E-materiały do kształcenia zawodowego

Dokumentacja związana z obsługą statku powietrznego w porcie lotniczym

Obsługa operacyjna portu lotniczego i współpraca ze służbami żeglugi powietrznej — Technik lotniskowych służb operacyjnych

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
Agent handlingowy
Agent handlingowy

jest to osoba zajmująca się szeroko pojętą obsługą samolotów (obsługa biletowo - bagażowa, boardingowa, asysta w drodze do i z samolotu, dostarczanie paliwa do samolotów, cateringu itd.).

Airbus
Airbus

aktualnie największy producent samolotów na świecie, siedziba Airbusa znajduje się we francuskiej Tuluzie. Firma zatrudnia około pracowników głownie w Europie ale również w Azji. Airbus produkuje głownie odrzutowe samoloty pasażerskie jak np. A320, czy A350, jednak europejski producent zajmuje się również produkcją samolotów wojskowych jak np. Airbus A400M czy A340 MRTT. Warto dodać, że w  roku powstała spółka Airbus Helicopters będąca jednym z największych producentów śmigłowców na świecie.

Antonow
Antonow

ukraiński producent samolotów głownie transportowych odrzutowców. W 1988 roku Antonow wyprodukował największy samolot na świecie An‑225 Mrija, który został zniszczony w  roku w trakcie rosyjskiego ataku na port lotniczy Kijów‑Hostomel.

ATC (Air Traffic Control)
ATC (Air Traffic Control)

jest to kontrola, która powstała w celu usprawnienia ruchu lotniczego, a także zapobiegania niebezpiecznym sytuacjom w powietrzu, a także na lotniskach.

Basic Weight (waga podstawowa samolotu)
Basic Weight (waga podstawowa samolotu)

masa statku powietrznego bez pasażerów, bagażu oraz zatankowanego paliwa.

Boeing (typy samolotów)
Boeing (typy samolotów)

do niedawna największy producent samolotów na świecie z siedzibą w Chicago. Boeing produkuje maszyny cywilne (np. Boeing , Boeing , Boeing ) i wojskowe (np. Boeing EA‑18G Growler czy F‑16).

CoG — Centre of Gravity (punkt wyważenia)
CoG — Centre of Gravity (punkt wyważenia)

jest to punkt, w którym skoncentrowana jest masa statku powietrznego.

CIL (Customer Information List)
CIL (Customer Information List)

Passenger information list

DGR — Dangerous Goods Regulation
DGR — Dangerous Goods Regulation

przepisy regulujące przewóz towarów niebezpiecznych

Dokument wyważenia samolotu
Dokument wyważenia samolotu
R1FAjXWQ2jrDQ
Dokument wyważenia samolotu
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

jest to niezbędny dokument na pokładzie każdego samolotu wykonującego operację lotniczą. Należy umieścić w nim informacje dotyczące rozłożenia bagażu, pasażerów, a wyniki obliczeń wyważenia masowego samolotu muszą znajdować się w granicach jego możliwości.

DOP
DOP

dyżurny operacyjny portu to osoba zajmująca się zarządzaniem sytuacjami kryzysowymi na lotnisku, wydawaniem Notam‑ów, kontrolą stanu infrastruktury lotniska, nadzorem procedur operacyjnych lotniska.

DOW (Dry Operating Weight)
DOW (Dry Operating Weight)

jest to masa samolotu wraz z załogą i ich bagażem. DOW nie uwzględnia masy zatankowanego paliwa.

Embraer (typy samolotów)
Embraer (typy samolotów)

brazylijski producent samolotów pasażerskich (np. Embraer 170) i wojskowych (np. Embraer Kc‑390).

IATA (International Air Transport Association)/IATA DGR
IATA (International Air Transport Association)/IATA DGR

światowe zrzeszenie przewoźników lotniczych mające na celu wsparcie uczciwej konkurencji w przewozach lotniczych oraz jednorodności cen biletów. Jednym z 290 członków IATA są Polskie Linie Lotnicze LOT/IATA DGR (IATA Dangerous Goods Regulations) — IATA jest regulatorem spraw dotyczących transportu lotniczego niebezpiecznych towarów (DGR).

Instrukcja załadunku (Loading Instruction Report (LIR))
Instrukcja załadunku (Loading Instruction Report (LIR))
RJCVGafIxVP5S
Instrukcja załadunku
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

jest to dokument wydawany dla każdego statku powietrznego mający na celu instruowanie jego operatora jak w poprawny sposób załadować przewożone w nim towary tak aby masa i wyważenie masowe statku powietrznego znajdowały się w granicach jego możliwości.

Klasy podróży (F,C,Y)
Klasy podróży (F,C,Y)

business, first class, economy.

Konwencja Chicagowska
Konwencja Chicagowska

Konwencja Chicagowska, czyli konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym ustanowiona 7 grudnia roku jest najważniejszym zbiorem praw lotniczych.

Koordynator rejsu
Koordynator rejsu

jest to osoba zarządzająca procesem obsługi naziemnej samolotu, będąca w stałym kontakcie z załogą pokładową.

LDM (Load message)
LDM (Load message)

jest to informacja o ładunku znajdującym się na pokładzie samolotu.

LID (Loading Information Document)
LID (Loading Information Document)

dokument informacyjny, w którym określa się sposób załadowania samolotu (instrukcje jak i gdzie umiejscowić ładunek w luku załadowczym). Jest sporządzany przez agentów obsługi i przekazywany kapitanom przed odlotem. LID zawiera takie informacje, jak numery oraz lokalizacje pasażerów i bagażu.

LIR (Loading Instruction Report)
LIR (Loading Instruction Report)

to dokument zawierający Informacje o samolocie w tym typu samolotu, numeru rejestracyjnego oraz daty lotu. Obliczenia wagi i równowagi które określają optymalny rozkład i pozycjonowanie ładunku wewnątrz samolotu. Instrukcje załadunku ładunku. Te instrukcje zawierają szczegółowe informacje dotyczące tego, jak ładunek powinien być załadowany, zabezpieczony i umieszczony wewnątrz samolotu.

The Load Control Officer (Specjalista ds. wyważania samolotów)
The Load Control Officer (Specjalista ds. wyważania samolotów)

osoba odpowiedzialna za obliczenie masy i wyważenia statku powietrznego.

Luk bagażowy
Luk bagażowy

część samolotu, gdzie przewożone są bagaże pasażerów i pozostały ładunek.

MLW (Maximum Landing Weight)
MLW (Maximum Landing Weight)

maksymalna masa statku powietrznego do lądowania. Lądowanie maszyną, która ma przekroczony MLW może skończyć się uszkodzeniem samolotu i doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji.

MTOW (Maximum Take‑off Weight)
MTOW (Maximum Take‑off Weight)

maksymalna masa statku powietrznego do odlotu. Odlot samolotem z przekroczonym MTOW może doprowadzić do katastrofy.

NOTAM
NOTAM

depesza rozpowszechniana za pomocą środków telekomunikacyjnych, zawierająca informacje (nt. ustanowienia, stanu lub zmian urządzeń lotniczych, służb, procedur, a także o niebezpieczeństwie), których znajomość we właściwym czasie jest istotna dla personelu związanego z operacjami lotniczymi. Za pomocą NOTAM rozpowszechniane są informacje o charakterze czasowym i krótkotrwałym, lub gdy zachodzi potrzeba powiadomienia w bardzo krótkim czasie o zmianach długotrwałych

NOTOC — Notification to Captain
NOTOC — Notification to Captain

jest to dokument przekazywany dowódcy statku powietrznego w celu ponformowania go o towarach niebezpiecznych przewożonych na pokładzie statku powietrznego.

PAŻP (Polska Agencja Żeglugi Powietrznej)
PAŻP (Polska Agencja Żeglugi Powietrznej)

polski organ zarządzający ruchem lotniczym.

PANSA (Polish Air Navigation Services Agency)
PANSA (Polish Air Navigation Services Agency)

czyli Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.

PIL (Passenger Information List)
PIL (Passenger Information List)

jest to system umożliwiający i ułatwiający załodze pomoc pasażerom przesiadającym się po aktualnym locie do innego samolotu kiedy istnieje ryzyko spóźnienia się pasażera na kolejny lot.

Płyta postojowa
Płyta postojowa

wydzielona część lotniska, na której stoją samoloty i miejsce gdzie są przygotowywane do kolejnych rejsów.

Samolot
Samolot
R1IDSoRAoI7fJ
Samolot
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

załogowy lub bezzałogowy statek powietrzny napędzany jednym lub większą ilością silników. Samoloty są napędzane silnikami odrzutowymi (turbowentylatorowymi np. Boeing ); turbośmigłowymi np. Bombardier Dash Q400; tłokowymi np. Cessna 152. Ponadto samoloty dzielimy na dolnopłaty tzn. samoloty, w których skrzydła znajdują się w dolnej części kadłuba np. Supermarine Spitfire; średniopłaty, czyli samoloty, których skrzydła znajdują się w pobliżu połowy wysokości kadłuba np. MiG‑29; górnopłat, czyli samolot o skrzydłach umiejscowionych w górnej części kadłuba np. Cessna 172. W zależności od wielkości, masy i możliwości w samolotach montuje się różną ilość silników np. w małym samolocie szkoleniowym Cessna 152 zamontowany jest jeden silnik tłokowy w przedniej części kadłuba, w średniodystansowym Boeing zamontowane są dwa silniki odrzutowe po jednym pod każdym ze skrzydeł, w samolocie długodystansowym Airbus A380 zamontowano cztery silniki po dwa pod każdym ze skrzydeł, a w samolocie transportowym An‑225 Mrija zamontowano, aż sześć silników po trzy pod każdym ze skrzydeł. W zależności od typu samolotu stosuje się różne typy podwozia: klasyczne, czyli takie, w którym główna goleń podwozia znajduje się przed środkiem ciężkości, a tylna znajduję się z tyłu dolnej części kadłuba; trójpodporowe stosowane głownie w samolotach szkoleniowych, gdzie dwie główne golenie podwozia znajdują się za środkiem ciężkości samolotu, a przednia przed środkiem ciężkości; dwutorowy układ podwozia, czyli taki, w którym dwa rzędy podwozia umieszczone są równolegle jeden obok drugiego. Samoloty zasadniczo dzielimy na dwa typy: wojskowe oraz cywilne. Samoloty wojskowe dzielimy na: bombowce, myśliwce, transportowce oraz na bezzałogowe statki powietrzne tzw. drony. Samoloty cywilne dzielimy na pasażerskie służące do przewozu ludzi i ich bagaży oraz transportowe służące do przewozu ładunków. Warto również wspomnieć o wodnosamolotach, czyli samolotach przystosowanych do startów i lądowań na wodzie jak np. Kenmore Air. Wyróżniamy głównych klas statków powietrznych: samolot, szybowiec, motoszybowiec, śmigłowiec, wiatrakowiec, balon, sterowiec, hybryda, statek bezzałogowy.

Towary niebezpieczne — klasyfikacja
Towary niebezpieczne — klasyfikacja
RVuGWgwlu7BUw
Towary niebezpieczne- piktogramy.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • klasa — materiały i przedmioty wybuchowe,

  • klasa — gazy,

  • klasa — materiały ciekłe zapalne,

  • klasa — materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone,

  • klasa — materiały samozapalne,

  • klasa — materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne,

  • klasa — materiały utleniające,

  • klasa — nadtlenki organiczne,

  • klasa — materiały trujące,

  • klasa — materiały zakaźne,

  • klasa — materiały promieniotwórcze,

  • klasa — materiały żrące,

  • klasa — różne materiały i przedmioty niebezpieczne.

  • Dokumentacja interaktywna Dokumentacja operacyjna w porcieDcZ0vZoyHDokumentacja interaktywna Dokumentacja operacyjna w porcie

TOF (Take‑Off Fuel)
TOF (Take‑Off Fuel)

ilość paliwa niezbędnego do wykonania operacji lotniczej od momentu zwolnienia hamulców na lotnisku odlotu, aż do przyziemienia na lotnisku docelowym.

TTL (Total traffic load)
TTL (Total traffic load)

całkowita waga pasażerów, bagaży, i wszystkich innych ładunków na pokładzie statku powietrznego.

ULC
ULC

Urząd Lotnictwa Cywilnego organ administracji rządowej zarządzającej cywilnym ruchem lotniczym.

Wyważenie samolotu
Wyważenie samolotu

odpowiednie rozmieszczanie ciężaru na pokładzie samolotu.

Zgłoszenie zdarzenia lotniczego (formularz)
Zgłoszenie zdarzenia lotniczego (formularz)
R3XZT4vP0PXn1
Zdarzenie lotnicze
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

jest to formularz mający na celu umożliwienie niebezpiecznych sytuacji w ruchu lotniczym mające na celu zapobieganie takim sytuacjom w przyszłości, a przez to zwiększanie bezpieczeństwa w ruchu lotniczym.

ZFW (Zero Fuel Weight)
ZFW (Zero Fuel Weight)

waga samolotu bez paliwa.