Temat: Rodzaje tkanek roślinnych

Autor: Elżbieta Szedzianis

Adresat

Uczeń klasy V szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

5. Różnorodność i jedność roślin:

1) tkanki roślinne – uczeń dokonuje obserwacji i rozpoznaje (pod mikroskopem, na schemacie, na zdjęciu lub na podstawie opisu) tkanki roślinne oraz wskazuje ich cechy adaptacyjne do pełnienia określonych funkcji (tkanka twórcza, okrywająca, miękiszowa, wzmacniająca, przewodząca);

Cel lekcji

Uczniowie wymieniają tkanki roślinne i podają ich podstawowe funkcje.

Kryteria sukcesu

• wymienisz pięć rodzajów tkanek roślinnych;

• podasz pięć przykładów występowania tkanek roślinnych w różnych organach.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Metody/formy pracy

Obserwacja bezpośrednia, metoda warsztatowa, pogadanka, technika świateł drogowych.

Praca indywidualna oraz praca w grupie.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• plakat z narysowana rośliną;

• organy roślinne: bezlistne gałązki drzew, przekroje pnia (plastry), jabłka, przekrojone bulwy ziemniaka, liście aloesu, orzechy włoskie lub nasiona lnu, łodygi traw, siewki rzeżuchy, korzenie;

• instrukcje obserwacji;

• metodniki.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel podaje temat i cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel wywiesza na tablicy plakat, na którym jest narysowana roślina ze wszystkimi organami, także zmodyfikowanymi. Prosi uczniów, żeby wymienili funkcje jej organów.

Realizacyjna

1. Uczniowie wskazują cechy budowy organów ułatwiające pełnienie przypisanych im funkcji.

2. Nauczyciel zapisuje na tablicy zdania: „Cecha budowy (na przykład kształt lub wielkość organu) ma związek z funkcją pełnioną przez organ. Związek budowy i funkcji opisuje przystosowania do pełnienia podstawowych czynności życiowych, przystosowania do warunków środowiska”. Nauczyciel prosi uczniów, żeby potwierdzili prawdziwość widniejących na tablicy twierdzeń, wskazując i omawiając cechy budowy roślin doniczkowych uprawianych w klasie. Uczniowie przepisują do zeszytów zdania z tablicy.

3. Nauczyciel pyta uczniów, z jakich elementów zbudowane jest wnętrze roślin. Wyjaśnia, czym są tkanki oraz podkreśla, że ich budowa także wykazuje silny związek z pełnioną funkcją. Uczniowie zapisują w zeszytach definicję tkanki. Nauczyciel sprawdza, czy uwzględnili w niej związek budowy i funkcji.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1.

5. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda otrzymuje inne organy roślinne oraz przygotowaną przez nauczyciela instrukcję obserwacji. Uczniowie na podstawie budowy zewnętrznej poszczególnych organów określają pełnione przez nie funkcje oraz typ tkanek, jaki potrzebny jest do jej pełnienia.

6. Nauczyciel prezentuje fotografie organów poddanych obserwacji. Prosi uczniów o ich omówienie.

7. Nauczyciel proponuje podopiecznym, żeby utworzyli na tablicy mapę pojęć przedstawiającą rodzaje tkanek, przy czym uczniowie mają wymyślić ich nazwy. Nauczyciel przy propozycjach uczniowskich zapisuje nazwy funkcjonujące w terminologii biologicznej (np. tkanka usztywniająca – tkanka wzmacniająca).

Podsumowująca

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 2 i 3. Nauczyciel omawia z nimi poprawne rozwiązanie.

2. Nauczyciel wyświetla kryteria sukcesu i prosi uczniów, żeby za pomocą kolorowych kartek metodników ocenili swoje umiejętności zdobyte na lekcji.

Zadanie domowe

Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 4.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Classification of plant tissues

The variety of tissues is the result of the adaptation of plants to the terrestrial environment. Unstable dry land conditions, especially periodical droughts, force the plants to have elements for transporting and storing water. It is also necessary to develop coatings protecting against evaporation. Plants need elements to stiffen their flaccid bodies when they climb up to the light. Tissue formation is therefore a response to environmental factors.

Tissue is a group of cells of similar origin and structure that has a specific function in the body. In modern plants, meristematic and permanent tissues are distinguished. Meristematic tissue cells have the ability of continuous divisions. Permanent tissue cells are specialised for a specific function, they do not multiply, they can only grow and have the shape characteristic of a given tissue.

• The plant body is filled with tissues, i.e. collections of cells of similar structure specialised for performance of specific functions.