E‑BOOK

Spis treści

• WstępD1A5fj8kNWstęp

• Rysunek konstrukcyjnyDdCKeG2BmRysunek konstrukcyjny

• Niezbędne dane do opracowania dokumentacji technologicznej odlewaniaD1Fp3Jk8PNiezbędne dane do opracowania dokumentacji technologicznej odlewania

• Rysunek pełny surowego odlewu i rysunek koncepcji technologicznej

• Rysunek formy odlewniczejDKxxd1B1RRysunek formy odlewniczej

• Rysunki oprzyrządowaniaDbBKyPPPuRysunki oprzyrządowania

• Netografia i bibliografiaD1FBPBgAYNetografia i bibliografia

Rysunek pełny surowego odlewu i rysunek koncepcji technologicznej

Rysunek surowego odlewu pełny powstaje na podstawie rysunku konstrukcyjnego części odlewanej. Jest to całkowicie nowy rysunek, którego zadaniem jest przedstawienie tej części jako gotowego odlewu uzyskanego po zakończeniu procesu odlewniczego, tzn. po wybiciu z formy i wstępnym oczyszczeniu. W związku z tym rysunek konstrukcyjny musi zostać uzupełniony naddatkami na późniejszą obróbkę skrawaniem oraz naddatkami technologicznymi, umożliwiającymi prawidłowe wykonanie formy. Na rysunku surowego odlewu zostaje zatem przedstawiony nowy obrys części odlewanej powiększony o ww. naddatki, a dawne linie konstrukcyjne zostają zastąpione cienkimi liniami kropkowanymi (kreska, dwie kropki, kreska).

Pierwszą czynnością przy wykonaniu tego rysunku, jeszcze przed wprowadzeniem naddatków, jest ustalenie położenia odlewu w formie podczas zalewania oraz dobranie właściwej powierzchni podziału. Podział formy należy oznaczyć na rysunku części odlewanej linią osiową, wyprowadzoną poza obrys odlewu. Końcówki linii należy pogrubić i opisać znakami $\mathrm{X}$ oraz $\mathrm{G}$ i $\mathrm{D}$, oznaczającymi górę i dół formy w pozycji zalewania.

Po naniesieniu konturów wszystkich naddatków i dwukrotnie gęstszym zakreskowaniu ich powierzchni na przekrojach, surowy odlew musi zostać na nowo zwymiarowany, tak by wstawiane wymiary były do zmierzenia przez kontrolera. Wymiary z rysunku konstrukcyjnego odnoszące się tylko do powierzchni obrabianych należy pominąć, gdyż zarys konstrukcji części po obróbce oznaczony linią kropkowaną (kreska, dwie kropki, kreska) pełni dla wykonawcy odlewu wyłącznie funkcję informacyjną. Przy wymiarowaniu pochyleń i promieni odlewniczych może się zdarzyć, że nie można ich wszystkich wprowadzić na istniejące rzuty. Należy wówczas dorysować dodatkowe rzuty czy przekroje lub przynajmniej wprowadzić odpowiednie uwagi, np. niezwymiarowane promienie (odlewnicze) wykonać $R3$, niezwymiarowane pochylenia odlewnicze wykonać $\alpha =1°30\text{'}$ . Na jednym z rzutów należy koniecznie zwymiarować położenie powierzchni podziału formy w stosunku do jednej z charakterystycznych powierzchni odlewu.

Na rysunku surowego odlewu na wszystkich rzutach należy, po uprzednim obliczeniu, wrysować cienką linią kropkowaną krótki odcinek wlewu doprowadzającego. Przekrój wlewu należy obliczyć i dobrać jego wymiary przy założeniu zastosowania skrzynki o wysokości typowej dla danej formierki lub indywidualnie dobranej, ale również o znormalizowanej wysokości.

Poza wymienionymi dotychczas naddatkami rysunek surowego odlewu powinien wg normy $\mathrm{PN}-85/\mathrm{H}-01550$ zawierać jeszcze następujące informacje:

• dane rozpoznawcze – nazwę odlewu, numer rysunku,

• dane materiałowe – gatunek materiału odlewu, właściwości materiału odlewu (np. wytrzymałość, twardość, itp.), skład chemiczny,

• dane o ewentualnej obróbce cieplnej,

• stopień i wartość naddatku dla odlewu,

• wielkość tolerancji wymiarowych,

• masę surowego odlewu,

• chropowatość powierzchni,

• oznaczenie powierzchni bazowych do obróbki skrawaniem,

• oznaczenie powierzchni, na których niedopuszczalne są pochylenia formierskie,

• oznaczenie powierzchni, na której nie dopuszcza się występowania wad odlewniczych,

• inne, zgodne z ww. normą.

Rysunek surowego odlewu pełny może być poprzedzony szkicami roboczymi, szczególnie dla bardziej skomplikowanych odlewów. Może być również uzupełniony szkicem rozkładu odlewów w formie oraz szkicem koncepcji technologicznej, które mogą być później pomocne przy projektowaniu oprzyrządowania odlewniczego.

Rysunek koncepcji technologicznej powstaje na kopii rysunku konstrukcyjnego części odlewanej. Przy nanoszeniu informacji technologicznych na rysunku konstrukcyjnym stosuje się kolor czerwony, którym wrysowuje się wszystkie naddatki zarówno na obróbkę skrawaniem, jak i  technologiczne. Kolorem tym rysuje się nowe krawędzie przedmiotu z naddatkami, kreskuje podwójnie gęsto przekroje tych naddatków, rysuje linie i wpisuje liczby wymiarowe oraz wrysowuje, po uprzednim obliczeniu, układ wlewowy. Powierzchnię podziału oraz jej oznaczenie nanosi się kolorem niebieskim.

Kolorowe oznaczenia technologiczne nie mogą zaciemniać żadnych oznaczeń z rysunku konstrukcyjnego części odlewanej. Należy pozostawić czytelne wszystkie wymiary, tolerancje wymiarów oraz kształtu i położenia, oznaczenia chropowatości oraz inne, poprzez przerwanie kreskowania, linii konturowych czy wymiarowych.

Na gotowym rysunku powinny znaleźć się informacje analogiczne do znajdujących się na rysunku pełnym surowego odlewu.

Na rysunku koncepcji technologicznej powinny się znaleźć następujące elementy:

• oznaczenie powierzchni podziału kolorem niebieskim,

• układ wlewowy, a więc wlewy: rozprowadzający i główny oraz zbiornik wlewowy – kolor czerwony,

• nadlewy (zasilacze) – kolor czerwony,

• ochładzalniki zewnętrzne i wewnętrzne – kolor zielony,

• rdzenie rysowane wewnątrz odlewu oraz ich rdzenniki wyprowadzone na zewnątrz – kolor niebieski, przy czym elementy te powinny być kratkowane całkowicie (przekroje) lub pokratkowane przy obrysie (w widoku),

• wymiary znaków rdzeniowych wraz z odpowiednimi luzami – kolor niebieski,

• informacje odnośnie materiału i budowy formy (o ile nie sporządza się osobnego jej rysunku), które uzupełnia istniejące na rysunku surowego odlewu dane rozpoznawcze i podstawowe (wg normy $\mathrm{PN}-85/\mathrm{H}-01550$ ).

Tabela 30. Oznaczenia na rysunku koncepcji technologicznej

Nazwa	Oznaczenie na rysunku koncepcji technologicznej
Kierunek zagęszczania masy i wyciągania odejmowanych części modelu lub rdzennicy	RlMmq8s9cRPs4 Ilustracja przedstawia rysunek techniczny odwzorowujący kierunek zagęszczania masy i wyciągania odejmowanych części modeli lub rdzennicy. Główny element ma kształt trapezu równoramiennego ograniczonego grubymi, liniami. Od wnętrza figury, do jego górnej, krótszej podstawy przylegają symetrycznie dłuższymi bokami dwa prostokąty. Poniżej nich znajduje się pozioma linia. Pole wyznaczone przez prostokąty i ową linię jest zakreskowane. Pole to ograniczają dalej z prawej i z lewej strony ukośnie zorientowane linie po obu stronach od każdego z prostokątów. Od wewnętrznej strony pola znajdują się również dwa ograniczone liniami zakreskowane pola. Na dolnej podstawie zaznaczono strzałkę skierowaną do góry. Jest ona niebieska, a jej lotkę stanowi trójkąt równoboczny. Poprowadzono od niego w dół niebieską linię do niebieskiego okręgu z zapisem w jego wnętrzu Re. Ponadto na rysunku znajdują się trzy inne strzałki. Pierwsza opisana cyfrą jeden skierowana jest do góry i znajduje się nad krótszą podstawą w dolnej części rysunku. Druga, opisana cyfrą dwa, skierowana jest w prawą stronę i znajduje się po prawej stronie trapezu. Trzecia, opisana cyfrą trzy, skierowana jest w lewą stronę i znajduje się po lewej stronie trapezu.
Ochładzalniki wewnętrzne	RoqhyS4xHaSqZ Ilustracja przedstawia rysunek techniczny ochładzalnika wewnętrznego. Składa się on z dwóch części, górnej i dolnej. Górną część stanowi zakreskowany prostokąt z usytuowaną poziomo dłuższą krawędzią. Przez jego środek poprowadzona jest pionowo rozmieszczona przerywana linia. Na środku wspomnianego prostokąta znajduje się narysowany zieloną linią prostokąt, którego dłuższe boki usytuowane są pionowo i są dłuższe niż krótkie boki większego prostokąta. Zakreskowany prostokąt osadzony jest na poziomej linii odchodzącej z obu stron dłuższego, dolnego boku. Od górnego, dłuższego boku odchodzą symetrycznie dwie linie kierujące się ku dołowi i wypłaszczające się w dalszej części. Przez dolną część rysunku poprowadzona jest ta sama przerywana linia, które i tu wyznacza środek rysunku. Nieco niżej znajduje się druga przerywana linia, prostopadła do pierwszej, pionowej. Punkt przecięcia przerywanych linii stanowi jednocześnie środek okręgu. Jego obwód zaznaczony jest na zielono. Nad nim znajduje się pozioma gruba, linia. Poniżej krzywa, która odchodzi od lewej strony powyżej poziomu wyznaczonego przez przerywaną linię. Następnie zakręca w dół, okrążając zielony okrąg i ponownie osiąga poziom.
Rdzenniki i rdzennice rysowane wewnątrz odlewu	R1BFTr9jHOHKS Ilustracja przedstawia rysunek techniczny rdzenników i rdzennic rysowanych wewnątrz odlewu. Stanowią go od lewej strony kolejno niebieski prostokąt usytuowany tak, że jego dłuższy bok zorientowany jest pionowo. Przez jego środek poziomo poprowadzona jest przerywana linia. Wzdłuż boków (górnego, lewego i dolnego) opisywanego prostokąta znajdują się stykające się wierzchołkami kwadraty. Drugą część rysunku stanowi przypominający prostokąt element o dłuższym boku zorientowanym pionowo. Jest on dłuższy niż długi bok pierwszego prostokąta. Górny i dolny bo opisywanego prostokąta kierują się łagodnie, odpowiednio do dołu i do góry, a następnie ponownie się wypłaszczają stanowiąc poziome linie ograniczone pionową linią. Linia ta stanowi jeden z boków kolejnego prostokąta. Przy czym bok ten zajmuje jedynie część linii. Pozostałe boki są niebieskie. Dłuższy bok prostokąta zorientowany jest poziomo. A we wnętrzu wzdłuż niebieskich boków (to jest górnego, prawego i dolnego) narysowane są niebieskie, stykające się wierzchołkami kwadraty. Przez środek prostokąta przechodzi pozioma przerywana linia. We wnętrzu środkowej części ze zwężającym się w poziomie fragmentem znajdują się przerywane, niebieskie linie. Dwie zorientowane poziomo i symetrycznie poprowadzone są od prawej strony i stanowią przedłużenie dłuższych boków prawego prostokąta znajdujących się na górze i na dole. Trzecia przerywana linia poprowadzona jest od dolnego boku lewego prostokąta, zakręca do góry, kieruje się pionowo, po czym skręca w lewo w stronę górnego boku lewego prostokąta.
Układ wlewowy	Rn4BGCVeQw8IO Ilustracja przedstawia rysunek techniczny układu wlewowego. W dolnej części znajduje się czarna krzywa. Jest ona pozioma i zaokrągla się z prawej i z lewej strony ku dołowi. Oba jej końce łączy lekko falująca krzywa znajdująca się poniżej części pierwszej krzywej wyznaczającej poziom. Na pierwszej krzywej znajdują się czerwone elementy rysunku. Stanowią je cztery prostokąty i jeden okrąg. Bezpośrednio na czarnej krzywej znajdują się trzy prostokąty. Dwa skrajne foremne prostokąty mają dłuższe boki zorientowane pionowo, a ich długość została zaznaczona w prawej części schematu jako wielkie B. Krótsze boki wspomnianych prostokątów mają długość oznaczoną jako małe b, co przedstawiono na lewym małym prostokącie. Od lewego małego prostokąta poprowadzona jest linia odniesienia opisana WDNt‑28. Pomiędzy prostokątami foremnymi znajduje się duży prostokąt. Również jest on osadzony na czarnej krzywej. Jego dłuższy bok zorientowany jest poziomo. Krótsze boki z kolei ma wspólne z bokami dłuższymi małych prostokątów, a zatem boki te mają długość wynoszącą duże B. Na trzech opisanych prostokątach osadzony jest największy prostokąt. Jego krótsze boki oznaczonego jako a są zorientowane pionowo. Dłuższe zaś poziomo. Mają one większą długość niż długość wyznaczoną przez trzy boki prostokątów, na których osadzona jest część dolnego boku dużego prostokąta. Jego długość wynosi duże A. Od dużego prostokąta odchodzi linia odniesienia opisana Wrt‑7. W środkowym punkcie pod kątem prostym przecinają się dwie przerywane linie. Punkt ten stanowi środek okręgu, którego średnica jest oznaczona jako D i jest dłuższa niż a, czyli długość krótszego boku największego prostokąta. Od pola, na którym zakreślony jest okrąg odchodzi linia odniesienia opisana jako WGo‑D.
Znaki rdzeniowe	Rc4Lk62QUY9BC Ilustracja przedstawia rysunek techniczny znaków rdzeniowych. Pozioma linia poprowadzona jest od lewej strony. Przy jej lewym końcu znajdują się stykające się dłuższymi podstawami trapezy prostokątne. Górny nieco większy on dolnego. Mają one niebieskie boki, z wyjątkiem czarnej linii, na której rozmieszczone są dłuższe podstawy. Kąty proste trapezów znajdują się po lewej stronie. I stykają z dwoma czarnymi prostokątami, które są symetryczne względem wspomnianej początkowo poziomej linii. Ich dłuższe krawędzie zorientowane są pionowo i są ponad dwa razy dłuższe od wysokości trapezów. Do prawego pionowego boku dolnego prostokąta przylega drugi duży prostokąt, stykający się z nim krótszym bokiem. Z jego prawym krótszym bokiem styka się bok trapezu, który jest foremny względem lewego dolnego trapezu i jest jego odbiciem lustrzanym. Powyżej niego znajduje się również trapez. Przylegają one do siebie i górny prawy trapez jest odbiciem lustrzanym górnego lewego trapezu. W górnej części pomiędzy małym prostokątem z lewej strony i trapezem w prawej górnej części znajduje się figura. Można ją przyrównać do prostokąta z dłuższym bokiem zorientowanym poziomo. Jednak w około trzech piątych długości jego górnego boku znajduje się osadzona częściowo we wnętrzu prostokątna pięciokątna figura. Przez jej środek przechodzi pionowo zorientowana linia przerywana dzieląca pięciokąt na dwie równe, symetryczne względem owej linii części.
Nadlew	R1aIkfnx3c4l0 Ilustracja przedstawia rysunek techniczny nadlewu. W górnej części znajduje się zaznaczona na czerwono poziomo usytuowana linia. Jest ona podzielona na dwie równe części przerywaną czarną linią. Od prawego końca poziomej czerwonej linii poprowadzona jest linia w dół pod kątem ostrym. Od lewego końcowego punktu poziomej linii poprowadzona jest po skosie w dół w prawą stronę linia tworząca kąt ostry alfa. Wierzchołek kąta znajduje się na dole. Zaś drugie ramię kąta znajduje się po prawej stronie od wspomnianej linii i zorientowane jest pionowo, pod kątem prosty względem poziomej linii omówionej na początku. Ramię to stanowi jednocześnie wysokość nadlewu, która jest odłożona z lewej strony rysunku za pomocą pionowej strzałki zakończonej z obu stron grotami, to jest od góry i od dołu. Prawa część pola znajdującego się po prawej stronie od pionowo zorientowanej przerywanej linii oznaczona jest jako NL. Dolną część stanowi figura składająca się z trzech części. Pierwsza od lewej strony to zakreskowane pole ograniczone pionową linią. Od jej końcowego punktu odchodzi w prawo pod kątem prostym druga linia zorientowana poziomo, a od jej końcowego punktu, również pod kątem prostym, trzecia linia pionowo zorientowana kierująca się do dołu. Dłuższa od pierwszej. Stanowi ona również lewy bok środkowego pola. Wracając do lewego pola od pierwszej pionowo zorientowanej linii poprowadzony jest łuk kierujący się w lewą stronę i do dołu do punktu, który łączy krzywa, z punktem końcowym pionowo zorientowanej linii opisanej jako trzecia z kolei. Od górnego punktu końcowego wspomnianej pionowej linii odchodzi długa pozioma linia jest ona w połowie przecięta przez przerywaną pionową linię pod kątem prostym. Linie te tworzą kąt prosty. Od końcowego punktu poziomej linii w dół pod kątem prostym odchodzi pionowo zorientowana linia. Jej dolny, końcowy punkt wyznacza początek krzywej prowadzącej w lewą stronę i zamykającej pole. Trzecie pole składa się z pionowo zorientowanej linii należącej jednocześnie do środkowego pola. Od jej górnego końcowego punktu odchodzi w lewo poziomo zorientowana linia. Od jej końcowego prawego punktu ponownie w dół odchodzi pionowo zorientowana linia. Od jej dolnego punktu w lewo odchodzi krzywa, która idzie w dół i następnie zawraca, kierując się w prawą stronę. Od końca krzywej w dół odchodzi linia. Od niej w lewą stronę poprowadzona jest krzywa, ograniczająca zakreskowane pole.
Ochładzalniki zewnętrzne	R4KPU3SliLsqc Ilustracja przedstawia rysunek techniczny ochładzalników zewnętrznych. Podstawę stanowi zielony prostokąt podzielony na trzy prostokąty, z których środkowy jest kwadratem. A dwa skraje są zakreskowane na zielono i są zorientowane tak, że ich dłuższe boki znajdują się w poziomie. Przez kwadrat znajdujący się na środku przechodzi pionowa przerywana linia poprowadzona nieco poniżej kwadratu i powyżej. Nad prostokątem rozmieszczona jest figura narysowana czarną kreską i również podzielona na trzy części. Środkowa posiada dwa boki będące przedłużeniami pionowo zorientowanych boków kwadratów. Górny bok stanowi krzywa – jest ona nieznaczeni wklęsła ku dołowi z lewej strony, następnie kieruje się łagodnie ku górze w prawą stronę, gdzie staje się wypukła ku górze. Ponad zielonym prostokątem znajdują się również po obu stronach środkowej omówionej już figury dwie zakreskowane na czarno figury. Po lewej stronie figura posiada lewy bok będący przedłużeniem lewego boku zielonego prostokąta. Bok ten łączy się w górnym końcowym punkcie z krzywą biegnącą poziomo i kierującą się następnie do góry, a następnie osiągającą pion. Figurę zamyka wklęsła krzywa łącząca się z krzywą ograniczającą środkową figurę. Po prawej stronie znajduje się figura, której prawy bok jest przedłużeniem prawego zorientowanego pionowo boku dolnego prostokąta. Od punktu końcowego stanowiącego koniec boku, w jego górnej części poprowadzona jest krzywa w lewą stronę. Krzywa ta biegnie poziomo, następnie kieruje się ku górze i zorientowana jest w tej części pionowo. Jej koniec łączy się z punktem znajdującym się w prawym, górnym wierzchołu środkowej figury. Z lewej i prawej strony na krzywych osadzone w wyokrągleniach dwa zakreskowane na zielono koła z zaznaczonymi środkami, przez które przechodzą pionowe i poziome przerywane linie.
Przelew	RLdLRFBAuPOXL Ilustracja przedstawia rysunek techniczny przelewu. Na środku poprowadzona jest pozioma przerywana linia. Dzieląca dwie linie na równe części. Pierwszą, dłuższą znajdującą się po lewej stronie i drugą krótszą znajdującą się po prawej. Nad przerywaną linią od górnej połowy dłuższej pionowej linii poprowadzona jest nachylona nieco w dół linia, która kończy się w górnej połowie krótszej linii zorientowanej pionowo i znajdującej się po prawej stronie. Ponad linią biegnącą pod skosem poprowadzona jest druga równoległa do niej linia z dwoma wyokrągleniami, jednym z prawej a drugim z lewej strony. Z obu stron linia kieruje się ku górze, gdzie zostaje ograniczona poziomo zorientowanymi odcinkami. Lewy z nich łączy się z końcem linii pionowej znajdującej się po lewej stronie. Z kolei prawy punktem końcowym prawej pionowej linii. Ograniczone skośnymi liniami oraz wymienionymi odcinkami pole jest zakreskowane na czarno. Od obu poziomo zorientowanych odcinków wyprowadzone są przelewy. Po lewej stronie przelew P 1, a po prawej P 2; każdy z nich zaznaczono na czerwono. W postaci trapezów równoramiennych z poziomo zorientowanymi podstawami o zbliżonej długości. Przy czym dłuższe z nich znajdują się nad krótszymi osadzonymi na poziomo zorientowanych odcinkach. W dolnej części względem przerywanej poziomej linii znajdują się trzy figury. Z lewej strony prostokąt z dłuższymi bokami zlokalizowanymi pionowo. Z prawej strony również przedstawiono prostokąt, przy czym posiada on pionowo zorientowane boki dłuższe, które jednak są krótsze od długich boków lewego prostokąta. Przerywana linia stanowi górne boki prostokątów. Oraz górny bok figury, której pole ponadto ograniczają boki prostokątów. Prawy bok lewego prostokąta i lewy prawego. Dolny bok stanowi krzywa. Jest ona zorientowana skośnie od dołu po lewej stronie do góry po prawej. Krzywa ta jest lekko wklęsła w kierunku przerywanej linii.

R1SkJylhZ9N6J

Rysunek trzynasty. Rysunek konstrukcyjny pełny detalu przedstawia surowy odlew korpusu w dwóch rzutach - bocznym oraz rzucie z przodu. U góry widok z perspektywy bocznej. Nad nim zapisano B‑B. Rysunek składa się, idąc od lewej z zakreskowanego trapezu prostokątnego z dłuższą podstawą zorientowaną poziomo u góry. Oraz kątami prostymi znajdującymi się przy lewym ramieniu. Przylega do niego trapez równoramienny, przez który poprowadzona jest linia składająca się z naprzemiennie rozmieszczonych krótkich i długich linii. Linię tę przecina pod kątem prostym w około dwóch trzecich, licząc od dołu, analogicznie linia pozioma poprowadzona przez cały detal i wychodząca poza niego. Z lewej strony na linii oznaczono A, pogrubiając linię poniżej litery. Po lewej stronie oznaczenia na linii naniesiony jest krzyżyk, po którego lewej stronie znajdują się odpowiednio nad linią duża litera G, zaś poniżej duża litera D. Kąt utworzony we wnętrzu korpusu wynosi pięć stopni i został zaznaczony w połowie trapezu od linii dzielącej trapez pionowo na dwie części do prawego ramienia. Długoś dolnej podstawy trapezu zaznaczono jako siedemdziesiąt dziewięć przecinek dziewięć, plus minus jeden przecinek jeden, co odpowiada średnicy wewnętrznej we wspomnianym miejscu. Poniżej zaznaczono średnicę zewnętrzną wynoszącą sto dwadzieścia. Po prawej stronie od trapezu odpowiadającego wnętrzu korpusu znajduje się drugi zakreskowany trapez analogiczny do pierwszego z lewej i stanowiący jego odbicie lustrzane. Trapez ten łączy się z pierścieniem, który jest również zakreskowany i jest zatopiony w trapezie. Średnicę pierścienia wyznacza wspomniana uprzednio pozioma linia składająca się z krótkich i długich naprzemiennie ułożonych linii. Pionowo poprowadzona linia przecina ją pod kątem prostym i wyznacza środek okręgu utworzonego przez pierścień. Z prawej strony na poziomej linii również zaznaczono A i pogrubiono linię. Z prawej strony również zaznaczono wymiary. Długość odcinka poprowadzonego pod kątem prostym od linii poziomej wyznaczającej średnicę pierścienia do linii poziomej wyznaczającej krótszą podstawę dwóch zakreskowanych trapezów, znajdujących się u dołu schematu. Jej wartość wynosi sześćdziesiąt trzy, plus minus jeden. Ponadto z prawej strony zaznaczono wysokość zakreskowanych trapezów wynoszącą sto trzy, plus minus jeden. Z prawej strony znajduje się drugi rzut boczny. Stanowią dwa duże prostokąty przylegające do siebie dłuższymi bokami o tej samej długości, które usytuowane są poziomo. Krótszy bok dolnego prostokąta jest dłuższy niż krótszy bok mniejszego, górnego prostokąta. Z dwóch stron prostokątów umiejscowione są dwa foremne prostokąty z dłuższymi bokami usytuowanymi pionowo i przylegającymi do krótkich boków prostokątów znajdujących się pomiędzy nimi, przy czym do boków dolnego prostokąta nie do końca. Wspólny bok znajdujących się w środku prostokątów jest przedłużony w lewą i w prawą stronę. Z prawej przedłużenie stanowi przerywana linia. Zaznaczono na niej krzyżyk. Z jego prawej strony, nad pionową linią znajduje się duża litera G, zaś pod – duża litera D. Opisano również wymiary. Poniżej znajduje się rysunek, który przedstawia rzut z przodu. Opisany A‑A. Stanowi go pierścień, którego wnętrze jest zakreskowane. Przez środek okręgu wyznaczonego przez wspomniany pierścień poprowadzone są prostopadłe linie – pionowa i pozioma – składające się z naprzemiennie rozmieszczonych krótkich i długich kresek. Pozioma przechodzi przez cały rysunek, wychodząc poza elementy stanowiące detal. Po lewej stronie na końcu wspomnianej linii zaznaczono od dołu skierowaną do niej i styczną do niej strzałkę pionową, pod którą znajduje się wielka litera B. Na drugim końcu, po prawej stronie, za elementami należącymi do detalu również znajduje się takie samo oznaczenie. W prawej części rysunku znajduje się przekrój podłużny przez drugą część. Do wspomnianego pierścienia przylega również zakreskowany prostokąt o dłuższym boku zorientowanym pionowo z oznaczoną długością równą sto pięćdziesiąt pięć przecinek dwadzieścia pięć, plus minus jeden przecinek dwadzieścia pięć. Jest on częściowo wydrążony z prawej strony. Dalej znajduje się przestrzeń wewnątrz detalu o średnicy wynoszącej trzydzieści jeden przecinek jeden, plus minus zero przecinek dziewięć. Średnica wynosi tyle w górnej części i dolnej. Z kolei w środkowej średnica jest większa i na długości wynoszącej dziewięćdziesiąt cztery, jest równa czterdzieści osiem. Dalej znajduje się analogiczny wydrążony tym razem z lewej strony, zakreskowany prostokąt. Na środku dłuższego zorientowanego pionowo prostokąta osadzony jest mniejszy, również zakreskowany prostokąt o krótszym boki równym siedem przecinek siedemdziesiąt pięć, plus minus zero przecinek siedemdziesiąt pięć. Dłuższy bok prostokąta jest również oznaczony jako średnica równa trzydzieści trzy. W prawym dolnym rogu znajdują się dane. Nazwa części, to jest rysunek pełny surowego odlewu. Dalej Polska Odlewnia Żeliwa. Zamieszczono także: datę, imiona i nazwiska konstruktora, osoby sprawdzającej i zatwierdzającej. Format, podziałkę, materiał, numer normy, masę, nazwę rysunku złożeniowego, numer rysunku złożeniowego, numer rysunku części i pozycję.

R2bjrtK8VyjDE

Rysunek czternasty. Rysunek koncepcji technologicznej odlewu korpusu. Odlew został przedstawiony w dwóch rzutach. Z uwzględnieniem naddatków, układów wlewowych zaznaczonych kolorem czerwonym, a także rdzeni wewnątrz odlewu oraz ich rdzenników wyprowadzonych na zewnątrz zaznaczonych na niebiesko i zakratowaniem. Z lewej strony znajduje się rzut boczny. W górnej części zamieszczony jest narysowany czerwoną linią trapez równoramienny opisany jako ZWs50. Jego dłuższa podstawa znajduje się z lewej strony, zaś krótsza z prawej. Przez jego środek poprowadzona jest dzieląca go na dwie równe części i wyznaczająca wysokość trapezu, czerwona, pozioma linia, składająca się z krótszych i dłuższych kresek rozmieszczonych naprzemiennie. Idąc w prawą stronę, do krótszej podstawy przylega mały równoramienny trapez oznaczony jako WGo14. Krótsza podstawa dużego trapezu stanowi dłuższą małego trapezu. Krótsza podstawa małego trapezu jest jednocześnie krótszą podstawą znajdującego się po prawej stronie trzeciego trapezu równoramiennego. Z jego dłuższą podstawą pokrywa się częściowo bok prostokąta wychodzący poza tę podstawę symetrycznie u góry i u dołu. Jest to dłuższy bok zorientowany pionowo. Zaznaczono na nim na niebiesko pogrubioną linię oraz krzyżyk opisany z lewej strony wielką literą G, a z prawej wielką literą D, co świadczy o odpowiednio górnej i dolnej części. Prostokąt jest osadzony dolnym krótkim bokiem na czarnym pierścieniu w taki sposób, że lewy dłuższy jego bok stanowi przedłużenie średnicy okręgu wyznaczonego przez pierścień. Okręg stanowiący wnętrze pierścienia został wzdłuż obwodu zakratowany. Pierścień z kolei osadzony jest na czarnym prostokącie tak, że na powierzchni styku utworzone są wyokrąglenia. Na rysunku zaznaczono długość znajdującą się pomiędzy średnicą okręgu a prawym bokiem prostokąta, w którym osadzony jest pierścień. Wynosi ona sześćdziesiąt. Przy prawym boku prostokąta zaznaczono wyznaczoną przez niego średnicę równą sto dwadzieścia dwa. Na lewym boku prostokąta znajduje się niebieski trapez równoramienny, którego dłuższa podstawa należy do wspomnianego boku, jest od niego krótsza i wyznacza średnicę równą sześćdziesiąt trzy przecinek pięć. Wysokość trapezu wynosi dwadzieścia. Na krótszej z jego podstaw osadzony jest prostokąt o krótszym boku równym dwa. Wewnątrz, wzdłuż górnego ramienia trapezu i połowy krótszej podstawy zakratowano na niebiesko pole. Analogicznie na prawym boku czarnego prostokąta znajduje się nieco większy niebieski trapez. Dłuższa podstawa leży na prawym boku prostokąta i jest od niego krótsza. Jej długość wyznacza średnicę wynoszącą osiemdziesiąt pięć. W dwóch trzecich odległości od boku czarnego prostokąta zapisano wartość długości średnicy wyznaczonej przez odcinek ograniczony ramionami trapezu. Wysokość trapezu wynosi trzydzieści pięć. Wewnątrz trapezu, wzdłuż jego górnego ramienia oraz krótszej podstawy zakratkowano na niebiesko pole. Wierzchołki znajdujących się na dole kątów obu trapezów, których ramionami są boki czarnego prostokąta połączono. W ten sposób powstało pole, które ogranicza odcinek łączący środki krótszych podstaw opisanych trapezów. Pole to jest zakratkowane na niebiesko. Poniżej pozostała część czarnego prostokąta, która tworzy trapez prostokątny jest zakreskowana na czarno liniami biegnącymi od lewej do prawej i ku górze pod kątem czterdziestu pięciu stopni względem poziomu. Tutaj również naniesiono po lewej stronie oznaczenie G na linii będącej przedłużeniem średnicy wyznaczonej przez pierścień krzyżyk, a po jego prawej stronie literę D (góra i dół). Nad linią łączącą wspomniane wierzchołki trapezów zaznaczono czerwoną, równoległą do niej linię w odległości równej dwa. Ponadto czerwoną linię naniesiono po prawek stronie od prawego boku czarnego prostokąta, również w odległości równej dwa. Ma ona długość równą długości tego boku prostokąta, wynoszącą sto dwadzieścia dwa. Po prawej stronie przedstawiony jest rzut z innej perspektywy opisany jako A‑A. Górną część stanowi czerwony prostokąt opisany jako WRt34. Jego dłuższy bok zorientowany jest poziomo. Na jego środku narysowany jest drugi prostokąt opisany jako WDwt92. Przecina dłuższe boki pierwszego prostokąta. Jego krótsze boki rozmieszczone są poziomo. Jest on narysowany czerwoną, przerywaną linią. Na końcu pierwszego prostokąta znajduje się czerwony pierścień. Mały prostokąt osadzony jest na prostokątnej części zakreskowanej i rozrysowanej czarną linią. Dłuższy bok zorientowany jest poziomo. We wnętrzu prostokąta znajdują się trzy niebieskie prostokąty, są zakratkowane niebieską linią. Ich dłuższe boki zorientowane są poziomo. Środkowy prostokąt jest największy, jego krótsze boki, usytuowane pionowo, są dłuższe niż krótkie boki otaczających go prostokątów i wyznaczają średnicę równą czterdzieści osiem. Dwa skrajne prostokąty wychodzą na zewnątrz, poza pole prostokąta zakreskowanego czarną linią, na długość wynoszącą czterdzieści pięć. Krótszy bok każdego z nich, z obydwu stron wyznacza średnicę równą trzydzieści dwa. Poniżej czarnego zakreskowanego prostokąta znajduje się również zakreskowany czarną linią pierścień, częściowo wtopiony we wspomniany pierścień. Wewnętrzny okręg jest zaznaczony n czerwono. Z kolei pole koła, które ogranicza, zakreskowane jest niebieską linią. W prawym dolnym rogu znajdują się dane. Nazwa części, to jest rysunek koncepcji. Dalej Polska Odlewnia Żeliwa. Zamieszczono także: datę, imiona i nazwiska konstruktora, osoby sprawdzającej i zatwierdzającej. Format, podziałkę, materiał, numer normy, masę, nazwę rysunku złożeniowego, numer rysunku złożeniowego, numer rysunku części i pozycję.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Film instruktażowy‑tutorial: Opracowywanie dokumentacji technologicznej i konstrukcyjnejDltXctA2POpracowywanie dokumentacji technologicznej i konstrukcyjnej

• Wizaualizacja modelu w grafice 2D i 3D: Przedstawienie procesu wytwarzania odlewów na przykładzie aluminiowej felgiD9R3efrdRPrzedstawienie procesu wytwarzania odlewów na przykładzie aluminiowej felgi

• Infografika: Etapy przygotowania i wykonania odlewu metodą wytapianych modeliDqrWG16KMEtapy przygotowania i wykonania odlewu metodą wytapianych modeli