Sprawdź się
Zaznacz kolorem zielonym stwierdzenia prawdziwe, a czerwonym – fałszywe.
{fałsz}Przejście z rolnictwa żarowego do ornego umocniło strukturę rodową wśród plemion polskich.{/fałsz}
{prawda}Według Geografa bawarskiego największym polskim plemieniem byli Goplanie.{/prawda}
{fałsz}Polanie są wymieniani we wszystkich źródłach z epoki jako jedno z ważniejszych plemion.{/fałsz}
{fałsz}Opole była to słowiańska wspólnota, której członkowie byli połączeni więzami krwi.{/fałsz}
{prawda}Ziemie zamieszkane przez plemiona śląskie znajdowały się w strefie wpływów państw wyżej rozwiniętych cywilizacyjnie.{/prawda}
{fałsz}Plemiona polskie zajmowały się głównie hodowlą zwierząt.{/fałsz}
Wybierz dwa stwierdzenia prawdziwe.
- Według Geografa bawarskiego największym polskim plemieniem byli Goplanie.
- Plemiona polskie zajmowały się głównie hodowlą zwierząt.
- Polanie są wymieniani we wszystkich źródłach z epoki jako jedno z ważniejszych plemion.
- Ziemie zamieszkane przez plemiona śląskie znajdowały się w strefie wpływów państw wyżej rozwiniętych cywilizacyjnie.
- Opole była to słowiańska wspólnota, której członkowie byli połączeni więzami krwi.
W czasach, o których mowa, ludy słowiańskie żyły w grupach społecznych określanych mianem rodu. Ród stanowił zespół rodzin połączonych więzami pokrewieństwa i tworzył całość osadniczą i gospodarczą […]. Rody łączyły się w 1. starszyzna rodowo-plemienna, 2. wędrówki ludów, 3. starszyzna plemienna, 4. towarowa, 5. zmiany klimatyczne, 6. plemiona, 7. państwa, 8. orna, 9. książę, 10. wypaleniskowa, 11. naczelnik. Na ich czele stał 1. starszyzna rodowo-plemienna, 2. wędrówki ludów, 3. starszyzna plemienna, 4. towarowa, 5. zmiany klimatyczne, 6. plemiona, 7. państwa, 8. orna, 9. książę, 10. wypaleniskowa, 11. naczelnik. O istnieniu [ich] w I–II w. n.e. świadczą bogato wyposażone tzw. groby książęce, znane z wykopalisk. Wokół naczelnika skupiała się 1. starszyzna rodowo-plemienna, 2. wędrówki ludów, 3. starszyzna plemienna, 4. towarowa, 5. zmiany klimatyczne, 6. plemiona, 7. państwa, 8. orna, 9. książę, 10. wypaleniskowa, 11. naczelnik. Gospodarka 1. starszyzna rodowo-plemienna, 2. wędrówki ludów, 3. starszyzna plemienna, 4. towarowa, 5. zmiany klimatyczne, 6. plemiona, 7. państwa, 8. orna, 9. książę, 10. wypaleniskowa, 11. naczelnik dominowała nadal, ale wykorzystywanie niewolników i wzrost wymiany prowadziły do umocnienia się własności prywatnej rodziny; przyspieszyły też zróżnicowanie społeczne […]. Cios organizacji rodowej zadały – jak można sądzić – 1. starszyzna rodowo-plemienna, 2. wędrówki ludów, 3. starszyzna plemienna, 4. towarowa, 5. zmiany klimatyczne, 6. plemiona, 7. państwa, 8. orna, 9. książę, 10. wypaleniskowa, 11. naczelnik, które spowodowały rozbicie czy rozproszenie wielu rodów.
Źródło: Juliusz Bardach, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 18.
Uzupełnij luki we fragmencie tekstu naukowego.
plemiona, państwa, książę, towarowa, naczelnik, wypaleniskowa, starszyzna plemienna, wędrówki ludów, zmiany klimatyczne, orna, starszyzna rodowo-plemienna
W czasach, o których mowa, ludy słowiańskie żyły w grupach społecznych określanych mianem rodu. Ród stanowił zespół rodzin połączonych więzami pokrewieństwa i tworzył całość osadniczą i gospodarczą […]. Rody łączyły się w ....................................................... Na ich czele stał ....................................................... O istnieniu [ich] w I–II w. n.e. świadczą bogato wyposażone tzw. groby książęce, znane z wykopalisk. Wokół naczelnika skupiała się ....................................................... Gospodarka ...................................................... dominowała nadal, ale wykorzystywanie niewolników i wzrost wymiany prowadziły do umocnienia się własności prywatnej rodziny; przyspieszyły też zróżnicowanie społeczne […]. Cios organizacji rodowej zadały – jak można sądzić – ......................................................, które spowodowały rozbicie czy rozproszenie wielu rodów
.
Źródło: Juliusz Bardach, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 18.
Połącz plemię polskie z jego hipotetyczną główną siedzibą w okresie przed powstaniem państwowości polskiej.
Głogów, Wrocław, Kruszwica, Kraków, Płock
Wiślanie | |
Ślężanie | |
Dziadoszanie | |
Goplanie | |
Mazowszanie |
Rozwiąż krzyżówkę.
- Plemię, które miało siedzibę na Kujawach.
- Rzeka, nad którą mieli siedzibę Mazowszanie.
- Nauka, która przychodzi historii z pomocą w badaniu prapoczątków państwa polskiego.
- Stał na czele plemienia.
- Grupa możnych, która z czasem zaczęła odgrywać najważniejszą rolę na wiecu.
- Jednostka terytorialno-rodowa organizacji słowiańskiej wspólnoty plemiennej.
- Główne zajęcie kobiet z plemion słowiańskich.
- Zgromadzenie wolnych mężczyzn podejmujących najważniejsze decyzje we wspólnocie plemiennej.
- Źródło historyczne z IX w., w którym wymieniono plemiona słowiańskie żyjące na ziemiach polskich.
1 | ||||||||||||||||||||
2 | ||||||||||||||||||||
3 | ||||||||||||||||||||
4 | ||||||||||||||||||||
5 | ||||||||||||||||||||
6 | ||||||||||||||||||||
7 | ||||||||||||||||||||
8 | ||||||||||||||||||||
9 |
2. Rzeka, nad którą mieli siedzibę Mazowszanie, to 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
3. Nauka, która przychodzi historii z pomocą w badaniu prapoczątków państwa polskiego, to 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
4. Na czele plemienia stał1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
5. Grupa możnych, która z czasem zaczęła odgrywać najważniejszą rolę na wiecu, to 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
6. Jednostka terytorialno-rodowa organizacji słowiańskiej wspólnoty plemiennej. To 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
7. Głównym zajęciem kobiet z plemion słowiańskich było 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
8. Zgromadzenie wolnych mężczyzn podejmujących najważniejsze decyzje we wspólnocie plemiennej to 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
9. Źródło historyczne z IX wieku, w którym wymieniono plemiona słowiańskie żyjące na ziemiach polskich, to 1. Wisła, 2. Geograf bawarski, 3. starszyzna, 4. tkactwo, 5. Goplanie, 6. wiec, 7. archeologia, 8. książę, 9. opole.
Uzupełnij zdania prawidłowymi zwrotami.
tkactwo, wiec, książę, Geograf bawarski, archeologia, opole, starszyzna, Goplanie, Wisła
1. Plemię, które miało siedzibę na Kujawach, to .................................
2. Rzeka, nad którą mieli siedzibę Mazowszanie, to .................................
3. Nauka, która przychodzi historii z pomocą w badaniu prapoczątków państwa polskiego, to .................................
4. Na czele plemienia stał.................................
5. Grupa możnych, która z czasem zaczęła odgrywać najważniejszą rolę na wiecu, to .................................
6. Jednostka terytorialno-rodowa organizacji słowiańskiej wspólnoty plemiennej. To .................................
7. Głównym zajęciem kobiet z plemion słowiańskich było .................................
8. Zgromadzenie wolnych mężczyzn podejmujących najważniejsze decyzje we wspólnocie plemiennej to .................................
9. Źródło historyczne z IX wieku, w którym wymieniono plemiona słowiańskie żyjące na ziemiach polskich, to .................................
Na podstawie mapy z ćwiczenia 5 wyjaśnij pochodzenie nazwy Polska w obcych językach: języku niemieckim oraz węgierskim.
Wyjaśnij pochodzenie nazwy Polska w obcych językach: niemieckim - Polen i węgierskim - Lengyelország.
Być może znasz gry komputerowe takie jak Settlers albo Cywilizacja. Jednym z ważnych elementów rozgrywki jest dobór odpowiedniego miejsca do założenia nowej osady. Powinna móc zapewnić ludności wyżywienie, dobre kontakty ze światem zewnętrznym i obronę przed nieprzyjacielem. Wyobraź sobie, że jesteś piastowskim księciem i masz wybrać miejsca do założenia sześciu grodów, czyli osad obronnych. Uwzględniając fakt, że obronności sprzyjało położenie na wzniesieniu, nad rzeką lub jeziorem, zaznacz wybrane lokalizacje spośród miejsc wskazanych na mapie. Sprawdź, czy twój wybór zgadza się z tym, gdzie takie osady rzeczywiście powstały.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R1Kd8LKlQSO98/1616595462/vv6tG6f2lhEMFSUzZbAHKv7RHkTdeXbz.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/1U0weKR1I6zfnHTSQFcymw7zDyHAxGg6.jpg)
Połącz nazwę bóstwa z charakterystyką.
bóstwo dostatku, bogactwa, bogini deszczu, opiekunka ziemi i kobiet, bóg niebios, piorunów, wojny, bogini miłości, niebiańska bogini
Łada | |
Perun | |
Dadźbóg | |
Mokosz |
Wysłuchaj nagrań audio o dwóch typach ówczesnej gospodarki.
Zapoznaj się treścią nagrań o dwóch typach ówczesnej gospodarki.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DgLVe6H0o
Nagranie dźwiękowe lekcji o gospodarce żarowej.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DgLVe6H0o
Nagranie dźwiękowe lekcji o gospodarce przemienno-odłogowej
We wczesnośredniowiecznym grodzie mieszkają Jaromir, zwolennik gospodarki żarowej, oraz Chwościk, który proponuje stosowanie gospodarki przemienno-odłogowej. Podane poniżej konsekwencje przyporządkuj do każdego z typów gospodarki i jej zwolennika.
często zagląda nam widmo głodu w oczy, mamy większe plony, w niektórych regionach uprawa ziemi jest nadal ciężka, nasze rodziny nie są już ze sobą tak bardzo związane, przy uprawie roli korzystamy z lepszych, czasem nawet żelaznych narzędzi, ciężka jest praca, nie boimy się tak bardzo nieurodzaju, mamy wiele nowych gatunków zbóż, dzieciom jest łatwiej stać się samodzielnymi, często musimy się przeprowadzać, musimy pracować całymi rodzinami, każda para rąk do pracy jest cenna
Jaromir – gospodarka żarowa | |
---|---|
Chwościk – gospodarka naprzemienno-odłogowa |
Na podstawie nagrań i posiadanej wiedzy zastanów się, która forma gospodarki jest bardziej korzystna i dlaczego?