Ilustracja interaktywna przedstawiająca mapę myśli. Duży okrąg podpisany jest funkcje państwa. Połączony z mniejszymi okręgami podpisanymi funkcja gospodarczo-organizatorska, funkcja socjalna i funkcja innowacyjna. Opis punktów na ilustracji: 1. Funkcja gospodarczo-organizatorska polega na zróżnicowanym poziomie interwencji państwa w procesy gospodarcze. Pogląd na tę kwestię jest inny wśród zwolenników różnych doktryn politycznych. Jednak nawet zwolennicy twardego liberalizmu, opartego na wolności gospodarczej, dostrzegają konieczność tworzenia przez państwo regulacji prawnych, w których będzie prowadzona działalność gospodarcza. Są to na przykład reguły prawa gospodarczego, ochrona prawa własności i elementy prawa pracy., 2. Funkcja socjalna to jedna z najbardziej kontrowersyjnych i różnie interpretowanych funkcji współczesnego państwa. Zawsze oznacza ona konieczność pomocy państwa grupom obywateli wykluczonych, niezamożnych, niezaradnych życiowo.
Zwolennicy różnych doktryn politycznych w niejednoznaczny sposób definiują obszar tych działań i ich znaczenie. Pojęcie państwa opiekuńczego we współczesnym świecie przypisywane zwolennikom doktryn lewicowych narodziło się w końcu XIX w. w zjednoczonych Niemczech. Jego twórcą był Otto von Bismarck, którego trudno podejrzewać o lewicowe poglądy. Jednak to on wprowadził powszechne ubezpieczenie emerytalne, nałożył również na państwo obowiązek opieki nad najbiedniejszymi. Ilustracja przedstawia siedzącego starszego mężczyznę. Postać jest ukazana od kolan w górę, przedstawia prawy półprofil. Na głowie ma ozdobny hełm. Ma szczupłą, pomarszczoną twarz, krzaczaste brwi, przenikliwe, jasne spojrzenie, prosty nos, obfite wąsy. Mężczyzna ubrany jest w mundur wojskowy ozdobiony naramiennikami i szeroką szarfą na lewym ramieniu. Ręce ułożone na udach. _{Franz von Lenbach, Otto von Bismarck, 1871.}
^{Źródło: domena publiczna.}

We współczesnych państwach opiekuńczych funkcja ta obejmuje rozbudowaną pomoc społeczną i transfery socjalne adresowane do szerokich grup obywateli. Zwolennicy bardziej liberalnego podejścia do gospodarki chcieliby jej ograniczenia do niezbędnego minimum. Jednym z argumentów jest przekonanie, że państwo opiekuńcze ogranicza aktywność obywateli w sferze gospodarczej i uzależnia ich od państwa. Według liberałów niesie to niebezpieczeństwo narastania ruchów populistycznych, zagrażających wolnemu rynkowi i demokracji., 3. Funkcja innowacyjna jest charakterystyczna wyłącznie dla państw współczesnych. Państwo może ją realizować przez prawne lub materialne wsparcie dla instytucji badawczych zajmujących się wdrażaniem nowych technologii.
Może też wprowadzać mechanizmy pozwalające na tanie korzystanie z nich przez jak największą grupę obywateli. Przykładem może być internet oraz działania państwa mające na celu ułatwienie dostępu do niego na całym terytorium i przepisy redukujące opłaty za jego użytkowanie.
Oczywiście innowacyjna funkcja państwa to także korzystanie z zasobów wyższych uczelni w celu budowania nowoczesnego, opartego na wiedzy społeczeństwa.