Przewodnik dla nauczyciela

Wprowadzenie

Drodzy Nauczyciele!

„Nowoczesne kształcenie stawia nauczyciela w roli mentora. Odejście nauczyciela od roli „dostarczyciela” wiedzy, który przy tablicy prowadzi wykład, pozwala na rozbudzenie kreatywności uczniów i postawienie ich w roli poszukiwaczy wiedzy” (Koncepcja e‑materiałów do kształcenia zawodowego).

Celem Przewodnika dla nauczyciela jest przedstawienie e‑materiału: „Ocena jakości wyrobów ze szkła” dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej, z którego nauczyciel i uczeń z mogą korzystać podczas zajęć kształcenia zawodowego oraz poza zajęciami, np. w ramach pracy domowej, przygotowania się do lekcji, czy egzaminu zawodowego.
Nauczycielu, mamy nadzieję, że e‑materiały pozwolą Ci zwiększyć efektywność nauczania. Przewodnik zbudowany jest z następujących elementów:

Spis treści

1. Ogólna koncepcja e‑materiału11. Ogólna koncepcja e‑materiału
2. Cele ogólne e‑matriału22. Cele ogólne e‑matriału
3. Struktura e‑materiału33. Struktura e‑materiału
3.1. Materiały multimedialne3.1.3.1. Materiały multimedialne
3.2. Obudowa dydaktyczna3.2.3.2. Obudowa dydaktyczna
4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału44. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału
5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej55. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej
5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć5.15.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć
5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole poza zajęciami5.25.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole poza zajęciami
5.3. Indywidualizacja pracy z uczniem/uczniami podczas lekcji i poza nimi5.35.3. Indywidualizacja pracy z uczniem/uczniami podczas lekcji i poza nimi
5.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych5.45.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
6. Opis materiałów sprawdzających66. Opis materiałów sprawdzających
7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału77. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału

1. Ogólna koncepcja e‑materiału

E‑materiału „Ocena jakości wyrobów ze szkła” wspiera osiąganie efektów kształcenia z wybranych jednostek kształcenia określonych dla kwalifikacji CES.04. Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła: 
CES.04.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy,
CES.04.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła,
CES.04.3. Procedury jakościowe w produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła,
CES.04.4. Wykonywanie badań laboratoryjnych surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła,
CES.04.6. Prowadzenie procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła,
wyodrębnionej w zawodzie szkolnictwa branżowego: technik technologii szkła 311925.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

2. Cele ogólne e‑materiału

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji CES.04. Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła:
- wykonywania badań laboratoryjnych surowców szklarskich, szkła, wyrobów ze szkła,
- organizowania i prowadzenia procesów wytwarzania wyrobów ze szkła,
- kontrolowania przebiegu procesów technologicznych przemysłu szklarskiego,
w zawodzie: technik technologii szkła 311925.
Celem e‑materiału jest przedstawienie w sposób obrazowy i zrozumiały organizacji procesów wytwarzania wyrobów ze szkła wraz z oceną jakości tych wyrobów w hutach szkła, przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych przetwarzających półprodukty na wyroby szklane, wyroby ze szkła.
Dodatkowo e‑materiał ma wspomóc nauczyciela w sprawdzeniu wiedzy w multimedium gry poprzez realizowanie zadań gry z zakresu klasyfikacji występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych.

E‑materiał jest wzbogacony zestawem ćwiczeń sprawdzających zasób wiedzy po zapoznaniu się z materiałami multimedialnymi oraz Słownikiem pojęć zawierającym podstawowe pojęcia związane z pracą technika technologii szkła.

E‑materiał ma stanowić pomoc w procesie nauczania/uczenia się w ww. zawodzie oraz wspierać osiąganie wybranych efektów kształcenia poprzez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego, rozwój kompetencji komunikacyjno–cyfrowych, lepsze dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się, a tym samym przyczynić się do poprawy efektywności pracy dydaktyczno–wychowawczej.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

3. Struktura e‑materiału

3.1. Materiały multimedialne
Zawierają różnego rodzaje multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy oraz nabycie kompetencji zawodowych. E‑materiał „Ocena jakości wyrobów ze szkła” składa się z dwóch materiałów multimedialnych:

• Film edukacyjnyDLUq2StGuFilm edukacyjny: Działania realizowane w organizacji mające wpływ na jakość, bezpieczeństwo pracy, środowisko oraz wynik energetyczny,
• Gra edukacyjnaDDFEJ4k94Gra edukacyjna: Klasyfikacja występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

3.2. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDKLQDpZbNInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu organizacji procesów wytwarzania wyrobów ze szła.
• Słownik pojęć dla e‑materiałuD5B0BEQJHSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.
• Przewodnik dla nauczycielaDiIAESDGWPrzewodnik dla nauczyciela - zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Przewodnik zawiera opis materiałów multimedialnych, które mają pomóc nauczycielowi w procesie kształcenia – czyli organizowania procesu nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności, ich sprawdzania jako elementu końcowego tego procesu lub diagnozującego – jaką wiedzę i umiejętności uczniowie już posiadają, aby potem indywidualizować proces kształcenia.
• Przewodnik dla uczącego sięD17VC2cQbPrzewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
• Netografia i bibliografiaDQ8e4S0mqNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału

W e‑materiale nauczyciel ma możliwość wykorzystania następujących materiałów multimedialnych:

• Film edukacyjnyDLUq2StGuFilm edukacyjny: Działania realizowane w organizacji mające wpływ na jakość, bezpieczeństwo pracy, środowisko oraz wynik energetyczny – przedstawia wymagania organizacji pracy realizowane w hucie szkła podczas wytwarzania wyrobów ze szkła.
Nauczyciel korzystający z danego materiału ma możliwość konwersacji z uczniami na temat organizacji pracy w hucie szkła, wymagań stawianych przez rynek pracy, a także poruszania tematyki związanej z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną środowiska oraz zrównoważonym rozwojem prowadzonym dziś przez huty szkła.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.04.1.Bezpieczeństwo i higiena pracy
CES.04.1.2) organizuje stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
CES.04.1.2.1) wyjaśnia zasady organizacji stanowiska pracy zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
CES.04.1.2.2) stosuje wymagania ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizowania stanowisk pracy związanych z użytkowaniem maszyn i urządzeń
CES.04.1.2.3) wskazuje zasady bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń
CES.04.1.2.4) wskazuje zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń laboratoryjnych i materiałów niebezpiecznych
CES.04.1.2.5) określa podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym
CES.04.1.2.6) określa podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru lub awarii linii do produkcji szkła
CES.04.3. Procedury jakościowe w produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1) przestrzega procedur dotyczących systemów zarządzania procesem produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1.1) rozpoznaje systemy zarządzania procesem produkcji
CES.04.3.1.2) wymienia narzędzia usprawniające zarządzanie procesem produkcji w ramach systemu usprawniającego procesy produkcji
CES.04.3.1.3) wskazuje korzyści wynikające z funkcjonowania systemów zarządzania procesem wytwarzania
CES.04.3.3) stosuje procedury zarządzania jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem
CES.04.3.3.1) przedstawia funkcje zintegrowanego systemu zarządzania jakością
CES.04.3.3.2) rozróżnia zasady dokumentowania jakości w zintegrowanych systemach zarządzania jakością
CES.04.3.3.3) rozróżnia techniki zarządzania jakością
CES.04.3.3.4) wykonuje prace zgodnie z technikami zarządzania jakości
CES.04.6. Prowadzenie procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3) nadzoruje procesy formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła oraz zdobienia szkła różnymi technikami
CES.04.6.3.1) przedstawia przebieg procesów produkcyjnych formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.2) określa zakres prac podczas formowania, wykańczania, przetwarzania i zdobienia wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.3) ustala harmonogramy procesów formowania, wykańczania, przetwarzania i zdobienia wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.4) organizuje stanowisko pracy zgodnie z prawidłową eksploatacją maszyn i urządzeń do formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.5) planuje konserwację maszyn i urządzeń do sterowania procesami technologicznymi i kontrolowania procesów technologicznych
CES.04.6.3.6) sprawdza parametry zgodności procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.7) ocenia jakość wyrobów ze szkła po procesach formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- charakteryzowanie podstawowych czynności na stanowiskach pracy związanych z obsługą pieców, maszyn i urządzeń produkcyjnych w branży szklarskiej,
- zorganizowanie efektywnej pracy zespołowej w hucie szkła,
- przestrzeganie zasad dyscypliny technologicznej,
- zastosowanie zasad ekonomicznego działania produkcji szkła, wyrobów ze szkła.

• Gra edukacyjnaDDFEJ4k94Gra edukacyjna: Klasyfikacja występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych – określa zadania realizowane przez pracowników huty szkła z zakresu klasyfikacji występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych. 
Nauczyciel korzystający z danego materiału wraz z uczniami może w formie zabawy sprawdzić wiedzę i umiejętności z zakresu wad masy szklanej i wyrobów ze szkła np. w formie rozgrywek klasowych, czy grupowych.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.04.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy
CES.04.1.2) organizuje stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
CES.04.1.2.1) wyjaśnia zasady organizacji stanowiska pracy zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
CES.04.1.2.2) stosuje wymagania ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizowania stanowisk pracy związanych z użytkowaniem maszyn i urządzeń
CES.04.1.2.3) wskazuje zasady bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń
CES.04.1.2.4) wskazuje zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń laboratoryjnych i materiałów niebezpiecznych
CES.04.1.2.5) określa podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym
CES.04.1.2.6) określa podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru lub awarii linii do produkcji szkła
CES.04.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.2.4) posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.1) rozpoznaje dokumentację techniczną i technologiczną związaną z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.2) wymienia czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła zgodnie z posiadaną dokumentacją techniczną
CES.04.2.4.3) wskazuje zakres czynności związanych z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.4) stosuje instrukcje techniczne do obsługi maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.5) na podstawie instrukcji wskazuje zasady organizacji stanowiska pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.8) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych
CES.04.2.8.1) wymienia cele normalizacji krajowej
CES.04.2.8.2) podaje definicje i cechy normy
CES.04.2.8.3) rozpoznaje oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej
CES.04.2.8.4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności
CES.04.6. Prowadzenie procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3) nadzoruje procesy formowania, wykańczania ,zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła oraz zdobienia szkła różnymi technikami
CES.04.6.3.1) przedstawia przebieg procesów produkcyjnych formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.2) określa zakres prac podczas formowania, wykańczania, przetwarzania i zdobienia wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.3) ustala harmonogramy procesów formowania, wykańczania, przetwarzania i zdobienia wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.4) organizuje stanowisko pracy zgodnie z prawidłową eksploatacją maszyn i urządzeń do formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.5) planuje konserwację maszyn i urządzeń do sterowania procesami technologicznymi i kontrolowania procesów technologicznych
CES.04.6.3.6) sprawdza parametry zgodności procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.7) ocenia jakość wyrobów ze szkła po procesach formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- rozpoznawanie wad masy szklanej, wyrobów szklanych,
- charakteryzowanie sposobów zapobiegania wadom wyrobów szklanych,
- stosowanie przykładowych procedur obowiązujących na stanowiskach pracy dotyczących procedur oceny jakościowej wyrobów szklanych.

Wskazane materiały multimedialne wraz z obudową dydaktyczną są powiązane ze względu na osiągnięcie ogólnego celu opracowanego e‑materiału.
Jest to nowoczesna pomoc dydaktyczna wspomagająca proces uczenia się/nauczania.
Przedstawione elementy składowe e‑materiału stanowią całość obrazującą procesy produkcji szkła w hucie szkła.
Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła – ma przedstawić wytwarzanie wyrobów ze szkła poprzez zapoznanie ucznia z planowaniem procesów produkcyjnych, ale także innymi ważnymi aspektami, bez których działalność przedsiębiorstwa nie mogłaby funkcjonować, np. właściwy dobór pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami i kompetencjami.
Film edukacyjny – przedstawia działania realizowane w organizacji – hucie szkła mające wpływ na jakość, bezpieczeństwo pracy, środowisko oraz wynik energetyczny.
Gra edukacyjna – sprawdza wiedzę poprzez realizowanie zadań z zakresu klasyfikacji występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych.
Uczący się ma też możliwość, po zapoznaniu się z danymi materiałami multimedialnymi, wykonania ćwiczeń w formie Interaktywnych materiałów sprawdzających w myśl metody dydaktycznej – utrwalanie nabytej wiedzy, a następnie dokonania samooceny i kontroli własnej wiedzy.

W Interaktywnych materiałach sprawdzających znajduje się test ćwiczeniowy składający się z 11 zadań testowych oraz powiązane ćwiczenia – łącznie 7 zadań ćwiczeniowych. Wszystkie ćwiczenia z Interaktywnych materiałów sprawdzających stanowią podsumowującą całość pracy z e‑materiałem. Obudowa dydaktyczna w formie Netografii oraz bibliografii warunkuje proces samokształcenia uczącego się.
E‑materiał jako pomoc dydaktyczna dla uczniów zawodu szkolnictwa branżowego: technik technologii szkła, służy nowoczesnemu kształceniu zawodowemu, by w zmieniającym się świecie informatyzacji i rozwoju przemysłu 4.0 w atrakcyjny sposób dostarczać uczniom treści zgodne z aktualną wiedzą i rozwojem technologii przemysłowej.
E‑materiał jest odpowiedzią na potrzeby dzisiejszego uczącego się, jego mentora oraz pracodawców – zainteresowanych przygotowaniem pracowników do pracy zawodowej, oraz pozyskaniem wykwalifikowanej, młodej kadry pracowniczej.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć

- praca indywidualna uczniów – przykładem pracy indywidualnej uczniów może stać się Gra edukacyjna: Klasyfikacja występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych – gra sprawdzająca wiedzę poprzez realizowanie przez ucznia zadań z zakresu klasyfikacji występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych. Uczniowie samodzielnie zapoznają się z grą oraz wykonują kolejno poziomy trudności, mogą również prowadzić rozgrywki między sobą.
Uczniowie, którzy mają problemy z grą – mogą wrócić do treści związanych z wadami szkła tj. do jednostki CES.02.3, przypomnieć sobie wiadomości na temat wad oraz wziąć udział w rozgrywkach Gry edukacyjnej między uczniami.
- praca uczniów w grupach – nauczyciel na zajęciach dzieli uczniów na grupy. Poszczególne grupy zapoznają się z Filmem edukacyjnym oraz zestawem materiałów dodatkowych przygotowanych przez nauczyciela, np. aktami prawnymi dotyczącymi przepisów bhp, które obowiązują w hucie szkła i na ich podstawie wykonują przydzielone ćwiczenie.
Ćwiczenie dla grupy 1: Przedstawcie korzyści wynikające z działania systemu 5S.
Ćwiczenie dla grupy 2: Przedstawcie obowiązki pracodawcy związane z zaistnieniem
w zakładzie zbiorowego wypadku przy pracy.
Ćwiczenie dla grupy 3: Określcie potrzebne wyposażenie pomieszczenia – w środki do udzielania pierwszej pomocy, w którym odbywa się praca z kwasami lub substancjami żrącymi.
Każda z grup pracuje zgodnie z zasadami pracy grupowej, a na koniec przedstawia na forum klasy efekty wykonanego ćwiczenia oraz zostaje oceniona.
- praca z całym zespołem klasowym – nauczyciel na zajęciach z całym zespołem klasowym omawia stosowane środki ochrony indywidualnej na poszczególnych stanowiskach pracy w hucie szkła.
Na wstępie nauczyciel prosi uczniów o odpowiedź na następujące pytania:
- Jakie są prawa i obowiązki pracodawcy dotyczące środków ochrony indywidualnej oraz odzieży roboczej?
- Po co stosujemy środki ochrony osobistej?
Nauczyciel podaje przykłady aktów prawnych dotyczących środków ochrony osobistej, wyjaśnia znaczenie ich stosowania oraz ich wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy.
Uczniowie otrzymują instrukcje, rozporządzenia lub inne akty prawne. Uczniowie, pracując indywidualnie lub grupowo – wypisują prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy związane z stosowaniem środków ochrony indywidualnej.
Zadanie dla uczniów:
W grupie ćwiczeniowej wypiszcie:
- prawa i obowiązki pracownika związane z stosowaniem środków ochrony indywidualnej.
- prawa i obowiązki pracodawcy związane z stosowaniem środków ochrony indywidualnej.
Następnie uczniowie sporządzają wspólną tabelę wymagań dotyczących odzieży roboczej dla wskazanych przez nauczyciela stanowisk pracy. W trakcie tworzenia tabeli nauczyciel zwraca uczniom uwagę na funkcje i zadania poszczególnych stanowisk pracy.
Podczas podsumowania uczniowie mają za zadanie:
- uzasadnić znaczenie stosowania odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej,
- wskazać korzyści wynikające z przestrzegania przepisów bhp,
- wymienić podstawowe obowiązki pracodawców, pracowników wynikające ze stosowania odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej,
- wymienić wymagania dotyczące stosowania odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej na poszczególnych stanowiskach pracy.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

5.2. Organizowania pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami (np. z wykorzystaniem metody lekcji odwróconej)

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom). Przykładem takiej pracy niech stanie się Gra edukacyjna: Klasyfikacja występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych, gdzie uczeń ma możliwość przygotowania się do rozgrywek klasowych z oceny jakości wyrobów szklanych.
Uczeń nie wie, jakie stanowisko pracy wylosuje (patrz Gra edukacyjna: pracownik operator, kontroler jakości, inspektor), ale już wstępnie może zapoznać się z grą, jej zasadami, może przypomnieć sobie wiadomości dotyczące wad powstających na wyrobach szklanych.
Na zajęciach nauczyciel wraz z uczniami organizują rozgrywki z Gry edukacyjnej.
Nauczyciel może nadzorować wybraną pracę, tak aby uczniowie wykorzystywali to, czego nauczyli się z danego zasobu.
Innym przykładem pracy indywidualnej uczniów z wykorzystaniem lekcji odwróconej jest obejrzenie przez nich Filmu edukacyjnego: Działania realizowane w organizacji mające wpływ na jakość, bezpieczeństwo pracy, środowisko oraz wynik energetyczny, oraz wstępne otrzymanie przez nich przykładowych zadań – dwóch krótkich zadań wraz z ich rozwiązaniami.
Zadanie 1. Kompetencje zawodowe technika technologii szkła.
Zadanie 2. Aspekty środowiskowe w hucie szkła.
Jeśli uczniowie obejrzą filmy, przyjdą na lekcję z wiedzą teoretyczną i podstawowym pojęciem o rozwiązywaniu zadań, nauczyciel nie traci czasu na wykład. Dzieli uczniów na grupy według poziomu zaawansowania i zachęca do pracy. Od razu rozdaje uczniom zadania do lekcji.
Zadanie 1. Przedstawcie w ciekawy sposób kompetencje technika technologii szkła, którymi powinien odznaczać się w swojej pracy, w hucie szkła. Praca może być np. w formie kolażu, jednak do tego potrzebne będą odpowiednie materiały.
Zadanie 2. Narysujcie rysunek przedstawiający aspekty realizacji ochrony środowiska przez hutę szkła. Praca może wykonana w dowolnej formie rysunkowej, wybranej przez grupę, jednak do tego potrzebne będą odpowiednie materiały.
Nauczyciel w czasie pracy uczniów/grup może chodzić po klasie i wyjaśniać pozostałe wątpliwości uczniom, którzy takiej pomocy wymagają. Innymi materiałami do pracy własnej uczniów poza zajęciami, jest dostępność Interaktywnych materiałów sprawdzających w formie testu ćwiczeniowego (lub powiązanych ćwiczeń) – co daje uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy oraz uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, stanowiącej równocześnie doskonałą formę nauki. Umożliwia również ugruntowanie umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych i praktycznych na egzaminie zawodowym.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

5.3. Indywidualizacja pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi

Praca uczniów na lekcji, w trakcie zajęć powinna być tak zorganizowana przez nauczyciela, aby każdemu uczniowi zapewnić warunki sprzyjające maksymalnemu rozwojowi osobowości. Dlatego należy uwzględnić prowadzenie lekcji na tzw. kilku poziomach nauczania, m.in.:  
- stosowanie metod polisensorycznego, czyli wielozmysłowego uczenia się z wykorzystaniem materiałów multimedialnych,
- pracę uczniów w grupach warunkowaną np. poprzez podział uczniów z różnymi uzdolnieniami, umiejętnościach i wiadomościami – tak, aby mogli oni wymienić się swoimi spostrzeżeniami, pomagać sobie, uczyć się od siebie, wymienić opinie czy uwagi na temat realizowanego ćwiczenia. Walorem takiej pracy jest wykorzystanie możliwości uczniów zdolniejszych do wyjaśniania niezrozumiałych zagadnień kolegom, którzy wymagają dodatkowych wyjaśnień. Na początku tak prowadzonych zajęć uczniowie słabi są bierni, często tylko przysłuchują się wypowiedziom swoich kolegów w zespole, stopniowo rozpoczynają własną aktywność i wykorzystują swój potencjał. Wszyscy uczniowie nabierają wiary we własne możliwości, często w ten sposób mogą uzupełnić brakujące wiadomości,
- pracę uczniów w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie z określaniem limitu czasu na daną pracę, z zastosowaniem kart pracy (o różnym stopniu trudności, sposobach czy formach wykonania) do danej lekcji, które umożliwią każdemu uczniowi przerabianie kolejnych partii materiału,
- stosowanie wszelkich możliwych form kontroli wiedzy i umiejętności,
- ocenianie postępów ucznia z uwęgleniem możliwości, wysiłku i wkładu pracy na zajęciach.

Przykładem pracy dla uczniów może być forma zabawowa tj. tworzenie kart pytań dla całości e‑materiału: Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła. Uczniowie opracowują karty o różnym stopniu trudności, zapoznając się z danymi materiałami. Następnie nauczyciel może czytać na głos pytania, a uczniowie odpowiadają. Karty można wykorzystywać kilkukrotnie, aby uczniowie przyswoili wiedzę z danego materiału multimedialnego.

Praca uczniów poza zajęciami, z wykorzystaniem materiałów multimedialnych daje możliwość utrwalania i poszerzania wiadomości przez uczniów, np. poprzez przydzielenie uczniom zróżnicowanych ćwiczeń: obowiązkowych, dodatkowych dla chętnych oraz ćwiczeń zaproponowanych przez samych uczniów. Ćwiczenia wprowadzane przez nauczyciela z wykorzystaniem materiałów multimedialnych powinny mieć zróżnicowaną formę pod względem stopnia trudności, sposobu i formy wykonania. Mogą być wzbogacone podaniem przez nauczyciela dodatkowej instrukcji (wskazówek technicznych, czy merytorycznych) do wykonania danego ćwiczenia. Zaproponowane formy pracy uczniów poza zajęciami powinny być sprawdzone, poprawiane i oceniane przez nauczyciela.

Przykładem indywidualizacji pracy z uczniami niech stanie się materiał Gry edukacyjnej: Klasyfikacja występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych, gdzie podczas zajęć uczniowie otrzymają od nauczyciela prawdziwe wyroby szklane z wadami, na których będą mieli dokonać ich klasyfikacji, czy określenia ich nazwy. Inni uczniowie, może być z następnej grupy, określą przyczyny występowania wad, a jeszcze inni z grupy następnej – podadzą propozycje zapobiegania danym wadom obserwowanym na wyrobach szklanych. Całość prac wszystkich grup może być przedstawiona na forum klasy, powinna być podsumowana i oceniona.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

5.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Dbając o indywidualizację procesu nauczania, należy pamiętać o konieczności dostosowania wymagań dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.  Wszystkich uczniów obowiązują treści podstawy programowej, dlatego też proces indywidualizacji może odbywać się tylko na poziomach: warunków, stosowanych środków, doboru metod nauczania i oceniania do potrzeb i możliwości ucznia.
Nauczyciel pracując z młodzieżą o SPE może opracować wskazówki do pracy wynikające z trudności w uczeniu się, które będą odnosiły się do:
- pracy na zajęciach, np. dostosowanie wymagania do możliwości ucznia, stosowanie wyjaśnień do ćwiczeń i zadań, prowadzenie zajęć z wykorzystaniem różnych technik i metod pracy, dostosowanie tempa pracy ucznia, stosowanie częstych pochwał i zachęt, stwarzanie warunków do wielokrotnego powtarzania i utrwalania materiału oraz oceniania, np. nie omawiać na forum klasy błędów popełnionych przez ucznia, przy ustalaniu oceny należy brać pod uwagę różne czynniki, stosować korzystną dla ucznia ocenę opisową, pokazującą mocne i słabe strony jego pracy.
Przykładem pracy dla uczniów o SPE mogą być ćwiczenia, które różnicują poziomy trudności. Zdolniejsi uczniowie mogą pomagać uczniom słabszym lub tworzyć jedną grupę zdobywając wspólnie określone wiadomości i umiejętności.
Film edukacyjny daje możliwość korzystania z niego we własnym tempie dla każdego ucznia, poprzez wielokrotne powtarzanie materiału, jego powiększanie, pomniejszanie elementów, przesuwanie, dopasowywania elementów, wybór obiektów z menu. Daje możliwość rozwijania, czytania i odsłuchania informacji obrazowych/tekstowych na temat organizacji pracy w hucie szkła.

Ćwiczenie: Na podstawie filmu: Działania realizowane w organizacji mające wpływ na jakość, bezpieczeństwo pracy, środowisko oraz wynik energetyczny – podpiszcie ubranie robocze przedstawione na dostępnym zdjęciu, otrzymanym od nauczyciela. Opracujcie charakterystykę, gdzie pracownik huty szkła nosi daną odzież ochronną. Wskażcie stanowiska pracy w hucie szkła.

Nauczyciel musi mieć przygotowane wydruki przedstawiające pracownika w odzieży ochronnej (dobrze, gdyby pracownicy reprezentowali różne stanowiska pracy w hucie szkła). Nauczyciel w toku wykonania ćwiczenia będzie wspierał zespół uczniów o SPE lub wyznaczy innego odpowiedzialnego ucznia, tzw. lidera grupy. 
Mając na uwadze redukcję rywalizacji o stopień i indywidualizację (szczególnie w przypadku uczącego się o SPE), dobrym rozwiązaniem są techniki oceniania kształtującego np. poprzez przekazywanie informacji zwrotnej dotyczącej oceny realizacji ćwiczenia.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

6. Opis materiałów sprawdzających

W e‑materiale nauczyciel ma możliwość skorzystania z ćwiczeń powiązanych z danym materiałem, stanowiących rodzaj materiałów sprawdzających dla ucznia.

- Film edukacyjnyDLUq2StGuFilm edukacyjny: Działania realizowane w organizacji mające wpływ na jakość, bezpieczeństwo pracy, środowisko oraz wynik energetyczny – zawiera treści pomagające rozwiązać pięć ćwiczeń, których celem jest utrwalenie wiadomości  związanych z organizacji pracy pracownika w hucie szkła.

- Gra edukacyjnaDDFEJ4k94Gra edukacyjna: Klasyfikacja występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych – zawiera treści pomagające rozwiązać dwa ćwiczenia, które sprawdzają wiedzę z zakresu klasyfikacji występujących wad w ocenie jakości wyrobów szklanych. Cała gra stanowi praktyczne ćwiczenie sprawdzające zakres wiedzy z tzw. mas masy szklanej oraz wad powstających na wyrobach szklanych.

- Interaktywne materiały sprawdzająceDKLQDpZbNInteraktywne materiały sprawdzające – stanowią test ćwiczeniowy składający się z 11 zadań zamkniętych. Test utrwalający wiedzę uczniów w zakresie zagadnień e‑materiału przygotowuje do rozwiązywania zadań na pisemnym/teoretycznym egzaminie zawodowym. Dodatkowo w interaktywnych materiałach sprawdzających zostały zawarte ćwiczenia systematyzujące oraz weryfikujące poznaną wiedzę dla uczącego się.
Zagadnienia sprawdzające z e‑materiału wspierają osiąganie wybranych efektów kształcenia oraz spełniają kryteria weryfikacji właściwe dla omawianych multimediów:
CES.04.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy:
CES.04.1.2) organizuje stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
CES.04.1.2.1) wyjaśnia zasady organizacji stanowiska pracy zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
CES.04.1.2.2) stosuje wymagania ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas organizowania stanowisk pracy związanych z użytkowaniem maszyn i urządzeń
CES.04.1.2.3) wskazuje zasady bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń
CES.04.1.2.4) wskazuje zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń laboratoryjnych i materiałów niebezpiecznych
CES.04.1.2.5) określa podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym
CES.04.1.2.6) określa podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru lub awarii linii do produkcji szkła
CES.04.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła:
CES.04.2.4) posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.1) rozpoznaje dokumentację techniczną i technologiczną związaną z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.2) wymienia czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła zgodnie z posiadaną dokumentacją techniczną
CES.04.2.4.3) wskazuje zakres czynności związanych z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.4) stosuje instrukcje techniczne do obsługi maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.4.5) na podstawie instrukcji wskazuje zasady organizacji stanowiska pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.04.2.8) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych
CES.04.2.8.1) wymienia cele normalizacji krajowej
CES.04.2.8.2) podaje definicje i cechy normy
CES.04.2.8.3) rozpoznaje oznaczenie normy międzynarodowej, europejskiej i krajowej
CES.04.2.8.4) korzysta ze źródeł informacji dotyczących norm i procedur oceny zgodności
CES.04.3. Procedury jakościowe w produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła:
CES.04.3.1) przestrzega procedur dotyczących systemów zarządzania procesem produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.04.3.1.1) rozpoznaje systemy zarządzania procesem produkcji
CES.04.3.1.2) wymienia narzędzia usprawniające zarządzanie procesem produkcji w ramach systemu usprawniającego procesy produkcji
CES.04.3.1.3) wskazuje korzyści wynikające z funkcjonowania systemów zarządzania procesem wytwarzania
CES.04.3.3) stosuje procedury zarządzania jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem
CES.04.3.3.1) przedstawia funkcje zintegrowanego systemu zarządzania jakości
CES.04.3.3.2) rozróżnia zasady dokumentowania jakości w zintegrowanych systemach zarządzania jakością
CES.04.3.3.3) rozróżnia techniki zarządzania jakością 4) wykonuje prace zgodnie z technikami zarządzania jakością
CES.04.6. Prowadzenie procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła:
CES.04.6.3) nadzoruje procesy formowania, wykańczania ,zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła oraz zdobienia szkła różnymi technikami
CES.04.6.3.1) przedstawia przebieg procesów produkcyjnych formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.2) określa zakres prac podczas formowania, wykańczania, przetwarzania i zdobienia wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.3) ustala harmonogramy procesów formowania, wykańczania, przetwarzania i zdobienia wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.4) organizuje stanowisko pracy zgodnie z prawidłową eksploatacją maszyn i urządzeń do formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.5) planuje konserwację maszyn i urządzeń do sterowania procesami technologicznymi i kontrolowania procesów technologicznych
CES.04.6.3.6) sprawdza parametry zgodności procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła
CES.04.6.3.7) ocenia jakość wyrobów ze szkła po procesach formowania, wykańczania, zdobienia i przetwarzania.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści