Spis treści

Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia

Struktura e‑materiałuStruktura e‑zasobuStruktura e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracjiWskazówki do wykorzystania e‑zasobu w pracy dydaktycznej dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracjiWskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji

Wymagania techniczneWymagania techniczneWymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie: technik inżynierii środowiska i melioracji 311208. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji BUD. 21 Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji BUD. 21 Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska:

• organizowanie i prowadzenie robót związanych z budową obiektów gospodarki wodno‑ściekowej.

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

BUD.21.3 Organizowanie i prowadzenie robót związanych z budową oraz utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej

Uczeń:

• 1) rozpoznaje obiekty gospodarki wodno‑ściekowej na obszarach wiejskich oraz określa sposoby i możliwości techniczne zaopatrzenia ludności w wodę, uzdatniania wody oraz odprowadzenia ścieków,

• 2) posługuje się dokumentacją projektową, normami oraz instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodno‑ściekowe,

• 3) organizuje roboty związane z zagospodarowaniem terenu budowy obiektów gospodarki wodno‑ściekowej na obszarach wiejskich,

• 4) organizuje roboty związane z budową obiektów gospodarki wodno‑ściekowej na obszarach wiejskich,

• 5) organizuje roboty związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej w wymaganym stanie technicznym,

• 6) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową i utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ciekowej.

E‑materiał pozwala nabywać:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

Wszystkie elementy e‑materiału są ze sobą powiązane ich tematyką. W każdym z nich znajdują się niezbędne informacje, które umożliwią przyswojenie wiedzy z podstaw inżynierii środowiska i melioracji.

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz spis treści.

2. Materiały multimedialne

To odpowiednio dobrane multimedia ułatwiające uczniowi przyswojenie wiedzy. Materiał Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową oraz utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej składa się z pięciu materiałów multimedialnych:

• Wizualizacja 2D/3D – Obiekty gospodarki wodno‑ściekowej – oczyszczalnia ściekówDzVELpgrrWizualizacja 2D/3D – Obiekty gospodarki wodno‑ściekowej – oczyszczalnia ścieków

Umożliwia obserwację oczyszczalni ścieków, czyli obiektu gospodarki wodno‑ściekowej. Uczeń zobaczy m.in. kraty, złoża biologiczne, komory fermentacyjne, komory reakcji, komory flokulacji, mieszacze, neutralizatory, odtłuszczacze.

• Galeria zdjęć – Dokumentacja projektowa, normy oraz instrukcjeDOngIRaktGaleria zdjęć – Dokumentacja projektowa, normy oraz instrukcje

To zdjęcia i grafiki ukazujące narzędzia, maszyny oraz opracowania tabelaryczne stanowiące zawartość dokumentacji projektowej i norm technicznych.

• Film instruktażowy (tutorial) – Organizacja robót związanych z zagospodarowaniem terenu, budową i utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej na obszarach wiejskichDMqrU0SiPFilm instruktażowy (tutorial) – Organizacja robót związanych z zagospodarowaniem terenu, budową i utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej na obszarach wiejskich

Uczeń dowie się, czym zajmuje się technik inżynierii środowiska i melioracji, a także pozna kolejne etapy procesu technologicznego w zakresie robót związanych z zagospodarowaniem terenu podczas budowy obiektów gospodarki wodno‑ściekowej.

• Film edukacyjny – Ocena jakości robót związanych z budową oraz utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowejDF0aF7KwdFilm edukacyjny – Ocena jakości robót związanych z budową oraz utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej

Uczeń zapozna się z charakterystyką oceny jakości wykonanych robót sieci wodociągowej w oparciu o dokumentację projektową oraz zgodność z warunkami technicznymi.

• Grafika interaktywna – Obiekt gospodarki wodno‑ściekowejDIqkkoAMdGrafika interaktywna – Obiekt gospodarki wodno‑ściekowej

Uczeń zobaczy obszar zakładu gospodarki komunalnej – oczyszczakni ścieków. Pozna poszczagólne stanowiska, m.in. kraty, piaskowniki, osadniki, złoża biologiczne, komory fermentacyjne, komory reakcji, komory flokulacji, mieszacze, neutralizatory, odtłuszczacze, budynki pompowni, kompresorowni

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD15Pw5OubInteraktywne materiały sprawdzające – dzięki interesującym formom (quizy, puzzle, krzyżówki) – uczeń sprawdzi poziom opanowania wiedzy z zakresu podstaw inżynierii środowiska i melioracji.

• Słownik pojęć do e‑materiałuDnhi2k32ySłownik pojęć do e‑materiału zawiera specjalistyczne słownictwo, które występuje w całym e‑materiale wraz z wyjaśnieniami/definicjami.

• Przewodnik dla nauczycielaDeMVqDh1sPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDCboNW7RWPrzewodnik dla uczącego się to wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaD2JfsUEn3Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDZOjtLpVhInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji

1. Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces uczenia się. Pozwala uczniom zapoznać się z organizacją i prowadzeniem robót związanych z budową oraz utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej.

Poniżej przedstawione są propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.

Wizualizacja 3D

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Uczniowie zostają poproszeni o zapoznanie się w domu z wizualizacją, a następnie przygotowanie i przyniesienie na zajęcia fotografii, które korespondują z materiałem, czyli z obiektami gospodarki wodno‑ściekowej; mogą to być ilustracje wycięte z gazet i czasopism. Podczas zajęć uczniowie tworzą jeden klasowy fotoreportaż ze zrealizowanego projektu (nauczyciel wyjaśnia, czym jest fotoreportaż), opatrując zdjęcia stosownym komentarzem.

Galeria zdjęć

Praca całego zespołu klasowego

Nauczyciel wyświetla galerię (dokumentacja projektowa, normy oraz instrukcje). Następnie proponuje uczniom zabawę w „Jeden z dziesięciu”. Dziesięcioro uczniów wciela się w rolę graczy. Pozostali uczniowie naradzają się i przygotowują pulę pytań wraz z odpowiedziami dotyczącymi zagadnień i problemów, które zostały przedstawione w galerii. Pytania nie mogą się powtarzać, powinny być też poprawnie sformułowane (nad ich zasadnością i poprawnością czuwa nauczyciel). Uczestnicy mają prawo do jednej błędnej odpowiedzi, druga oznacza koniec zabawy.

Praca w grupach

Uczniowie, po zapoznaniu się z galerią, są poproszeni o podzielenie się na grupy. Nauczyciel rozdaje każdej grupie „Alfabetyczne Lotto” – tabelę z literami alfabetu zamieszczonymi w pojedynczych kolumnach. Zadaniem uczniów będzie wypełnienie w określonym czasie jak największej liczby pól, przy czym pojawiające się tam nazwy powinny korespondować z galerią. Po zakończonej grze uczniowie przedstawiają swoje wyniki na forum klasy.

„Memory” to metoda, która ćwiczy pamięć, koncentrację, a także cierpliwość.

Film instruktażowy (tutorial)

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Uczniowie zapoznają się z filmem przedstawiającym organizację robót związanych z zagospodarowaniem terenu, budową i utrzymaniem obiektów gospodarki wodno‑ściekowej. Nauczyciel stosuje strategię „Sztuka streszczania, czyli magnetyzm słów”, polegającą na rozpoznaniu w materiale „słów‑magnesów”, które posłużą uczniom do zbudowania streszczenia.

Nauczyciel wyjaśnia uczniom, czym są „słowa‑magnesy”, stosując analogię: podobnie jak działa magnes na metal, tak owe słowa przyciągają informację.

Nauczyciel pyta, które słowa z filmu można nazwać magnesami. Uczniowie wymieniają owe słowa, a nauczyciel wypisuje je na tablicy. Uczniowie przepisują je na kartach indeksowych, przypominając sobie istotne szczegóły z filmu, które mogą łączyć się z zapisanymi słowami. Szczegóły te są zapisywane obok „słowa‑magnesu”.

Po wypełnieniu kilku kart indeksowych uczniowie samodzielnie weryfikują, które z zapisanych informacji są istotne. Zdania mniej ważne zostają przez nich wykreślone.

Uczniowie samodzielnie układają historię - streszczenie filmu, budując ją na podstawie notatek zapisanych na kartach indeksowych - istotne jest, aby zdania przechodziły płynnie jedno w drugie. Nauczyciel podaje przykłady łączników zdań. Uczniowie czytają swoje streszczenia i weryfikują, czy „słowa‑magnesy” użyte w ich kartach indeksowych różnią się od tych, które zapisali inni uczniowie.

Strategia ta, łącząca pracę całego zespołu klasowego, jak i indywidualną, pozwala na pogłębienie słownictwa kluczowego, umiejętność wyszukiwania głównych tez w analizowanym materiale i aktywizację uczniów.

Film edukacyjny

Praca całego zespołu klasowego

Uczniowie oglądają film. Nauczyciel, opierając się na strategii „Wymień, pytaj, notuj, zapamiętaj” wybiera z materiału jedno słowo, które pojawia się w filmie, jest – według niego – kluczowe, i zapisuje je na tablicy. Uczniowie w ciągu trzech minut powinni wypisać na kartkach jak najwięcej innych słów, które pojawiają się w filmie, i są z zapisanym przez nauczyciela skorelowane. Nauczyciel wypisuje je na tablicy. Zaczyna od uczniów mniej aktywnych, aby zachęcić ich do pracy i mieć pewność, że aktywizuje cały zespół klasowy. Każdy z uczniów podaje jedno słowo. Kiedy wszystkie zostaną już zapisane, uczniowie proszenie są o ich wyjaśnienie, zdefiniowanie, a także ich kwestionowanie (być może pojawią się słowa, które są dość odległe od tematu). Nauczyciel zachęca do dyskusji dotyczącej zasadności wyboru.

Po zakończonej dyskusji nauczyciel wyświetla raz jeszcze film. Uczniowie sprawdzają, czy zapisane na tablicy słowa rzeczywiście się w nim pojawiają.

Praca w grupach

Nauczyciel prosi uczniów o dobranie sobie partnerów do ćwiczenia. Proponowana tu strategia „Zakorzeniania myśli – trzyminutowej przerwy” polega na umiejętnym zadawaniu pytań, wyciąganiu wniosków i słuchania kolegi/koleżanki. Uczniowie oglądają fragment filmu. Następuje trzyminutowa przerwa, podczas której jedna osoba z pary (A) podsumowuje punkty kluczowe, druga zaś (B) zgłasza swoje uwagi, zadaje pytanie, na które (A) odpowiada. Nauczyciel wznawia emisję; podczas kolejnej przerwy uczniowie zamieniają się rolami.

Grafika interaktywna

Praca indywidualna

Po zapoznaniu się z wizualizacją nauczyciel prosi uczniów o stworzenie krzyżówki zawierającej wszystkie hasła znajdujące się w prezentowanym materiale. Dodatkowo punktowane będę krzyżówki z hasłem głównym (związanym z tematem). Uczniowie przedstawiają swoje propozycje, weryfikują pomysły.

Interaktywne materiały sprawdzające

To ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

2. Praca uczniów poza zajęciami

Poza lekcjami i podczas przygotowania się do lekcji uczniowie mogą korzystać ze słownika, dzięki któremu będą mogli powtórzyć materiał przedstawiony na lekcjach bądź przygotować się do przyszłych lekcji. Wizualizacja 3D oraz grafika interaktywna stanowią interesujące materiały umożliwiające przygotowanie się uczniów do sprawdzianów.

Po zapoznaniu się z filmami uczeń może napisać autorski scenariusz - traktujący o niesfilmowanym aspekcie. Po obejrzeniu wizualizacji 3D może wykreować mapę myśli. Grafika interaktywna może być pretekstem do zrobienia notatek w formie pamiętnika lekcyjnego, który zostanie udostępniony koleżankom i kolegom.

3. Indywidualizacja pracy z uczniem

Indywidualizacja pracy z uczniem powinna rozwijać mocne strony ucznia i zachęcać do rozwijania słabszych stron.

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu, co ułatwia przyswojenie wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.

Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym materiałem do indywidualnych potrzeb uczniów.

Wizualizacja 2D/3D

Uczniowie z dysfunkcją wzroku mogą skorzystać z audiodeskrypcji;

uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą prowadzić samodzielne, urozmaicone graficznie notatki bądź szkicować - odtwarzać wizualizację; pozwoli im to skupić uwagę;

uczniowie zdolni mogą zaproponować interesujące rozwiązania dotyczące wykorzystania multimedium;

uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą pracować samodzielnie bądź w małych grupach.

Galeria zdjęć

Uczniowie z dysfunkcją wzroku mogą skorzystać z audiodeskrypcji;

uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą prowadzić samodzielne, urozmaicone graficznie notatki bądź szkicować - odtwarzać grafiki; pozwoli im to skupić uwagę;

uczniowie zdolni mogą zaproponować interesujące rozwiązania dotyczące wykorzystania multimedium;

uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą pracować samodzielnie bądź w małych grupach.

Film instruktażowy (tutorial)

Film zawiera podpisy, z których mogą skorzystać wszyscy uczniowie, także słabosłyszący;

uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą odtwarzać film kilkukrotnie, pauzować go; pozwoli im to skupić uwagę;

uczniowie zdolni mogą zaproponować autorskie scenariusze realizujące tematy poruszane w filmie;

uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą, po obejrzeniu filmu, tworzyć mapę myśli.

Film edukacyjny

Uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do filmu;

uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z fragmentami filmu, robiąc pomiędzy ich odtwarzaniem dłuższe przerwy; zminimalizuje to ryzyko dekoncentracji i demotywacji;

uczniowie zdolni mogą przygotować i poprowadzić debatę dotyczącą pracy technika inżynierii środowiska i melioracji (czy ma ona przyszłość?);

uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą, po obejrzeniu filmu, tworzyć mapę myśli.

Plansza/schemat/grafika interaktywna

Uczniowie z dysfunkcją wzroku mogą skorzystać z audiodeskrypcji;

uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą powracać do wybranych plansz, oglądać je wielokrotnie; pozwoli im to skupić uwagę;

uczniowie zdolni mogą zrobić własne plansze oparte np. na technice kolażu;

uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą pracować samodzielnie bądź w małych grupach.

Dzięki podejściu indywidualnemu możemy różnicować także zakres np. interaktywnych materiałów sprawdzających poprzez wybór zadania sprawdzającego wybrany zakres wiedzy lub umiejętności.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy;

• OS X 10.11.6 lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100;

• Firefox w wersji 62.0.2;

• Safari w wersji 11.1;

• Opera w wersji 55.0.2994.44;

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0;

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treścisPowrót do spisu treści