Budowa i rozpoznawanie drewna
LES.02. Gospodarowanie zasobami leśnymi – technik leśnik 314301
Przewodnik dla nauczyciela
Spis treści
Cele ogólne e‑materiału i efekty kształceniaCele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Powiązania między elementami e‑materiałuPowiązania między elementami e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznejWskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej
Wymagania techniczneWymagania techniczne
Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia
Cele ogólne e‑materiału
Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik leśnik (kod cyfrowy zawodu 314301): organizowanie i nadzorowanie prac związanych z hodowlą lasu, ochroną lasu, gospodarką łowiecką i rekreacyjnym zagospodarowaniem lasu, a także wykonywanie prac pomiarowych i inwentaryzacyjnych w drzewostanach, organizowanie i nadzorowanie prac związanych z pozyskiwaniem surowca drzewnego oraz użytków ubocznych. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.
Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – informacji na temat rozpoznawania próbek drewna i rozpoznawania widocznych gołym okiem cech charakterystycznych kory i drewna głównych gatunków lasotwórczych na drzewach w różnym wieku.
Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.
Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.
Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.
Efekty kształcenia dla kwalifikacji LES.02. Gospodarowanie zasobami leśnymi:
E‑materiał wspiera osiąganie efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji z jednostek efektów kształcenia:
LES.02.3 Organizowanie i prowadzenie prac związanych z hodowlą lasu
LES.02.8. Organizowanie i prowadzenie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych
Osoba ucząca się:
LES.02.3.2) charakteryzuje budowę morfologiczną roślin nagozalążkowych i okrytozalążkowych określonych w wykazie nr 1:
LES.02.3.2) 1) rozróżnia pędy drzew i krzewów leśnych na podstawie cech makroskopowych.
LES.02.3.3) rozpoznaje gatunki roślin określonych w wykazie nr 1 oraz wykazie nr 4 w części B:
LES.02.3.3) 3) rozpoznaje gatunki drzew leśnych na podstawie cech makroskopowych.
LES.02.8.2) rozpoznaje rodzaje drewna gatunków określonych w wykazie nr 1:
LES.02.8.2) 1) rozróżnia elementy makroskopowej budowy drewna;
LES.02.8.2) 2) rozpoznaje drewno na podstawie jego budowy makroskopowej;
LES.02.8.2) 3) klasyfikuje drewno w oparciu o jego budowę makroskopową.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Struktura e‑materiału
E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.
Wprowadzenie
Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.
Materiały multimedialne
Infografika Makroskopowa budowa drewnaInfografika Makroskopowa budowa drewna
Praca z infografiką wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:
charakteryzowanie budowy drewna różnych gatunków wyszczególnionych w wykazie nr 1 na podstawie makroskopowej budowy drewna i widocznych przekrojów: poprzecznego, podłużnego promieniowego i podłużnego stycznego z podziałem na gatunki iglaste, liściaste pierścieniowonaczyniowe i liściaste rozpierzchłonaczyniowe;
znajomość i rozpoznawanie nazw gatunków w językach: polskim, łacińskim, angielskim, niemieckim, rosyjskim;
opisywanie cech poszczególnych gatunków drzew.
Grafika interaktywna Gatunki drzew iglastych i liściastychGrafika interaktywna Gatunki drzew iglastych i liściastych
Praca z grafiką interaktywną wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:
charakteryzowanie budowy drewna różnych gatunków wyszczególnionych w wykazie nr 1 na podstawie kory oraz tkanki drzewnej widocznej na trzech przekrojach: poprzecznym, podłużnym promieniowym i podłużnym stycznym z podziałem na gatunki iglaste, liściaste pierścieniowonaczyniowe i liściaste rozpierzchłonaczyniowe;
znajomość i rozpoznawanie nazw gatunków w językach: polskim, łacińskim, angielskim, niemieckim, rosyjskim;
opisywanie cech poszczególnych gatunków drzew.
Obudowa dydaktyczna
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu użytkowania lasu.
Słownik pojęć dla e‑materiałuSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej użytkowania lasu.
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Powiązania między elementami e‑materiału
Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.
Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z odpowiednio dobranymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:
infografika Makroskopowa budowa drewna z ćwiczeniami 1, 3‑4, 6‑8 i 11,
grafika interaktywna Gatunki drzew iglastych i liściastych z ćwiczeniami 2, 5, i 9‑10.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej
Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę o budowie drewna różnych gatunków drzew, jego właściwościach i możliwych zastosowaniach. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium na zajęciach, a także poza nimi, podczas samodzielnej pracy uczniów.
Praca uczniów podczas zajęć
1. Infografika Makroskopowa budowa drewna
Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy. Każda grupa otrzymuje zadanie przeanalizowania przekrojów i opisów drewna każdego gatunku lasotwórczego pod kątem cech:
grupa 1 – kory,
grupa 2 – bieli i twardzieli,
grupa 3 – słojów rocznych (drewno wczesne i późne),
grupa 4 – przewodów żywicznych.
Następnym krokiem jest pogrupowanie – np. przez dodanie do teczki – gatunków drzewa według podobieństwa cech, np. właściwości kory, kontrastu między bielą a twardzielą, wyrazistości słojów rocznych i przejścia drewna wczesnego w późne, widoczności przewodów żywicznych. (Nauczyciel może wybrać inne elementy, na które grupy powinny zwrócić uwagę).
Kolejna część zadania polega na opisowym scharakteryzowaniu danego elementu i próbie stwierdzenia, jak cechy tego elementu wpływają na możliwości wykorzystania drewna w różnych obszarach przemysłu.
Uczniowie pracują na podstawie grafik i opisów, mogą też poszukać dodatkowych informacji w sieci. Po skończonej pracy każda grupa udostępnia wyniki swoich działań pozostałym uczniom i nauczycielowi. Nauczyciel inicjuje dyskusję wokół tych rozwiązań.
Nauczyciel może ocenić pracę grup na podstawie takich kryteriów jak umiejętność logicznego myślenia, umiejętność przetwarzania informacji, kreatywność.
2. Grafika interaktywna Gatunki drzew iglastych i liściastych
Na początek nauczyciel prosi uczniów o indywidualne zapoznanie się z grafiką interaktywną, przedstawiającą gatunki drzew iglastych i liściastych pierścieniowonaczyniowych i liściastych rozpierzchłonaczyniowych.
Następnie uczniowie łączą się w pary. Ich zadaniem będzie wypisanie różnic i podobieństw w budowie i właściwościach drewna drzew każdego z gatunków.
Po wyznaczonym czasie nauczyciel lub chętna/wybrana osoba rozrysowuje na tablicy tabelę z podziałem na gatunki drzew oraz różnice i podobieństwa między nimi. Uczniowie podają rozwiązania, których poprawność jest natychmiast weryfikowana przez nauczyciela. Odpowiedzi poprawne są zapisywane w tabeli.
Praca par nie podlega ocenie, ważne jednak, aby nauczyciel udzielił uczniom informacji zwrotnej. Jak poradzili sobie z zadaniem? Czy ujęto wszystkie istotne cechy drewna każdego z gatunków? Czy porównano je właściwie?
3. Interaktywne materiały sprawdzające
Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, podczas gdy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.
Praca uczniów poza zajęciami
E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.
1. Infografika Makroskopowa budowa drewna
Lekcja odwrócona. Nauczyciel prosi uczniów, aby samodzielnie zapoznali się z multimedium. Chętne osoby mogą przygotować notatki, które udostępnią kolegom i koleżankom. Na lekcji nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów przez wyświetlanie przekrojów drewna i zadawanie pytań o typ przekroju i gatunek drzewa. Prosi także o wskazanie i nazwanie elementów widocznych na przekroju. Jeśli okaże się, że jakieś zagadnienie jest dla uczniów zbyt trudne, nauczyciel je wyjaśnia.
2. Grafika interaktywna Gatunki drzew iglastych i liściastych
Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy. Ich zadaniem będzie przygotowanie prezentacji przedstawiającej cechy i najczęstsze zastosowania drewna trzech gatunków drzew:
grupa I – drzewa iglaste,
grupa II – drzewa liściaste pierścieniowonaczyniowe,
grupa III – drzewa liściaste rozpierzchłonaczyniowe.
Na lekcji grupy kolejno prezentują efekty pracy. Nauczyciel ocenia zarówno informacyjną wartość prezentacji, jak i jej techniczne wykonanie. Udziela uczniom informacji zwrotnej.
3. Interaktywne materiały sprawdzające
Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.
Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniem ze SPE
Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest też możliwe w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to uczniom dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.
Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.
Uczniowie niedowidzący lub niewidzący mogą skorzystać z możliwości odsłuchania informacji tekstowych zawartych w multimedium oraz z opisów alternatywnych do grafik.
Przy podziale klasy na grupy należy wziąć pod uwagę, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy).
Uczniowie uzdolnieni plastycznie i znający oprogramowanie do edycji grafik mogą przygotować projekty w dostępnych programach.
Uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu powinni mieć jasno określone obowiązki i należy im zapewnić warunki do pracy z ograniczeniem niepotrzebnych dodatkowych bodźców słuchowych lub wzrokowych.
Osoby, które mają problem z wystąpieniami publicznymi, nie powinny być zmuszane do przedstawiania prezentacji. Mogą się sprawdzić, wykonując inne zadania w grupie, np. przygotować ilustracje i treści do prezentacji.
Przy pracy z programem ćwiczeniowym należy zadbać o to, aby uczniowie z dysleksją, zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na wykonanie zadań.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124
Urządzenia mobilne:
2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści