Tytuł: Kiedy i gdzie rozpoczął się antyk?

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat zajęć

Kiedy i gdzie rozpoczął się antyk?

Grupa docelowa

Uczniowie klasy I liceum lub technikum.

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych.

III. Tworzenie wypowiedzi

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;

2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;

3) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji.

IV. Samokształcenie.

1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;

3. korzysta z literatury naukowej lub popularnonaukowej;

4. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zdobywa wiedzę na temat historii oraz kultury antycznej greckiej i rzymskiej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• określa ramy czasowe epoki;

• wyjaśnia znaczenie określeń: starożytność i antyk;

• gromadzi i opracowuje informacje;

• prezentuje wyniki własnej pracy;

• charakteryzuje elementy kultury greckiej i rzymskiej, które wywarły wpływ na współczesne cywilizacje.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Ochotnicy zapoznają się z treścią abstraktu i przygotowują quiz wiedzy dla kolegów i koleżanek.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa na temat: Jakie są korzenie europejskiej kultury? Skąd pochodzimy (mentalnie, kulturowo). Uczniowie powinni wskazać na źródła kultury greckiej, rzymskiej oraz judeochrześcijańskiej.

Faza realizacyjna

1. Ustalenie zakresu pojęć: starożytność i antyk. Ćwiczenia 1 i 2 w abstrakcie.

2. Wprowadzenie do historii Greków i Rzymian, która stanie się podstawą dla pracy w grupach.

3. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Każda z nich ma zadanie opracować w formie prezentacji ustnej (jeśli jest taka możliwość - z wykorzystaniem narzędzi komputerowych) informacje na temat historii cywilizacji Greków (I grupa) i Rzymian (II grupa). Podział pracy:

Grupa nr 1 ma zadanie opracować w formie prezentacji w informacje na temat historii Greków. Powinna uwzględnić informacje dotyczące:

• przyczyn ekspansji Greków;

• okoliczności, w jakich różne plemiona greckie łączyły się w koalicje;

• powodów walk między greckimi miastami‑państwami.

Grupa nr 2 ma zadanie opracować w formie prezentacji informacje na temat historii Rzymian. Powinna uwzględnić informacje dotyczące:

• trzech ustrojów państwowych, które wyróżnia się w historii Rzymu;

• sposobu, w jaki Grecja wygrała z Rzymem;

• przyczyn upadku cesarstwa;

• języka, który pozwalał mieszkańcom na sprawne funkcjonowanie w całym cesarstwie.

Uczniowie mogą skorzystać z zamieszczonych w abstrakcie tekstów oraz wyszukanych w internecie informacji i grafik. Powinni pamiętać poszanowaniu praw autorskich.

4. Prezentacja wyników pracy na forum klasy. Ocena prezentacji według następujących kryteriów:

• Czy grupa zrealizowała wszystkie zadane zagadnienia?

• Czy prezentacja była ciekawa?

• Czy sposób prezentacji był zadowalający?

• Czy w prezentacji znalazły się dodatkowe treści?

• Czy wszyscy członkowie grupy byli zaangażowani w realizację prezentacji?

• Za każde z wymienionych kryteriów grupa otrzymuje punkt. Zwycięża ta grupa, która zdobyła więcej punktów.

5. Uczniowie w parach wykonują ćw. 4: krzyżówka.

6. Ćwiczenie językowe. Nauczyciel wybiera jedno zdanie z abstraktu i głośno je odczytuje. Następnie prosi jednego ucznia o podanie tłumaczenia tego zdania. Uczeń tłumaczy, wybiera inne zdanie, odczytuje je głośno i kieruje taką samą prośbę do kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca

1. Wybrani przed lekcją uczniowie prezentują przygotowany przez siebie quiz wiedzy związany z tematem lekcji. Klasa odpowiada na pytania. Nauczyciel ocenia aktywność i zaangażowanie uczniów.

Praca domowa

1. Przygotuj krótką prezentację dwóch wybranych przez ciebie osiągnięć Greków i Rzymian. Pamiętaj o konieczności podania adresów bibliograficznych źródeł, z których skorzystasz.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

When and where did classical antiquity begin?

The European culture is built on two solid foundations: the Greco‑Roman Antiquity, and Christianity (itself rooted in Judaism).

Antiquity is the period of culture’s history starting with the appearance of writing (ca. 3500 BC) and ending with the collapse of the Western Roman Empire in 473 CE. It encompasses, among others, the achievements of: Mesopotamia, Phoenicia, Egypt, Persia, Palestine, Greece and Rome.

Classical antiquity is the period in the culture of Greece and Rome from around the ninth century BC (the times of Homer) until the fall of the Western Roman Empire in the fifth century CE; it comprises the achievements of Greece and Rome.

Historians do not provide a precise date of the beginning of Antiquity. Both Antiquity and classical Antiquity are acknowledged to have ended symbolically in 476, when Romulus Augustulus was deposed and the Roman Empire fell.

Another date researchers assume to be the end of classical Antiquity is 529 CE, when Plato’s Academy, one of the period’s most important institutions of its type existing from ca. 387 BC, was shut down. The school, founded by the great thinker himself, educated its students in philosophy, mathematics, rhetorics, etc.

Antiquity not only lasted longer than classical Antiquity, but was also present in a broader territory. It encompassed the areas of the Middle East, Northern Africa, and Southern Europe. Among the countries making up the culture of that era are Greece and Rome, but also: Mesopotamia, Phoenicia, Egypt, Syria and Palestine. The latter is the cradle of the Bible. The beginnings of Judaism and Christianity’s holy book are situated in Antiquity (and classical Antiquity).

Now we may complete the previously‑given definitions:

According to the legend, a settlement called Rome was founded in 753 BC, supposedly by Romulus. It was inhabited by people hailing from the Latin tribe. Gradually, Rome’s position began to grow ever stronger among the Mediterranean states. A factor particularly important to gain dominion over those territories were the Punic Wars (216‑146 BC) against Carthage. In the first century BC, as a result of their conquests, the Romans ruled over the whole Apenine Peninsula, Sicily, Sardinia, Spain, Gaul, Norther Africa, Greece, and other areas. The Empire and its colonies were inhabited by almost 50 million people!

Even though the Romans were proud of their military advantage, they acknowledged the greatness of the Greek culture. They borrowed many elements from it. In Western Europe, Latin reigned supreme, while Greek held strong in the East. One of Rome’s greatest poets – Horace – said that “Greece, conquered with arms, defeated the victors and introduced art into the peasants’ Latium”. The Greek influences are evident in the mythology as well.

The development of the Empire (the first century BC until the first century CE) led, paradoxally, to its downfall. The extensive territory proved too difficult to defend. The barbarians from the North raided the Roman territories, and the ideas imported from Palestine in the form of Christianity changed the outlook on human relations. The great Empire split into two parts: Western (with its capital in Rome, inhabited by 1 million people!) and Eastern (ruled from Constantinople). The Eastern Empire survived until the fifteenth century, but its Western counterpart fell in the fifth.