Audiobook
Wyjaśnij, w jaki sposób i dlaczego Gałczyński chętnie odwoływał się w swojej poezji do przemian kulturowych, społecznych i politycznych.
Omów zabiegi językowe, które stosował Gałczyński w swoich utworach.
Liryka, liryka, tkliwa dynamika[…]
Idę, powiedzmy, wieczorem z Arturem
i nagle: księżyc wschodzi nad murem,
Artur ostrzega, bo dobry kolega:
– Nie patrz. – A ja jak bóbr:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologiaangelologia
i dal.W takim „Przekroju” po prostu się boją,
bo jak na przykład wejdę do pokoju
i się zamyślę, powiedzmy, o Wiśle,
to zaraz łzy jak groch:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.Wy się dziwicie, śliczni panowie,
sześć lat po świecie tułał się człowiek
i nagle: Polska i harfa eolska,
po prostu cud jak z nut:
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal.Będziecie śmiać się, lecz daję słowo:
ja czytam nawet „Gazetę Ludową”
i „Pokolenie” i wiersze w „Kamenie”,
i czytam, i szlocham, och!
liryka, liryka,
tkliwa dynamika,
angelologia
i dal. [...]
Hymn do ApollinaWyzwól mnie Apollinie,
od literackich dziwactw, niech zginie
we mnie ta mania na zawsze,bo kiedy siostra twa Diana
świeci, ja się do rana
w różnych dziwactwach babrzę.Męczy mnie – primoprimo: hyperretorykahyperretoryka,
secundosecundo: metaforologiczna kombinatorykametaforologiczna kombinatoryka
i tzw. smaczki – po trzecie,choć ty, Apollinie, wiesz,
że ja chciałbym każdy mój wiersz
zapalać jak latarnie na Nowym Świecie –a tymczasem, o paradoksie,
choć staram z roku na rok się,
choć pielę chwasty w moim ogrodzie,choć nie szczędzę sił ni pracy,
to jednak, jak mówi Horacy,
nie zawsze to, com zamierzył, wychodzi.O, synu Jupitera, mą mowę ciemną
rozświeć, pochyl swe złote ucho nade mną,
toć służę tobie od lat już wieluż!Jam dziecię twe. Pomóż dziecięciu.
A ja każdej z twych muz dziewięciu
jeszcze dziś kupię nowy kapelusz.Więc ulecz mnie, Apollinie.
Ty możesz. Ty jedynie.
Przecie budzę się i zasypiam z twym imieniem.Ty, który oświecasz i uśmiercasz,
tchnij mi, Srebrnołuki, do serca
treść prostą jak twe struny i promienie.
Słownik
(gr. angelos – posłaniec, anioł; logos – słowo, nauka) – dział teologii obejmujący naukę o aniołach
wypowiedź językowa pełni funkcję fatyczną, gdy jest nastawiona na nawiązanie lub podtrzymanie kontaktu między nadawcą i odbiorcą; taką funkcję pełnią na przykład grzecznościowe formuły: „co słychać?”, „co nowego?” bądź towarzyszące rozmowom telefonicznym: „halo!”, „czy mnie słyszysz?”
kierunek w sztuce, literaturze, muzyce rozwijający się na początku XX w., wyrażający fascynację dynamizmem wielkomiejskiego życia, techniką i mechanizacją
(gr. hyper- – człon wyrazu określający nadmiar; łac. rhetorica < gr. rhetorikè) – neologizm Gałczyńskiego: „nadsztuka” sztuka budowania artystycznej wypowiedzi perswazyjnej
neologizm Gałczyńskiego, kombinacje przenośni, udziwnianie
(łac.) – po pierwsze
(łac.) – po drugie
nadanie czemuś jednolitego wyglądu lub charakteru, jednakowej postaci