Dobroczynne działanie kwasów owocowych
Od zarania dziejów ludzie poszukują sposobów na zachowanie urody i młodości. Ideał urody zmieniał się w zależności od danej epoki. Jednak chęć bycia pięknym i młodym nie zmieniła się na przestrzeni tysięcy lat. Na kartach historii zapisały się różne wzmianki na temat zabiegów pielęgnacyjnych i kosmetycznych. Królowa Egiptu Kleopatra przywiązywała ogromną uwagę do wyglądu. Jednym z jej sposobów na zachowanie pięknej urody były kąpiele w mleku kozim oraz oślim. Dodatkowo nacierała ciało i twarz wonnymi olejkami. W starożytności również inne kobiety, często z wyższych sfer poświęcały wiele czasu na zabiegi pielęgnacyjne. Jednym z nich było nacieranie twarzy i dłoni sokiem z cytrusów. Zapewne nie wiedziały skąd wynikają te pożyteczne właściwości, ale wiedziały, że sposoby te działają. Obecnie wiemy, że za dobroczynne działanie tych preparatów odpowiadają m.in. α-hydroksykwasy. Ich charakterystyczną cechą jest położenie grupy hydroksylowej w pozycji α (alfa) w stosunku do grupy karboksylowej. Często określane są jako kwasy owocowe, a skrótowo oznaczane jako AHA. Do α-hydroksykwasów zaliczamy następujące hydroksykwasy: kwas mlekowy, kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas glikolowy, kwas winowy, a także kwas migdałowy. Odgrywają one kluczową rolę biochemiczną w organizmach: zwierzęcych, ludzkich i roślinnych. Kwasy owocowe wpływają pozytywnie na wygląd skóry. Regulacja procesu rogowacenia naskórka to ich główne działanie. W kosmetologii określane są mianem eksfoliantów, czyli kwasów złuszczających. Dodatkowo, wpływają na regenerację i nawilżenie skóry. Odpowiadają również za rozjaśnienie skóry i poprawę jej kolorytu. Efekty są uzależnione od stężenia kwasów owocowych w preparacie. W mniejszym stężeniu wpływają na rogowacenie naskórka, delikatnie nawilżając go. W większym stężeniu działają depigmentacyjnie, czyli rozjaśniająco. Warto zaznaczyć, że kwasy owocowe w większych stężeniach, mogą podrażniać skórę. Ze względu na najmniejszą masę cząsteczkową, kwas glikolowy najlepiej przenika warstwę rogową naskórka. Jego główne działanie to: złuszczanie naskórka, rozjaśnianie przebarwień i blizn potrądzikowych, pobudzanie syntezy kolagenu oraz walka z trądzikiem. Kwas glikolowy występuje w trzcinie cukrowej, ananasach, burakach cukrowych, melonach oraz winogronie. Z kolei kwas mlekowy działa antybakteryjnie i nawilżająco. Ponadto, reguluje procesy złuszczania się naskórka, usuwając najbardziej zrogowaciałe warstwy komórek. Dodatkowo, efektem jego działania jest: uelastyczniona i wzmocniona skóra, rozjaśnione przebarwienia, poprawiony koloryt skóry czy zwężone pory. Naturalnym źródłem kwasu mlekowego są: jabłka, kiszone warzywa (np.: ogórki, kapusta czy buraki) oraz organizm ludzki. Z kolei kwas jabłkowy w mniejszych stężeniach rozjaśnia i nawilża cerę, a w większych stężeniach zmiękcza zrogowacenia i silnie złuszcza naskórek. Naturalnie kwas jabłkowy występuje w: jabłkach, rabarbarze, pigwie, agreście, jagodach, jarzębinie oraz berberysie. Innym α-hydroksykwasem jest kwas winowy, który działa przeciwzapalnie oraz hamuje wydzielanie łojotoku skóry, tzw. sebum. Naturalnym źródłem kwasu winowego są winogrona oraz wino. Z kolei kwas cytrynowy powoduje rozjaśnienie i poprawę kolorytu skóry. Kwas cytrynowy występuje w owocach cytrusowych, ale także w truskawce, porzeczce, ananasie, kwaśnym mleku, borówce czerwonej, igłach drzew iglastych oraz w niewielkich ilościach w organizmach żywych. Ciekawe działanie wykazuje kwas migdałowy, który występuje w pestkach wiśni, morelach oraz gorzkich migdałach. Ten hydroksykwas działa antybakteryjnie i złuszczająco. Dodatkowo hamuje wydzielanie łojotoku oraz wzmaga produkcję kwasu hialuronowego przez skórę.