Audiobook
Konstanty Ildefons Gałczyński stworzył dwie wersje historii o sentymentalnych kochankach – Laurze i Filonie. Pierwsza z nich powstała w 1931 roku, a poeta sugestywnie zatytułował ją Filon i Laura. Wersja nowa. Intertekstualne nawiązania do sielanki Franciszka Karpińskiego pojawiają się więc już w tytule, ale odwrócony szyk (Filon i Laura, a nie jak w oryginale – Laura i Filon) sugerują celowość zmian wprowadzanych przez Gałczyńskiego. Druga wersja historii – nazywanej również słynną literacką randką – pochodzi z 1948 roku i jest skeczem stworzonym w ramach Teatrzyku „Zielona Gęś”. W latach 1946–1950 poeta napisał w sumie ponad sto sześćdziesiąt miniatur dramatycznych, a znaczna ich część prezentowana była w ramach tzw. Najmniejszego Teatrzyku Świata, zwanego „Zieloną Gęsią”. Utwór nawiązujący do wiersza Franciszka Karpińskiego nosi znamienny tytuł – Filon i Laura i dobrze poinformowany facet. Scenka jest przepełniona absurdalnym poczuciem humoru. Cechują ją zabiegi charakterystyczne dla literackiego nonsensu, na przykład w toku dynamicznie rozgrywanych wydarzeń przekształceniu ulega fraza „i coś tam klaszcze za borem”, ponieważ coś tam staje się jedną z osób biorących udział w scenie. Gałczyński bawi się więc sentymentalną konwencją literacką i celowo ją parodiuje. Zrozumienie absurdalnego humoru wymaga jednak od czytelnika dobrej znajomości estetyki sielankowej.
Teatrzyk „Zielona Gęś” ma zaszczyt przedstawić
„Filona i Laurę, i dobrze poinformowanego faceta”
LAURA
Już miesiąc zaszedł, psy się uśpiły
i coś tam klaszcze za borem.
Pewnie mnie czeka mój Filon miły.
pod umówionym jaworem.
(robi się na bóstwo i staje pod umówionym jaworem.
Filona jeszcze nie ma. Natomiast coś tam klaszcze za borem coraz energiczniej)
LAURA
(c.d.):
Szczęśliwa jestem dziś niesłychanie
i Filon musi być moim,
wszystko w porządku, lecz to klaskanie
troszeczkę mnie niepokoi.
(i nie bez racji, ponieważ za borem coś tam zaczyna
klaskać w sposób jak najbardziej nieprzyzwoity)
LAURA
(załamując się nerwowo):
Przebóg! Ach, czyżby robota krecia?
O, jakże ja to wyśledzę?!
Lęk mnie przenika. Dwudziesta trzecia
Już jest na mojej omedze.
FILON
(zza boru; ociekając krwią):
Tylko nie w oko!!
COŚ TAM
(na chwilę się ucisza, a potem znowu klaszcze za borem jak cholera)
LAURA
(panicznie):
Dwudziesta trzecia piętnaście. Gdzie jesteś, najdroższy?
DOBRZE POINFORMOWANY FACET
Lauro, daremnie patrzysz na zegar.
Filon nie przyjdzie. Idź dalej.
A to klaskanie, co się rozlega,
to żona go w gębę wali.
Kurtyna:
zapada i w ten sposób przesłania słabości ludzkie przed okiem gwiazd przeczystych
Przeanalizuj mapę myśli na temat literackiego nonsensu. Uzupełnij ją własnymi spostrzeżeniami oraz cytatami z wierszy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Laura i Filon i dobrze poinformowany facet oraz Filon i Laura. Wersja nowa.
- Nazwa kategorii: literatura nonsensu
- Nazwa kategorii: deformacja języka i rzeczywistości
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii deformacja języka i rzeczywistości
- Nazwa kategorii: aluzje do pełnej absurdu rzeczywistości
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii aluzje do pełnej absurdu rzeczywistości
- Nazwa kategorii: rekwizyty podkreślające ekscentryczność świata
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii rekwizyty podkreślające ekscentryczność świata
- Nazwa kategorii: inteligencka kultura zabawy
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii inteligencka kultura zabawy
- Nazwa kategorii: wyrafinowane poczucia humoru
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii wyrafinowane poczucia humoru
- Nazwa kategorii: zabawa kulturą wysoką
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii zabawa kulturą wysoką
- Nazwa kategorii: parodia etosu inteligenta
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii parodia etosu inteligenta
- Nazwa kategorii: zabawa kanonem literatury i sztuki
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii zabawa kanonem literatury i sztuki
- Nazwa kategorii: parodia postaci znanych z arcydzieł literatury
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii parodia postaci znanych z arcydzieł literatury
- Nazwa kategorii: parodystyczne nawiązania do historii
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii parodystyczne nawiązania do historii
- Nazwa kategorii: groteska
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii groteska
- Nazwa kategorii: absurd
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii absurd
- Nazwa kategorii: czarny humor
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii czarny humor
- Elementy należące do kategorii literatura nonsensu
- Elementy należące do kategorii deformacja języka i rzeczywistości
- Elementy należące do kategorii aluzje do pełnej absurdu rzeczywistości
- Elementy należące do kategorii rekwizyty podkreślające ekscentryczność świata
- Elementy należące do kategorii inteligencka kultura zabawy
- Elementy należące do kategorii wyrafinowane poczucia humoru
- Elementy należące do kategorii zabawa kulturą wysoką
- Elementy należące do kategorii parodia etosu inteligenta
- Elementy należące do kategorii zabawa kanonem literatury i sztuki
- Elementy należące do kategorii parodia postaci znanych z arcydzieł literatury
- Elementy należące do kategorii parodystyczne nawiązania do historii
- Elementy należące do kategorii groteska
- Elementy należące do kategorii absurd
- Elementy należące do kategorii czarny humor
-
literatura nonsensu
-
deformacja języka i rzeczywistości
-
aluzje do pełnej absurdu rzeczywistości
-
rekwizyty podkreślające ekscentryczność świata
-
inteligencka kultura zabawy
-
wyrafinowane poczucia humoru
-
zabawa kulturą wysoką
-
parodia etosu inteligenta
-
zabawa kanonem literatury i sztuki
-
parodia postaci znanych z arcydzieł literatury
-
parodystyczne nawiązania do historii
-
groteska
-
absurd
-
czarny humor
-