Ekofilozofia jest samodzielną nauką filozoficzną, która charakteryzuje się określoną epistemologią i metodologią. W centrum jej zainteresowania znajduje się środowisko przyrodnicze, a w szerszym ujęciu – cały ekosystem ziemski wraz z otoczeniem.

Zasadniczym przedmiotem tej nauki są pogłębione rozważania nad aktualnym stanem środowiska, jego przemianami i oddziaływaniem na siebie nawzajem człowieka i środowiska. W koncepcji ekofilozofii życie i zdrowie człowieka stanowią najwyższą wartość.

Profesor Włodzimierz Tyburski o ekofilozoficznym projekcie Alberta Schweitzera, francusko-niemieckiego duchownego luterańskiego i filozofa, pisze w następujący sposób:

„Swój program moralny nazwał on etyką czci dla życia. Jej adresatem był nie tylko człowiek, ale wszystkie istoty żywe, które etyka ta podnosi do rangi bliźniego. Kto respektuje jej ogólną zasadę, temu bliskie jest pragnienie, aby cudzą wolę życia uszanować na równi z własną wolą życia. Etyka Schweitzera głosiła przekonanie, że we wszelkim działaniu należy się liczyć z cierpieniem nie tylko ludzi, ale także i zwierząt, więcej – uważał, że niszczenie życia i szkodzenie mu jest w każdych okolicznościach złem. Dopiero poprzez uznanie tych zasad dochodzimy do prawdziwego człowieczeństwa. Schweitzer stwierdzał, że tradycyjna etyka, skierowana wyłącznie ku człowiekowi, już nie wystarcza. Potrzebna jest etyka globalna o wiele bardziej elementarna i o wiele bardziej głęboka, która zakresem swej reglamentacji obejmuje świat pozaludzki, wszelkie formy życia”.

Filozof zdecydowanie wskazywał na potrzebę uważnego podejścia do dbałości nie tylko o życie ludzkie, ale także o opiekę nad światem zwierząt i roślin. Dowodził, że etyka nie może skupiać się tylko na ludzkiej egzystencji, gdyż człowiek nierozerwalnie funkcjonuje w środowisku naturalnym. W artykule Włodzimierza Tyburskiego czytamy również, że:

„Do innego zasobu argumentacyjnego sięga w swej filozofii dialogu Martin Buber (1878–1965), uzasadniając potrzebę rozszerzenia osobowej relacji Ja–Ty również na świat przyrody. W przekonaniu filozofa nawiązanie partnerskiego dialogu człowieka z przyrodą pozwoli ujawnić wiele dotąd niedostrzeganych wartości. Postawa dialogu Bubera ma teologiczne uzasadnienie (związane z tradycją chasydzką). Bóg – powiada Buber – przemawia przez wszystko, co istnieje; odwrócenie się człowieka od świata jest w istocie odwróceniem się od Boga. Materia, cały świat przyrody ożywionej i nieożywionej istnieją po to, aby człowiek obcował z nimi, a poprzez nie obcował z Bogiem. Za pośrednictwem dialogu człowieka ze światem przyrody toczy się dialog człowieka z Bogiem. »Ten, kto naprawdę wychodzi do świata, wychodzi do Boga«. Wszystko, co istnieje, każde stworzenie, nie jest przeszkodą do Boga, ale drogą prowadzącą ku niemu. W filozofii Bubera postawa egocentryczna, monologiczna, wyrażająca się tylko w Ja i traktująca świat zewnętrzny w kategoriach przedmiotowo-utylitarnych, zostaje zastąpiona postawą dialogiczną, nastawioną na bezpośredni kontakt z Ty, na życie w obecności innego bytu i w związku z nim”.

Ekologiczna myśl filozoficzna na przestrzeni wieków dążyła do zmiany postaw i rewizji koncepcji hierarchii wartości, gdzie rozwój cywilizacji stawiano ponad światem naturalnym. Udowadniano, że związek człowieka ze środowiskiem musi opierać się na zasadzie równowagi. Tylko współistnienie na równych prawach pozwala na etyczne działania w zakresie troski nie tylko o los człowieka, ale także o naturę, bez której nie jesteśmy w stanie funkcjonować. Egzystencja społeczeństwa musi być oparta na dbałości o zasoby naturalne, bo dzięki nim mamy szansę na przetrwanie. Dlatego tak duży nacisk kładzie się na świadomość ekologiczną i edukację, mając na względzie nie tylko „tu i teraz”, ale także dobrobyt przyszłych pokoleń.