Marcin Jendrzejczak Idee sprawiedliwości oraz własności w interpretacji Platona i Arystotelesa

Sprawiedliwość zdaniem Platona jest czymś, co „mieszka” zarówno w pojedynczych ludziach, jak i w całych państwach. To, co większe, jest bowiem podobne do tego, co mniejsze, czyli państwo do człowieka. W państwie cnotą specyficzną dla klasy rządzących jest mądrość; dla strażników męstwo, a dla wszystkich klas opanowanie wewnętrzne – zdolność panowania nad żądzami. Zdolność ta wyraża się w zgodzie dotyczącej tego, która klasa ma rządzić. Czwarta cnota, sprawiedliwość, oznacza, że każdy zajmuje się tą jedną rzeczą, do której ma największe wrodzone zdolności. Według Sokratesa „[…] każdy obywatel powinien się zajmować czymś jednym, tym, do czego by miał największe dyspozycje wrodzone. […] to gotowa być sprawiedliwość – robić swoje”. Platońska idea sprawiedliwości ma więc charakter zasadniczo nieegalitarny, zakłada bowiem wrodzoną nierówność ludzi. Nierówność ta nie jest powodem ubolewania Platona, lecz przeciwnie – staje się podstawą jego poglądów na sprawiedliwość i społeczny podział pracy. Ten realizowany jest w ramach trzech grup: rządzących, strażników i pracowników. W przypadku gdy dzieci członków danej „klasy” są ponadprzeciętnie zdolne albo zbyt mało zdolne, istnieje możliwość przeniesienia ich do wyższej lub niższej „klasy”.

jen Źródło: Marcin Jendrzejczak, Idee sprawiedliwości oraz własności w interpretacji Platona i Arystotelesa, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe” 2015, t. 236 .