W 1989 r. rozpoczął się rozkład systemu komunistycznego w Europie. Proces ten w znacznie słabszym stopniu dotknął komunistyczne państwa pozaeuropejskie. Przemiany polityczne w Europie wpłynęły na sytuację państw socjalistycznych w Azji Wschodniej – Chińskiej Republiki Ludowej i Koreańskiej Republiki Ludowo‑Demokratycznej, ale nie spowodowały zmiany panujących w nich systemów politycznych.

RLxRWtzdYRD14

Ilustracja przedstawia godło Chińskiej Republiki Ludowej. Jest ono okrągłe. W środku znajduje się budynek z kolumnami i szerokim murem. Nad nim jest duża pięcioramienna gwiazda a pod nią w półokręgu cztery mniejsze. Wszystkie elementy oraz bogato zdobione obramowanie są żółte. Natomiast tło jest czerwone.

Dla Chin przełomowym momentem była śmierć Mao Zedonga we wrześniu 1976 roku. W 1977 r. wicepremierem i wiceprzewodniczącym Komitetu Centralnego został Deng Xiaoping. Kariera polityczna Denga Xiaopinga obfitowała w liczne zwroty i zawirowania. W pierwszej fazie rewolucji kulturalnej został poddany krytyce i pozbawiony wszystkich stanowisk, a nawet zesłany do pracy w fabryce. Jednak w 1972 r. Mao pozwolił mu wrócić do Pekinu i powierzył mu stanowisko wicepremiera.

W grudniu 1978 r. III Plenum KC KPCh zaakceptowało zaproponowany przez Denga nowy kurs, którego istotą były reformy gospodarcze i otwarcie Chin na świat.

Deng w 1981 r. przystąpił do realizacji reform gospodarczych, w ramach których w 1984 r.  została przeprowadzona reforma rolna, polegająca między innymi na likwidacji systemu kolektywnego na wsi.

W wyniku reformy rolnej Denga zlikwidowano komuny ludowe i zastąpiono je gospodarstwami indywidualnymi, które dzierżawią ziemię od państwa. Dzięki tym zmianom Chiny osiągnęły samowystarczalność w produkcji zbóż – głównie ryżu, a nawet uzyskały nadwyżki eksportowe. 

Równocześnie stopniowo wprowadzano w Chinach gospodarkę rynkową, zostały też stworzone warunki do budowy sektora prywatnego w gospodarce.

W 2010 r. Chiny stały się drugą (po Stanach Zjednoczonych) pod względem wielkości i najszybciej rozwijająca się gospodarką narodową na świecie.

Przemianom gospodarczym towarzyszyło otwarcie się Chin na świat, w wyniku czego stały się one aktywnym graczem na arenie międzynarodowej.

W ramach otwierania się na świat Chiny zacieśniły współpracę ze Stanami Zjednoczonymi, dzięki czemu do Chin popłynął amerykański kapitał inwestycyjny.

Na wybrzeżu zostały utworzone specjalne strefy gospodarcze, wydzielone pod względem administracyjnym i celnym. Ich zadaniem jest pozyskiwanie kapitału zagranicznego, dlatego obowiązują w nich dogodne warunki do inwestycji zagranicznych - np. 15% podatek liniowy i prawo transferu zysków.

Reformy gospodarcze nie pociągnęły jednak za sobą zasadniczych zmian ustrojowych - Deng Xiaoping pozostawał zwolennikiem dominacji Komunistycznej Partii Chin.

Formalna struktura państwa ma charakter fasadowy, a Komunistyczna Partia Chin całkowicie kontroluje instytucje państwowe ChRL, definiując ich struktury, reguły funkcjonowania i skład personalny.

Szybkie przemiany gospodarcze przyniosły jednak również ujemne skutki społeczne. Należały do nich szybko rosnące nierówności społeczne oraz patologie – zwłaszcza korupcja. Poważnym problemem była również nieznana za rządów Mao inflacja, która dotykała przede wszystkim urzędników i innych pracowników utrzymywanych z budżetu państwa.

Dużym rozczarowaniem był również brak wyczekiwanych reform politycznych. W 1989 r. doszło do masowych protestów na Placu Niebiańskiego Spokoju. Wieczorem 17 kwietnia studenci zorganizowali pierwszy marsz na plac Tiananmen – Plac Niebiańskiego Spokoju, a już miesiąc później na plac Tiananmen przeszło milion ludzi. Protesty zostały jednak krwawo stłumione przez wojsko.

Również Korea Północna nie dokonała przebudowy swojego dotychczasowego systemu politycznego. Mimo formalnego istnienia trzech partii politycznych Koreańska Republika Ludowo‑Demokratyczna jest de facto państwem o ustroju jednopartyjnym, w którym władzę sprawuje Partię Pracy Korei. Państwową ideologią Korei Północnej jednak nie jest komunizm, a stworzona przez Kim Ir Sena idea dżucze.

Opiera się ona na czterech naczelnych zasadach:

• samodzielności ideologicznej, czyli odrzuceniu obcych wzorców,

• niezależności w polityce, której istotą jest nieuleganie zewnętrznym naciskom politycznym, samodzielności ekonomicznej i zdolności do

• samodzielnej obrony kraju. 

Dla gospodarki Korei Północnej dużym ciosem był rozpad ZSRS. Wstrzymanie dostaw ropy naftowej z Rosji spowodowało kryzys energetyczny. Od początku lat 90. XX w. zaczął pogłębiać się również kryzys żywnościowy. Sytuację łagodziły dostawy żywności z Chin, Korei Południowej i Stanów Zjednoczonych uzyskiwane przez autorytarny reżim w zamian za obietnicę wstrzymania badań nad bronią atomową.

Korei Północnej wciąż grozi klęska głodu.

Na gospodarkę Korei Północnej silny wpływ wywiera kilka kluczowych czynników. Do najważniejszych należy ideologia dżucze, która oznacza dążenie do maksymalnej autarkii, czyli niezależności gospodarczej. W praktyce oznacza to gospodarczą samoizolację. Drugim czynnikiem jest ścisłe podporządkowanie gospodarki potrzebom armii. Trzecim – ścisłe podporządkowanie kluczowych gałęzi gospodarki przywódcom politycznym – najpierw Kim Ir Senowi, później Kim Dzong Ilowi.

Od 2002 r. władze Korei Północnej zaczęły bardzo ostrożnie wprowadzać zasady gospodarki rynkowej. Zaopatrzenie w żywność ma poprawić ograniczony wolny rynek produktów rolnych w postaci targów, jarmarków w stolicy, w Kesong i na pograniczu koreańsko‑chińskim.

Utworzono specjalny region administracyjny Kesong, który posiada pełną autonomię wewnętrzną i jest powiązany gospodarczo z Koreą Południową.

2005 r.  powstało w nim 15 południowokoreańskich fabryk, a pod koniec 2007 r. działało tam już 250 przedsiębiorstw. W