Temat: Skutki degradacji gleb

Adresat

Uczeń klasy II liceum lub technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

6. Przewidywanie skutków działalności gospodarczej człowieka w środowisku geograficznym.

Wymagania szczegółowe

X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura). Uczeń:

1) wyjaśnia wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na rozwój rolnictwa na świecie.

Ogólny cel kształcenia

Zapoznanie uczniów z wpływem degradacji gleb na ograniczenie możliwości produkcji towarów rolnych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opiszesz związek pomiędzy stopniem degradacji gleby a możliwością produkcji towarów rolnych;

• podasz przykłady działań zapobiegających degradacji gleby i umożliwiających zwiększenie produktywności w rolnictwie.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Przed zajęciami prowadzący poleca uczniom aby zapoznali się w domu z całością materiału z lekcji „Skutki degradacji gleb” w e‑podręczniku.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu.

• Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu dla wszystkich uczniów. Uczestnicy zajęć słuchają uważnie i udzielają informacji zwrotnej dotyczącej trudności wysłuchanego tekstu z wykorzystaniem metody świateł. Uczniowie są wyposażeni w kartki koloru: zielonego, żółtego i czerwonego. Podczas słuchania nagrania wystawiają odpowiedni kolor w celu samooceny i poinformowania nauczyciela:
  zielony – daję sobie świetnie radę, wszystko rozumiem;
  żółty – mam pewne wątpliwości;
  czerwony – nic nie rozumiem, proszę o pomoc.
  Nauczyciel reaguje w zależności od potrzeb uczniów, decydując się na powtórne odtworzenie nagrania, słuchanie nagrania z jednoczesnym śledzeniem tekstu wzrokiem lub tłumaczeniem tekstu.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli klasę na grupy i każdej z nich przydziela jeden z kontynentów zestawionych w tabeli 1 w lekcji. Na podstawie mapki przedstawiającej udział gruntów ornych w ogólnej powierzchni krajów świata, map ukształtowania terenu (ściennych lub w atlasie) oraz innych źródeł, uczniowie wskazują możliwe przyczyny degradacji gleb na danym kontynencie, z uwzględnieniem niewłaściwej gospodarki rolnej.

• Poszczególne grupy kolejno przedstawiają efekty wspólnej pracy. Pod koniec tej części nauczyciel prosi uczniów o porównanie poszczególnych kontynentów i wyciągnięcie ogólnych wniosków na temat związku między stopniem degradacji gleby a czynnikami takimi jak klimat, ukształtowanie powierzchni i działalność rolnicza.

• Klasa wspólnie analizuje i omawia wykresy pokazujące prognozy popytu na żywność i zmiany w zaopatrzeniu w żywność na świecie. Nauczyciel prosi uczniów o zastanowienie się, w jaki sposób pogodzić rosnące zapotrzebowanie na żywność, zmuszając do coraz intensywniejszego rolnictwa, z działaniami mającymi na celu zmniejszenie stopnia degradacji gleby.

• Każda grupa sporządza listę działań, które warto wdrażać na analizowanym przez nią uprzednio kontynencie, aby zwiększyć możliwość produkcji rolnej, przy uwzględnieniu specyfiki danego kontynentu. Grupy kolejno prezentują i omawiają swoje pomysły, wyjaśniając szczegółowo motywy przyjętych rozwiązań.

• Nauczyciel wykorzystuje tekst abstraktu do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

Faza podsumowująca

• Na zakończenie zajęć nauczyciel zadaje uczniom pytania:

  • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

  • Co było łatwe, a co trudne?

  • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

  Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Consequences of soil degradation

The intensity of soil degradation varies. For every continent, it means a reduction in the capacity to produce agricultural commodities. However, the problem does not have the same significance everywhere.

In Europe, the population is growing very slowly and, in addition, many agricultural products are imported. Also, in the highly developed countries of Europe, North America, and Asia, productivity is rising and agricultural production on undegraded soils is increasing. In Africa, especially Sub‑Saharan Africa, the situation is totally different – the population is growing very fast, and low levels of economic development make it difficult or even impossible to import food from abroad.

The statistical data prepared by the Food and Agriculture Organization of the United Nations show a positive trend over the years. Therefore, me may hope that it will continue. This will be possible not only thanks to the activities presented in the lesson Food consumption in the world. Forms of aid to the poorest countries, but also to the stopping and reversing of the trend of soil degradation.
This can be done in many ways. For example, plowing across slopes prevents the washing away of soil, buffer strips weaken the wind thus reducing the evaporation of water and the blowing away of soil, proper crop rotation reduces over‑exploitation of soil and the need for fertilization.

• Agriculture transforms the soil, interrupting the natural food chain, which can result in soil degradation.

• The most frequent causes of soil degradation are overgrazing, deforestation, and poor agricultural management.

• The largest percentage of degraded soils is in Europe, but the largest areas are in Asia.

• Global per capita tendencies in food production are on the rise, but the effects could be better if the trend of soil degradation was reversed.