W historii roślin pojawienie się kwiatu było ważnym wydarzeniem. Kwiat – kolebka zarodków roślin potomnych – spełnia swą funkcję tak dobrze, że we współczesnym świecie wytwarzające go rośliny zdominowały starsze grupy: potężne kiedyś paprotniki i bardzo odporne nagonasienne.

R1YpQNEXUd9et1

Fotografia przedstawia w zbliżeniu czerwony kwiat maku. Płatki są pomarszczone i nie całkiem rozwinięte. Między nimi znajdują się czarne pręciki. Łodyżka kwiatu jest owłosiona. Obok znajdują się dwie wzniesione, zielone makówki i dwa pochylone, owłosione pąki. W tle rozmazany , zielono czerwony obraz innych maków.

1. Środowisko życia i cechy charakterystyczne roślin okrytonasiennych

Rośliny wytwarzające kwiaty, zwane w biologii okrytonasiennymi lub okrytozalążkowymi, występują powszechnie na całej Ziemi. Są najliczniejszą i najbardziej różnorodną grupą roślin. Można je spotkać w każdej strefie klimatycznej, od równikowej aż po rejony okołobiegunowe. Nie ma ich jedynie na Antarktydzie. Przystosowały się do życia w niemal wszystkich środowiskach lądowych poza najwyższymi partiami gór i kraterami czynnych wulkanów. Bytują również w wodzie.

Swoją dominującą pozycję zawdzięczają wytworzeniu kwiatów i owoców, organów niespotykanych u innych roślin. Ukryte w kwiatach zalążki i zamknięte w owocach nasiona są bardzo dobrze chronione, dzięki czemu rośliny te są bardziej odporne na zmiany środowiska niż nagonasienne. W efekcie w przeszłości wyparły nagonasienne z większości środowisk. Od kiedy pojawiły się rośliny kwiatowe, zapylanie może się odbywać nie tylko z wykorzystaniem wiatru, ale też zwierząt.

Liście o rozrośniętych, szerokich blaszkach są doskonale przystosowane do wydajnej fotosyntezy, choć w klimacie umiarkowanym chłodnym lepiej sprawdzają się igły. Zrzucanie liści na zimę lub w okresie suszy umożliwiło wielu roślinom opanowanie środowisk o surowych warunkach, w których trudno byłoby im przeżyć w stanie ulistnionym. Wiele okrytonasiennych zajęło siedliska niedostępne dla nagonasiennych, np. pnie drzew i płytkie wody. Rośliny okrytonasienne tworzą zwarte zbiorowiska, jak lasy czy łąki. Tam, dzięki różnorodnym modyfikacjom budowy, na ograniczonym terenie może egzystować równocześnie wiele gatunków.

RzFhnBhQb076t1

Na początku zostaje przedstawiony widok Ziemi z lotu ptaka, a następnie widok sadu jabłek i ogrodu warzywnego. Wyświetlone zostaje obraz, na którym przedstawione zostaje drzewo jabłoni, z którego następuje zbliżenie na pojedynczy kwiat. Wnętrze kwiatu przekształca się w owoc z widocznymi wewnątrz nasionami. Pojawiają się pszczoły zapylające kwiaty jabłoni. Jabłka, które leżą pod drzewem rozdziobywane zostają przez ptaki. Ukazane zostaje wnętrze pnia jabłoni z widocznymi tkankami przewodzącymi do góry wodę i substancje odżywcze do dołu. Jabłoń zrzuca pożółkłe liście. Przedstawione zostały tutaj rosnące pod drzewem marchewki i ziemniaki, których części nadziemne są pożółkłe i pozwijane. Widoczne są ich części podziemne – korzeń marchwi i bulwy ziemniaków.

Na początku zostaje przedstawiony widok Ziemi z lotu ptaka, a następnie widok sadu jabłek i ogrodu warzywnego. Wyświetlone zostaje obraz, na którym przedstawione zostaje drzewo jabłoni, z którego następuje zbliżenie na pojedynczy kwiat. Wnętrze kwiatu przekształca się w owoc z widocznymi wewnątrz nasionami. Pojawiają się pszczoły zapylające kwiaty jabłoni. Jabłka, które leżą pod drzewem rozdziobywane zostają przez ptaki. Ukazane zostaje wnętrze pnia jabłoni z widocznymi tkankami przewodzącymi do góry wodę i substancje odżywcze do dołu. Jabłoń zrzuca pożółkłe liście. Przedstawione zostały tutaj rosnące pod drzewem marchewki i ziemniaki, których części nadziemne są pożółkłe i pozwijane. Widoczne są ich części podziemne – korzeń marchwi i bulwy ziemniaków.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Na początku zostaje przedstawiony widok Ziemi z lotu ptaka, a następnie widok sadu jabłek i ogrodu warzywnego. Wyświetlone zostaje obraz, na którym przedstawione zostaje drzewo jabłoni, z którego następuje zbliżenie na pojedynczy kwiat. Wnętrze kwiatu przekształca się w owoc z widocznymi wewnątrz nasionami. Pojawiają się pszczoły zapylające kwiaty jabłoni. Jabłka, które leżą pod drzewem rozdziobywane zostają przez ptaki. Ukazane zostaje wnętrze pnia jabłoni z widocznymi tkankami przewodzącymi do góry wodę i substancje odżywcze do dołu. Jabłoń zrzuca pożółkłe liście. Przedstawione zostały tutaj rosnące pod drzewem marchewki i ziemniaki, których części nadziemne są pożółkłe i pozwijane. Widoczne są ich części podziemne – korzeń marchwi i bulwy ziemniaków.

2. Różne sposoby przetrwania niekorzystnych warunków

Okrytonasienne wykazują liczne adaptacje do środowiska. Jedną z nich jest wytwarzanie trwałych organów. Ze względu na te organy wyróżnia się drzewa, krzewy i rośliny zielne.

Drzewa to długowieczne rośliny o zdrewniałej i pokrytej korkiem łodydze nazywanej pniem. Jego rozgałęzienia porośnięte liśćmi tworzą koronę, której kształt jest charakterystyczny dla danego gatunku. Drzewa okrytonasienne tworzą lasy liściaste i mieszane w strefie umiarkowanej i bogate w gatunki lasy tropikalne. Wśród drzew spotyka się okazy o bardzo dużych rozmiarach. Jednym z najwyższych drzew jest żyjący w Australii eukaliptus, który mierzy ponad 120 m. Najgrubsze drzewa to baobaby, których pień osiąga średnicę nawet 11 m.

R96eLRcRC7JMN1

Ilustracja przedstawia ciemno szarą sylwetkę dębu. Po prawej od góry: gałązka z ciemno zielonymi liśćmi i owocami. W środku zbliżenie żołędzi: dwóch większych i trzech mniejszych owoców. Żołędzie są zielone i mają chropowatą, brązową czapeczkę. Poniżej gałązka z żółto zielonymi liśćmi i żółtymi kwiatami dębu, zebranymi w cienki, zwisające kwiatostany.

R164Azcgj7G9n1

Ilustracja przedstawia szarą sylwetkę kasztanowca. Po prawej u góry gałązka z jasno zielonymi, dłoniastymi liśćmi. Niżej kilka brązowych kasztanów, w zielonych łupinach i bez nich. Na dole dwa wzniesione kwiatostany kasztanowca z licznymi biało różowymi kwiatkami.

RSScN90TSNlYv1

Ilustracja przedstawia ciemno szarą sylwetkę klonu. Po prawej od góry: pojedynczy ciemno zielonymi liść. W środku zbliżenie owoców klonu, złączonych po dwa i zwisających na długich ogonkach z gałązki. Poniżej gałązka z żółtymi, wzniesionymi, drobnymi kwiatami klonu.

ROba5rxfpNcoW1

Ilustracja przedstawia ciemno szarą sylwetkę wierzby zwanej płaczącą. Po prawej od góry: gałązka z długimi, wąskimi ciemno zielonymi liśćmi. W środku zbliżenie pałeczkowatych, jasnozielonych owocostanów. Poniżej gałązka z okrytymi białym puchem kwiatostanami wierzby.

RcHEczB2ndXFk1

Ilustracja przedstawia ciemno szarą sylwetkę lipy. Po prawej od góry: gałązka z o zielonymi, sercowatymi liśćmi. W środku zbliżenie owoców: jasnobrązowych kulek na cienkich łodyżkach, z płaskim żółtawym listkiem. Poniżej gałązka z żółto zielonymi liśćmi i biało żółtymi kwiatami, zebranymi w zwisające kwiatostany.

R1JGAL8j5y6KV1

Ilustracja przedstawia biało szarą sylwetkę brzozy. Po prawej od góry: gałązka z zielonymi, ostro zakończonymi liśćmi. W środku zbliżenie pięciu walcowatych owocostanów na gałązce z liśćmi. Poniżej gałązka z drobnymi liśćmi i brązowo białymi, drobniutkimi kwiatami, zebranymi w zwisające kwiatostany.

Krzewy osiągają wysokość do 5 m. Nie mają pnia głównego (lub jest on bardzo krótki), a zamiast niego wytwarzają pęk pędów o podobnej grubości. Krzewy żyjące w naturze, jak leszczyna, trzmielina, bez czarny, kalina, tworzą w lasach liściastych i mieszanych warstwę podszytu. W parkach i ogrodach krzewy sadzi się jako rośliny ozdobne, przykładem są tu bez lilak i forsycja.

W stanie bezlistnym drzewa i krzewy mogą przetrwać mrozy, ponieważ ich pnie pokrywa wielowarstwowy korek (kora), którego martwe komórki wypełnione są powietrzem. Tworzy on warstwę izolującą przed mrozem oraz chroni przed utratą wody. Jednak w okolicach koła podbiegunowego takie zabezpieczenie nie wystarcza. W panujących tam warunkach przetrwać mogą tylko takie gatunki, które dzięki niewielkim rozmiarom zimą w całości okrywane są izolującą od mrozu warstwą śniegu. Dlatego w tundrze drzewa i krzewy mają pokrój niski (karłowaty).
Wśród zdrewniałych roślin wieloletnich wyróżnia się krzewinki – niskie (do 50 cm) rośliny wieloletnie o trwałych, dosyć cienkich pędach. Niektóre są zimotrwałe, jak borówka brusznica, której grube, skórzaste liście mogą przetrwać zimę. Inne, jak borówka czarna, w okresie jesienno‑zimowym pozostają w stanie bezlistnym. Krzewinki występują powszechnie w lasach liściastych i iglastych oraz na torfowiskach.

RyyNyLuFb1qlf1

Fotografia przedstawia trzy krzewy leszczyny na łące. Z prawej strony nałożony jaśniejszy pasek z fotografiami. U góry szerokie liście. W środku zielone, niedojrzałe owoce – orzechy laskowe. U dołu gałązka z walcowatymi, brązowymi, zwisającymi kwiatostanami.

R1QcnSnH2EHyo1

Fotografia przedstawia krzew trzmieliny z ciemno różowymi kwiatami. Z prawej strony nałożony jaśniejszy pasek z fotografiami. U góry ciemno zielone, wąskie liście. W środku liczne białe i żółtawe kulki – owoce. U dołu gałązka bez liści, z ciemno różowymi kwiatami.

R1acxZZC8B3tZ1

Fotografia przedstawia biało kwitnący krzew bzu czarnego na łące. Z prawej strony nałożony jaśniejszy pasek z fotografiami. U góry pierzasto złożony liść. W środku baldachowaty kwiatostan z białymi kwiatami. U dołu gałązka z czarnymi owocami.

Rz9hm981OUWlg1

Fotografia przedstawia biało kwitnący krzew kaliny w ogrodzie. Z prawej strony nałożony jaśniejszy pasek z fotografiami. U góry liście. W środku baldachowaty kwiatostan z białymi kwiatami na obrzeżach. U dołu gałązka z czerwonymi, kulistymi owocami.

RPJSqUoJL8mUr1

Fotografia przedstawia żółto kwitnący krzew forsycji w ogrodzie. Z prawej strony nałożony jaśniejszy pasek z fotografiami. U góry ciemnozielone, wąskie liście. W środku kilka żółtych, pojedynczych kwiatów, siedzących na bezlistnej gałązce. U dołu gałązka z kulistymi, brązowymi, wzniesionymi owocami.

R1900zN63XOQv1

Fotografia przedstawia niskie krzewinki borówki czarnej w lesie. Na ich gałązkach znajdują się ciemnoniebieskie, kuliste owoce - jagody. Po prawej nałożony jaśniejszy pasek z fotografiami. U góry gałązka z żółto zielonymi listkami i różowymi kwiatami. Poniżej gałązka z liśćmi i niebieskimi owocami.

W przeciwieństwie do drzew i krzewów rośliny zielne mają pędy o łodygach niezdrewniałych i delikatnej budowie. Wśród tych roślin jest wiele gatunków jednorocznych, które kończąc wegetację, wydają nasiona i giną. Dłużej żyją rośliny dwuletnie i byliny, którym podziemne organy pozwalają przetrwać okres zimy.

R1YpQNEXUd9et1

Fotografia przedstawia w zbliżeniu czerwony kwiat maku. Płatki są pomarszczone i nie całkiem rozwinięte. Między nimi znajdują się czarne pręciki. Łodyżka kwiatu jest owłosiona. Obok znajdują się dwie wzniesione, zielone makówki i dwa pochylone, owłosione pąki. W tle rozmazany , zielono czerwony obraz innych maków.

RCyfg3oc7EYfu1

Fotografia przedstawia pędy lnu z błękitnymi kwiatami na szczycie. Len rośnie wśród zeschniętej trawy. Jego łodygi są cieniutkie, liście wąskie, krótkie. Len jest rośliną jednoroczną.

RFL0yzmV367121

Fotografia przedstawia kilka wzniesionych, dużych pędów malw na tle żywopłotu liściastego. Na łodygach od dołu są jasno zielone liście, nad nimi ciemnoróżowe pełne kwiaty, a jeszcze wyżej grube, okrągłe pąki. Malwa jest rośliną dwuletnią.

R1TkZ6lAVjs5t1

Fotografia przedstawia kapustę. Jasno zielone liście są zwinięte w główkę, ciemnozielona rozpościerają się na boki. Kapusta jest rośliną dwuletnią.

RLWCY9d8V3joa1

Fotografia przedstawia zbliżenie kwitnących krokusów. Wyrastają z ciemnego podłoża. Mają duże, fioletowe kwiaty z pomarańczowymi pręcikami. Obok nich kilka wąskich listków, zielonych z białymi paskami wzdłuż. Krokus jest byliną cebulową.

RSTCxGTty9NjH1

Fotografia przedstawia łan pożółkłych trzcin. W tle są drzewa. Trzcina jest byliną, wytwarzającą kłącze

3. Okrytonasienne o niezwykłej budowie

Wśród okrytonasiennych można spotkać rośliny o niezwykłej budowie i sposobie życia. Są wśród nich lianylianyliany, czyli pnącza, rośliny mięsożerne chwytające owady, rośliny pasożytnicze żyjące kosztem innych roślin, kaktusy, które przystosowały się do życia na pustyni, oraz rośliny wodne.

Łodygi lian z początku są wiotkie i wspinają się po innych roślinach w poszukiwaniu światła. Z czasem drewnieją, a liście rozwijające się na ich szczycie całkowicie odcinają przerośniętą podporę od słońca. Pnącza te żyją głównie w wilgotnych lasach tropikalnych. W klimacie umiarkowanym lianami są bluszcz, winobluszcz czy wiciokrzew.

R1BnquYAZnh6j1

Fotografia przedstawia wnętrze tropikalnego lasu. Na pierwszym planie mocno powyginane, jasno brązowe pędy lian. Liany owijają się wokół pni drzew. Podłoże to skały i kamienie.

Kaktusy występują powszechnie na terenach suchych, jak pustynie i stepy. Bardzo dobrze rozwinięty system korzeniowy składający się z długiego korzenia palowego i licznych, rozgałęziających się korzeni bocznych wychwytuje z gleby nawet najmniejszą ilość wody. Zielone, pękate łodygi wypełnione miękiszem przechowują zapasy wody i przeprowadzają fotosyntezę. Liście są przekształcone w ostre ciernie odstraszające zwierzęta, a ich zredukowana powierzchnia zmniejsza parowanie wody z rośliny.

Polecenie 6

Najpotężniejszym kaktusem Ameryki Północnej jest karnegia olbrzymia, która dorasta do 15 m wysokości. Podczas suszy ma silnie karbowaną powierzchnię. Po obfitych opadach deszczu łodyga pęcznieje i całkowicie się wygładza. Analizując ilustrację i tekst, ustal, co może być tego przyczyną.

REC7waB4z7eDA1

Ilustracja przedstawia dwie fotografie i rysunki karnegii olbrzymiej. Fotografia z lewej przedstawia wysoki, kolumnowy kaktus, wyrastający ponad okoliczne drzewa w suchym, górzystym krajobrazie. Fotografia w środku przedstawia zbliżenie pędu karnegii. Łodyga jest głęboko żebrowana, z licznymi cierniami. Wyrastają z niej małe, kuliste odnogi. Rysunek przedstawia dwa przekroje łodygi kaktusa z miękiszem wodonośnym w środku. Górny ilustruje łodygę podczas suszy: ma mniejszą średnicę i głębokie bruzdy. Niżej łodyga po deszczu jest poszerzona, bruzdy są mniejsze a pierścień miękiszu wodonośnego grubszy.

Rośliny pasożytnicze żyją na innych roślinach – swoich żywicielach. Najczęściej nie mają korzeni ani chlorofilu niezbędnego do fotosyntezy. Ich liście są zredukowane do niezielonych łusek lub zanikają całkowicie. Korzenie przekształcone w nitkowate ssawki wnikają do ciała żywiciela i pobierają od niego składniki pokarmowe i wodę. Przykłady pasożytów roślinnych to kanianka i łuskiewnik, które można spotkać w Polsce. Zielona jemioła jest półpasożytem i sama wytwarza substancje odżywcze. Od drzew, na których żyje, pobiera wodę z solami mineralnymi.

R1UFcul4J33h31

Ilustracja składa się z dwóch fotografii. Lewa przedstawia zbliżenie gałęzi drzewa, spod kory wyrastają żółto zielone pędy jemioły. Prawa fotografia przedstawia dużą kulistą jemiołę, rosnącą gałęzi drzewa.

Przodkami kwiatowych roślin wodnych były rośliny lądowe, które ponownie przystosowały się do życia w wodzie. Ich łodygi są giętkie i łatwo poddają się ruchom wody. Szerokie liście wypełnione miękiszem powietrznym unoszą się na powierzchni wody, a aparaty szparkowe leżą na górnej stronie blaszek. Rośliny wód płynących mają liście nitkowate i wiotkie, niestawiające oporu nurtowi. Korzenie roślin pływających, nieprzytwierdzonych do dna, są słabo rozwinięte, służą jedynie do pobierania wody. Niektóre rośliny wodne nie mają korzeni, chłoną wodę powierzchnią liści.

Polecenie 7

Na podstawie analizy ilustracji i tekstu ustal, w jakiej postaci zimuje jaskier wodny, oraz wyjaśnij, dlaczego wytwarza on dwa rodzaje liści.

RryK3f30502bJ1

Fotografia przedstawia ciek z licznymi kwitnącymi roślinami jaskra wodnego. Wydłużone pędy roślin układają się zgodnie z nurtem. Nad wodę wystają kwiaty z pięcioma białymi płatkami i żółtym środkiem.

Ciekawostka

Łuskiewnik różowy jest jedną z najdziwniejszych roślin występujących w Polsce. Żyje pod ziemią, pasożytując na korzeniach drzew i krzewów liściastych. Ma różowe kwiatostany wyrastające z podziemnego pędu, które pojawiają się na powierzchni gleby od marca do maja i są zwiastunami wiosny.

RdG3iRcik04wk1

Fotografia przedstawia różowo kwitnącą roślinę, wyrastającą z ziemi. Obok znajdują się zielone, niewielkie liście innych roślin.

4. Rośliny jednoliścienne i dwuliścienne

Na podstawie różnic w budowie oraz liczbie liścieni w zarodku okrytonasienne dzieli się na dwie grupy: rośliny jednoliścienne i dwuliścienne.

JednoliściennejednoliścienneJednoliścienne to rośliny, których zarodek ma tylko jeden liścieńliścieńliścień. Wytwarzają długie i wąskie liście o równoległej nerwacji, bez ogonków. Ich kwiaty zwykle nie są zróżnicowane na kielich i koronę, a liczba ich elementów stanowi wielokrotność liczby 3. Posiadają wiązkowy system korzeniowy. Jednoliścienne to głównie rośliny zielne, najczęściej byliny. Należą do nich m.in. storczyki, lilie, konwalie, tulipany i trawy, a wśród nich także zboża.

DwuliściennedwuliścienneDwuliścienne mają zarodek, w którym znajdują się dwa liścienie. Liście o różnorodnych kształtach i pierzastej lub nieregularnej nerwacji zwykle posiadają ogonki. Okwiat jest zróżnicowany na kielich i koronę, a liczba elementów kwiatu stanowi wielokrotność liczb 4 lub 5. Wytwarzają palowy system korzeniowy. Dwuliścienne to zarówno rośliny zielne, jak i drzewa, krzewy i krzewinki. Zalicza się do nich wiele gatunków, np. słoneczniki, bratki, jabłonie, róże, dęby, klony.

R1BKglvSLucyf1

Ilustracja przedstawia porównanie cech roślin jednoliściennych (żółte prostokąty) i dwuliściennych (pomarańczowe prostokąty) w formie tabeli. U góry w brązowych prostokątach wypisano porównywane organy. W żółtych i pomarańczowych kolumnach znajdują się rysunki organów roślin.

5. Znaczenie okrytonasiennych

Okrytonasienne są głównym składnikiem większości lądowych zbiorowisk roślinnych. Porastają duże połacie gleby, chroniąc ją przed wysychaniem i erozją. Ich obumarłe szczątki wzbogacają glebę w składniki mineralne, kształtują klimat i upiększają krajobraz. Same stanowią środowisko życia dla innych organizmów. Przykładem może być drzewo zamieszkałe przez grzyby, mchy, porosty oraz mnóstwo drobnych bezkręgowców, a także ptaki i drobne ssaki. Jednak najważniejszą funkcją roślin w ekosystemach jest wytwarzanie substancji organicznych będących podstawą istnienia organizmów cudzożywnych. Rośliny, podobnie jak zdolne do fotosyntezy bakterie i glony, są producentami tlenu. Wpływają także na jakość powietrza – nawilżają je, zatrzymują pyły i ograniczają ilość zawartego w nim dwutlenku węgla.

R1KnoJQBweRcj1

Fotografia przedstawia łan pszenicy. Ukazano grube kłosy z licznymi nasionami bez ości. W centrum nałożone zbliżenie grubych ziaren. W tle z lewej drzewa na miedzy.

RKpOZdlrnVUdj1

Fotografia przedstawia łan jęczmienia. Ukazano pochylone, wydłużone kłosy z nasionami z ośćmi. W centrum nałożone zbliżenie wąskich, drobnych ziaren. W tle drzewa na miedzy.

R1eeOrN7pzMo91

Fotografia przedstawia łan owsa. Ukazano wiechowate, zwisające kłosy z licznymi nasionami bez ości. W centrum nałożone zbliżenie żółtych, długich ziaren.

RN26PnIDsjgOp1

Fotografia przedstawia łan żyta. Ukazano pochylone kłosy z licznymi nasionami z ośćmi. W centrum nałożone zbliżenie szarych, podłużnych ziaren.

Człowiek wykorzystuje rośliny okrytonasienne na różne sposoby. Zboża, warzywa, owoce i rośliny oleiste to podstawowe źródło pokarmu. Zboża są surowcem do wyrobu mąki, kasz i płatków. Niektóre gatunki okrytonasiennych, jak rumianek, mięta, lipa, babka służą do wyrobu leków ziołowych. Pokrzywa, nagietek, lawenda, róża są stosowane w kosmetyce. Wiele gatunków roślin dostarcza przypraw (pieprz, majeranek, tymianek, imbir) oraz używek (kawa, herbata). Surowce pochodzące z drzew liściastych wykorzystywane są jako materiał budowlany oraz do wyrobu mebli i wystroju pomieszczeń. Z lnu i bawełny produkuje się tkaniny. Rośliny okrytonasienne powszechnie sadzi się w parkach i ogrodach jako rośliny ozdobne.

RhmYGYZDCfUWu1

Plansza przedstawia sześć fotografii, na które nałożono jaśniejszy pas z napisem pokarm. Na każdej z fotografii umieszczono jaśniejszy prostokąt z opisem wykorzystania roślin.

Rcx6dQrh6ycLU1

Fotografia przedstawia grzędy z wykopanymi ziemniakami. Po prawej rośliny z liśćmi i i korzeniami, po lewej ii wyżej żółte bulwy. Przez środek zdjęcia biegnie jaśniejszy pas z napisem: ziemniak uprawiany jest na masową skalę z powodu bogatych w skrobię bulw pędowych.

Re5y3FndMEmmt1

Gragika przedstawia dziką formę kapusty i pochodzące od niej rośliny uprawne, takie jak brukselka, rzepak, kalafior, kapusta pekińska.

Podsumowanie

• Rośliny okrytonasienne są najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną gatunkowo grupą roślin na Ziemi.

• Zasiedlają wiele środowisk lądowych, żyją również w wodzie.

• Wśród okrytonasiennych wyróżnia się rośliny zielne, drzewa i krzewy.

• Rośliny okrytonasienne są wykorzystywane przez człowieka w wielu dziedzinach życia.

Praca domowa

Polecenie 11.1

1. Przeanalizuj ilustrację i opisz budowę dziewanny. Wymień grupy roślin, do których można zaliczyć dziewannnę ze względu na jej budowę. Uzasadnij swoje decyzje.

RdWKTpShsJ7rf1

Ilustracja składa się z dwóch fotografii. Pierwsza z lewej przedstawia zbliżenie szaro zielonego liścia dziewanny. Fotografia po prawej przedstawia kilka dużych pędów dziewanny, rosnących w ogrodzie wśród innych roślin. Dziewanna ma wzniesione kwiatostany z żółtymi kwiatami.

Polecenie 11.2

*2. Wykaż, prowadząc odpowiednie obserwacje i dokumentując je rysunkami lub fotografiami, że rzepak jest rośliną dwuliścienną, a kukurydza – jednoliścienną.

Polecenie 11.3

3. Wymień po 3 przykłady roślin zielnych, drzew i krzewów.

Słowniczek

Zadania