoną skórę trzeba schładzać pod strumieniem zimnej wody. Gdy oparzenie jest duże, trzeba bezwzględnie zgłosić się do lekarza. Przy mniejszym oparzeniu skóra nie ulega przerwaniu, lecz pojawia się pęcherz wypełniony płynem. Pod żadnym pozorem nie należy go przekłuwać!

RrOQX4BCsLz7E

Film pod tytułem "Pierwsza pomoc przy oparzeniu termicznym".

Film pod tytułem "Pierwsza pomoc przy oparzeniu termicznym".

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RrOQX4BCsLz7E

Film pod tytułem "Pierwsza pomoc przy oparzeniu termicznym".

W przypadku odmrożenia ciało należy powoli ogrzewać, a choremu podać do picia ciepłe, osłodzone napoje. Odmrożoną kończynę można włożyć do wody o temperaturze nie wyższej od 40°C. Nie wolno nacierać odmrożonych części ciała śniegiem ani podawać poszkodowanemu alkoholu. Jeśli czucie w odmrożonej części ciała jest zaburzone, trzeba zwrócić się o pomoc do lekarza.

RyYboIuuteQAG

Film pod tytułem "Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia".

Film pod tytułem "Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia".

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RyYboIuuteQAG

Film pod tytułem "Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia".

To ważne!

• Systematyczna pielęgnacja skóry powinna uwzględniać porę roku i warunki panujące na zewnątrz.

• Promieniowanie UV może wywołać nowotwory skóry.

• Zaobserwowane zmiany w wyglądzie i strukturze znamion powinny być konsultowane z lekarzem dermatologiem.

• Zwiększona aktywność gruczołów łojowych może prowadzić do trądziku.

• Skóra poddawana jest ciągłym atakom ze strony pasożytów, które wywołują m.in. grzybicę, wszawicę, świerzb.

• Lekko oparzoną skórę należy schłodzić pod strumieniem bieżącej wody.

• W przypadku odmrożeń ciało należy ogrzewać, najlepiej w wodzie o temp. maks. 40Indeks górny o^oC.

Na pożegnanie