What components comprise a map?
that the Earth has been covered with a geographic grid which enables to assign specific coordinates to each point on its surface;
that geographers developed an abundance of map types depicting the entire Earth or its sections;
that the map scale presents a degree of reduction of the image of the Earth’s surface to present it on a plane.
determine the differences between a plan and a map;
make a division of maps;
explain what map generalization is about;
name basic elements of a map;
discuss the concept of map legend.
Before the lesson begins, think about what a map is, its purpose and how to use it.
A mapmap is an image of the Earth’s surface or its section (it may also be another celestial object or the sky itself), displayed on a plane in reduced size, namely in scalescale, with application of a map projectionmap projection. Drawing contents of a map, it is necessary to use suitable cartographic symbolscartographic symbols; compilation of such symbols, accompanied by suitable descriptions, is called a map keymap key or a legend. It is not possible to scram the map with all the possible objects existing in the presented area which forces us to simplify or generalise its contentsgeneralise its contents.
The most basic components of any map are:
cartographic image or main content of a map, informing us about arrangement of variety of objects and phenomena (natural, economic etc.) and connections between them;
supporting components, namely a map key, so‑called map legend (map title, explanations of employed notation, possibly year of publication, creator etc.), charts or any other information. Sometimes the map may include additional components facilitating its use. These include cross sections, charts, tables or drawings (particularly popular in older maps).
A map usually contains variety of symbols. Such symbols may be divided into:
point symbols, indicating location of an object of which size and shape cannot be projected on a map in provided scale;
line symbols, indicating location of any objects with elongated shape;
surface symbols, indicating areas of appearance of certain phenomena, using coloured or hatched blot. Colour scale, included in the map key, indicates terrain altitude.
Generalisation of the map contents may be:
quantitative, consisting in generalisation of form (shapes of objects, e.g. rivers, borders, roads etc., are simplified) and content (some objects, e.g. minor towns or rivers etc., are omitted); typically, number of symbols visible on a map is reduced;
qualitative, meaning that some map components are generalised – symbolised (e.g. built‑up area of a city is turned into a signature looking like a square, a circle tc.) or grouped (e.g. a number of minor forest areas with varied forest stand becomes a whole).
Examples of plan and maps
Employing knowledge gained during the lessons, do the following exercises.
Which of the following is included in thematic maps?
- Physical map of Africa
- Map of Poland - surface waters
- Physical map of the world
- Physical map of Europe
Mathematical frame or assumed map projection, related cartographic grid and...:
- scale
- circle chart
- legend
- colour scale
Keywords
map, scale, legend
Glossary
generalizacja mapy - proces zmniejszania szczegółowości mapy wraz ze zmniejszaniem jej skali
kartografia - dziedzina nauki i techniki obejmująca teorię oraz metody sporządzania i użytkowania map, a także atlasów, globusów itp.; jej częścią jest kartografia matematyczna zajmująca się odwzorowaniami kartograficznymi
mapa - jest rysunkiem (obrazem) całej powierzchni Ziemi lub jej części. Może być obrazem nieba lub obrazem przedstawiającym obiekty i zjawiska- naturalne, społeczne lub ekonomiczne na płaszczyźnie. Przy użyciu znaków umownych w siatce kartograficznej i określonym odwzorowaniu, w określonym zmniejszeniu
mapa przeglądowa - mapa o uproszczonej treści przedstawiająca z reguły rozległy obszar (od części państwa po cały kontynent), otrzymana w wyniku zmniejszenia i generalizacji kartograficznej mapy topograficznej
mapa topograficzna - dokładna mapa ogólnogeograficzna o skali większej od 1:500 000 wykonywana na podstawie szczegółowych pomiarów terenowych oraz zdjęć lotniczych i satelitarnych; przedstawia obiekty trwale występujące w terenie oraz jego ukształtowanie
mapa turystyczna - mapa o skali podobnej do map topograficznych, ale zawierająca przydatne dla turystów informacje o zabytkach, drogach turystycznych, schroniskach, kempingach itp.
legenda mapy - dawniej określane jako legenda mapy; zawierają spis symboli występujących na mapie i informacje o jej wykonaniu
odwzorowanie mapy - matematyczny sposób przedstawiania powierzchni kuli na płaszczyźnie
plan - szczegółowy, kartograficzny obraz stosunkowo niewielkiej powierzchni, przedstawiony na płaszczyźnie za pomocą symboli kartograficznych, w dużej skali; nie wymaga stosowania określonego odwzorowania kartograficznego i siatki kartograficznej
skala numeryczna - informuje, ile razy rzeczywiste rozmiary jakiegoś obiektu lub obszaru zostały pomniejszone lub powiększone; jeżeli obiekt pomniejszony jest 10 000 razy, to oznacza, że został odwzorowany w skali 1:10 000
skala mapy - stosunek wielkości liniowych rozmiarów fragmentu powierzchni, dla jakiego opracowano odwzorowanie kartograficzne danej mapy, do rzeczywistej wielkości tych rozmiarów
skala leksykalna - skala mapy zapisywana jako porównanie dwóch odległości: pierwsza odległość to długość odcinka na mapie, a druga (wyrażona zazwyczaj w metrach lub kilometrach) to długość tego samego odcinka w terenie; przykład zapisu tej skali: 1 cm – 10 km, co oznacza, że odcinek o długości 1 cm na mapie odpowiada 10 km w terenie
symbole kartograficzne - umowne znaki używane na mapach i przeznaczone do przedstawiania zjawisk, zdarzeń i obiektów; symbole mogą mieć charakter sygnatur punktowych, liniowych lub powierzchniowych