Opracowania kartograficzne
BUD.18. Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych, wysokościowych i realizacyjnych oraz opracowywanie wyników tych pomiarów
Przewodnik dla nauczyciela
Spis treści
Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik geodetaWskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik geodeta
Wymagania techniczneWymagania techniczne
Cele i efekty kształcenia
E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie: technik geodeta 311104. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.
E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji BUD.18 Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych, wysokościowych i realizacyjnych oraz opracowywanie wyników tych pomiarów.
Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji BUD.18 Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych, wysokościowych i realizacyjnych oraz opracowywanie wyników tych pomiarów: sporządzania opracowań geodezyjnych i kartograficznych na podstawie danych pomiarowych lub projektowych.
BUD.18.2. Podstawy geodezji
Korzystając z materiału uczeń:
2. korzysta z układów współrzędnych stosowanych w geodezji i kartografii,
4. posługuje się różnymi rodzajami map,
8. posługuje się przyrządami pomiarowymi oraz przyborami kreślarskimi,
14. korzysta z geodezyjnych programów komputerowych.
BUD.18.4. Sporządzanie opracowań kartograficznych
Korzystając z materiału uczeń:
1. sporządza mapy w systemie analogowym i cyfrowym,
2. korzysta z istniejących map, baz danych przestrzennych oraz innych opracowań kartograficznych i fotogrametrycznych.
E‑materiał pozwala nabywać:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Struktura e‑materiału
Wszystkie elementy e‑materiału są ze sobą powiązane ich tematyką. Elementy struktury różnią się obudową dydaktyczną i merytoryczną, niemniej jednak w każdym z nich znajdują się niezbędne informacje, które umożliwią przyswojenie wiedzy z zakresu opracowań kartograficznych.
Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.
1. Wprowadzenie
Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz spis treści.
2. Materiały multimedialne
To odpowiednio dobrane multimedia ułatwiające uczniowi przyswojenie wiedzy. E‑materiał Opracowania kartograficzne składa się z czterech źródeł multimedialnych:
Sekwencje filmowe – Sporządzanie mapSekwencje filmowe – Sporządzanie map
Dzięki krótkim scenkom uczeń dowie się, kim jest technik geodeta, jakie powinien mieć kompetencje i kwalifikacje oraz pozna definicje i etapy prac przy przygotowaniu map: topograficznych, tematycznych, ortofotomapy, mapy analogowej i cyfrowej...
Infografika – Etapy powstawania mapInfografika – Etapy powstawania map
Obejmuje wszystkie etapy pracy geodety, począwszy od zbierania danych przestrzennych i opisowych, poprzez ich opracowanie i uzyskanie ostatecznego produktu.
Animacja 2D/3D – Układy współrzędnych i odwzorowania kartograficzneAnimacja 2D/3D – Układy współrzędnych i odwzorowania kartograficzne
Dzięki niej uczeń zobaczy różne odwzorowania kartograficzne na kuli ziemskiej i powstawanie siatki kartograficznej. Przedstawia system odniesień przestrzennych, układy współrzędnych przestrzennych Ziemi, a także odwzorowania kartograficzne z wykorzystaniem rysunków i grafik.
Gra edukacyjna – Znaki kartograficzneGra edukacyjna – Znaki kartograficzne
To świetna zabawa i nauka w jednym, ćwicząca pamięć i spostrzegawczość, z zakresu rozpoznawania i stosowania znaków kartograficznych.
3. Obudowa dydaktyczna
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające – dzięki interesującym formom (quizy, puzzle, krzyżówki) - uczeń sprawdzi poziom opanowania wiedzy z zakresu wiedzy na temat sporządzania opracowań kartograficznych.
Słownik pojęć do e‑materiałuSłownik pojęć do e‑materiału zawiera specjalistyczne słownictwo, które występuje w całym e‑materiale wraz z wyjaśnieniami/definicjami.
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się to wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.
- Wprowadzenie
Sporządzanie mapSekwencje filmowe
Etapy powstawania mapInfografika
Układy współrzędnych i odwzorowania kartograficzneAnimacja 2D/3D
Znaki kartograficzneGra edukacyjna
- Interaktywne materiały sprawdzające
- Słownik pojęć dla e-materiału
- Przewodnik dla uczącego się
- Netografia i bibliografia
- Instrukcja użytkowania
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik geodeta
1. Praca uczniów podczas zajęć
E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces uczenia się. Pozwala uczniom zapoznać się z zasadami opracowań kartograficznych. Poniżej przedstawione są propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.
Sekwencje filmowe
Praca całego zespołu klasowego
Nauczyciel wyświetla uczniom fragmenty sekwencji filmowych, związane z pracą technika geodety. W czasie oglądania uczniowie powinni skoncentrować się na ich treści bez wykonywania jakichkolwiek poleceń. Każda sekwencja powinna być zatrzymana w wybranym przez nauczyciela momencie, np. minutę przed zakończeniem. Nauczyciel prosi, aby uczniowie opisali, jak wyobrażają sobie ciąg dalszy. Pomysły są zapisywane przez nauczyciela na tablicy, wybierane najbardziej atrakcyjne (burza mózgów). Po zakończeniu prezentacji uczniowie oglądają wszystkie sekwencje – tym razem całe – i konfrontują je ze swoimi pomysłami.
Praca w grupach
Uczniowie oglądają wszystkie sekwencje bez fonii, z ukrytymi napisami. Po emisji dzielą się na grupy i piszą autorski tekst dla lektora. Każda grupa przedstawia swoją propozycję – po raz kolejny emitowane są sekwencje, jednak tym razem lektorem jest wybrana osoba z grupy (do każdej sekwencji może być dedykowany inny lektor). Po zakończonej prezentacji cały zespół klasowy ogląda sekwencje i weryfikuje tekst lektora z własnymi propozycjami.
Infografika
Praca całego zespołu klasowego
Uczniowie zapoznają się z pojęciami zamieszczonymi w infografice. Nauczyciel na tablicy zapisuje hasło – słowo kluczowe: etapy powstawania map. Uczniowie poproszeni są o wypisanie na karteczkach samoprzylepnych wszystkich skojarzeń dotyczących tego aspektu (np. pozyskanie danych, opracowywanie danych, generalizacja i wizualizacja kartograficzna obiektów stanowiących treść mapy etc.), a następnie przyklejenie karteczek na tablicy. Nauczyciel dba o to, aby nie pojawiły się tam pojęcia zdublowane. Po zbudowaniu mapy pojęć uczniowie opisują, na jej podstawie, etapy powstawania map.
Praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Uczniowie poproszeni są o zapoznanie się z infografiką przed zajęciami. Grupa uczniów (2‑5 osób) przygotowuje się do zaprezentowania tego materiału, wcielając się w rolę ekspertów. Istotne jest, aby zachęcić ekspertów do zapoznania się z innymi dostępnymi źródłami. Podczas zajęć moderatorzy rozpoczynają dyskusję panelową, określając temat i przedstawiając ekspertów. Eksperci prezentują swoje tezy. Moderatorzy zachęcają do dyskusji, udzielają głosu, pilnują czasu wypowiedzi, podsumowują etapy dyskusji, jeśli zachodzi taka potrzeba – interweniują (nie dopuszczają do kłótni), zbierają wszystkie tezy i wnioski, zapisując je na tablicy.
Proponowane tematy:
Niezbędne umiejętności w zawodzie technik‑geodeta.
Co to jest mapa topograficzna.
Jakie są etapy powstawania map?
Czy mapy cyfrowe są lepsze od analogowych?
Jakie są rodzaje odwzorowań kartograficznych?
Animacja
Praca indywidualna
Uczniowie zapoznają się z animacją. Nauczyciel prosi, aby każdy z uczniów wcielił się w rolę dziennikarza, który ma napisać, w oparciu o materiał, fachowy artykuł do branżowego czasopisma. Liczą się: dokładność, bogactwo pomysłów, oryginalność, zasób słownictwa, poprawność językowa. Pod koniec zajęć odbywa się prezentacja artykułów. Uczniowie głosują na najciekawszy. Proponowane tematy
Jak powstają mapy? Typy odwzorowań kartograficznych ze względu na zniekształcenia. Etapy powstawania map. Polskie układy współrzędnych. Technik‑geodeta - zawód przyszłości? Zniekształcenia na mapach.
Praca w grupach
Uczniowie zapoznają się z animacją. Nauczyciel dzieli klasę na kilka grup. Każda z nich otrzymuje instrukcje dotyczące odwzorowywań kartograficznych i prezentacji układów współrzędnych. Grupy wykonują polecenie, np.: „Scharakteryzuj rodzaj odwzorowania kartograficznego i podaj przykład”, wyniki zaś przedstawiają w formie protokołu (tabela, zestawienie). Każda z grup prezentuje swoją pracę, pozostałe grupy, wspomagane przez nauczyciela, oceniają wykonanie: staranność, rzetelność, zgodność z instrukcją.
Gra edukacyjna
Gra edukacyjna umożliwia sprawdzenie nie tylko wiedzy, którą uczniowie nabyli podczas pracy w trakcie zajęć, ale również pewnych umiejętności, np. rozpoznawania i stosowania znaków kartograficznych. Grę można wykorzystać w fazie podsumowującej lekcji, aby zweryfikować, czy cele lekcji zostały osiągnięte.
Praca w parach lub w grupach
Nauczyciel może wykorzystać grę podczas zajęć jako zadanie do wykonania w parach lub małych grupach. Ważne jest, aby każdy uczeń brał udział w procesie decyzyjnym. Przed przystąpieniem do gry należy wspólnie z uczniami ustalić kryteria, np. wygrywa ten zespół, który najszybciej ukończy misję lub w wyznaczonym czasie wykona dwie misje.
Interaktywne materiały sprawdzające
To ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.
2. Praca uczniów poza zajęciami
Poza lekcjami i podczas przygotowania się do lekcji uczniowie mogą korzystać ze słownika pojęć, dzięki któremu będą mogli powtórzyć materiał przedstawiony na lekcjach bądź przygotować się do przyszłych lekcji. Sekwencje filmowe, infografika, animacja oraz gra edukacyjna stanowią interesujące materiały umożliwiające przygotowanie się uczniów do sprawdzianów.animacja
Uczniowie mogą przygotowywać do animacji i infografiki autorskie notatki w formie mapy myśli, pytania, które zaprezentują podczas lekcji, alternatywne scenariusze do sekwencji, a nawet mogą nakręcić swój własny film, animację bądź wykreować grę.
3. Indywidualizacja pracy z uczniem
Indywidualizacja pracy z uczniem powinna rozwijać mocne strony ucznia i zachęcać do rozwijania słabszych stron.
Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu, co ułatwia przyswojenie wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.
Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym materiałem do indywidualnych potrzeb uczniów.
Sekwencje filmowe
Uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do sekwencji;
uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z sekwencjami stopniowo (po jednej‑dwie), w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;
uczniowie zdolni mogą zrobić wywiad z technikiem geodetą i przedstawić go na forum klasy;
uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą pracować samodzielnie bądź w małych grupach.
Infografika
Uczniowie z dysfunkcją wzroku mogą skorzystać z audiodeskrypcji;
uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą uzupełniać mapę myśli przy tablicy i zapisywać propozycje innych uczniów, co pozwoli im rozładować napięcie, a jednocześnie będą mieli konkretne zadanie do wykonania, co pomoże im skupić uwagę;
uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję liderów grup i pomagać uczniom słabszym;
uczniowie mający problemy z wypowiedziami na forum klasy mogą przygotować samodzielnie notatki, prezentując je niewielkiej grupie.
Animacja
Uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z opisu alternatywnego wizualizacji;
uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą tworzyć własną, uproszczoną animację, co pomoże im skupić uwagę;
uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję ekspertów i moderatorów dyskusji;
uczniowie mający problemy z wypowiedziami na forum klasy mogą przygotować samodzielnie bądź w niewielkich grupach mapę myśli.
Gra edukacyjna
Uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (np. uczeń z dysleksją, uczeń słabosłyszący) należy wyznaczyć większy limit czasu na wykonanie misji.
Dzięki podejściu indywidualnemu możemy różnicować także zakres np. interaktywnych materiałów sprawdzających poprzez wybór zadania sprawdzającego wybrany zakres wiedzy lub umiejętności.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy;
OS X 10.11.6 lub nowszy;
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM.
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100;
Firefox w wersji 62.0.2;
Safari w wersji 11.1;
Opera w wersji 55.0.2994.44;
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0;
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124.
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści