E-materiały do kształcenia zawodowego

Maszyny do transportu i urabiania kopalin

Eksploatacja podziemna złóż - Technik górnictwa podziemnego 311703, Górnik eksploatacji podziemnej 811101

bg‑gold

Budowa kombajnów chodnikowych, kombajnów ścianowych, strugów, przenośników ścianowych, przenośników taśmowych oraz górniczych wyciągów szybowych

WIZUALIZACJA MODELU W GRAFICE 3D

1
RotccPM4gGxsQ
Budowa maszyn do transportu i urabiania kopalin
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Model 1. Kombajn ścianowy - ścianowa obudowa zmechanizowana.

Na ekranie widać trójwymiarowy model interaktywny przedstawiający kombajn ścianowy czyli górniczą maszynę roboczą służąca do urabiania węgla z pokładu. Kombajn ścianowy wraz z sekcjami obudów zmechanizowanych oraz przenośnikiem zgrzebłowym stanowi jeden z elementów systemu maszynowego nazywanego kompleksem ścianowym. Widoczne w rzucie górnym urządzenie charakteryzuje się budową modułową. Górę urządzenia stanowi żółta stropnica czyli metalowy górny element obudowy kopalnianej stanowiący podporę stropu.
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu. Cyfrą 1 oznaczono stropnicę. Jest miejscem bezpośredniego zetknięcia się obudowy zmechanizowanej ze skałami stropu, zabezpiecza wyrobiska przed wpadaniem skał ze stropu do przestrzeni roboczej, zawału i ociosu węglowego, przejmuje siły wywierane przez podpory hydrauliczne. Stropnice zestawów obudowy muszą szczelnie zakrywać strop przed opadającymi kamieniami, dlatego wyposażone są w osłony boczne. Ponadto osłony te służą do korygowania położenia zestawu. Obowiązuje zasada, że osłona ruchoma stropnicy powinna znajdować się od strony chodnika podścianowego. Cyfrą 2 oznaczono ramię. Ramiona usytuowane są na lewym i prawym końcu kombajnu. Osadzone w nieruchomych przegubach stanowią przekładnię zębatą przenoszącą napęd z silnika elektrycznego osadzonego w kadłubie ramienia na organ urabiający osadzony na wale głównym. Na każdym z ramion umieszczony jest wysprzęgnik służący do załączenia lub wyłączenia obrotów organu urabiającego. Cyfrą 3 oznaczono ramię. Ramiona usytuowane są na lewym i prawym końcu kombajnu. Osadzone w nieruchomych przegubach stanowią przekładnię zębatą przenoszącą napęd z silnika elektrycznego osadzonego w kadłubie ramienia na organ urabiający osadzony na wale głównym. Na każdym z ramion umieszczony jest wysprzęgnik służący do załączenia lub wyłączenia obrotów organu urabiającego. Cyfrą 4 oznaczono płozę ślizgową. Kombajn ma klasyczne płozy od strony czoła ściany. Jest to prowadzenie ślizgowe lub toczne po ostrodze (klinie ładującym) przenośnika zgrzebłowego. Cyfrą 5 oznaczono organ urabiający. Element roboczy ścianowego kombajnu węglowego, skrawający ruchem obrotowym węgiel za pomocą noży styczno - obrotowych i ładujący urobek ślimakowymi płatami rozmieszczonymi wzdłuż linii śrubowej na przenośnik zgrzebłowy kompleksu ścianowego. Cyfrą 6 oznaczono organ urabiający. Element roboczy ścianowego kombajnu węglowego, skrawający ruchem obrotowym węgiel za pomocą noży styczno - obrotowych i ładujący urobek ślimakowymi płatami rozmieszczonymi wzdłuż linii śrubowej na przenośnik zgrzebłowy kompleksu ścianowego. Cyfrą 7 oznaczono przenośnik ścianowy (zgrzebłowy). Przenośnik zgrzebłowy ścianowy jest urządzeniem transportowym, który odstawia urobiony kombajnem węgiel (urobek) do chodnika podścianowego na zintegrowany z nim przenośnik zgrzebłowy podścianowy, z którego urobek jest przekazywany na ciąg zintegrowanych przenośników taśmowych. Przenośniki zgrzebłowe mają szczególne znaczenie w odstawie węgla kamiennego w wyrobiskach ścianowych i podścianowych, gdzie przenośnik stanowi integralna część systemu maszynowego zwanego kompleksem ścianowym. Cyfrą 8 oznaczono obudowę ścianową (zmechanizowaną). Składa się z sekcji obudowy zmechanizowanej, których zadaniem jest zapewnienie prawidłowego wydzielenia przestrzeni między urobionym ociosem a zrobami tak, aby uzyskać wymagany obszar dla wentylacji, kombajnu urabiającego, przenośnika ścianowego oraz obsługi ściany. Cyfrą 9 oznaczono spągnicę. Miejsce bezpośredniego styku obudowy zmechanizowanej ze spągiem, przenosi nacisk skał stropowych na spąg. Liczbą 10 oznaczono podpory hydrauliczne. Są podstawowymi elementami zestawu obudowy przenoszącymi naciski skał stropowych górotworu na spągnice. Podpory te mają jeden lub wiele stopni wysuwu. Podpory muszą mieć zmienną i nastawialną długość w celu dostosowania wysokości zestawu do zmieniającej się wysokości wyrobiska ścianowego. Liczbą 11 oznaczono osłonę odzawałową. Podstawowy element składowy obudowy zmechanizowanej, odgradzający wyrobisko ścianowe od zrobów i częściowo przejmujący nacisk skał stropowych oraz w całości nacisk rumowiska zawałowego, posiada również osłony boczne przeznaczone podobnie jak w stropnicy do doszczelnienia przestrzeni między zestawami i służą również do korekcji obudowy. Liczbą 12 oznaczono kombajn ścianowy. Główną maszyną w systemie technicznym kompleksu ścianowego jest kombajn i realizuje on dwie składowe procesu technologicznego, czyli urabianie calizny węglowej i ładowanie urobionego materiału na przenośnik ścianowy zgrzebłowy. Kombajn węglowy spełnia także dodatkową funkcję w postaci przygotowania przestrzeni dla przemieszczenia urządzeń ściany dla następnego skrawu (zabioru). W konstrukcji nowoczesnych kombajnów ścianowych wykorzystano zasadę budowy modułowej. Kombajn ścianowy, przemieszczając się po przenośniku ścianowym zgrzebłowym mechanizmem posuwu, organem wyprzedzającym skrawa górną warstwę calizny podsiębiernie (ruch obrotowy zgodny z ruchem wskazówek zegara). Tylna część pracuje nadsiębiernie, urabiając dolną część calizny oraz ładując urobek niezaładowany na przenośnik zgrzebłowy przez organ wyprzedzający.
Stropnica przedstawiona na modelu składa się z dziesięciu trójelementowych sekcji ułożonych równolegle względem siebie. Każda z sekcji osłonowych składa się z trzech połączonych ze sobą podłużnych prostokątnych metalowych elementów. Na jednej sekcji na środku urządzenia znajduje się cyfra 1
Obracając model uzyskując jego rzut tylni na ekranie widać osłony odzawałowe. Osłony odzawałowe stanowią przedłużenie każdej z sekcji znajdującej się w stropnicy. Osłony składają się dwóch metalowych połączonych ze sobą pionowo elementów. Każdy z elementów jest w kształcie prostokąta. Osłony odzawałowe są zamontowane ukośnie. Podobnie jak w przypadku elementów w stropnicy elementy znajdujące się w osłonie odzawałowej są ruchome.
W rzucie bocznym przedstawiona na modelu maszyna górnicza przypomina kształt litery C. Podstawą urządzenia jest widoczna na ekranie spągnica czyli element odbudowy bezpośrednio stykający się ze spągiem.
Stropnica pośredniczy w przenoszeniu siły nacisku skał stropowych na spąg. Stropnica jest przedstawiona w formie metalowego podłużnego elementu widocznego w centralnej części modelu na którym znajdują się hydrauliczne teleskopowe stojaki.
Stojak górniczy jest to element podporowy obudowy górniczej lub może być zastosowany jako wzmocnienie innego typu obudowy. Stosowane są również jako zabezpieczenia, rozpory, do podnoszenia, czy utwardzania podstawy urządzeń. Widoczne na modelu stojaki są elementami łączącymi stropnice ze spągnicą. Stojaki są w kształcie cylindrów o różnej średnicy. Najszerszym elementem stanowi podstawa stojaka której wysokość odpowiada około jednej czwartej wysokości całego elementu. Najcieńszym elementem jest góra stojaka która stanowi również jedną czwartą wysokości całego elementu i która jest wpuszczona w środkową część stojaka. Na modelu stojaki znajdują się w dwóch rzędach. W każdym z rzędów elementy te są równomiernie rozłożone. Pomiędzy stojakami znajduje się przejście dla załogi.
Przód urządzenia w rzucie bocznym stanowi przenośnik zgrzebłowy, cyfra 7 po którym przy pomocy sań porusza się kombajn ścianowy. Przenośnik zgrzebłowy jest to urządzenie transportowe cięgnowe - zabierakowe przesuwające po nieruchomym podłożu załadowany materiał. W przenośniku przymocowane do łańcucha (łańcuchów) elementy poprzeczne, zwane zgrzebłami, przesuwają urobek w sposób ciągły w określone miejsce. Boki przenośnika stanowią szare elementy w kształcie odwróconej litery L skierowanej podstawą do zewnątrz. Są to kliny ładujące. Na nich znajduje się element w kształcie litery L na brzegach którego znajdują się pionowe elementy. Przednia płoza jest to płoza przyczołowa. Tylna płoza odzawałowa. Pomiędzy płozami znajdują się czarne sanie kombajnu. Płożę źlizgową zaznaczono przy pomocy cyfry 4 w lewym dolnym rogu modelu.
Na osadzonym stalowym korpusie znajduje się żółte ramię, odpowiednio oznaczone przez cyfrę 2 z lewej strony i cyfrę 3 z prawej stronu modelu, zakończone szarym organem roboczym wyposażanym w noże odpowiednio cyfry 56 z lewej i prawej strony modelu. Organ roboczy jest to element roboczy ścianowego kombajnu węglowego który po przez ruchu obrotowego skrawa węgiel za pomocą noży styczno - obrotowych i ładuje urobek ślimakowymi płatami rozmieszczonymi wzdłuż linii śrubowej na przenośnik zgrzebłowy kompleksu ścianowego. Organ roboczy widziany z boku jest osadzony na walcowatej głowicy na której osadzone są trzy tarcze o średnicy większej od średnica głowicy. Na tarczach, po obwodzie rozmieszczone są równomiernie noże które są osadzone w półowalnych podstawach.
W rzucie głównym na pierwszym planie znajduje się kombajn ścianowy, cyfra 1 w centralnej cześci modelu, wraz z przenośnikiem zgrzebłowym. Na spągu znajduje się szara metalowa rynna przenośnika. Jej środek stanowi blacha ślizgowa. Po bokach rynny, na całej długości pokazanej blachy ślizgowej biegną czarne łańcuchy oczkowe. Łańcuchy, co określoną odległość połączone są ze sobą przy użyciu zgrzebła. Czyli prostopadłego elementu do boku rynny który jest częścią zgarniającą. Korpus kombajnu czyli ciągnik jest w kształcie żółtego prostopadłościanu. Po obu stronach ciągnika znajdują się podłużne ramiona. Ramiona są w kształcie prostopadłościanu o zaokrąglonym brzegu od strony organu roboczego. Do każdego z ramion przymocowany jest okrągły organ roboczy wyposażony w nóż urabiający o kształcie stożka. Na przodzie organu roboczego na elemencie tarczy znajdują się dodatkowe noże rozmieszczone po obwodzie okręgu biegnącego przez środek tarczy.
W widoku głównym widać z tyłu urządzenia układ lemniskowaty w formie równolegle położonych tłoków znajdujących się u podstawy obudowy. Układ lemniskatowy jest to czworobok przegubowy, który wykorzystywany jest do prowadzenia stropnicy w całym zakresie wysokości obudowy z możliwie małą zmianą jej odległości. U góry urządzenia widać cylindryczne podnośniki hydrauliczne służące do przemieszczania stropnicy.
W  pierwszym i drugim elemencie od strony czoła przodka znajdują się po dwa siłowniki rozmieszczone na spodzie blachy stropnicy. W ostatnim elemencie widoczne są cztery siłowniki.
W rzucie dolnym urządzenia, u góry ekranu widać podstawę przenośnika zgrzebłowego. Podstawa rynny przenośnika zgrzebłowego jest w kształcie prostokąta. W centralnej części podstawy modelu znajduje się sekcje spągnicy w kształcie prostokątów przypominający szerokie płozy ssań. Pomiędzy sekcjami spągnicy znajdują się hydrauliczne tłoki teleskopowe w kształcie cylindrów. Jest to mechanizm kroczący. Mechanizm ten jest przyłączony do prostokątnego szarego elementu znajdującego się na końcu urządzenia czyli stropnicy odzawałowej. Stropnica odzawałowa przedstawiona na modelu stanowi pojedynczy element w kształcie cienkiego prostokąta, która biegnie po długości całej obudowy.

Model 2. Strug węglowy.

Na ekranie widać trójwymiarowy model interaktywny struga węglowego czyli urządzenia służącego do urabiania, składającego się z głowicy urabiającej z ostrzami klinowymi, łańcuchem strugowym, przenośnikiem z napędami, zespołu przesuwników wraz ze stacją zasilającą oraz z pomocniczych elementów z napędami do przesuwania, napinania i kotwiczenia przenośnika.
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono strug węglowy. Urządzenie do urabiania, składające się z głowicy urabiającej z ostrzami klinowymi, łańcucha strugowego, przenośnika z napędami, zespołu przesuwników wraz ze stacją zasilającą oraz z pomocniczych elementów z napędami do przesuwania, napinania i kotwiczenia przenośnika.
Urabianie odbywa się ostrzami klinowymi przez przeciąganie głowicy łańcuchami wzdłuż czoła przodku, przy czym urobek kierowany jest odkładnią na przenośnik. Cyfrą 2 oznaczono głowicę urabiającą. Zasadniczy element struga węglowego, uzbrojony w noże. Głowica urabiająca jest ciągniona wzdłuż ściany i dociskana przez przenośnik, co powoduje skrawanie calizny węglowej. Cyfrą 3 oznaczono łańcuch. Prowadzenie głowicy urabiającej struga węglowego odbywa się za pomocą łańcuchów napędowych do strony czoła ściany. Cyfrą 4 oznaczono przenośnik zgrzebłowy. Przenośnik zgrzebłowy ścianowy jest urządzeniem transportowym, które odstawia urobiony strugiem węgiel (urobek), do chodnika podścianowego na zintegrowany z nim przenośnik zgrzebłowy podścianowy, z którego urobek jest przekazywany na ciąg zintegrowanych przenośników taśmowych. Wzdłuż przenośnika zgrzebłowego przemieszczany jest strug węglowy za pomocą napędu łańcuchowego. Cyfrą 5 oznaczono siłownik korekcyjny. Jego zadaniem jest korekcja położenia pionowego struga węglowego.
W przypadku rzutu górnego, w centralnej części ekranu widać urządzenie o kształcie prostokątnym. U góry urządzenia znajduje się element z przypisaną cyfrą 2 oznaczającą głowicę urabiającą. Element ten w rzucie górnym jest w kształcie trapezu które środkowa część jest wypukła. Na brzegach elementu oraz w jego środkowej części widać stożkowe szare noże osadzone w czarnych cylindrycznych tulejach.
Poniżej głowicy, centralną część urządzenia stanowi żółty prostokątny podłużny element czyli rynna. Dno rynny w kolorze żółtym stanowi blacha ślizgowa. Nad blachą, w okolicach linii środkowej urządzenia znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe, które przechodzą przez zamek znajdujący się na początku i końcu zgrzebła. Zamek jest elementem owalnym w kształcie karabińczyka, który przy użyciu śruby jest przymocowany do zgrzebła czyli poprzecznego elementu przesuwającego urobek w sposób ciągły w określone miejsce. Na drugim zgrzeble od prawej strony ekranu znajduje się cyfra 4 oznaczającą przenośnik zgrzebłowy. Na trzecim zgrzeble od prawej stronu znajduje się cyfra 1 oznaczająca strug węglowy. Na narysowanym modelu znajduje się 6 równomiernie osadzonych zgrzebeł. Na brzegu obudowy rynny znajdującej się po prawej stronie od głowicy znajduje się cyfra 3 oznaczająca łańcuch.
Na dole urządzenia widać trzy żółte stalowe nogi w kształcie trapezów. Na wysokości pierwszej nogi od prawej strony znajduje się cyfra 5, czyli siłownik korekcyjny jednak podobnie jak w przypadku elementu 3 czyli łańcucha nie jest on widoczny w przypadku rzutu górnego.
W rzucie tylnym w centralnej części modelu widać głowicę urabiającą. Głowica urabiająca jest wysunięta względem obudowy koryta. W rzucie z tyłu głowica jest w kształcie trapezu. Na ramionach trapezu znajdują się równomiernie rozłożone noże. Na każdym z ramion znajduje się po dziesięć noży z czego wśród tych dziesięciu noży można wyróżnić cztery różne typy: nóż stropowy, nóż ociosowy krótki, nóż ociosowy długi oraz nóż spągowy. W środku głowicy znajduje się dodatkowych dziesięć noży które rozłożone są w po obu stronach głowicy w układzie po pięć sztuk. Noże rozmieszczone są w układzie zwężających się linii przypominających fragment grotu strzałki. Przy powiększeniu można zauważyć, że nóż spągowy umieszczony jest na dole głowicy. Górna część nożna stanowi szeroki element w kształcie graniastosłupa, którego górna podstawa stanowi cienki element w kształcie trapezu . Element ten znajduje się pod kątem do podstawy noża. W przypadku noży ociosowych długich koniec noża jest w kształcie długiego i cienkiego prostopadłościany którego górna część jest zaokrąglona w formie łuku. Noże ociosowe krótkie są w kształcie cienkiego krótkiego, szerokiego prostopadłościanu. Noże ociosowe długie i krótkie są ułożone naprzemienne w elementach znajdujących się po obwodzie głowicy. Nóż stropowy jest w kształcie krótkiego cienkiego graniastosłupa która w przekroju bocznym przypomina element trójkątny osadzony na podstawie w kształcie cylindra. Noże te umieszczone są na głowicy urabiającej jako pierwszy element od góry oraz jako drugi element od spągu zaraz po nożu spągowym.
Po lewej stronie głowicy widać czarny łańcuch wychodzący z bocznego otworu znajdującego się na brzegu korpusu struga. Do łańcucha jest przypisana cyfra 3.
W rzucie głównym urządzenia strug węglowy jest żółtym urządzeniem o kształcie prostokąta. Do obudowy przenośnika zgrzebłowego przymocowane są trzy równomiernie oddalone od siebie stopy w kształcie szerokich płóz. Płozy są umocowane na cylindrycznych elementach teleskopowych którymi są siłowniki korekcyjne odpowiedzialne za korekcję pionowego położenia struga. Do siłownika znajdującego się po prawej stronie ekranu przypisana jest cyfra 5. W środkowych otworach pomiędzy kolejnymi siłownikami widać czarny łańcuch napędowy, który biegnie wzdłuż urządzenia.
W rzucie boczny można zauważyć, że głowica urabiająca znajdująca się po prawej stronie ekranu jest rzeczywiście elementem wypukłym o kształcie zbliżonym do ćwierć okręgu. Na końcu głowicy widać szare elementy czyli noże osadzone w czarnych tulejach. Centralną część układu przenośni przenośnik zgrzebłowy, którego elementy osadzone są w kształcie przypominającym koryto. Przenośnik ten można podzielić na dwie części które rozdzielone są blachą ślizgową. W górnej części znajdują się zgrzebła wykorzystywane do transporty wraz z łańcuchami. W dolnej części układu znajduje się przestrzeń którędy zgrzebła wraz z łańcuchem są zawracane. Po obu stronach koryta na wysokości blachy dzielącej przestrzeń zgrzebłową znajdują się czarne łańcuchy oczkowe które nazywane są łańcuchami napędowymi. Po lewej stronie ekranu znajdują się trzy metalowe elementy w kształcie płozy. Elementy te są prostopadłe względem przenośnika zgrzebłowego.
W rzucie dolnym modelu widać dużą żółtą skrzynie w kształcie prostokąta od której odchodzą pionowo w dół trzy elementy w kształci złotych trapezów równoramiennych.

Model 3. Kombajn chodnikowy.

Na ekranie widać interaktywny trójwymiarowy model kombajnu chodnikowego czyli górniczej samojezdnej zespołowej maszyny roboczej wykonującej jednocześnie kilka różnych czynności (urabianie, załadunek i odstawę urobionego materiału poza kombajn na dalsze środki transportu), przeznaczona do drążenia wyrobisk chodnikowych o znacznej długości w stosunku do przekroju poprzecznego.
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi i liczbami poszczególne elementy kombajnu chodnikowego. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie elementu.
Cyfrą 1 oznaczono kombajn chodnikowy. W górnictwie podziemnym jest zespołową maszyną roboczą, wykonującą równocześnie kilka różnych prac. W wyrobiskach korytarzowych kombajny chodnikowe wykonują równocześnie trzy czynności: urabianie, ładowanie, odstawę urobionego materiału poza kombajn na dalsze środki transportu. Czynnością niezależną, wykonywaną przy zatrzymanym kombajnie, jest możliwość instalacji obudowy wyrobiska. Urabianie węgla kombajnem chodnikowym polega na skrawaniu (frezowaniu) calizny punktowym, stożkowym organem urabiającym. Kombajny chodnikowe urabiające punktowo znajdują szerokie zastosowanie do drążenia wyrobisk korytarzowych, gdyż ze względu na selektywny sposób urabiania przodka mogą wykonywać wyrobiska o dowolnych kształtach przekroju poprzecznego i w szerokim zakresie wartości pola powierzchni. Cyfrą 2 oznaczono przenośnik mostowy. Przenośnik zgrzebłowy połączony przegubowo z kombajnem chodnikowym. Jego zadaniem jest odstawa urobku na kolejne zespoły przenośników. Cyfrą 3 oznaczono stół załadowczy. Po urobieniu calizny urobek jest ładowany na stół załadowczy, wyposażony w głowicę ładującą, która przekazuje węgiel na przenośnik zgrzebłowy. Cyfrą 4 oznaczono podwozie gąsienicowe. Zespół kombajnu urabiającego punktowo, na którym posadowione są pozostałe podzespoły maszyny. Podwozie jest zespołem nośnym kombajnu, umożliwiającym jego poruszanie się w przodku, manewrowanie i wywieranie na organ urabiający odpowiedniego nacisku wymaganego w cyklu pracy maszyny. Kombajny chodnikowe buduje się na podwoziu gąsienicowym ze względu na swoje zalety: mały nacisk na spąg, duża zwrotność, dobra przyczepność do spągu. Cyfrą 5 oznaczono pulpit sterowniczy. Miejsce sterowania kombajnem chodnikowym. Ze względu na wyjątkowo niebezpieczne warunki pracy coraz częściej kombajny wyposaża się w systemy zdalnego sterowania lub automatyzacji. Cyfrą 6 oznaczono stopę stabilizacyjną. Element stabilizujący posadowienie kombajnu chodnikowego. Cyfrą 7 oznaczono stopę stabilizacyjną. Element stabilizujący posadowienie kombajnu chodnikowego. Cyfrą 8 oznaczono agregat hydrauliczny. Zapewnia ruch organu urabiającego, głowicy ładującej i stopy stabilizacyjnej. Składa się ze zbiornika z pompą, cylindrów organu urabiającego, cylindrów głowicy ładującej, cylindra stopy stabilizacyjnej oraz zespołu chłodzenia kombajnu. Cyfrą 9 oznaczono obrotnicę. Podzespół kombajnu chodnikowego umożliwiający ruch poziomy organu urabiającego. Liczbą 10 oznaczono głowicę ładującą. Głowica ładująca z elementami ładującymi w kształcie gwiazd, której zadaniem jest ładowanie urobionego węgla na przenośnik zgrzebłowy. Liczbą 11 oznaczono głowica ładującą. Głowica ładująca z elementami ładującymi w kształcie gwiazd, której zadaniem jest ładowanie urobionego węgla na przenośnik zgrzebłowy. Liczbą 12 oznaczono podawarkę. Krótki przenośnik zgrzebłowy, którego zadaniem jest odebranie z głowicy ładującej urobku i jego transport wzdłuż całego kombajnu, a następnie przekazanie go na połączony przegubowo z kombajnem przenośnik mostowy. Liczbą 13 oznaczono organ urabiający wraz z ramieniem kombajnu. Organ urabiający wraz z ramieniem kombajnu składa się z następujących zespołów: elementu przegubowego mocowania organu i cylindrów podnoszenia do obrotnicy, silnika elektrycznego, przekładni oraz głowic urabiających z nożami styczno obrotowymi. Liczbą 14 oznaczono ramię. Na jego końcu osadzone są głowice skrawające. Liczbą 15 oznaczono organ urabiający. Organ urabiający składa się z dwóch stożków umieszczonych poziomo (poprzecznie) w stosunku do osi wysięgnika. Posiada dwa zestawy noży styczno‑obrotowych, w których zamontowane są dysze zraszające. Instalacja wodna ma na celu zwalczanie zagrożenia pyłowego, jakie powstaje podczas urabiania i chłodzenia silników elektrycznych oraz oleju w układzie hydraulicznym zespołu napędowego. Liczbą 16 oznaczono podawarkę zgrzebłową. Zespół roboczy, umożliwiający odstawę urobionej skały poza kombajn. Liczbą 17 oznaczono noże styczno‑obrotowe. Urabianie przodka wyrobiska korytarzowego następuje poprzez jego frezowanie organem urabiającym uzbrojonym najczęściej w noże styczno‑obrotowe, zabudowanym na ramieniu. Narzędzia urabiające odspajają urobek od calizny, który spada na stół załadowczy znajdujący się w przedniej części kombajnu.
Na głównym rzucie modelu widać szaro‑czarno‑żółte urządzenie osadzone na podwoziu gąsienicowym cyfra 4 znajduje się na dole modelu (po środku). Przód modelu stanowi ładowarka łapowa czyli czarny element w kształcie klina. W rzucie głównym na ładowarce łapowej widać czarny element w kształcie przekrzywionej gwiazdy. Od środka gwiazdy odchodzi pięć o kształcie zbliżonym do podłużnego prostokąta których sąsiadujące ze sobą boki są pod kątem zbliżonym do 90°.Jest to głowica ładująca z przypisanym numerem 11. Na podwoziu gąsienicowym osadzony jest agregat hydrauliczny. Agregat hydrauliczny dzięki swoim komponentą zapewnia ruch organu urabiającego. Na modelu wszelkie podzespołu są umieszczone w szarych stalowych elementach o kształcie prostopadłościanu. Na przodzie modelu w rzucie głównym, agregat hydrauliczny jest przedstawiony jako dwa niskie sąsiadujące ze sobą prostopadłościany, z czego pierwszy z prostopadłościanów ma ścięta płaszczyznę górną w stronę przodu modelu. Za dwoma niskimi prostopadłościanami znajduje się pięć kolejnych segmentów w kształcie prostopadłościanów, o wysokości odpowiadającej wysokości obrotnicy.
Z przodu modelu znajduje się obrotnica czyli podzespół kombajnu, który umożliwia ruch poziomy organu roboczego. Obrotnica z przegubowo przymocowanym do niej organem urabiającym kombajnu osadzona jest na ramie głównej podwozia. W powiększeniu widać , że trzy pierwsze zespoły które stanowią ruchome ramię wysięgnikowe są skręcone ze sobą śrubami. W rzucie bocznym część stała obrotnicy jest w kształcie elipsy. Na niej znajdują się szare zabezpieczające profile bachowe. Na środku obrotnicy umieszczony jest numer 9. Środkowy element obrotnicy stanowi żółte ramie w kształcie podłużnego walca. Na końcu ramienia znajduje się organ roboczy. Organ roboczy zamontowany na czopach wału przekładni wyposażony jest w dwie żółte głowice urabiające. Głowica urabiająca jest w kształcie żółtej kuli na pobocznicy której znajdują się uchwyty nożowe, wyposażone w obrotowe noże skrawające. Są to noże styczne. Na modelu noże przedstawione są jako szare elementy o kształcie stożka zakończone czerwonym wierzchołkiem. Na głowicy umieszczone są liczby 1715
Z tyłu przenośnika widać żółty element wychodzący z centralnej części kombajnu. Jest to przenośnik mostowy, cyfra 2, który wystaje za obrys urządzenia. Przenośnik mostowy jest w kształcie prostopadłościanu, którego początek jest częściowo zagięty i ścięty w kierunku środka kombajnu. Wysokość przenośnika mostowego jest wyższa od wysokości agregatu hydraulicznego.
W centralnej części modelu, czyli w odległości stanowiącej około jednej trzeciej długości podwozia gąsienicowego widać w tle modelu niską żółta stalową klatkę. Jest to obudowa kabiny operatora.
Na dole kombajnu za podwoziem gąsienicowym znajduje się czarny element w kształcie płozy czyli odwróconej do góry litery T. Jest to stopa stabilizująca z przypisaną cyfrą 6. W rzucie tylnym model jest lustrzanym odbiciem urządzenia opisanego w rzucie głównym. Jedyną różnice stanowi środkowa cześć kombajnu znajdująca się na podwoziu gąsienicowym. Za dwoma niskimi prostopadłościanami w tym pierwszym prostopadłościanem którego górna płaszczyzna jest ścięta w kierunku przodu kombajnu znajduje się kabina operatora. Kabina stanowi wyodrębnione miejsce o kształcie prostopadłościanu pomiędzy agregatami hydraulicznymi. Kabina wyposażona jest w fotel wraz z dwoma dżojstikami znajdującymi się na oparciach fotelu, zestawowi czarnych okrągłych przełączników na dwóch niebieskich prostopadłościennych skrzyniach. Pierwszej na lewym boku kabiny i drugiej z przodu kabiny nad wskaźnikami w formie zegarów oraz dodatkowych przełączników w formie niewielkich dźwigienek. Na górze kabiny znajduje się żółte zabezpieczenie w formie kraty. Do kabiny prowadzą schodki w formie trzech żółtych zakrzywionych znajdujących się w układzie pionowym prętów widocznych na boku kombajnu.
Pulpit sterowniczy wraz z ekranem ciekłokrystalicznym oznaczony jest cyfrą 5. Dodatkowo w rzucie tylnym modelu druga stopa zabezpieczająca jest oznaczona cyfrą 6, a druga głowica ładująca na przodzie kombajnu liczbą 10.
W rzucie bocznym od strony organu roboczego widać że ładowarka łopatowa jest w formie czarnego klina. Po obu stronach ładowarki łopatowej znajdują się głowice ładujące w kształcie pięcioramiennych gwiazd. Pomiędzy głowicami ładującymi znajduje się otwór na środku którego widać czarny łańcuch oczkowy jest to stół załadowczy oznaczony cyfrą 3. Schemat działania polega na tym, że głowica ładująca wyposażona jest na swojej górnej płycie w dwie łapy. Poprzez ruch łapy dochodzi do nagarniania urobku który przechodzi przez stół załadowczy na podawarkę zgrzebłową umieszczoną w środku kombajnu. Widoczny fragment w rzucie bocznym (z lewej strony) przenośnika zgrzebłowego przy głowicy ładującej jest odpowiedzialny za odbiór i transport urobku wzdłuż całego kombajnu, a następnie przekazanie go na połączony przegubowo z kombajnem przenośnik mostowy, oznaczony cyfrą 2, który znajduje się na tyłach kombajnu.
W rzucie bocznym (prawym) na ekranie widać tył kombajnu. Na podstawie rzutu można zauważyć, że przenośnik zgrzebłowy biegnie środkiem kombajnu przez całą jego długość. Przenośnik jest w kształcie rynny.
W rzucie górnym kombajnu widać przenośnik zgrzebłowy biegnie środkiem kombajnu pomiędzy agregatami hydraulicznymi. Przenośnik od głowicy załadowczej do punktu znajdującego się za końcem kabiny jest obudowany przez korpus kombajnu i agregaty hydrauliczne. Za punktem odpowiadającym końcu kabiny operatora do punktu odpowiadającego końcu agregatów hydraulicznych przenośnik jest odchylony od poziomu. Po przekroczeniu obrysu kombajnu przenośnik przestaje być odchylony i biegnie prostopadle do tyłu kombajnu. Jest to podawarka, która jest oznaczona numerem 12.
W rzucie górnym widać, że spód koryta w którym znajduje się przenośnik stanowi czarna blacha ślizgowa. Na blasze ślizgowej znajduje się jeden czarny łańcuch oczkowy. Do łańcucha przymocowane jest zgrzebło. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest w punkcie odpowiadającym linii środkowej koryta z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Równomiernie rozmieszczone zgrzebła znajdują się na całej długości. Zgrzebła rozciągają się od jednego boku do drugiego boku koryta.

Model 4. Górniczy wyciąg szybowy.

Na ekranie widać interaktywny model trójwymiarowy górniczego wyciągu szybowego czyli zespołu urządzeń w szybie i przy szybie służących do transportowania urobku, materiału i ludzi w zakładach górniczych po drogach pionowych i pochyleniu powyżej 45°, w którym podstawowymi elementami są: szyb, wieża szybowa, maszyna wyciągowa z układem lun poruszających naczynie wyciągowe po prowadnikach oraz urządzenia przeładunkowe w podziemiach i na powierzchni kopalni.
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy górniczego wyciągu szybowego. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie elementu. Cyfrą 1 oznaczono maszynę wyciągową. Główny element górniczego wyciągu szybowego. Składa się z układu napędowego, układu sterowania, koła pędnego, układu hamulcowego, układu sygnalizacji szybowej oraz kół linowych. Najczęściej stosowanym kołem pędnym jest koło Koepe. Jest to maszyna z liną nośną przewiniętą przez koło napędowe. Ruch naczyń szybowych odbywa się dzięki tarciu liny o wykładzinę koła pędnego obracanego silnikiem elektrycznym. Cyfrą 2 oznaczono wieżę szybową. Część szybu zabezpieczająca drogę wyciągu nad powierzchnią ziemi. Dwuzastrzałowa konstrukcja stalowa postawiona nad szybem. Górna część wieży szybowej wyposażona jest w koła linowe lin wyciągu szybowego, natomiast w dolnej części wieży znajduje się nadszybie. Cyfrą 3 oznaczono budynek nadszybia. Budowla znajdująca się obok szybu lub nad nim, często będąca częścią wieży szybowej. W jej wnętrzu umieszczone są urządzenia obsługujące szyb, tam też odbiera się urobek wydobywany z szybu, a także prowadzony jest transport sprzętu i ludzi. Najczęściej nadszybie jest odrębną budowlą, zawsze ściśle powiązaną z szybem i wieżą szybową. Cyfrą 4 oznaczono zrąb szybu. Jest to miejsce przecięcia się szybu z powierzchnią ziemi. Z poziomu zrębu odbywa się również transport materiałów pod ziemię. Rozgraniczenie poziomu zjazdowego ludzi oraz poziomu transportowego pozwala na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa pracowników oraz na swobodniejsze i szybsze przygotowanie materiałów do transportu. Podczas wypadków, w momentach pracy zastępu ratowników górniczych, najczęściej zjeżdżają oni na akcję właśnie zrębem, by skrócić czas dotarcia do poziemnej części kopalni. Cyfrą 5 oznaczono górniczy wyciąg szybowy. Zespół urządzeń w szybie i przy szybie, służący do transportowania urobku, materiału i ludzi w zakładach górniczych, po drogach i pochyleniu powyżej 45°, w którym podstawowymi elementami są: szyb, wieża szybowa, maszyna wyciągowa z układem lin poruszających naczynie wyciągowe po prowadnikach oraz urządzenia przeładunkowe w podziemiach i na powierzchni kopalni. Cyfrą 6 oznaczono koło linowe. Koła linowe służą jako elementy odwracające kierunek biegu lin lub odwodzące liny między maszynami wyciągowymi a ich wyposażeniem. W ramach typowych rozwiązań koło linowe jest na stałe połączone z osią, która z kolei jest połączona za pośrednictwem łożysk tocznych z konstrukcją ramową wieży. W kołach linowych należy sprawdzić w czasie przeglądów bieżących wykonywanych codziennie: ogólny stan kół i liny z zawiesiem, zakotwienie lub rozparcie stojakami, połączenie poszczególnych zespołów między sobą, stan hamulców, działanie aparatury elektrycznej, działanie oświetlenia i sygnalizacji, w kołach pneumatycznych — stan zawodnienia instalacji zasilającej, w hydraulicznych kołach bezpieczeństwa — poziom oleju w zbiorniku. Specjalne wymagania w zakresie bezpieczeństwa dotyczą hydraulicznych kół. Po pierwszych 600 godzinach pracy kół wymienia się olej w zbiorniku, przeprowadza przegląd przekładni o uzębieniu wewnętrznym i przekładni wyłącznika bezpieczeństwa oraz przegląd łożysk i uszczelnień. Dalsze przeglądy i remonty wykonuje się po około 1500 godzinach pracy kół. Dokładny zakres czynności wymaganych podczas przeglądów podany jest w dokumentacji techniczno‑ruchowej danego koła linowego. Cyfrą 7 oznaczono skip. Naczynie wyciągowe o konstrukcji skrzyni. którą na czas ciągnienia szybem napełnia się bezpośrednio urobkiem, kamieniem lub materiałami. Wyciąg, w którym naczyniem wyciągowym prowadzonym po prowadnikach jest skip lub skipo‑klatka nazywa się wyciągiem szybowym skipowym, zaś taki, w którym równocześnie wykorzystuje się różne rodzaje naczyń wyciągowych, na przykład skip i klatkę, nazywa się wyciągiem szybowym różnonaczyniowym. Cyfrą 8 oznaczono poziom transportowy. Poziom w kopalni, na który sprowadza się urobek z przodków, transportuje do szybu i załadowuje do wyciągu szybowego oraz każdy poziom, z którego odbywa się jazda ludzi, ciągnienie kamienia, materiałów itp. Cyfrą 9 oznaczono rząpie. Część szybu, znajdująca się poniżej podszybia najniższego poziomu, do którego zabudowane jest urządzenie wyciągowe. Jego głębokość jest uzależniona między innymi od wolnej drogi przejazdu, dopływu wody do szybu i pojemności zbiornika wody w samym rząpiu. Najniższą częścią rząpia jest zbiornik na spływającą wodę wraz ze szlamem kopalnianym, miałem węglowym czy mieszaniną podsadzkową. Powinno być ono wyposażone w bezpieczne dojście z poziomu nadszybia, urządzenia odwadniające lub wyrobiska górnicze służące do odprowadzania wody oraz sygnalizację dopuszczalnego stanu zawodnienia. Liczbą 10 oznaczono wolną drogę przejazdu. Wolna droga przejazdu w rząpiu jest odcinkiem szybu, w którym naczynie wyciągowe może przejechać swoje dolne położenia zanim dojdzie do zetknięcia z jakąś stałą przeszkodą: dnem szybu, pomostem czy belką prowadniczą liny wyrównawczej. Na tym odcinku naczynie powinno być hamowane przez odpowiednie urządzenie. Liczbą 11 oznaczono klatkę. Naczynie wyciągowe, czyli część wyciągu o charakterze pojemnika, służąca do przemieszczania urobku, ludzi lub innych ładunków. Naczyniem wyciągowym może być klatka, skip, kubeł lub wózek. Klatka jest naczyniem o konstrukcji prostopadłościennej, jedno- lub wielopiętrowym, do którego na czas ciągnienia wejść mogą ludzie lub wjechać można wozami. Liczbą 12 oznaczono wrota szybowe. Stosowane są do zamknięcia wlotów szybowych na nadszybiach lub podszybiach w kopalnianych wyciągach szybowych. Są przesuwane poziomo, mogą być dwuskrzydłowe, gdy zamykają wloty do szybów dwunaczyniowych i jednoskrzydłowe, gdy zamykają wloty do szybów jednonaczyniowych. Liczbą 13 oznaczono linę. Lina stalowa będąca ustrojem cięgnowym zbudowanym z wielu cienkich drutów, odpowiednio skręconych wokół wspólnej osi, będącej osią liny. W rzucie głównym na ekranie widać wysoką stalową konstrukcję w kształcie litery A. Jest to wieża dwuzastrzałowa. Zastrzał jest to konstrukcja przenosząca z głowicy wieży na fundament wypadkową siłę pochodzącą z naciągu lin. Na modelu widać cztery zastrzały czyli niebieskie boki konstrukcji. Dwa zastrzały są z przodu wieży, a dwa zastrzały z tyłu. Zastrzały u góry wieży są połączone głowicą. Z powyższego względu uzyskany kształt przypomina kozła dlatego ten typ wieży szybowej jest potocznie nazywany kozłem. Głowica wieży jest to element konstrukcji na której mocuje się koła linowe oraz przynależne urządzenia. Znajdująca się na górze głowica wieży jest stalowym elementem w kolorze niebieskim o kształcie odwróconego trapezu równoramiennego. Na szczycie głowicy znajdują się dwa czerwone koła linowe. Koła linowe rozmieszczone są w szeregu równolegle do głowicy wieży. W każdym z kół od centrycznie znajdującej się piasty czyli elementu w kształcie walca odchodzą czerwone stalowe ramiona, które ulegają połączeniu z wieńcem. Koło linowe widoczne z lewej strony znajduje się w szarej obudowie. W obrębie obudowy w każdym z wierzchołków znajdują się cztery mniejsze czerwone koła.
Pomiędzy zastrzałami znajduje się sześcienny budynek. Z dachu budynku do głowicy wieży biegnie żółty stalowy element kratowy którym jest zabezpieczona bocznymi barierkami klatka schodowa. W miejscy połączenia się klatki schodowej w głowicą wieży znajduje się cyfra 5.
Pomiędzy budynkiem głowicą wieży a budynkiem znajduje się dodatkową głowicą wieży. Niższa głowica jest w tym samym kształcie co wyższa. W porównaniu z wyższą głowicą, niższa głowica jest dłuższa. Po prawej stronie głowicy znajduje się dodatkowe duże koło linowe składające się z centrycznie osadzonej piasty oraz ramion łączących się z wieńcem. W przypadku każdego z kół linowych od strony bliższej zestrzału odchodzi szara lina. Lina w powiększeniu widać, że jest zbudowana z mniejszych cięgien w formie splotki to znaczy warkocza. Liny biegną ukośnie w dół od kół linowych do obiektów budowlanych w kształcie niewielkich sześcianów znajdujących się po obu stronach wieży szybowej. Do obiektu znajdującego się po prawej stronie ekranu przyłączone są dwie liny. Do obiektu przyłączonego po lewej stronie ekranu przyłączona jest jedna lina.
W miejscu które jest styczne pomiędzy dolną liną a kołem linowym znajdującym się na dolnej głowicy szybowej znajduje się cyfra 2. W odległości odpowiadającej około jednej czwartej długości liny łączącej się z prawym górnym kołem linowym znajduje się liczba 13. Liczba ta znajduje się w górnym odcinku liny. Na obiekcie budowlanym do którego dochodzi lina po lewej stronie ekranu znajduje się cyfra 1, a na miejscu odpowiadającemu wysokości niższej głowicy wieży naniesiona jest na żółtej klatce cyfra 17.
W rzucie bocznym widać że po każdej stronie znajdują się pomiędzy zastrzałami trzy cienkie belki poprzeczne oraz trzy grubsze belki w kształcie elementów prostokątnych. Belki łączą oba zastrzały zapewniając dodatkowe wzmocnienie i stabilność konstrukcji.
W centralnej części konstrukcji widać, odchodzący od głowicy wieży pionowo w dół do dachu budynku fragment trzonu prowadzącego czyli konstrukcji umożliwiającej umocowanie różnych elementów jak na przykład: prowadników, belek odbojnikowych czy wrót szybowych. Element ten jest widoczny jako fragment żółtej kratownicy stalowej.
Widok w rzucie tylnym jest tożsamy z rzutem głównym. Jedyną różnicę stanowi element trzonu prowadzącego. W lewej części dachy budynku znajdującego się pomiędzy zastrzałami znajduje się otwór od którego odchodzi pionowo w górę żółta kratownica. Konstrukcja kratownicowa o kształcie prostopadłościanu widoczna na modelu biegnie od dachu budynku do niższej głowicy wieży. W połowie wysokości pomiędzy głowicą a dachem widoczna jest dodatkowa galeria zabezpieczona poręczą. Galeria jest poprowadzona po obwodzie stalowej konstrukcji kratownicowej. W środku konstrukcji kratownicowej znajdują się dwie liny które biegną pionowo w dół od kół linowych znajdujących się na górnej głowicy wieży. Liny prowadzone są od wewnętrznej strony kół. Z czego w przypadku koła linowego po lewej stronie ekranu, czyli koła które nie znajduje się w otoczeniu czterech mniejszych kół, lina poprowadzona jest przez otwór w dodatkowym elemencie znajdującym się na górnej głowicy wieży. Element ten przypomina odwróconą literę L. Liny z górnych kół biegną przez dolną głowicę wieży, trzonem prowadzącym w dół. Lina z dolnego koła linowego biegnie poza trzonem prowadzącym przez otwór w dachu budynku pionowo w dół.
W rzucie dolnym modelu widać tylko podstawowe kształty geometryczne czyli: duży element prostokątny znajdujący się na środku ekranu który odpowiada budynkowi głównemu, cztery mniejsze szare prostokąty znajdujące się na zewnątrz budynku głównego czyli podstawy zastrzałów, dwa szare prostokąty widoczne po obu stronach ekranu które odpowiadają maszyną wyciągowym, dwie szare proste dochodzące do prostokątów znajdujących się po obu bokach modelu czyli liny, oraz niebieskie elementy konstrukcji biegnące ukośnie w górę czyli elementy zastrzałów wraz z belkami poprzecznymi.
W środku budynku nadszybia widoczna jest czerwona kratka w formie wrot. Wrota są opisane liczbą 12 jako wrota szybowe. Do wrót prowadzą dwa tory. Na torze po lewej znajdują się wagoniki kopalmniane. Wewnątrz wrot szybowych widać dwie liny idące szybem pionowo w dół. Na prawej linie zaczepiona jest żółta kratka. Krtka jest opisana cyfrą 7. Klatka jest w kształcie prostopadłościanu.
Poniżej poziomu gruntu widoczny jest pionowy cylindryczny kształt. Kształt odchodzi centrycznie od udynku nadszybia, cyfra 3. Od kształtu odchodzą dwa poziomy. Dolny poziom opisany jest cyfrą 8 jako poziom transportowy. Poniżej poziomu na tranportowego na dole cylindrycznego kształtu naniesiona jest cyfra 9 czyli rząpie. Pomiędzy dwoma poziomami znajduje się liczba 10 oznaczająca wolną drogę przejazdu oraz cyfra 7 czyli skip.

Model 5. Przenośnik taśmowy.

Na ekranie widać interaktywny model trójwymiarowy przenośnika taśmowego czyli urządzenia transportowego cięgnowego o ruchu ciągłym, głównie stosowanym do transportu materiałów sypkich
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy przenośnika taśmowego. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie elementu.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik taśmowy. Przenośnik taśmowy o ruchu ciągłym jest mechanicznym środkiem transportu, w którym urobek na określonej drodze ograniczonej odległością między punktem załadowczym i wyładowczym jest przemieszczany w sposób ciągły ze stałą prędkością. Przenośnik taśmowy, po spełnieniu wymogów bezpieczeństwa może służyć do transportu ludzi. Jazda ludzi przenośnikami odbywa się na podstawie regulaminu określającego zasady jej prowadzenia oraz warunków kontroli trasy tych przenośników. Jazda ludzi przenośnikami jest dopuszczalna na nachyleniach nie większych niż 18° po wzniosie i nie większych niż 12° po upadzie. Trasę przenośnika na odcinku, na którym odbywa się jazda ludzi, osłania się przed wodą ściekającą ze stropu. Przenośnik do jazdy ludzi wyposaża się w pomosty do wsiadania i wysiadania. Jazdę ludzi przenośnikami taśmowymi wykonuje się pod nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego. Wyrobiska z przenośnikami taśmowymi powinny być wyposażone w dwie gaśnice pianowe wzdłuż trasy przenośnika taśmowego w odległości nie większej niż 200 m. Przeznaczony głównie do odstawy zbiorczej z przodków o dużym wydobyciu, łącząc nimi bezpośrednio odstawę ścianową z transportem pionowym w szybie, zwłaszcza skipowym. Cyfrą 2 oznaczono układ napędowy. Podzespół przenośnika taśmowego, wyposażony w bębnowe mechanizmy napędowe, którego zadaniem jest wprawienie taśmociągu w ruch. W skład układu napędowego wchodzi m.in. silnik oraz zespół sprzęgłowo‑hamulcowy. Cyfrą 3 oznaczono rozładunek. Podzespół przenośnika wyposażony w wysięgnik, na którym następuje rozładunek urobku. Cyfrą 4 oznaczono zwrotnię. Element przenośnika taśmowego, w którym montuje się podzespoły tworzące końcową część przenośnika. W rejonie zwrotni podawany jest urobek na taśmę. Cyfrą 5 oznaczono taśmę. Element przenośnika, na którym spoczywa urobek. Taśma służy jednocześnie do przenoszenia sił wzdłużnych niezbędnych do pokonywania oporów ruchu przenośnika. Taśma jest prowadzona w zestawach krążnikowych o kształcie nieckowatym. Jest ona cięgnem bez końca i przewija się przez stację czołową i zwrotną oraz trasę. W górnictwie węgla kamiennego stosuje się taśmy trudnopalne i antystatyczne. Cyfrą 6 oznaczono trasę. Konstrukcja nośna dla zestawów krążnikowych, podtrzymujących taśmę. Konstrukcja trasy złożona z powtarzalnych członów wykonywana jest jako sztywna np. z ceowników i posadowiona na spągu wyrobiska. Cyfrą 7 oznaczono krążnik górny. Służy do podtrzymywania i prowadzenia taśmy. Krążniki spełniają rolę w ograniczeniu energochłonności odstawy urobku. Zainstalowanie właściwych krążników w poprawnej pozycji w przenośniku jest głównym czynnikiem zmniejszającym zużycie taśmy i samych krążników. Cyfrą 8 oznaczono krążnik dolny. Służy do podtrzymywania i prowadzenia taśmy. Krążniki spełniają rolę w ograniczeniu energochłonności odstawy urobku. Zainstalowanie właściwych krążników w poprawnej pozycji w przenośniku jest głównym czynnikiem zmniejszającym zużycie taśmy i samych krążników. Cyfrą 9 oznaczono kozioł górny. Górna konstrukcja nośna przenośnika taśmowego. Liczbą 10 oznaczono kozioł dolny. Dolna konstrukcja nośna przenośnika taśmowego. Liczbą 11 oznaczono czujnik ruchu taśmy. Oprzyrządowanie mające na celu wykrycie ruchu taśmy przenośnika. Liczbą 12 oznaczono czujnik spiętrzenia. Oprzyrządowanie przeznaczone do kontroli drożności przesypów przenośnika. Liczbą 13 oznaczono czujnik temperatury. Oprzyrządowanie służące do pomiaru temperatury na przenośniku. Liczbą 14 oznaczono wyłącznik awaryjny. Wyłącznik służący do awaryjnego zatrzymania przenośnika.
W rzucie głównym widać podłużne urządzenie mechaniczne na górze którego znajduje się czarna taśma. Podstawą przenośnika taśmowego jest stalowa konstrukcja kratowa czyli trasa. Konstrukcja ta zbudowana jest powtarzalnych członów modułów których podstawą są ceowniki. Ceownik jest to wyrób hutniczy, walcowany lub gięty z metalu. Wyroby te są w postaci prostych odcinków. Przekrój poprzeczny czyli profil ceownika przypomina literę C. Pojedynczy boczny element trasy jest w kształcie szarego prostokąta. Z górnego prawego wierzchołka biegnie w kierunku dolnego lewego wierzchołka dodatkowy element łączący, który wzmacnia konstrukcję.
Z boku konstrukcji czyli na boku trasy znajdują się metalowe elementy w kształcie ceowników, które biegną pionowo w górę. Końcówki tych elementów są zakrzywione w kierunku taśmy czyli w kierunku środka przenośnika. Są to kozły górne. Kozły górne są rozmieszczone po oby stronach trasy. Kozły górne znajdujące się po przeciwnych stronach trasy są połączone ze sobą prostopadłą do nich belką zwaną wspornikiem rolek dźwigara. W odległości odpowiadającej jednej trzecie długości wspornika znajdują się po lewej i prawej stronie wspornika rolek dźwigara, wsporniki boczne rolki prowadzącej. Są to krótkie, trójkątne elementy, które na modelu tworzą układ nieckowy trójkrążkowy. Pomiędzy kozłem górnym a wspornikiem bocznym rolki dźwigara znajduje się krążnik górny który na modelu jest w kształcie czerwonego walca. Uzyskany w ten sposób układ nieckowy trójkrążkowy jest w kształcie odwróconej do góry litery C. Układ ten składa się z trzech krążników górnych.
Na krążnikach w utworzonej niecce znajduje się długa taśma która biegnie przez cały przenośnik. Na taśmie widać czarne bryłki węgla.
Z boku konstrukcji trasy odchodzą pionowo w dół krótkie stalowe elementy w kształcie ceowników. Są to kozły dolne. Końcówki naprzeciwległych kozłów dolnych są połączone ze sobą przy użyciu stalowej belki. Na walcowatych elementach umieszczonych po środku kozła dolnego osadzony jest krążnik dolny. Czerwone krążniki dolne są również w kształcie walców. Układ krążnika dolnego znajdującego się na szerokości przenośnika składa się z dwóch takich samych krążników rozdzielonych stalowym elementem. Na nim znajduje się taśma, która ulega zawróceniu.
Po prawej stronie podstawy przenośnika znajduje się walcowaty element, którym jest układ napędowy z przypisaną cyfrą 2. Element napędowy jest zakończony szarym sześciennym elementem. Do niego przyłączona jest duża szara rolka w kształcie walca o średnicy większej od średnicy krążnika. Jest to rolka napędowa. Do tego elementu przypisana jest cyfra 3.
Za jednostką napędową znajdującą się po prawej stronie modelu widać mały element o kształcie prostopadłościanu. Podstawa jego jest w kolorze szarym a górna cześć w kolorze żółtym. Na górnym boku prostopadłościanu znajduje się mały cylindryczny kształt w kolorze czerwonym. Jest to wyłącznik awaryjny, któremu przypisana jest liczba 14. Na drugim od prawego końca taśmociągu module trasy, widać znajdujący się powyżej dolnej taśmy element. Zbudowany jest on z czerwonej rolki w kształcie walca, która osadzona jest pomiędzy dwoma szarymi blachami. Blachy są styczne do podstaw walca. Nad rolką znajduje się dodatkowa szara blacha na której widać niewielki cylindryczny element w kształcie guzika. Do niego przyłączony jest czarny kabel który biegnie po obudowie kratowej przewodnika w kierunku jednostki napędowej. Element ten jest czujnikiem ruchu taśmy, do którego przypisana jest liczba 11.
Po drugiej stronie przenośnika, czyli z lewej strony ekranu znajduje się podobna rolka która nazywa się rolką napinającą. Na tym elemencie znajduje się cyfra 4.
Z lewej strony modelu, na końcu przenośnika taśmowego widać szary pionowy pręt. Pręt znajduje się w punkcie odpowiadającym środkowi taśmy. Na szczycie pręta znajduje się cylindryczny fioletowy kształt od którego odchodzi stalowe ramię zakończone szarym cienkim prostopadłościanem. Na górnej podstawie prostopadłościanu, w każdym z naroży znajduje się szary element w kształcę odwróconej do góry nogami litery L, której podstawa skierowana jest do wewnątrz bryły. Jest to czujnik spiętrzenia, któremu przyporządkowana jest liczba 12. Cyfra 6 oznaczająca trasę znajduje się na stalowym elemencie kratownicy znajdującym się w połowie długości przenośnika. Nad nim widać cyfrę 8 oznaczającą krążnik dolny.
W rzucie tylnym widać dodatkowy element znajdujący się na lewym końcu trasy taśmociągu. Element jest w kształcie fioletowego graniastosłupa o podstawie elipsy. Jest to czujnik temperatury z przypisaną cyfrą 13. W rzucie górnym widać znajdujące się na taśmie bryłki węgla oraz boczne fragmenty trasy.
W rzucie dolnym na ekranie znajduje się czarna taśma która osadzona jest na stalowych belkach na których znajdują się krążniki dolne. Krążniki rozmieszczone są równomiernie na całej długości przenośnika.
Na rzucie bocznym można zauważyć, że czarna taśma osadzona na szarej rolce rozciągnięta jest pomiędzy dwoma stalowymi konstrukcjami w formie kratownic.

Model 6. Przenośnik ścianowy.

Na ekranie widać interaktywny trójwymiarowy model przenośnika ścianowy czyli urządzenie transportowe cięgnowe - zabierakowe, przesuwające po nieruchomym podłożu załadowany materiał, w którym przymocowane do łańcucha (łańcuchów) elementy poprzeczne, zwane zgrzebłami, przesuwają urobek w sposób ciągły w określone miejsce.
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy przenośnika ścianowy. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie elementu.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik ścianowy. Służy do transportu urobionej przez maszynę urabiającą (kombajn lub strug) kopaliny w ścianie. Spełnia także dodatkowe funkcje: przenośnik ścianowy jest także swoistym kręgosłupem ściany – to po nim porusza się maszyna urabiająca (strug lub kombajn) i do niego mocowana jest obudowa zmechanizowana, a w przypadku kombajnów ścianowych prowadzone są przewody i węże zasilające kombajn w niezbędne media. Jest mechanicznym połączeniem sekcji ścianowej obudowy zmechanizowanej pomiędzy sobą (umożliwiając ich przemieszczanie – przesuwanie się).
Transport długich i ciężkich przedmiotów wykonuje się na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
Przenośnik wyposaża się w osłony zakrywające rynnociąg na odcinku między jego zwrotnią a przenośnikiem.
Przenośnik przeznaczony do pracy w wyrobiskach o nachyleniu nie mniejszym niż 18° i wysokości nie większej niż 1,7 m wyposaża się w zastawki chroniące ludzi przed uderzeniami brył urobku. Cyfrą 2 oznaczono zastawkę. Do rynien zakładane są zastawki, które zapobiegają wysypywaniu się urobku z przenośnika. Cyfrą 3 oznaczono drabinkę. Zębatka znajdująca się między zastawką a rynną, zazębiająca się z kołem zębatym napędu kombajnu. Cyfrą 4 oznaczono korytko na układak kabla i węża wodnego. Miejsce na umieszczenie kabla i węża wodnego. Cyfrą 5 oznaczono zgrzebło. Zgrzebło połączone jest z łańcuchem za pomocą śrub, których łby powinny znajdować się zawsze od strony kierunku ruchu łańcucha zgrzebłowego. Cyfrą 6 oznaczono blachę ślizgową. Blacha znajdująca się pod zgrzebłami i łańcuchami. Cyfrą 7 oznaczono napęd. Podzespół przenośnika ścianowego, którego zadaniem jest wprawienie taśmociągu w ruch. Składa się z kadłuba napędu, gwiazdy łańcuchowej, przekładni, sprzęgła elastycznego i silnika elektrycznego. Cyfrą 8 oznaczono łańcuch zgrzebłowy. Łańcuch zgrzebłowy podwójny. Poprowadzony środkiem, składa się z członów (ogniw) oraz dwóch zamków i zgrzebła. Cyfrą 9 oznaczono trasę przenośnika ścianowego. Składa się z powtarzalnych rynien, łańcucha (łańcuchów) zgrzebłowego i zgrzebeł. Rynny wykonane są z profili stalowych i blachy ślizgowej, ze stali o podwyższonej wytrzymałości ulepszonej cieplnie, co zwiększa jej odporność na ścieranie. Trasa przenośnika jest równocześnie torem jezdnym dla kombajnu ścianowego. Liczbą 10 oznaczono rynnę. Powtarzalny, modułowy element przenośnika ścianowego.
W rzucie głównym w dalszej części ekranu widać rynnę trasy przenośnika czyli powtarzalny prostokątny profil blachy stalowej. Po lewej stronie ekranu od strony napędu profil blachy przybiera kształt klina. Jest to rynna klinowa. Z prawej strony ekranu przy na końcu przenośnika znajduje się rynna w kształcie klina czyli kadłub zwrotni. Na trzecim profilu blachy od lewej strony znajduje się cyfra 2. Przed profilem blachy widać dwie czarne szyny na których jest naniesiona cyfra 3. Jest to drabinka. Drabinka biegnie wzdłuż całego przenośnika zgrzebłowego.
Po przeciwnej stronie do profilów blachy znajduje się rynna czyli powtarzalny stalowy element biegnący wzdłuż całego przenośnika. Na drugim module z lewej strony znajduje się przypisana liczba 10.
Rynna wraz z blachą jest połączona u podstawy przez blachę ślizgową cyfra 6 umieszczona centrycznie z lewej strony przenośnika. Na blasze ślizgowej znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe Każdy z łańcuchów umieszczony jest bliżej bocznych krańców blachy. Łańcuchy połączone są ze sobą poprzez równomiernie rozmieszczone na całej długości przenośnika zgrzebła. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest ono z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Zgrzebło jest przymocowane do zamków poprzez śruby znajdującą się po obu końcach zgrzebła. Na 6 zgrzeble z lewej strony znajduje się cyfra 5, a pomiędzy 34 zgrzebłem z lewej strony na górnym łańcuchu znajduje się cyfra 8. Obok rynny znajduje się cyfra 9 czyli trasa przenośnika. Na ekranie widać, że pierwszy segment przenośnika po lewej stronie jest odchylony od pionu. W przypadku dwóch pierwszych segmentów po prawej stronie ekranu, można zauważyć, że przenośnik jest w tym miejscy nachylony względem pionu. Układ ten przypomina odwróconą literę C.
W rzucie górnym, po lewej stronie modelu znajduje się czerwony element w kształcie walca z przypisaną cyfrą 7. Jest to jednostka napędowa. Jednostka ta jest ułożona prostopadle do przenośnika. Jednostka ta przyłączona jest do żółtej przekładni planetarnej. Przekładnia planetarna jest najprostszym typem przekładni zębatej. Przekładnia na modelu jest w kształcie walca. Na obwodzie walca na wysokości jednej trzeciej jego wysokości od strony jednostki napędowej oraz końca walca znajdują się zęby. Przekładnia łączy się z pomarańczowym bębnem łańcuchowym znajdującym się na lewym końcu przenośnika. Na bębnie znajdują się dwa zagłębienia na które nawijany jest łańcuch. Górna krawędź przenośnika stanowi koryto na układak kabla i węża wodnego. Do czwartego elementu koryta jest przypisana cyfra 4. Koryto znajduje się od strony blachy. Poniżej koryta znajdują się dwa czarne oczkowe łańcuch połączone zgrzebłem. Zgrzebła są rozmieszczone równomiernie wzdłuż całej długości łańcucha. Element ten przypomina drabinę. Pod łańcuchami widać szary element blachy. Dolna krawędź przenośnika to brzeg przenośnika. Z prawej strony ekranu znajduje się analogiczna jednostka napędowa jak w przypadku lewego końca przenośnika z tym, że jednostka widziana na modelu jest ułożona równolegle do trasy przenośnika ścianowego.
Na dolnym rzucie modelu widać długi prostokątny element który stanowi podstawę przenośnika ścianowego.

Model 7. Przenośnik podścianowy.

Na ekranie widać interaktywny trójwymiarowy model przenośnika podścianowego czyli urządzenia umożliwiającego prowadzenie ściany bez konieczności skracania taśmy. W zależności od rodzaju urządzenia zwrotno‑przesuwnego lub urządzenia przekładkowego (stacji najazdowej) fragment konstrukcji przenośnika wykonywana jest jako sztywna rampa lub szereg rynien skrętnych z prowadzeniem ślizgowym.
Na modelu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy przenośnika podścianowego. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie elementu.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik podścianowy. Transport długich i ciężkich przedmiotów wykonuje się na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Przenośnik wyposaża się w osłony zakrywające rynnociąg na odcinku między jego zwrotnią a przenośnikiem. Przenośnik przeznaczony do pracy w wyrobiskach o nachyleniu nie mniejszym niż 18° i wysokości nie większej niż 1,7 m wyposaża się w zastawki chroniące ludzi przed uderzeniami brył urobku. Cyfrą 2 oznaczono silnik. Podzespół przenośnika ścianowego, którego zadaniem jest wprawienie taśmociągu w ruch. Cyfrą 3 oznaczono silnik. Podzespół przenośnika ścianowego, którego zadaniem jest wprawienie taśmociągu w ruch. Cyfrą 4 oznaczono trasę przenośnika. Składa się z powtarzalnych rynien, łańcucha (łańcuchów) zgrzebłowego i zgrzebeł. Rynny wykonane są z profili stalowych i blachy ślizgowej, ze stali o podwyższonej wytrzymałości ulepszonej cieplnie, co zwiększa jej odporność na ścieranie. Cyfrą 5 oznaczono łańcuch. Łańcuch zgrzebłowy podwójny. Poprowadzony środkiem, składa się z członów (ogniw) oraz dwóch zamków i zgrzebła. Cyfrą 6 oznaczono zgrzebło. Zgrzebło połączone jest z łańcuchem za pomocą śrub, których łby powinny znajdować się zawsze od strony kierunku ruchu łańcucha zgrzebłowego. Cyfrą 7 oznaczono blachę ślizgową. Blacha znajdująca się pod zgrzebłami i łańcuchami.
Na rzucie głównym modelu widać czarne podłużne urządzenie o kształcie prostopadłościanu. Z lewej strony urządzenia fragment urządzenia jest otwarty. W odległości stanowiącej około dwóch trzecich całego urządzenia znajduje się element w kształcie sześcianu. Od niego odchodzi kolejny element w kształcie prostopadłościanu który jest w kształcie litery S. Prawej strony urządzenia tył prostopadłościanu znajduje się na rusztowaniu w kształcie płóz. Na nich osadzona jest czerwona jednostka napędowa 3. Jednostka jest umieszczona równolegle do trasy przenośnika opisanej numerem 4. Jednostka napędowa jest przyłączona w sposób prostopadły do przekładni planetarnej. Przekładnia planetarna jest najprostszym typem przekładni zębatej. Przekładnia na modelu jest w kształcie walca. Na obwodzie walca na wysokości jednej trzeciej jego wysokości od strony jednostki napędowej oraz końca walca znajdują się zęby.
Na górze elementu w kształcie sześcianu zlokalizowanego w odległości wynoszącej około dwóch trzecich długości przenośnika znajduje się druga jednostka napędowa opisana numerem 2. Po lewej stronie przenośnika, za otwartym fragmentem znajdują się urządzenie przekładkowe w formie dwóch żółtych hydraulicznych belek przesuwu. Urządzenie przekładkowe w zależności od typu może być stosowane do przesuwania napędów ścianowych przenośników zgrzebłowych podczas przekładki, wraz z postępem ściany, przemieszczania przenośników podścianowych w całości lub przemieszczania zestawów ciężkich elementów i maszyn (np. zestawów wyłączników i transformatorów).Hydrauliczne belki są w formie cylindrów. Biały cylinder ma mniejszą średnicę od żółtego znajdującego się poniżej niego.
Przenośnik podścianowy składa się z powtarzalnych segmentów profilów blachy. W  połowie długości urządzenia znajduje się na jednym z profili cyfra 1. W rzucie tylnym model urządzenia wygląda podobnie jak w rzucie głównym. W przypadku rzutu górnego różnicę w porównaniu z wcześniejszym opisem stanowi otwarta część urządzenia. Fragment ten wygląda jak rynna. Spód rynny stanowi czarna blacha ślizgowa z przypisanym do niej numerem 5. Na blasze ślizgowej znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe Każdy z łańcuchów umieszczony jest bliżej bocznych krańców blachy. Łańcuchy połączone są ze sobą poprzez równomiernie rozmieszczone na całej długości przenośnika zgrzebła. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest ono z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Zgrzebło jest przymocowane do zamków poprzez śruby znajdującą się po obu końcach zgrzebła.

Powiązane ćwiczenia