Tytuł: Szkolni dziennikarze

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć:

Być dziennikarzem.

Grupa docelowa:

Uczniowie klasy VII ośmioletniej szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

1. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

3. wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego;

4. porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;

4. dostrzega różnice między literaturą piękną a literaturą naukową, popularnonaukową, publicystyką i określa funkcje tych rodzajów piśmiennictwa;

5. rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł, felieton i określa ich podstawowe cechy.

1. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

3. dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy naukowe, archaizmy, kolokwializmy); rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone, zna typy skrótów i skrótowców – określa ich funkcje w tekście;

7. rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny.

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

3. tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: recenzja, rozprawka, podanie, życiorys, CV, list motywacyjny, przemówienie, wywiad;

4. wykonuje przekształcenia na tekście cudzym, w tym skraca, streszcza, rozbudowuje i parafrazuje.

1. Samokształcenie. Uczeń:

1. rzetelnie, z poszanowaniem praw autorskich, korzysta z informacji;

2. rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania;

6. rozwija umiejętności samodzielnej prezentacji wyników swojej pracy;

7. rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z budową gazety i gatunkami wypowiedzi dziennikarskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele operacyjne

Uczeń:

• dostrzega różnice między literaturą piękną a publicystyką;

• rozpoznaje środki językowe charakterystyczne dla stylu medialnego;

• gromadzi słownictwo do wywiadu;

• charakteryzuje gatunki prasowe.

Metody/techniki kształcenia

• podająca: pogadanka;

• praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność w grupach;

• aktywność zbiorowa.

Przebieg zajęć

Przed lekcją

Uczniowie w domu przeglądają wybrane dzienniki i czasopisma i analizują ich budowę: z jakich działów są zbudowane, jakie wdostrzegają w nich elementy graficzne, etc.

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć: uczniowie porozmawiają o tradycyjnej prasie i gatunkach prasowych. Wspólnie z uczniami określa kryteria sukcesu.

2. Pogadanka:

• jakie są główne cele mediów? (przekazanie informacji, przyciągnięcie uwagi, reklama)

• czy tradycyjna prasa to przeżytek?

• czy internet wyprze tradycyjne media?

3. Prowadzący zajęcia pyta uczniów, jakie znają gazety tradycyjne, czy któreś z nich czytają, czy je rozumieją, co można w nich znaleźć. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1 – wybierają cechy stylu medialnego, a następnie rozmawiają o nich na forum klasy. W razie potrzeby nauczyciel wyjaśnia poszczególne sformułowania i podaje przykłady.

2. Uczniowie, na podstawie przejrzanej w domu prasy (przygotowanie do lekcji), wypisują działy tematyczne najczęściej występujące w gazetach i zastanawiają się, który najbardziej ich interesuje (ćwiczenie 2).

3. Nauczyciel dzieli klasę na grupy (najlepiej według zainteresowań określonych w poprzednim ćwiczeniu) i zachęca do opracowania poszczególnych działów – propozycje newsów, nagłówków:

Grupa I – polityka

Grupa II – gospodarka

Grupa III – społeczeństwo

Grupa IV – kultura

Grupa V – sport

4. Uczniowie zapoznają się ze schematem prezentującym podstawowe gatunki prasowe (komentarz, notatka, reportaż, wywiad, felieton).

5. Uczniowie szukają w dowolnym wydaniu gazety (może być internetowe) obszernego wywiadu, czytają go, a następnie wskazują pytania, za pomocą których dziennikarz nawiązuje i podtrzymuje dyskusję, chce poznać opinie bohatera wywiadu, zamierza uzupełnić ważne informacje, chce zaprezentować bohatera wywiadu, oraz odpowiedzi bohatera wywiadu, w których pojawia się opis jego przeżyć, można znaleźć ciekawe informacje na temat jego biografii, pojawia się jego świat wartości. Wywiad można przygotować przed lekcją, polecając uczniom, by przynieśli odpowiedni przykład na zajęcia.

6. Uczniowie wybierają dowolną osobę, z którą chcieliby przeprowadzić wywiad (może to być znany pisarz, muzyk, sportowiec itp.) i wypisują pytania, które mogliby jej zadać. Nauczyciel zachęca uczniów, aby kreatywnie podeszli do tematu i nie zadawali oczywistych pytań.

7. Uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 7 sprawdzające znajomość słownictwa związanego z prasą.

Faza podsumowująca

Nauczyciel rozdaje uczniom krótkie ankiety z ewaluacją pracy własnej.

Następnie zadaje pytania podsumowujące, np.

• Jakie działy znajdziemy w gazecie?

• Jaka jest różnica między komentarzem a notatką prasową?

• Jakie są główne cechy felietonu?

Praca domowa

Jak wygląda zwykły dzień w szkole? Napisz artykuł do gazetki szkolnej. Może mieć formę wywiadu, komentarza, reportażu lub felietonu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

School journalists

Browse through selected newspaper editions (traditional and online). See which topic sections are in each of them and how the hierarchy of topics looks like. Pay attention to the graphic design of the newspapers and the layout of the content.

The media speak to the audience by means of various forms of expression. All of them are supposed to reach the audience and attract their attention. Although many media texts contain facts and data, it is a feature of journalistic communications that they affect emotions, often using everyday language. What characterises the way of expressing opinions in contemporary media?

• Texts are characterised by creativity – in many cases descriptions and assessments are combined with an interesting play on words and associations; while serious topics are often accompanied by comments maintained in a humorous form.

• The media speak the language of the average reader. You can find there means similar as in advertisements (e.g. metaphors, commonly used idiomatic expressions, transformations of well‑known and frequently repeated statements).