Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Przykładami reakcji substytucji elektrofilowej w pierścieniu aromatycznym są: nitrowanie, sulfonowanie, acylowanie, alkilowanie oraz halogenowanie. Czy wiesz, wg jakiego mechanizmu przebiega substytucja elektrofilowa? Zapoznaj się z poniższą animacją i wykonaj ćwiczenia.

RRe2iSs4XRhnQ
W filmie omówione zostały mechanizmy substytucji elektrofilowej na przykładzie cząsteczki benzenu.
Rbwa2RRsqY7ER
Ćwiczenie 1
Dokończ poniższe zdania wstawiając odpowiednie słowo/a z podanych poniżej. Następujące jony: NO2+, HSO3+, RCO+, R+, X+, które pojawiły się podczas animacji, to 1. czynniki elektrofilowe, 2. czynniki nukleofilowe, 3. elektrofilowym, 4. rodnik, 5. addycji, 6. rodniki, 7. rodnikowym, 8. podstawienia (substytucji), 9. czynnik elektrofilowy, 10. eliminacji, 11. nukleofilowy, 12. nukleofilowym. Można więc powiedzieć, że benzen stanowi czynnik 1. czynniki elektrofilowe, 2. czynniki nukleofilowe, 3. elektrofilowym, 4. rodnik, 5. addycji, 6. rodniki, 7. rodnikowym, 8. podstawienia (substytucji), 9. czynnik elektrofilowy, 10. eliminacji, 11. nukleofilowy, 12. nukleofilowym, gdyż dzięki posiadaniu pierścienia aromatycznego charakteryzuje się znaczną gęstością elektronową. Wszystkie przedstawione reakcje 1. czynniki elektrofilowe, 2. czynniki nukleofilowe, 3. elektrofilowym, 4. rodnik, 5. addycji, 6. rodniki, 7. rodnikowym, 8. podstawienia (substytucji), 9. czynnik elektrofilowy, 10. eliminacji, 11. nukleofilowy, 12. nukleofilowym zachodzą zgodnie z mechanizmem 1. czynniki elektrofilowe, 2. czynniki nukleofilowe, 3. elektrofilowym, 4. rodnik, 5. addycji, 6. rodniki, 7. rodnikowym, 8. podstawienia (substytucji), 9. czynnik elektrofilowy, 10. eliminacji, 11. nukleofilowy, 12. nukleofilowym.
R1IhpwOpjR3fw
Ćwiczenie 2
Benzen i jego pochodne ulegają reakcjom nitrowania zgodnie z mechanizmem: Możliwe odpowiedzi: 1. Addycji elektrofilowej, 2. Utleniającej addycji i redukcyjnej eliminacji, 3. Substytucji elektrofilowej, 4. Substytucji nukleofilowej
Ćwiczenie 3

Do każdego z czynników, przedstawionych w animacji, dopasuj odpowiednie dla nich nazwy reakcji.

R8OLprBPH1ERt
NO2+ Możliwe odpowiedzi: 1. alkilowanie, 2. acylowanie, 3. nitrowanie, 4. halogenowanie, 5. sulfonowanie HSO3+ Możliwe odpowiedzi: 1. alkilowanie, 2. acylowanie, 3. nitrowanie, 4. halogenowanie, 5. sulfonowanie RCO+ Możliwe odpowiedzi: 1. alkilowanie, 2. acylowanie, 3. nitrowanie, 4. halogenowanie, 5. sulfonowanie R+ Możliwe odpowiedzi: 1. alkilowanie, 2. acylowanie, 3. nitrowanie, 4. halogenowanie, 5. sulfonowanie X+ Możliwe odpowiedzi: 1. alkilowanie, 2. acylowanie, 3. nitrowanie, 4. halogenowanie, 5. sulfonowanie
R1K5ELL2sFWVn
Ćwiczenie 4
Pierścień aromatyczny pełni w reakcjach substytucji elektrofilowej funkcję: Możliwe odpowiedzi: 1. Elektrofila, czyli kwasu Lewisa, 2. Elektrofila, czyli zasady Lewisa, 3. Nukleofila, czyli kwasu Lewisa, 4. Nukleofila, czyli zasady Lewisa
1
Ćwiczenie 5

Zapisz po dwa przykłady ugrupowań, które kryją się pod literami RX, w następujących czynnikach: RCO+, R+, X+.

R1cPCIyfS6JcY
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RBahJ9CYpQ3Tk
Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R1CCvm8bDZVM5
(Uzupełnij).