Audiobook
Bronisław Baczko
Wyobraźnia społeczna a obrazy utopii
Istnieją epoki «gorące», w których utopie rozkwitają, w których wyobraźnia utopijna przenika najróżniejsze formy działalności intelektualnej, politycznej, literackiej; epoki, kiedy przeciwieństwa i rozbieżne linie sił zdają się znajdować punkt zbieżności w samej produkcji wyobrażeń utopijnych. Istnieją też jednak inne epoki, «zimne», w których twórczość utopijna słabnie i trafia na margines życia społecznego oraz działalności intelektualnej i ideologicznej.
Wyobraźnia społeczna a obrazy utopiiIstnieją epoki «gorące», w których utopie rozkwitają, w których wyobraźnia utopijna przenika najróżniejsze formy działalności intelektualnej, politycznej, literackiej; epoki, kiedy przeciwieństwa i rozbieżne linie sił zdają się znajdować punkt zbieżności w samej produkcji wyobrażeń utopijnych. Istnieją też jednak inne epoki, «zimne», w których twórczość utopijna słabnie i trafia na margines życia społecznego oraz działalności intelektualnej i ideologicznej.
Źródło: Bronisław Baczko, Wyobraźnia społeczna a obrazy utopii, [w:] tegoż, Warszawa 2016, s. 23.
Wisława Szymborska
Utopia
Wyspa, na której wszystko się wyjaśnia.
Tu można stanąć na gruncie dowodów.
Nie ma dróg innych oprócz drogi dojścia.
Krzaki aż uginają się od odpowiedzi.
Rośnie tu drzewo Słusznego Domysłu
o rozwikłanych odwiecznie gałęziach.
Olśniewająco proste drzewo Zrozumienia
przy źródle, co się zwie Ach Więc To Tak.
Im dalej w las, tym szerzej się otwiera
Dolina Oczywistości.
Jeśli jakieś zwątpienie, to wiatr je rozwiewa.
Echo bez wywołania głos zabiera
i wyjaśnia ochoczo tajemnice światów.
W prawo jaskinia, w której leży sens.
W lewo jezioro Głębokiego Przekonania.
Z dna odrywa się prawda i lekko na wierzch wypływa.
Góruje nad doliną Pewność Niewzruszona.
Ze szczytu jej roztacza się istota rzeczy.
Mimo powabów wyspa jest bezludna,
a widoczne po brzegach drobne ślady stóp
bez wyjątku zwrócone są w kierunku morza.
Jak gdyby tylko odchodzono stąd
i bezpowrotnie zanurzano się w topieli.
W życiu nie do pojęcia.
UtopiaWyspa, na której wszystko się wyjaśnia.
Tu można stanąć na gruncie dowodów.Nie ma dróg innych oprócz drogi dojścia.
Krzaki aż uginają się od odpowiedzi.Rośnie tu drzewo Słusznego Domysłu
o rozwikłanych odwiecznie gałęziach.Olśniewająco proste drzewo Zrozumienia
przy źródle, co się zwie Ach Więc To Tak.Im dalej w las, tym szerzej się otwiera
Dolina Oczywistości.Jeśli jakieś zwątpienie, to wiatr je rozwiewa.
Echo bez wywołania głos zabiera
i wyjaśnia ochoczo tajemnice światów.W prawo jaskinia, w której leży sens.
W lewo jezioro Głębokiego Przekonania.
Z dna odrywa się prawda i lekko na wierzch wypływa.Góruje nad doliną Pewność Niewzruszona.
Ze szczytu jej roztacza się istota rzeczy.Mimo powabów wyspa jest bezludna,
a widoczne po brzegach drobne ślady stóp
bez wyjątku zwrócone są w kierunku morza.Jak gdyby tylko odchodzono stąd
i bezpowrotnie zanurzano się w topieli.W życiu nie do pojęcia.
Źródło: Wisława Szymborska, Utopia.
Zaklasyfikuj wizję Campanelli oraz wizję Szymborskiej do epok „gorących” lub „zimnych”. Uzasadnij swoje stanowisko.
Nazwij jednym słowem stosunek Szymborskiej do sądu, że przy pomocy wiedzy człowiek może skutecznie doskonalić swoje życie.