Temat: Jak się żyło w PRL

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXXIX. Polska w latach 1957–1981. Uczeń:

2. charakteryzuje realia życia społecznego i kulturalnego z uwzględnieniem specyfiki czasów gomułkowskich i gierkowskich;

3. wyjaśnia znaczenie roli Kościoła katolickiego dla stosunków politycznych i społecznych.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności na temat zagadnień poruszanych na zajęciach

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• jakie były popularne rozrywki PRL‑u;

• jakie były popularne filmy, seriale okresu Polski Ludowej;

• jakie były najważniejsze osiągnięcia kultury, sztuki i sportu PRL‑u;

• jakie hasła głosiła władza i jak je realizowała.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie, korzystając z zasobów internetu i innych materiałów źródłowych, gromadzą ogólne informacje i ciekawostki dotyczące zakresu tematycznego zaplanowanej lekcji.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat. Pyta uczniów:

   • Co wiecie o…?

   • Czy kiedykolwiek spotkaliście się z…?

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Nauczyciel wypisuje na tablicy pojęcie cenzura, a następnie w formie mapy myśli dopisuje: zakazy, ograniczenia, drugi obieg, kabarety. Po zapisaniu każdego określenia prosi uczniów o wyjaśnienie, jak rozumieją dane pojęcie. Chętni/wybrani uczniowie dopisują wyjaśnienia do mapy myśli. W razie potrzeby nauczyciel koryguje odpowiedzi.
   W następnym kroku nauczyciel informuje uczniów, że ich zadaniem będzie określenie, PRL. Wyjaśnia, że uczniowie będą pracować metodą kuli śniegowej i w rezultacie wspólnie ustalą rozwiązanie. W razie potrzeby nauczyciel wyjaśnia metodę:
   Uczniowie indywidualnie zapisują na kartkach własne odpowiedzi i uzasadnienia do nich. Następnie w parach porównują swoje propozycji i spisują na osobnej kartce listę swoich wspólnych rozwiązań. Uczniowie gromadzą się w czwórkach i w podobny sposób konfrontują swoje stanowiska, a zebrane rozwiązania zapisują na nowej kartce. W dalszej części lekcji uczniowie łączą się w jeszcze liczniejsze grupy, aż wobec postawionego problemu wypowie się cała klasa. Wszystkie uzgodnione na forum całej klasy odpowiedzi wraz z argumentami zostają zapisane na tablicy.

3. Uczniowie analizują ilustracje i wykonują Polecenie 2. Aby odpowiedzieć na pytania, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.

4. Uczniowie analizują ilustrację i wykonują Polecenie 3. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.

5. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

   • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

   • Co było łatwe, a co trudne?

   • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

   Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

How Was Life in the Polish People’s Republic

Despite the harsh reality that surrounded them, the Poles were able to adapt to it, and often even enjoy their lives. Poland was even said to be “the most cheerful barrack of the people’s democracies”. Political jokes were a popular form of commenting on reality, following in the wake of every important event. They described the social, political, and economic conditions, often constituting the base for cabaret performances, entertaining the public. However, before performing, the cabarets had to obtain the consent of the censorship office (the Main Office of Press, Publication and Event Control). Political humor developed in the Polish cinema as well. Popular comedies, such as those by Stanisław Bareja, showed the absurdity that surrounded the Poles every day in a crooked mirror. A similar role was fulfilled by the Orange Alternative founded at the beginning of the 80s. Its peculiar happenings (such as “There is no freedom without dwarves” or „Revolution of Dwarves”) served as derision for the actions of the authorities.

Unfortunately, everyday life was not as jolly as presented in the movies and cabaret performances. The bleak reality of the Polish People’s Republic entailed everyday struggle against basic good shortages; the goods themselves were rationed (ration stamps, the lines were extremely long, and the work compensation was barely worth anything outside of Poland. On the other hand, everyone had a job, since unemployment did not exist (it was hidden), and enjoyed cheap workers’ dining facilities and vacations. The official celebrations of state holidays were an indispensable element of life in the Polish People’s Republic as well, often accompanied by processions.

Those times also featured rich cultural and sports life, with the Poles achieving great success in both camps. In particular, the 70s were a successful decade for Poland. The Polish Olymplic team won a great many medals in Munich, and the Polish football team thrived under the representation coach, Kazimierz Górski. The Polish posters and movies triumphed culturally, especially the moral inquietude movie genre represented by Andrzej Wajda and Krzysztof Zanussi.