Audiobook

Czego dokonała Emmy Noether?

R1KAgpfjMGleI
Rys. 1. Zdjęcie przedstawia pierwszą stronę pracy, w której Emmy Noether przedstawia dowód swego twierdzenia o związku symetrii z zasadami zachowania. Praca nosi nieco przewrotnie brzmiący tytuł „Niezmiennicze problemy wariacyjne” i jest dedykowana Feliksowi Kleinowi, z okazji jubileuszu 50‑lecia jego doktoratu. Ze względu na obowiązujący wówczas akademicki obyczaj, referat wygłosił i pracę przedstawił sam jubilat w zastępstwie autorki, kobiety. Treść jest w języku niemieckim.
Rys. 1. Pierwsza strona pracy, w której Emmy Noether przedstawia dowód swego twierdzenia o związku symetrii z zasadami zachowania. Praca nosi nieco przewrotnie brzmiący tytuł „Niezmiennicze problemy wariacyjne” i jest dedykowana Feliksowi Kleinowi, z okazji jubileuszu 50‑lecia jego doktoratu. Ze względu na obowiązujący wówczas akademicki obyczaj, referat wygłosił i pracę przedstawił sam jubilat w zastępstwie autorki, kobiety.

Posłuchaj o dokonaniach Emmy Noether.

R1SYt1LhgxLf5
Zapoznaj się z treścią audiobooka.
Polecenie 1
RNWXJM3KlUfDl
Wskaż odkrycia, wynalazki, ważne wydarzenia, które miały miejsce przed narodzinami Emmy Noether, podczas jej życia oraz po jej śmierci. Możliwe odpowiedzi: 1. Wydarzenia i wynalazki po śmierci Emmy Noether Opracowanie i pierwsze użycie bomby atomowej, 2. Negatywna informacja zwrotna:, 3. Wydarzenia i wynalazki w trakcie życia Emmy Noether Aparat do prześwietleń promieniami X, 4. Pierwszy lot samolotem, 5. Pierwszy sztuczny satelita Ziemi, 6. Maszyna do szycia, 7. Wydarzenia i wynalazki przed narodzinami Emmy Noether Fonograf Thomasa Edisona, 8. Pozytywna informacja zwrotna:

Wskaż odkrycia, wynalazki, ważne wydarzenia, które miały miejsce przed narodzinami Emmy Noether, podczas jej życia oraz po jej śmierci.

Pierwszy lot samolotem, Pierwszy sztuczny satelita Ziemi, Fonograf Thomasa Edisona, Opracowanie i pierwsze użycie bomby atomowej, Aparat do prześwietleń promieniami X, Maszyna do szycia

Wydarzenia i wynalazki przed narodzinami Emmy Noether  
Wydarzenia i wynalazki w trakcie życia Emmy Noether  
Wydarzenia i wynalazki po śmierci Emmy Noether  
Polecenie 2

W audiobooku wspomniano o dowodzie uznania dla osiągnięć Emmy Noether w postaci zaproszenia do wygłoszenia plenarnego referatu na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym w Zurychu.

Rmu7c4pRa2BMo
Możliwe odpowiedzi: 1. W audiobooku wspomniano o dowodzie uznania dla osiągnięć Emmy Noether w postaci zaproszenia do wygłoszenia plenarnego referatu na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym w Zurychu. Co zaś wiadomo o nagrodzie Nobla z matematyki dla Emmy Noether? Wskaż najbardziej trafną wypowiedź., 2. - Otrzymała ją w 1932 r., właśnie na tymże Kongresie., 3. - Nie otrzymała nagrody Nobla, ale była do niej kilkakrotnie nominowana., 4. - Nie otrzymała nagrody Nobla i nie była do niej ani razu nominowana., 5. - Nie mogła otrzymać nagrody Nobla z matematyki, ani być do niej nominowaną, gdyż taka nagroda nie istnieje., 6. Negatywna informacja zwrotna: Wyszukaj niezbędne informacje w odpowiednich źródłach (np. na stronie www Komitetu Noblowskiego)., 7. Pozytywna informacja zwrotna: Słusznie wskazujesz, że nagroda Nobla z dziedziny matematyki nie istnieje. Spekuluje się, że jest to związane z osobistą niechęcią Alfreda Nobla do jednego matematyka – spróbuj, we własnym zakresie, dowiedzieć się więcej na ten temat.

Co zaś wiadomo o nagrodzie Nobla z matematyki dla Emmy Noether? Wskaż najbardziej trafną wypowiedź.

  • Otrzymała ją w 1932 r., właśnie na tymże Kongresie.
  • Nie otrzymała nagrody Nobla, ale była do niej kilkakrotnie nominowana.
  • Nie otrzymała nagrody Nobla i nie była do niej ani razu nominowana.
  • Nie mogła otrzymać nagrody Nobla z matematyki, ani być do niej nominowana, gdyż taka nagroda nie istnieje.
Polecenie 3
R1VrULHPFA2M5
Uzupełnij tekst o czterech laureatkach nagrody Nobla z fizyki. Tylko cztery kobiety zostały uhonorowane nagrodą Nobla z fizyki. Emmy Noether był nieco młodsza od 1. Getyndze, 2. Andrei Ghez, 3. {Lisy Meitner}, 4. {Erlangen}, 5. Marii Skłodowskiej-Curie, 6. {Edyty Stein}, 7. Donny Strickland, 8. {Berlinie}, 9. Marii Goeppert-Mayer. Należy przypuszczać, że o niej słyszała, natomiast nic nie wiadomo o tym, by obie panie się znały czy choćby korespondowały ze sobą.
Z kolei od 1. Getyndze, 2. Andrei Ghez, 3. {Lisy Meitner}, 4. {Erlangen}, 5. Marii Skłodowskiej-Curie, 6. {Edyty Stein}, 7. Donny Strickland, 8. {Berlinie}, 9. Marii Goeppert-Mayer Emmy Noether była nieco starsza. Ich spotkania i rozmowy były jednak dość prawdopodobne, gdyż w tym samym czasie obie pracowały w Uniwersytecie w 1. Getyndze, 2. Andrei Ghez, 3. {Lisy Meitner}, 4. {Erlangen}, 5. Marii Skłodowskiej-Curie, 6. {Edyty Stein}, 7. Donny Strickland, 8. {Berlinie}, 9. Marii Goeppert-Mayer.
Natomiast dwóch pozostałych noblistek: specjalistki w dziedzinie optyki laserowej 1. Getyndze, 2. Andrei Ghez, 3. {Lisy Meitner}, 4. {Erlangen}, 5. Marii Skłodowskiej-Curie, 6. {Edyty Stein}, 7. Donny Strickland, 8. {Berlinie}, 9. Marii Goeppert-Mayer i astrofizyczki 1. Getyndze, 2. Andrei Ghez, 3. {Lisy Meitner}, 4. {Erlangen}, 5. Marii Skłodowskiej-Curie, 6. {Edyty Stein}, 7. Donny Strickland, 8. {Berlinie}, 9. Marii Goeppert-Mayer, Emmy Noether znać nie mogła.

Uzupełnij tekst o Emmy Noether i czterech laureatkach nagrody Nobla z fizyki.

Andrei Ghez, Donny Strickland, {Lisy Meitner}, Marii Skłodowskiej-Curie, Marii Goeppert-Mayer, {Erlangen}, {Edyty Stein}, Getyndze, {Berlinie}

Tylko cztery kobiety zostały uhonorowane nagrodą Nobla z fizyki. Emmy Noether był nieco młodsza od ................................................... Należy przypuszczać, że o niej słyszała, natomiast nic nie wiadomo o tym, by obie panie się znały czy choćby korespondowały ze sobą.
Z kolei od .................................................. Emmy Noether była nieco starsza. Ich spotkania i rozmowy były jednak dość prawdopodobne, gdyż w tym samym czasie obie pracowały w Uniwersytecie w ...................................................
Natomiast dwóch pozostałych noblistek: specjalistki w dziedzinie optyki laserowej .................................................. i astrofizyczki .................................................., Emmy Noether znać nie mogła.

Polecenie 4

Zapoznaj się z e‑materiałami „Kim była Maria Curie‑Skłodowska” oraz „Kim była Lise Meitner?”. Jednym ze wspólnych elementów biografii obu tych pań oraz Emmy Noether były trudności formalne, na jakie napotykały w swych naukowych karierach. Podobnych przypadków, nie tylko w zakresie nauk ścisłych czy przyrodniczych, można wskazać niemało.

Zamierzasz zabrać głos w debacie pt. „Wyboiste ścieżki kariery akademickiej kobiet w Europie i Ameryce ostatnich dekad XIX wieku i pierwszych dekad wieku XX”. Przygotuj i zapisz konspekt 3‑minutowej wypowiedzi na jeden ze szczegółowych tematów tej debaty:

1. Przykłady karier naukowych kobiet sprzed połowy XIX wieku.

2. Dlaczego wiek oświecenia nie otworzył uczelni przed kobietami?

3. Przykłady karier naukowych kobiet z wymienionego okresu, spoza fizyki i matematyki.

4. Hermetyczność środowiska akademickiego – czy dotyczyła wyłącznie kobiet?

5. Celowo wykluczane czy za mało zainteresowane – jakie przyczyny mogły leżeć po stronie samych kobiet?

6. Wyboista kariera – objaw nierówności czy braku sprawiedliwości?

7. Pierwsze uchylone drzwi: przyrodoznawstwo, nauki społeczne czy humanistyka?

uzupełnij treść
Przeczytaj
Film samouczek