Lesson plan (Polish)
Temat: II RP pod rządami obozu sanacyjnego (lekcja powtórzeniowa)
Adresat
Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XXIX. II Rzeczpospolita w latach 1921–1939. Uczeń:
omawia kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce – przyczyny, przebieg i skutki przewrotu majowego;
opisuje polski autorytaryzm – rządy sanacji, zmiany ustrojowe (konstytucja kwietniowa z 1935 r.)
Ogólny cel kształcenia
Uczeń poznaje i opisuje kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce, gospodarkę i społeczeństwo II Rzeczypospolitej
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
definiować przyczyny, przebieg i skutki zamachu majowego; przejawy kryzysu demokracji;
opisywać jaky byli uczniowie szkół powszechnych w II RP;
charakteryzować słabe i mocne strony życia społecznego i gospodarki w II RP.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Nauczyciel informuje uczniów o konieczności powtórzenia materiału z zakończonego działu e‑podręcznika: II RP pod rządami obozu sanacyjnego.
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Wyjaśnia, że zasadniczym celem lekcji powtórzeniowej będzie przeprowadzenie na forum klasy otwartej debaty na wybrany/wylosowany przez uczniów temat.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie w parach następujących zadań: Polecenie 1, Ćwiczenie 1. W trakcie pracy uczniów nauczyciel dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie zapisują na karteczkach swoje propozycje tematu do dyskusji. Przykładowe tematy: Czy Piłsudski był dyktatorem?; Czy Polska mogła skutecznie przeprowadzić dzieło scalania państwa po wiekowej niewoli?; Czy kobiety w Polsce międzywojennej skorzystały z nowych praw? Czy miały równe szanse jako obywatelki, w porównaniu z mężczyznami? Następuje losowanie.
Celem dalszej pracy uczniów jest przygotowanie argumentów do 7 minutowej dyskusji na temat zaproponowany i wylosowany przez uczniów.
Nauczyciel wybiera dwoje uczniów, którzy na forum klasy poprowadzą debatę na wybrany przez uczniów temat. Trzeci uczeń pełni funkcję sekretarza: mierzy czas wypowiedzi uczestników, pilnuje porządku dyskusji, dopuszcza chętnych do głosu.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje debatę, dopowiada (o ile to konieczne) kolejne wnioski. Osadza je w kontekście najważniejszych zjawisk okresu rządów sanacji w Polsce międzywojennej. Jeśli starczy czasu, proponuje uczniom wykonanie Polecenia 2.
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Autorytaryzm – sposób sprawowania władzy opierający się na autorytecie przywódcy lub grupy osób podejmujących decyzje w najważniejszych sprawach państwowych, najczęściej z pominięciem organów konstytucyjnych państwa
Bereza Kartuska – obóz koncentracyjny, utworzony rozporządzeniem prezydenta Ignacego Mościckiego w 1934 r., jako reakcja na zabójstwo ministra Bronisława Pierackiego dokonane przez ukraińskiego nacjonalistę; istniał do 1939 r., kierowano do niego osoby oskarżone o „naruszenie bezpieczeństwa lub porządku publicznego”, w szczególności działaczy ONR, komunistów i ukraińskich nacjonalistów
Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR) – ugrupowanie polityczne zwolenników rządów J. Piłsudskiego, powołane w 1928; partia łącząca grupy o różnych rodowodach i programach politycznych; wspólne im było podporządkowanie się autorytetowi Piłsudskiego, uznanie dominującej roli państwa w tworzeniu reguł życia społecznego, poparcie dla zasady silnej władzy państwowej, odrzucenie nacjonalizmu, dążenie do odgrywania przez Polskę samodzielnej roli na arenie międzynarodowej; po śmierci J. Piłsudskiego rozwiązany na skutek wewnętrzny tarć
Centrolew – sojusz opozycyjnych partii lewicowych i centrowych, zawiązany w 1929 roku.
Front Morges – polityczne porozumienie działaczy stronnictw centrowych z 1936 r., zainicjowane przez generała W. Sikorskiego i J. Paderewskiego, z udziałem W. Witosa i J. Hallera. Zawarte 17 II 1936 w Szwajcarii, w siedzibie Paderewskiego Riond‑Bosson w Morges (stąd nazwa), jego celem było zjednoczenie opozycji przeciw tendencjom autorytarnym i polityce zagranicznej obozu rządzącego po śmierci Piłsudskiego
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych – naczelny organ sił zbrojnych w II RP; utworzony dekretem Prezydenta RP z sierpnia 1926; Generalny Inspektor przygotowywał i kontrolował wojsko w zakresie wszystkich spraw istotnych dla przyszłych zadań wojennych oraz personalnej obsady stanowisk w wojsku; w 1939 stał się wodzem naczelnym
Obóz Wielkiej Polski – radykalna prawicowa organizacja polityczna, powołana w 1926 z inicjatywy R. Dmowskiego
Obóz Zjednoczenia Narodowego – próba kontynuacji BBWR; partia prorządowa utworzona w 1937 w celu skupienia społeczeństwa wokół armii i marszałka E. Rydza‑Śmigłego
ONR‑Falanga – nielegalna organizacja polityczna powstała w 1935 w wyniku rozłamu dokonanego przez B. Piaseckiego w Obozie Narodowo‑Radykalnym, który z kolei wyodrębnił się podczas kryzysu politycznego w Narodowej Demokracji; działała głównie na wyższych uczelniach, głosiła hasła nacjonalistyczne, antysemickie i prokatolickie, miała wsparcie Kościoła katolickiego, a od 1936 przez pewien czas współpracowała z sanacyjnym Obozem Zjednoczenia Narodowego; liczyła ok. 5 tys. członków.
Twierdza w Brześciu nad Bugiem – zespół fortyfikacji, dawna twierdza rosyjska nad Bugiem, przy ujściu Muchawca koło Brześcia
Teksty i nagrania
The Second Polish Republic Under the Sanation Government (revision class)
In 1926, Józef Piłsudski decided to take the power with the use of armed force. Ignacy Mościcki assumed the office of President. The August Novelization of 1926 became a temporary solution. One of the first decrees to be issued was the appointment of the General Armed Forces Inspector (Polish acronym: GISZ). Józef Piłsudski was appointed for this office by Ignacy Mościcki. In 1935, the April Constitution was adopted, limiting the authority of the Parliament. During the campaign for the new term of the Sejm in September 1930, the opposition leaders were arrested. Some of them were forced to emigrate. The Brest elections of November granted the Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government (BBWR) 56% of the seats in the Sejm and almost 68% in the Senate. It was a result of a violation of democratic principles. The founding of the Bereza Kartuska prison in the 30s became a symbol of the Sanation’s activities. On 12 May 1935, Józef Piłsudski died. After his death, President Mościcki took control of the government administration, Edward Rydz‑Śmigły was named the General Armed Forces Inspector, and in 1936, he was named Marshal.
The Second Polish Republic maintained friendly relations with Latvia and Romania only. The alliance with France was weakened due to the signing of the Locarno Treaties, which were unfavorable to Poland, in 1925. In 1932, the Polish‑Soviet pact of non‑aggression was signed in Moscow. In 1934, Poland and Germany signed the declaration of nonviolence in mutual relations.
According to the general census of 1921, Poland had 27 million inhabitants, with Poles constituting ca. 69% of the population. The remainder of the population consisted of Ukrainians (14%), Jews (8%), Belarusians (4%), Germans (4%), as well as Lithuanians, Czechs, and Tatars. Not long after the May Coup D’État, the economic situation improved. The port of Gdynia was expanded, and the construction of the Polish Coal Trunk‑Line connecting Gdynia with Silesia began. The Great Depression affected Poland at the beginning of the thirties of the twentieth century, striking mainly agriculture. The situation in industry became difficult as well. The economic situation of Poland gradually improved in connection with the improvement of the economic situation worldwide. In 1935, Eugeniusz Kwiatkowski became the Minister of Treasury, while simultaneously being a Deputy Prime Minister. He initiated the construction of the Central Industrial Region, which encompassed nearly 100 industrial plants.