Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu zegarmistrz3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu zegarmistrz

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie celów kształcenia w zawodzie zegarmistrz zgodnych z podstawą programową kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego. Tematyka e‑materiał służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał wspiera osiąganie celów kształcenia dla kwalifikacji MEP.04. Naprawa zegarów i zegarków wyodrębnionej w zawodzie Zegarmistrz 731106.

Cele kształcenia

• diagnozowanie przyczyn nieprawidłowości pracy zegarów i zegarków,

• wykonywanie konserwacji i regulacji zegarów i zegarków,

• wykonywanie napraw zegarów i zegarków.

Efekty kształcenia

MEP.04.2. Podstawy zegarmistrzostwa

Uczeń:

2) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń oraz zegarów i zegarków,

3) klasyfikuje mechanizmy i części zegarków i zegarów,

4) klasyfikuje zegary i zegarki oraz urządzenia,

7) charakteryzuje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w zegarmistrzostwie.

MEP.04.3. Diagnozowanie stanu technicznego zegarów i zegarków

1) charakteryzuje metody i przyrządy wyznaczania i pomiaru czasu na przestrzeni wieków,

2) klasyfikuje zegary i zegarki,

3) określa budowę i zasady działania różnych typów zegarów i zegarków,

4) charakteryzuje rozwiązania z zakresu elektrotechniki, elektroniki, optyki i elektroakustyki stosowane w konstrukcji zegarów i zegarków,

5) określa funkcje dodatkowe zegarów i zegarków.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale umożliwiające wstępne zapoznanie się z jego zawartością: odniesienie do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał Budowa, rodzaje zegarów i zegarków składa się z trzech materiałów multimedialnych.

• Animacja 2D/3D Typowe zegary i zegarki - budowa i rodzajeD130OjWqfAnimacja 2D/3D Typowe zegary i zegarki - budowa i rodzaje

• Film edukacyjny Budowa, rodzaje zegarów i zegarkówDT0o3MXHUFilm edukacyjny Budowa, rodzaje zegarów i zegarków

• Film edukacyjny Zasady działania różnych zegarów i zegarków DBeo6k2ONFilm edukacyjny Zasady działania różnych zegarów i zegarków

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDJdu87SPqInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD1ApsSPdVSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDqJg8LbgkPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDlHrtkBiAPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDwiVpxwAiNetografia i bibliografia stanowią listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDInI93KiUInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu Zegarmistrz

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z budową, rodzajami zegarów i zegarków.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest pracowanie nad jednym materiałem w różnorodny sposób i za pomocą różnych technik, co służy lepszemu zapamiętaniu przekazywanych informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Animacja 2D/3D Typowe zegary i zegarki - budowa i rodzaje

• Nauczyciel przygotowuje działanie z animacją 2D/3D, drukując przed zajęciami zdjęcia różnych typów zegarów i zegarków, zespołów i podzespołów zegarów i zegarków, tak aby każdy z uczniów mógł dostać jedno ze zdjęć.

• Na lekcji nauczyciel prezentuje animację „Budowa, rodzaje zegarów i zegarków” i prosi uczniów o zapamiętanie ilustracji pojawiających się w animacji i ich opisów.

• Następnie nauczyciel rozdaje uczniom zdjęcia i prosi, aby ich sobie nie pokazywali.

• Uczniowie zadają sobie nawzajem pytania dotyczące tego, co przedstawiają otrzymane zdjęcia. Pytani uczniowie mogą odpowiadać tylko „tak” lub „nie”.

• Uczeń, który odnajdzie kolegę ze zdjęciem podobnego przedmiotu, szuka kolejnych uczniów z podobnymi zdjęciami.

• Na koniec grupy uczniów z podobnymi zdjęciami przypominają wiadomości o przedstawionych na nich przedmiotach.

• Nauczyciel, podsumowując zajęcia, wskazuje na to, że warto uczyć się przez dopytywanie i powtarzanie.

Film edukacyjny Zasady działania różnych zegarów i zegarków

• Przed włączeniem filmu nauczyciel prosi uczniów, aby uważnie go obejrzeli, ponieważ konkurs przeprowadzony w dalszej części lekcji będzie dotyczył właśnie filmu.

• Nauczyciel prezentuje film, dzięki któremu uczniowie poznają wygląd i budowę chodzików w zegarach i zegarkach naręcznych pochodzących z lat pięćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.

• Po zakończeniu filmu nauczyciel odpowiada na pytania dotyczące poruszanych w nim zagadnień.

• Prowadzący zajęcia dzieli klasę na kilka maksymalnie czteroosobowych grup, które informuje o konkursie składającym się z dwóch etapów.

• Pierwszy etap konkursu polega na wykonywaniu poleceń związanych z obejrzanym materiałem, np.

  • „Wymień typy chodzików przedstawione w filmie”.

  • „Wymień elementy chodzika z mechanizmem napędowym typu sprężynowego”.

  • „Powiedz, jak działa mechanizm napędowy łańcuchowy”.

• Grupy losują polecenia zapisane/wydrukowane na małych karteczkach znajdujących się w koszyku. Za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź uzyskują punkty.

• Jeśli dana grupa nie umie wykonać polecenia, przechodzi ono na następną grupę.

• Nauczyciel komentuje nieprawidłowe odpowiedzi uczniów.

• Na drugim etapie konkursu grupy otrzymują rysunek przedstawiający schemat chodzika omówionego w filmie edukacyjnym:

  • grupa 1. - chodzik z  zespołem napędowym typu obciążnikowego,

  • grupa 2. - chodzik z mechanizmem napędowym sprężynowym,

  • grupa 3. - chodzik z mechanizmem napędowym łańcuchowym,

  • grupa 4. - chodzik z przystawką kompletu balansowego i sprężyną napędową znajdującą się w bębnie.

• Zadaniem każdej grupy jest wpisanie w puste pola schematu właściwych nazw poszczególnych elementów chodzika. Tym razem punkty otrzymują tylko te grupy, które bezbłędnie rozpoznają nazwy wszystkich elementów.

• Na tym etapie konkursu nauczyciel również komentuje nieprawidłowe odpowiedzi uczniów.

• Zajęcia kończą się liczeniem punktów zdobytych przez poszczególne grupy.

• Prowadzący może nagrodzić zwycięską grupę ocenami lub ustną pochwałą.

Film edukacyjny Dodatkowe funkcje i zadania zegarów

• Przed włączeniem filmu nauczyciel dzieli klasę na sześć grup i zaleca uczniom, aby w trakcie oglądania filmu skupili się na budowie, funkcjach i przeznaczeniu różnych modeli zegarków pokazywanych przez zegarmistrza.

• Nauczyciel przekazuje grupom instrukcje:

  • grupa 1. – „Obejrzyjcie uważnie film, skupiając się na zegarku z iluminatorem w postaci latarki led”,

  • grupa 2. – „Obejrzyjcie uważnie film, skupiając się na zegarkach z multidatą”,

  • grupa 3. – „Obejrzyjcie uważnie film, skupiając się na zegarkach typu
    g‑shock”,

  • grupa 4. – „Obejrzyjcie uważnie film, skupiając się na zegarkach dla niewidomych”,

  • grupa 5. – „Obejrzyjcie uważnie film, skupiając się na zegarkach z tachometrem”,

  • grupa 6. – „Obejrzyjcie uważnie film, skupiając się na smartwatchach”.

• Nauczyciel odtwarza po raz pierwszy film, a uczniowie notują na kartce potrzebne informacje.

• Po około pięciu minutach grupy prezentują wyniki swojej pracy.

• Po każdej prezentacji nauczyciel prosi o uzupełnienie tego zagadnienia przez inne grupy. Sam uzupełnia na końcu.

• Nauczyciel przekazuje kartki z notatkami poszczególnych grup innym grupom uczniów (kartkę z notatką grupy 1. przekazuje grupie 2., notatkę grupy 2. – grupie 3., a notatkę grupy 3. - grupie 4. itd.).

• Nauczyciel prosi, aby każdy z uczniów skopiował notatki sporządzone przez grupy (przepisał lub sfotografował).

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające zawarte w e‑materiale mogą być użyte co najmniej na cztery różne sposoby, w zależności od sytuacji dydaktycznej:

• jako materiały sprawdzające wiedzę (w przypadku niewystarczającej liczby pytań lub zadań można je łączyć w teście, który na ich podstawie przeprowadzi nauczyciel),

• jako materiały wprowadzające (rozbudzające ciekawość uczniów związaną z materiałem, który za chwilę będą analizować),

• jako materiały aktywizujące podczas realizacji działań związanych z e‑materiałem (przerywnik po dłuższej pracy w grupie lub dodatek informacyjny do pracy uczniów),

• jako materiały utrwalające nabytą wiedzę (po omówionym materiale lub jego części).

Interaktywne materiały sprawdzające z założenia są przeznaczone do wskazanych części e‑materiału. Poszczególne ćwiczenia są dopasowane do konkretnych filmów edukacyjnych lub animacji 2D/3D. Właściwe wykorzystanie interaktywnych materiałów sprawdzających w odpowiednim momencie lekcji będzie zależało również od jej dynamiki i składu klasy oraz pomysłu na przeprowadzenie zajęć przez nauczyciela. Warto wcześniej zapoznać się z zawartością tych materiałów, aby móc je w pełni wykorzystać.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Animacja 2D/3D Typowe zegary i zegarki - budowa i rodzaje

• Nauczyciel przygotowuje działanie z animacją 2D/3D, drukując ilustracje pojawiające się w animacji i tnąc je na kawałki (jak puzzle).

• Nauczyciel wysypuje wszystkie pocięte ilustracje w kilku różnych miejscach i prosi uczniów, aby samodzielnie ułożyli co najmniej dwie z nich.

• Uczniowie wykonują zadanie i w razie potrzeby wymieniają się z innymi uczniami fragmentami ilustracji.

• Po ułożeniu dwóch ilustracji uczniowie zamieszczają pod nimi odpowiedni opis.

• Nauczyciel ocenia opisy i ułożone puzzle, „zwiedzając” prywatne galerie uczniowskie.

• Podsumowując zajęcia, nauczyciel omawia procesy uczenia się i procesy grupowe, które zaszły podczas realizacji zadania.

Film edukacyjny Zasady działania różnych zegarów i zegarków

• Nauczyciel informuje, że za chwilę odtworzy film pt. „Budowa, rodzaje zegarów i zegarków”. Zadaniem uczniów będzie dokładnie obejrzenie materiału i uzupełnienie tabeli.

• Nauczyciel opisuje zadanie:

  „Podzielcie kartkę A4 na tabelę złożoną z czterech kolumn. Wpiszcie nagłówki do kolumn:

  • kolumna 1. - Zespół napędowy obciążnikowy,

  • kolumna 2. - Zespół napędowy typu sprężynowego,

  • kolumna 3. - Mechanizm napędowy łańcuchowy,

  • kolumna 4. - Chodzik z przystawką kompletu balansowego i sprężyną napędową znajdującą się w bębnie.

  Na podstawie obejrzanego filmu uzupełnijcie tabelę”.

• Nauczyciel prezentuje film edukacyjny, a uczniowie wykonują notatki w tabeli.

• Po zakończonej prezentacji filmu nauczyciel pyta uczniów, czy zapisali w tabeli wszystkie informacje.

• Nauczyciel prosi uczniów o przedstawienie zebranych danych i omawia na forum podane przez nich informacje. W przypadku braków w notatkach prosi uczniów o uzupełnienie zapisów.

Film edukacyjny Dodatkowe funkcje i zadania zegarów

• Nauczyciel prezentuje uczniom film edukacyjny na temat budowy, funkcji oraz przeznaczenia różnych zegarków od czasów I wojny światowej do czasów współczesnych.

• Nauczyciel prosi, aby każdy z uczniów przygotował pięć pytań dotyczących treści zawartych w filmie edukacyjnym.

• Poszczególni uczniowie prezentują swoje pytania, a reszta uczniów na nie odpowiada. Autor danego pytania koryguje odpowiedzi kolegów. Jeśli sam podaje niewłaściwą lub niejednoznaczną odpowiedź, nauczyciel go poprawia.

• Nauczyciel wskazuje ważne obszary, które nie zostały ujęte w pytaniach uczniów.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla podczas zajęć interaktywne materiały sprawdzające.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu uczniowi, wyznacza odpowiednią ilość czasu na wykonanie zadań.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde zadanie, tak aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela, np. na tablicy interaktywnej.

Praca uczniów poza zajęciami

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałami i słownikiem pojęć dla e‑materiału.

• Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne przygotowanie plansz, które przedstawiają najważniejsze zagadnienia zawarte w e‑materiale: typy zegarów i zegarków, zespoły i podzespoły zegarów i zegarków, typy chodzików w zegarach i zegarkach naręcznych.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby plansze zawierały zarówno zdjęcia i rysunki, jak i informacje o przedstawianych zagadnieniach.

Podczas lekcji

• Nauczyciel na zajęciach lekcyjnych prosi uczniów o zaprezentowanie swoich plansz.

• Nauczyciel omawia kolejno z uczniami plansze, prosząc o dopisanie na ich odwrocie ważnych – ich zdaniem – informacji, które zapisali inni uczniowie.

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy i przydziela im zadania do wykonania.

• Zadaniem grup będzie przygotowanie ilustracji w formacie A4. Ilustracja ma przedstawiać dowolny typ zegara, zegarka albo zespołu/podzespołu zegara lub zegarka.

• Przy tworzeniu ilustracji uczniowie powinni posłużyć się informacjami z e‑materiałów.

• Po przygotowaniu ilustracji uczniowie tną ją na kawałki (puzzle), a następnie chowają do koperty.

Podczas lekcji

• Nauczyciel zbiera od każdej grupy pocięte w puzzle ilustracje i na kolejnych zajęciach losowo rozdaje je do ułożenia.

• W razie problemów z ułożeniem puzzli nauczyciel udziela uczniom wskazówek i podpowiedzi.

• Członków grupy, która stworzyła najciekawsze puzzle, nauczyciel może nagrodzić ocenami.

Praca z uczniami ze SPE i indywidualizowanie pracy z uczniem

Ważnym elementem pracy z tym e‑materiałem jest umożliwienie uczniom realizowania działań odpowiadających ich stylom uczenia się, potrzebom fizycznym, zainteresowaniom i umiejętnościom.

Formy te są określane przez kryteria i efekty uczenia się, a także listy kontrolne i indywidualne wsparcie dla tych, którzy tego potrzebują w czasie planowania i realizacji z nimi zadań.

Zadaniem nauczyciela będzie zadbanie o dobrą komunikację między uczniami oraz między nim a każdym z uczniów (gotowość do wspólnej analizy i tłumaczenia), a także zapewnienie zróżnicowanych sposobów działania dopasowanych do danego ucznia. Wykonanie zadań z e‑materiałów powinno opierać się na indywidualizacji. Podstawą działania będzie przede wszystkim rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów. Poznanie barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia pozwoli odpowiednio dopasować pracę z e‑materiałami. Analiza profilu dominacji sensorycznej umożliwi dobranie odpowiedniego e‑materiału.

Podczas pracy z e‑materiałem należy pamiętać o wzrokowych, słuchowych i ruchowych możliwościach uczniów, a także emocjach, które mogą się wyzwolić poprzez odpowiednie użycie e‑materiału. Innym aspektem, który należy wziąć pod uwagę, są kwestie sposobu pracy ucznia. Wielu uczniów preferuje pracę indywidualną, inni wolą pracować w grupie. Stąd wybór techniki uczenia może zależeć w znacznym stopniu od zidentyfikowania preferencji uczniów lub realizacji tematu z e‑materiałami poprzez mieszanie obu sposobów pracy (np. w treści zadania dla grupy można określić pewien obszar przeznaczony dla konkretnych uczniów, którzy wolą pracować nad czymś samodzielnie, a dopiero potem dzielić się efektem swojej pracy z innymi).

Ważne jest, aby świadomie wykorzystać potencjał e‑materiałów, który odpowiednio użyty będzie sprzyjał rozwojowi kompetencji ucznia, a nie tylko służył podawaniu wiedzy. Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość weryfikacji poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. To może zaciekawić, pobudzić do działania i znacząco podnieść motywację do nauki.

Załączony e‑materiał pozwala na indywidualizację pracy z uczniami:

Animacja 2D/3D Typowe zegary i zegarki - budowa i rodzaje

• Uczniowie uczący się powoli, mający problemy z koncentracją mogą zapoznawać się z materiałem stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu), tak aby zminimalizować ryzyko dekoncentracji i demotywacji.

• Uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję liderów grup i pomagać uczniom z trudnościami w nauce.

• Uczniom z zaburzeniami przetwarzania słuchowego i/lub dysleksją należy dać więcej czasu na wykonanie zadań, zwłaszcza pisemnych. Nauczyciel powinien formułować jasne, krótkie polecenia i często je powtarzać. Może je również zapisać i dać uczniom do wykonania.

Film edukacyjny Zasady działania różnych zegarów i zegarków

• Film edukacyjny posiada wiele informacji w formie pisemnej, co może być właściwe do wykorzystania podczas pracy z uczniami poznającymi świat poprzez czytanie i analizującymi treść pisaną.

• Innym aspektem, który należy wziąć pod uwagę, są kwestie sposobu pracy ucznia. Wielu preferuje pracę indywidualną, inni wolą pracować w grupie. Wybór techniki uczenia może zależeć w znacznym stopniu od zidentyfikowania preferencji uczniów lub realizacji tematu z e‑materiałami poprzez mieszanie obu sposobów pracy (np. w treści zadania dla grupy można określić pewien obszar przeznaczony dla konkretnych uczniów, którzy wolą pracować nad czymś samodzielnie, a dopiero potem dzielić się efektem swojej pracy z innymi).

Film edukacyjny Dodatkowe funkcje i zadania zegarów

• O wypisywanie informacji na kartkach podczas pracy w grupach można poprosić uczniów mających problemy z koncentracją lub z zachowaniem.

• Osoby mające problem z wystąpieniami publicznymi nie powinny być zmuszane do przedstawiania wyników swojej pracy na forum klasowym.

• O przedstawianie i omawianie rezultatów pracy w grupach warto poprosić uczniów najzdolniejszych i najbardziej pewnych siebie.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści