E-materiały do kształcenia zawodowego

Maszyny do transportu i urabiania kopalin

Eksploatacja podziemna złóż - Technik górnictwa podziemnego 311703, Górnik eksploatacji podziemnej 811101

bg‑gold

Maszyny i urządzenia służące do transportu kopalin

GRAFIKA INTERAKTYWNA

9

Spis treści

1

Przenośniki zgrzebłowe

1
RutZPi6GxHtsq1
Przenośniki zgrzebłowe
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zdjęcie numer 1. Kompleks ścianowy, przenośnik ścianowy 1.

Na ilustracji interaktywnej widać kompleks ścianowy. Kompleks ścianowy jest to układ składający się z kombajnu ścianowego wraz z sekcjami obudów zmechanizowanych oraz przenośnikiem zgrzebłowym. Przenośnik ścianowy jest zamontowany w obudowie zmechanizowanej. Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono kombajn ścianowy. Górnicza maszyna robocza służąca do urabiania węgla z pokładu, stanowiąca wraz z przenośnikiem zgrzebłowym i sekcjami obudów zmechanizowanych jeden z elementów systemu maszynowego zwanego kompleksem ścianowym.
Cyfrą 2 oznaczono obudowę zmechanizowaną. Powtarzalne zestawy obudowy rozparte w górotworze między stropem a spągiem, których celem jest prawidłowe zabezpieczenie wyrobiska, maszyn i urządzeń oraz ludzi. Dodatkowo służy ona do przemieszczania maszyny urabiającej oraz przenośnika ścianowego razem z postępem eksploatacji ściany.
Cyfrą 3 oznaczono organ urabiający. Element roboczy ścianowego kombajnu węglowego, skrawający ruchem obrotowym węgiel za pomocą noży styczno‑obrotowych.
Cyfrą 4 oznaczono zgrzebło. Połączone jest z łańcuchem za pomocą śrub, których łby powinny znajdować się zawsze od strony kierunku łańcucha zgrzebłowego.
Cyfrą 5 oznaczono przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Jest urządzeniem transportowym, który odstawia urobek kombajnem, lub strugiem węgiel (urobek) do chodnika podścianowego na zintegrowany z nim przenośnik zgrzebłowy podścianowy, z którego urobek jest przekazywany na ciąg zintegrowanych przenośników taśmowych. Przenośniki zgrzebłowe mają szczególne znaczenie w odstawie węgla kamiennego w wyrobiskach ścianowych i podścianowych, gdzie przenośnik stanowi integralną cześć systemy maszynowego zwanego kompleksem ścianowym.
Widoczne po prawej stronie ekranu białe urządzenie charakteryzuje się budową modułową. Górę urządzenia stanowi biała stropnica czyli metalowy górny element obudowy kopalnianej stanowiący podporę stropu. Widoczny u góry zdjęcia fragment stropnicy składa się z ośmiu trójelementowych sekcji ułożonych równolegle względem siebie. Każda z sekcji osłonowych składa się z trzech połączonych ze sobą podłużnych prostokątnych metalowych elementów. W drugim module na stropnicy znajduje się cyfra 2. We fragmencie obudowy znajdującej się w głębi zdjęcia widać, że tył obudowy składa się z prostokątnych stalowych elementów. Są to osłony odzawałowe. Osłony odzawałowe stanowią przedłużenie każdej z sekcji znajdującej się w stropnicy. Osłony składają się dwóch metalowych połączonych ze sobą pionowo elementów. Każdy z elementów jest w kształcie prostokąta. Osłony odzawałowe są zamontowane ukośnie. Podobnie jak w przypadku elementów w stropnicy elementy znajdujące się w osłonie odzawałowej są ruchome. Widoczna na zdjęciu obudowa górnicza przypomina kształt litery c. Podstawą urządzenia jest widoczna na ekranie spągnica czyli element odbudowy bezpośrednio stykający się ze spągiem. Stropnica pośredniczy w przenoszeniu siły nacisku skał stropowych na spąg. Stropnica jest przedstawiona w formie metalowego podłużnego elementu widocznego w centralnej części modelu na którym znajdują się hydrauliczne teleskopowe stojaki zwane podporami hydraulicznymi. Stojak górniczy jest to element podporowy obudowy górniczej lub może być zastosowany jako wzmocnienie innego typu obudowy. Stosowane są również jako zabezpieczenia, rozpory, do podnoszenia, czy utwardzania podstawy urządzeń. Widoczne na modelu są elementami łączącymi stronice ze spągnicą. Stojaki są w kształcie cylindrów o różnej średnicy. Najszerszym elementem stanowi podstawa stojaka której wysokość odpowiada około jednej czwartej wysokości całego elementu. Najcieńszym elementem jest góra stojaka która stanowi również jedną czwartą wysokości całego elementu i która jest wpuszczona w środkową część stojaka. Na zdjęciu stojaki znajdują się w jednym rzędzie po prawej stronie ekranu.
Na dole zdjęcia po lewej stronie ekranu widać przenośnik zgrzebłowy, oznaczony cyfrą 5 po którym przy pomocy sań porusza się kombajn ścianowy. Przenośnik zgrzebłowy jest to urządzenie transportowe cięgnowe - zabierakowe przesuwające po nieruchomym podłożu załadowany materiał. W przenośniku przymocowane do łańcucha (łańcuchów) elementy poprzeczne, zwane zgrzebłami (element oznaczony cyfrą 4, przesuwają urobek w sposób ciągły w określone miejsce. Boki przenośnika stanowią szare elementy w kształcie odwróconej litery L skierowanej podstawą do zewnątrz. Są to kliny ładujące. Na nich znajduje się element w kształcie litery L na brzegach którego znajdują się pionowe elementy. Przednia płoza jest to płoza przyczołowa. Tylna płoza odzawałowa. Pomiędzy płozami znajdują się szare sanie kombajnu. Na osadzonym stalowym korpusie znajduje się szare ramię zakończone szarym organem roboczym (cyfra 3), wyposażonym w noże. Organ roboczy jest to element roboczy ścianowego kombajnu węglowego który po przez ruchu obrotowego skrawa węgiel za pomocą noży styczno - obrotowych i ładuje urobek ślimakowymi płatami rozmieszczonymi wzdłuż linii śrubowej na przenośnik zgrzebłowy kompleksu ścianowego. Organ roboczy jest osadzony na walcowatej głowicy na której osadzone są tarcze o średnicy większej od średnica głowicy. Na tarczach, po obwodzie rozmieszczone są równomiernie noże które są osadzone w półowalnych podstawach. Organ roboczy znajduje się po lewej stronie zdjęcia za obrysem stropnicy. Organ roboczy przedni i tylni znajduje się na wysokości spągu. Na przodzie kombajnu u  dołu zdjęcia znajduje się cyfra 1
Na spągu znajduje się szara metalowa rynna przenośnika. Jej środek stanowi blacha ślizgowa. Po bokach rynny, na całej długości pokazanej blachy ślizgowej biegną czarne łańcuchy oczkowe. Łańcuchy, co określoną odległość połączone są ze sobą przy użyciu zgrzebła. Czyli prostopadłego elementu do boku rynny który jest częścią zgarniającą.
Pomiędzy przenośnikiem zgrzebłowym a spągnicą znajduje się wąskie metalowe koryto z prostopadle ułożonymi do jego brzegów cienkimi prostokątnymi elementami. Elementy względem siebie są ułożone równolegle po całej długości koryta. W głębi zdjęcia znajduje się dwóch górników ubranych w pomarańczowe stroje ochronne oraz biały kaski. Górnicy stoją najprawdopodobniej w korycie. Z prawej strony fotografii, na przedzie obudowy znajduje się pochylony górnik ubrany w niebiesko czarną koszulę w kratę oraz biały kask. Górnik sprawdza elementy przy stojaku hydraulicznym.

Zdjęcie numer 2. Kompleks ścianowy, przenośnik ścianowy 2.

Na ilustracji interaktywnej widać w ujęciu bocznym fragment przenośnika ścianowego wyposażonego w zastawkę czyli element zapobiegający wysypywaniu się z przenośnika transportowanego materiału.
Służy do transportu urobionej przez maszynę urabiającą kopaliny w ścianie.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono zastawkę. Do rynien zakładane są zastawki, które zapobiegają wysypywaniu się urobku z przenośnika.
W centralnej części ekranu widać rynnę trasy przenośnika czyli powtarzalny prostokątny profil blachy stalowej. Rynna jest w kolorze szarym. Równomiernie na całej długości przenośnika znajdują się z boku przenośnika wsporniki czyli elementy podpierające wspornik przedstawiony na ilustracji jest czarnym elementem w kształcie litery U zamontowanym prostopadle do podstawy przenośnika w której znajduje się półokrągły element oczkowy czyli z otworem w środku. Przez wspornik oraz otwór przechodzi śruba mocująca. Na przedstawionym fragmencie przenośnika są 3 wsporniki.
U góry trasy przenośnika widać wysoki szary prostokątny element. Wysokość elementu jest znacznie wyższa od rynny przenośnika po której transportowany jest urobek. Jest to zastawka czyli prostokątna część przenośnika zapobiegająca wysypywaniu się transportowanego materiału. Po środku każdej zastawki widać dwa otwory w kształcie kwadratów przez które widać profil zawałowy czyli element bezpośrednio oddzielający rynnę po której transportowany jest materiał. Przestrzeń pomiędzy profilem zawałowym a zastawką jest w kształcie koryta. Pomiędzy pierwszym a drugim wspornikiem na wysokości rynny przenośnika znajduje się cyfra 1.

Zdjęcie numer 3. Kompleks ścianowy, przenośnik ścianowy 3.

Na ilustracji interaktywnej widać w ujęciu tylnym końcowy fragment przenośnika ścianowego w którym znajduje się jednostka napędowa.
Przenośnik ścianowy jest jednym z rodzajów urządzeń transportowych odpowiedzialnych za transport urobionej przez maszynę urabiającą kopaliny w ścianie. Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono silnik. Wprawia w ruch przenośnik zgrzebłowy. Silnik napędowy sprzęgnięty z przekładnią zębatą za pośrednictwem sprzęgła napędza gwiazdę napędową, która pociąga łańcuch przenośnika wraz z urobkiem.
Cyfrą 2 oznaczono gwiazdę łańcucha. Przewinięty jest przez nią łańcuch ze zgrzebłami. Gwiazda łańcuchowa pociąga łańcuch przenośnika wraz z urobkiem i osadzona jest z jednej strony na wale przekładni, a z drugiej strony na ułożyskowanej półosi. W przypadku napędu podwójnego gwiazda łańcuchowa osadzona jest z drugiej strony na wale drugiej przekładni. .
Cyfrą 3 oznaczono przenośnik ścianowy. Stosuje się je do współpracy z ciężkimi kombajnami ścianowymi, strugami oraz z obudową zmechanizowaną. Łańcuch zgrzebłowy może być pojedynczy lub podwójny. Po przejechaniu maszyny urabiającej przenośnik przesuwany jest do calizny węglowej, a więc trudno jest utrzymać jego prostolinijny bieg. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest poprowadzenie łańcucha środkiem. Dzięki temu, następuje mniejsze wycieranie się profili bocznych oraz blach ślizgowych na jego obrzeżach.
Po prawej stronie ilustracji widać rynnę trasy przenośnika czyli powtarzalny prostokątny profil blachy stalowej. Po lewej stronie ekranu to jest na końcu przenośnika profil blachy przybiera kształt klina. Jest to rynna klinowa czyli kadłub zwrotni. Przed profilem blachy widać dwie czarne szyny. Jest to drabinka czyli zębatka znajdująca się między zastawką a rynną, zazębiająca się z kołem zębatym napędu kombajnu. Drabinka biegnie wzdłuż całego przenośnika zgrzebłowego.
Po przeciwnej stronie do profilów blachy znajduje się rynna czyli powtarzalny stalowy element biegnący wzdłuż całego przenośnika.
Rynna wraz z blachą jest połączona u podstawy przez blachę ślizgową. Na blasze ślizgowej znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe Każdy z łańcuchów umieszczony jest bliżej bocznych krańców blachy. Łańcuchy połączone są ze sobą poprzez równomiernie rozmieszczone na całej długości przenośnika zgrzebła. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest ono z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Zgrzebło jest przymocowane do zamków poprzez śruby znajdującą się po obu końcach zgrzebła.
Górna krawędź przenośnika stanowi koryto na układak kabla i węża wodnego. Koryto znajduje się od strony blachy. Dalsza krawędź koryta jest znacznie wyższa od trasy czyli toru przenośnika. Jest to zastawka czyli element zapobiegający wysypywaniu się transportowanego materiału z przenośnika.
Centralną częścią przenośnika znajdującą się z prawej strony ekranu jest pomarańczowy element w kształcie walca. Jest to gwiazda łańcuchowa na której znajduje się cyfra 2.
Z lewej strony przenośnika znajduje się czerwony element w kształcie walca z przypisaną cyfrą 1. Jest to jednostka napędowa. Jednostka ta jest ułożona prostopadle do przenośnika. Jednostka napędowa przyłączona jest do żółtej przekładni planetarnej. Przekładnia planetarna jest najprostszym typem przekładni zębatej. Przekładnia na modelu jest w kształcie walca. Na obwodzie walca na wysokości jednej trzeciej jego wysokości od strony jednostki napędowej oraz końca walca znajdują się zęby. Przekładnia łączy się z pomarańczową gwiazda. Na bębnie gwiazdy znajdują się dwa zagłębienia na które nawijany jest łańcuch.

Zdjęcie numer 4. Kompleks ścianowy, podzespoły przenośnika.

Na ilustracji interaktywnej widać fragment modelu kompleksu ścianowego czyli układu składającego się z kombajnu ścianowego wraz z sekcjami obudów zmechanizowanych oraz przenośnikiem zgrzebłowym, który przedstawia przenośnik zgrzebłowy widziany od przodu.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 przenośnik ścianowy zgrzebłowy. Składa się z łańcuchów, zwanych zgrzebłami, po których porusza się kombajn oraz które transportują urobek poza rejon ściany.
Na dole zdjęcia widać fragment przenośnika zgrzebłowego po którym przy pomocy sań porusza się widoczny z tyłu zdjęcia biały kombajn ścianowy. Przenośnik zgrzebłowy jest to urządzenie transportowe cięgnowe - zabierakowe przesuwające po nieruchomym podłożu załadowany materiał. W przenośniku przymocowane do łańcucha (łańcuchów) elementy poprzeczne, zwane zgrzebłami, przesuwają urobek w sposób ciągły w określone miejsce. Boki przenośnika stanowią szare elementy w kształcie odwróconej litery L skierowanej podstawą do zewnątrz. Są to kliny ładujące.
Po bokach rynny, na całej długości pokazanej blachy ślizgowej biegną czarne łańcuchy oczkowe. Łańcuchy, co określoną odległość połączone są ze sobą przy użyciu zgrzebła. Czyli prostopadłego elementu do boku rynny który jest częścią zgarniającą. Rynna wraz z blachą jest połączona u podstawy przez blachę ślizgową. Na blasze ślizgowej znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe. Każdy z łańcuchów umieszczony jest bliżej bocznych krańców blachy. Łańcuchy połączone są ze sobą poprzez równomiernie rozmieszczone na całej długości przenośnika zgrzebła. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest ono z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Zgrzebło jest przymocowane do zamków poprzez śruby znajdującą się po obu końcach zgrzebła.
Po lewej stronie przenośnika widać koryto w kształcie rdzy. Z lewej strony zdjęcia widać fragment obudowy zmechanizowanej ścianowe czyli urządzenia typu podporowo‑osłonowego, przeznaczone do kierowania stropem.

Zdjęcie numer 5. Kombajn chodnikowy, podawarka.

Na ilustracji interaktywnej widać przenośnik zgrzebłowy‑podawarkę kombajnu chodnikowego czyli górniczego samojezdnego zespołu maszyny roboczej mogący jednocześnie prowadzić urabianie, załadunek i odstawę urobionego materiału poza kombajn na dalsze środki transportu. Urządzenie jest pokazane od tyłu. Kombajn przeznaczony jest do drążenia wyrobisk chodnikowych o znacznej długości w stosunku do przekroju poprzecznego.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik zgrzebłowy- podawarka. Zespół roboczy kombajnu chodnikowego umożliwiający odstawę urobionej skały poza kombajn.
Cyfrą 2 oznaczono zgrzebło. Połączone jest z łańcuchem za pomocą śrub, których łby powinny znajdować się zawsze od strony kierunku ruchu łańcucha zgrzebłowego.
Na ekranie widać szaro‑czarno‑żółte urządzenie wyposażone w przenośnik zgrzebłowy w formie żółtej rynny. Z tyłu kombajnu widać żółty element wychodzący z centralnej części kombajnu. Jest to przenośnik mostowy, który wystaje za obrys urządzenia i którym biegnie przenośnik zgrzebłowy. Przenośnik mostowy jest w kształcie prostopadłościanu, którego początek jest częściowo zagięty i ścięty w kierunku środka kombajnu. Wysokość przenośnika mostowego jest wyższa od wysokości agregatu hydraulicznego.
Przenośnik zgrzebłowy ma kształt koryta. Dół koryta stanowi czarna blacha ślizgowa. Na blasze ślizgowej znajduje się jeden czarny łańcuch oczkowy. Dołańcucha przymocowane jest zgrzebło. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest w punkcie odpowiadającym linii środkowej koryta z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Równomiernie rozmieszczone zgrzebła znajdują się na całej długości. Zgrzebła rozciągają się od jednego boku do drugiego boku koryta. Przenośnik zgrzebłowy służy do transportu urobku na dłuższe odległości. Widoczny w centralnej części przenośnik zgrzebłowy biegnie przez środek kombajnu od klina ładującego znajdującego się na początku po koniec przenośnika mostowego zapewniającego transport urobku poza obrys kombajnu. Przenośnik zgrzebłowy oznaczony jest w centralnej części ekranu cyfrą 1.
Na końcu przenośnika mostowego znajduje się żółty walec z wypukłymi elementami w kształcie zębów. Rolka ta służy do zawracania przenośnika zgrzebłowego. Na dole rolki znajduje się cyfra
2.
Po prawej stronie zdjęcia w głębi modelu kombajnu widać niską żółta stalową klatkę. Jest to obudowa kabiny operatora. Kabina stanowi wyodrębnione miejsce o kształcie prostopadłościanu pomiędzy szarymi prostopadłościanami czyli agregatami hydraulicznymi.
W centralnej części kabiny operatora widać duży ekran ciekłokrystaliczny.

Zdjęcie numer 6. Przenośnik zgrzebłowy.

Na ilustracji interaktywnej widać w ujęciu bocznym fragment przenośnika zgrzebłowego wyposażonego w zastawkę czyli element zapobiegający wysypywaniu się z przenośnika transportowanego materiału.
Służy do transportu urobionej kopaliny.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono silnik. Jego zadaniem jest wprawienie przenośnika w ruch.
W centralnej części ekranu widać rynnę trasy to jest toru przenośnika czyli powtarzalnego prostokątnego profilu blachy stalowej. Rynna jest w kolorze szarym. Równomiernie na całej długości przenośnika znajdują się z boku przenośnika wsporniki czyli elementy podpierające. Wspornik przedstawiony na ilustracji jest czarnym elementem w kształcie litery U. Zamontowany jest prostopadle do podstawy przenośnika w której znajduje się półokrągły element oczkowy czyli z otworem w środku. Przez wspornik oraz otwór przechodzi śruba mocująca. Na przedstawionym fragmencie przenośnika jest wspornik.
U góry trasy przenośnika widać wysoki szary prostokątny element. Wysokość elementu jest znacznie wyższa od rynny przenośnika po której transportowany jest urobek. Jest to zastawka czyli prostokątna część przenośnika zapobiegająca wysypywaniu się transportowanego materiału. Po środku każdej zastawki widać dwa otwory w kształcie kwadratów przez które widać profil zawałowy czyli element bezpośrednio oddzielający rynnę po której transportowany jest materiał. Przestrzeń pomiędzy profilem zawałowym a zastawką jest w kształcie koryta.
Na końcu przenośnika z lewej strony ekranu znajduje się czerwony podłużny element w kształcie cylindra. Jest to jednostka napędowa na której jest cyfra 1. Jednostka jest ułożona w sposób równoległy do przenośnika. Na końcu jednostki znajduje się żółty element w kształcie walca. Jest to przekładnia planetarna. Przekładnia planetarna jest najprostszym typem przekładni zębatej. Jednostka napędowa jest zamontowana prostopadle do przekładni planetarnej, która jest zamontowana w sposób prostopadły do końca przenośnika.

Zdjęcie numer 7. Przenośnik zgrzebłowy umieszczony w przodku.

Na ilustracji interaktywnej widać przenośnik zgrzebłowy wykorzystywany w przodku. Przenośnik zgrzebłowy wykorzystywany jest do transporty materiału na dłuższe odległości.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik zgrzebłowy. Urządzenie transportowe cięgnowe‑zabierkowe.
Cyfrą 2 oznaczono zgrzebło. Wzbudza ruch materiału.
Cyfrą 3 oznaczono kadłub zwrotni. W kadłubie zwrotni znajduje się bęben zwrotny, blacha ślizgowa i mechanizm przesuwania bębna.
Cyfrą 4 oznaczono łańcuch zgrzebłowy. Łańcuch zgrzebłowy wprawiany jest w ruch przez gwiazdę łańcuchową.
Cyfrą 5 oznaczono blachę ślizgową. Blacha znajdująca się pod zgrzebłami i łańcuchami.
Widoczny w centralnej części zdjęcia przenośnik zgrzebłowy jest w kształcie litery U. Podstawą przenośnika jest blacha ślizgowa, cyfra 5. Na blasze ślizgowej znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe, cyfra 4. Każdy z łańcuchów umieszczony jest bliżej bocznych krańców blachy. Łańcuchy połączone są ze sobą poprzez równomiernie rozmieszczone na całej długości przenośnika zgrzebła. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest ono z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Zgrzebło jest przymocowane do zamków poprzez śruby znajdującą się po obu końcach zgrzebła. Zgrzebło na początku przenośnika, na dole fotografii, jest oznaczone cyfrą 2. Boki przenośnika stanowi czerwona stalowa blacha czyli trasa przenośnika. Na krawędzi prawej blachy znajdującej się na dole zdjęcia znajduje się cyfra 1. Układ przenośnika przypomina koryto które stopniowo ulega nachyleniu w kierunku pionowym. Zgrzebła są rozmieszczone równomiernie wzdłuż całej długości łańcucha przypominając tym samym drabinę.
Na początku przenośnika znajduje się stacja zwrotna czyli element łączący wysyp przenośnika ze zwrotnią przenośnika. Element ten znajduje się poza korytem przenośnika. Jest on w kształcie prostopadłościanu. Na górnej jego ścianie widać cyfrę 3.
Po prawej stronie przenośnika, pod ścianą znajdują się składowane drewniane bale. Po lewej stronie przenośnika widać szyny. W tle zdjęcia widać, że wyrobisko ma stalową obudowę w kształcie łuku. Z prawej strony zdjęcia, przy stropie widać szarą, stalową rurę o dużej średnicy. Jest to lutniociąg czyli element wentylacyjny. Na końcu rury w głębi zdjęcia znajduje się cyfra 3.

Zdjęcie numer 8. Panel kontrolny przenośnika zgrzebłowego.

Na ilustracji interaktywnej widać w ujęciu bocznym fragment przenośnika zgrzebłowego wraz z panelem kontrolno‑sygnalizacyjnym przenośnika.
Przenośnik zgrzebłowy Służy do transportu urobionej kopaliny.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono panel kontrolno‑sygnalizacyjny. Służy do kontroli oraz sygnalizacji przenośnika taśmowego.
W centralnej części zdjęcia widać rynnę trasy to jest toru przenośnika czyli powtarzalnego prostokątnego profilu blachy stalowej. Rynna jest w kolorze czerwonym. U góry trasy przenośnika widać wysoki czerwony prostokątny element. Wysokość elementu jest znacznie wyższa od rynny przenośnika po której transportowany jest urobek. Jest to zastawka czyli prostokątna część przenośnika zapobiegająca wysypywaniu się transportowanego materiału.
Na końcu przenośnika z lewej strony ekranu znajduje się profil blachy na którym w lewym górnym rogu umieszczona jest pomarańczowa skrzynka z żółtą naklejką. Na naklejce znajduje się czarny napis: ASO 2. Po środku blachy znajduje się cienki czarny prostopadłościan na którym znajduje się biały napis blokada. Jest to panel kontrolno‑sygnalizacyjny na którym znajduje się cyfra 1. Od obu skrzynek odchodzą żółte kable, które ulegają licznym załamaniom. Ściany boczne w końcowej części koryta przenośnika są niższe od wcześniejszej zastawki. Fragment ten jest podwieszony na czterech łańcuchach oczkowych.
W tle zdjęcia widać fragmenty stalowych obudów łukowych czyli elementów zabezpieczających wyrobisko.

Zdjęcie numer 9. Zasilanie przenośnika zgrzebłowego.

Na ilustracji interaktywnej widać jednostkę napędową przenośnika znajdującą się w przodku kopalni podziemnej.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono napęd przenośnika. Na napęd przenośnika składają się: kadłub napędu, gwiazda łańcuchowa, przekładnia, sprzęgło i silnik elektryczny. Do kadłuba mocuje się belkę rozporową, która umożliwia kotwiczenie lub rozparcie napędu stojakami. Przez gwiazdę łańcuchową przewinięty jest łańcuch ze zgrzebłami. Między gwiazdą a kadłubem napędu umieszczona jest blacha ślizgowa z wyrzutnikami.
Jednostka napędowa osadzona jest na metalowym stelażu wyposażonym w cztery stalowe samopoziomujące się nogi. Centralną częścią jednostki napędowej jest silnik znajdujący się po prawej stronie zdjęcia. Silnik osadzony jest w cylindrycznej obudowie, której centralna część jest w kształcie harmonijki. Po lewej stronie silnika znajduje się żółty, stalowy kadłub napędu w kształcie odwróconej litery C. Za nią z prawej strony znajduje się podłużny bęben w kształcie graniastosłupa o podstawie elipsy. Na korpusie bębna znajdują się trzy okrągłe stalowe elementy przytwierdzone do korpusu czterema śrubami. Śruby są rozmieszczone na planie kwadratu. Wszystkie elementy jednostki znajdują się na boku stalowej blachy. Na górze blachy, w rejonie jej środka znajduje się cyfra 1.
W metalowych korpusach znajdują się silnik, elastyczne sprzęgło oraz przekładnia.
Z lewej strony zdjęcia za jednostką napędową znajduje się stalowa rynna.
W tle zdjęcia widać fragment obudowy kopalnianej.

Zdjęcie numer 10. Przenośnik podścianowy.

Na ilustracji interaktywnej widać fragment przenośnika podścianowego czyli rodzaju przenośnika do odstawy urobku ze ściany lub ubierek.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik podścianowy. Służy do odstawy urobku ze ścian lub ubierek. Przenośnik jest przystosowany do współpracy z przenośnikiem taśmowym, wyposażonym w zasobnik taśmy oraz przenośnikiem zgrzebłowym ścianowym.
Cyfrą 2 oznaczono silnik. Podzespół przenośnika podścianowego, którego zadaniem jest wprawienie przenośnika w ruch.
Cyfrą 3 oznaczono zastawę. Zapobiega wysypywaniu się urobku z przenośnika.
Na rzucie głównym modelu widać czarne podłużne urządzenie o kształcie prostopadłościanu. Z prawej strony ilustracji fragment urządzenia jest otwarty. Z lewej strony ilustracji znajduje się czarny element w kształcie sześcianu na górze którego widać czerwony walec. Od niego w prawą stronę odchodzi kolejny otwarty rynnociąg w kształcie koryta zbliżonego do połowy litery S. Na blaszy bocznej koryta widać cyfrę 3. Tył urządzenia po prawej stronie ilustracji znajduje się na rusztowaniu w kształcie płóz. Na nich osadzona jest czerwona jednostka napędowa, cyfra 2.Jednostka jest umieszczona równolegle do trasy przenośnika, a prostopadle do przekładni planetarnej. Przekładnia planetarna jest najprostszym typem przekładni zębatej. Przekładnia na modelu jest w kształcie walca. Na obwodzie walca na wysokości jednej trzeciej jego wysokości od strony jednostki napędowej oraz końca walca znajdują się zęby.
Czerwony element w kształcie walca umieszczony na sześciennym elemencie z lewej strony ilustracji to druga jednostka napędowa.
Przy połączeniu sześciennego elementu z czarnym korytem znajduje się cyfra 1.

Zdjęcie numer 11. Przenośnik podścianowy zgrzebłowy.

Na ilustracji interaktywnej widać fragment przenośnika podścianowego czyli rodzaju przenośnika do odstawy urobku ze ściany lub ubierek wraz z miejscem przesypu urobku.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono miejsce przesypu urobku.
W górnej części zdjęcia znajduje się zabudowany rynnociąg czyli zabudowana trasa przenośnika w kształcie czarnego prostopadłościanu. Rynnociąg łączy się u dołu ilustracji z elementem w kształcie otwartej skrzyni której prawa ściana jest nachylona w stronę dna. Z lewej strony skrzynia nie ma ściany. Otwarta skrzynia jest to miejsce przesypu urobku. Na dnie skrzyni znajduje się koryto. Spód koryta stanowi czarna blacha ślizgowa Na blasze ślizgowej znajdują się dwa czarne łańcuchy oczkowe Każdy z łańcuchów umieszczony jest bliżej bocznych krańców blachy. Łańcuchy połączone są ze sobą poprzez równomiernie rozmieszczone na całej długości przenośnika zgrzebła. Zgrzebło jest to prostopadły czarny element w kształcie metalowego pręta. Połączone jest ono z zamkiem czyli elementem łańcucha. Zamek jest w kształcie oczka łańcucha. Zgrzebło jest przymocowane do zamków poprzez śruby znajdującą się po obu końcach zgrzebła.
Bok z lewej strony skrzyni stanowi płaski profil blachy który łączy się prostopadle z górą koryta przenośnika zgrzebłowego. Na środku blachy od strony łańcucha znajduje się cyfra 1.
Rynnociąg przy połączeniu ze skrzynią znajduje się pomiędzy dwoma żółtymi belkami. Podstawą belek są czarne elementy w kształcie prostopadłościanu.

Zdjęcie numer 12. Przenośnik podścianowy zgrzebłowy, miejsce przesypu urobku z przenośnoka zgrzebłowego na przenośnik taśmowy.

Na ilustracji interaktywnej widać punkt przesypu urobku w kopalni podziemnej. Miejsce przesypu urobku jest to punkt w którym na przykład dwa przenośniki są ze sobą połączone i dochodzi do przesypania urobku z jednego przenośnika na drugi.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik taśmowy. Urządzenie transportowe cięgnowe o ruchu ciągłym, głównie stosowane do transportu materiałów sypkich. Górnicze przenośniki taśmowe definiuje się jako urządzenia służące do ciągłego transportu na taśmie materiałów sypkich, pozyskiwanych podczas procesów związanych z prowadzeniem robót górniczych. Do zespołów głównych przenośnika taśmowego należą: stacja czołowa, stacja zwrotna, stacja napinania taśmy, taśma, trasa, zestawy krążnikowe i krążnik.
Cyfrą 2 oznaczono przenośnik zgrzebłowy podścianowy. Przeznaczony do przyjęcia urobku z przenośnika ścianowego i przekazania go na przenośnik taśmowy. Zamiast napędu zwrotnego posiada on zabudowaną zwrotnię, a napęd wysypowy przebudowany jest na specjalnej podstawie, umożliwiającej zabudowanie go nad stacją zwrotną przenośnika taśmowego.
Cyfrą 3 oznaczono punkt przesypu urobku z przenośnika zgrzebłowego na przenośnik taśmowy.
W centralnej części zdjęcia widać tył przenośnika zgrzebłowego na którym znajduje się cyfra 2. Tył przenośnika jest w kształcie czerwonej rynny umieszczonej pomiędzy dwa wysokie stalowe profile blachowe. Poniżej niego znajduje się przenośnik taśmowy, cyfra 1. Miejsce pomiędzy przenośnikami oznaczone jest cyfrą 3.Boki przenośnika taśmowego znajdujące się na jego początku zaraz pod przenośnikiem zgrzebłowym wyposażone są w stalowe płyty zapobiegające wypadaniu przekazywanego z przenośnika zgrzebłowego urobku. Płyty wraz z biegnącą szarą taśmą są w kształcie odwróconej do góry litery C.
W tle zdjęcia widać wyrobisko korytarzowe czyli wyrobisku charakteryzujące się małym przekroju poprzecznym, a dużą długością. Wyrobisko korytarzowe jest zabezpieczone stalowymi łukami podatnymi czyli stalowymi elementami w kształcie odwróconej do góry nogami litery C. Pomiędzy stalowymi łukami znajdują się dodatkowe elementy w kształcie podłużnych prostokątów.
W lewym górnym rogu zdjęcia znajduje się stalowa rura o dużej średnicy. Jest to lutniociąg czyli element wentylacji.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Przenośniki taśmowe

1
R17dFCWfoZ8lG1
Przenośniki taśmowe
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zdjęcie numer 1. Przenośnik tasmowy 1.

Na ilustracji interaktywnej widać fragment przenośnika taśmowego czyli urządzenia wykorzystywanego do transportu materiału przy użyciu taśmy na dalsze odległości.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik taśmowy. Urządzenie transportowe cięgnowe o ruchu ciągłym, głównie stosowane do transportu materiałów sypkich. Górnicze przenośniki taśmowe definiuje się jako urządzenia służące do ciągłego transportu na taśmie materiałów sypkich, pozyskiwanych podczas procesów związanych z prowadzeniem robót górniczych. Do zespołów głównych przenośnika taśmowego należą: stacja czołowa, stacja zwrotna, stacja napinania taśmy, taśma, trasa, zestawy krążnikowe i krążnik.
Cyfrą 2 oznaczono taśmę przenośnika. Jest podstawowym elementem przenośnika ciągnącym i jednocześnie niosącym urobek, przesuwająca się po wałkach, zwanych krążkami, ustawionych na podporach. Taśma zamontowana na przenośniku taśmowym jest najczęściej składową odcinków taśmy połączonym złączami. Taśmę przenośnika porusza bęben napędowy wchodzący w skład napędu przenośnika. Wielkość siły ciągnącej na obwodzie bębna napędowego zależy od kąta opasania bębna przez taśmę, współczynnika tarcia między bębnem a taśmą oraz od naciągu taśmy.
Cyfrą 3 oznaczono krążnik. Część przenośnika taśmowego, obrotowy wałek, po którym przesuwa się taśma przenośnika. Podstawowym zadaniem krążników jest właściwe ukształtowanie, podtrzymywanie i ochrona taśmy, a także zmniejszenie oporów ruchu przenośnika oraz właściwe podtrzymywanie transportowanego nosiwa.
Cyfrą 4 oznaczono kozioł górny. Służy do zamocowania krążników przenośnika taśmowego.
Cyfrą 5 oznaczono kozioł dolny. Służy do zamocowania krążników przenośnika taśmowego. Cyfrą 6 oznaczono boczny krąznik górny. Zewnętrzne końce bocznych krążników górnych są odchylone o kąt 2° w kierunku przemieszczania się taśmy, natomiast końce bocznych krążników dolnych odchylone są w kierunku przeciwnym do przemieszczania się taśmy, również o kąt wynoszący 2°. Skrajne krążki górne pochylone są w pionie o 30° do 35°, zaś dolne o 10°. Dzięki takim ustawieniom krążków, taśma nie przesuwa się na boki. Krążniki muszą być trwałe i odporne na zatarcie łożysk, ponieważ tarcie taśmy o zablokowany krążnik może spowodować zapalenie taśmy. Cyfrą 6 oznaczono taśmę przenośnika. Na zdjęciu prezentowany jest przenośnik taśmowy z taśmą nieckową górna (urobek przemieszczany jest na górnej taśmie, na krążnikach ułożonych pod kątem). Inne typy przenośników posiadają układy z taśmą nieckową dolną (urobek przemieszczany jest na dolnej taśmie, na krążnikach ułożonych pod kątem) lub z taśmą płaską (zarówno taśma górna jak i dolna są ułożone płasko).

Podstawą przenośnika taśmowego jest widoczna u dołu zdjęcia stalowa konstrukcja kratowa czyli trasa. Konstrukcja ta zbudowana jest powtarzalnych członów modułów których podstawą są ceowniki. Ceownik jest to wyrób hutniczy, walcowany lub gięty z metalu. Wyroby te są w postaci prostych odcinków. Przekrój poprzeczny czyli profil ceownika przypomina literę C. Pojedynczy boczny element trasy jest w kształcie czerwonego prostokąta.
Z boku konstrukcji czyli na boku trasy znajdują się metalowe elementy w kształcie ceowników, które biegną pionowo w górę. Końcówki tych elementów są zakrzywione w kierunku taśmy czyli w kierunku środka przenośnika, cyfra 4. Są to kozły górne. Kozły górne są rozmieszczone po oby stronach trasy. Pomiędzy kozłem górnym a wspornikiem bocznym rolki dźwigara znajduje się krążnik górny który na zdjęciu jest w kształcie czerwonego walca, cyfra 3. Na krążniku osadzona jest szara taśma w kształcie odwróconej litery C, która biegnie przez całą trasę przenośnika. W centralnej części zdjęcia na środku taśmy znajduje się cyfra 2. W dalszych fragmentach przenośnika widać z boku konstrukcji trasy odchodzące pionowo w dół krótkie stalowe elementy w kształcie ceowników. Są to kozły dolne. Na walcowatych elementach umieszczonych po środku kozła dolnego, 5, osadzony jest krążnik dolny. Czerwone krążniki dolne są również w kształcie walców. Na krążnikach dolnych znajduje się taśma, która ulega zawróceniu.
Po prawej stronie przenośnika widać ścianę wyrobiska. Na ścianie zamontowana jest stalowa obudowa łukowa. Elementy łukowe rozmieszczone są równomiernie po całej długości trasy. Pomiędzy łukami zamontowane są prostokątne kształty które dodatkowo zabezpieczają wyrobisko. Nad przenośnikiem, pod stropem, biegnie wzdłuż wyrobiska stalowa rura o dużej średnicy.

Zdjęcie numer 2. Przenośnik taśmowy 2.

Na ilustracji interaktywnej widać animowany model przenośnika taśmowego podczas transportu urobku. Przenośnik taśmowy jest to urządzenie transportowe cięgnowe o ruchu ciągłym, głównie stosowanym do transportu materiałów sypkich.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono zwrotnię. Zmienia kierunek ruchu taśmy.
Cyfrą 2 oznaczono taśmę. Element ciągnący i jednocześnie niosący urobek.
Cyfrą 3 oznaczono krążnik. Obrotowy wałek, po którym przesuwa się taśma.
Na ilustracji widać podłużne urządzenie mechaniczne na górze którego znajduje się czarna taśma. Podstawą przenośnika taśmowego jest stalowa konstrukcja kratowa czyli trasa. Konstrukcja ta zbudowana jest powtarzalnych członów modułów których podstawą są ceowniki. Ceownik jest to wyrób hutniczy, walcowany lub gięty z metalu. Wyroby te są w postaci prostych odcinków. Przekrój poprzeczny czyli profil ceownika przypomina literę C. Pojedynczy boczny element trasy jest w kształcie szarego prostokąta. Z górnego prawego wierzchołka biegnie w kierunku dolnego lewego wierzchołka dodatkowy element łączący, który wzmacnia konstrukcję.
Z boku konstrukcji czyli na boku trasy znajdują się metalowe elementy w kształcie ceowników, które biegną pionowo w górę. Końcówki tych elementów są zakrzywione w kierunku taśmy czyli w kierunku środka przenośnika. Są to kozły górne. Kozły górne są rozmieszczone po oby stronach trasy. Kozły górne znajdujące się po przeciwnych stronach trasy są połączone ze sobą prostopadłą do nich belką zwaną wspornikiem rolek dźwigara. W odległości odpowiadającej jednej trzecie długości wspornika znajdują się po lewej i prawej stronie wspornika rolek dźwigara, wsporniki boczne rolki prowadzącej. Są to krótkie, trójkątne elementy, które na modelu tworzą układ nieckowy trójkrążkowy. Pomiędzy kozłem górnym a wspornikiem bocznym rolki dźwigara znajduje się krążnik górny który na modelu jest w kształcie czerwonego walca. Na drugim krążniku od lewej strony znajduje się cyfra 3. Uzyskany w ten sposób układ nieckowy trójkrążkowy jest w kształcie odwróconej do góry litery C. Układ ten składa się z trzech krążników górnych.
Na krążnikach w utworzonej niecce znajduje się długa taśma która biegnie przez cały przenośnik. Na całej długości taśmy widać czarne bryłki węgla. Na bryłkach znajdujących się z lewej strony ekranu znajduje się cyfra 1
Z boku konstrukcji trasy odchodzą pionowo w dół krótkie stalowe elementy w kształcie ceowników. Są to kozły dolne. Końcówki naprzeciwległych kozłów dolnych są połączone ze sobą przy użyciu stalowej belki. Na walcowatych elementach umieszczonych po środku kozła dolnego osadzony jest krążnik dolny. Czerwone krążniki dolne są również w kształcie walców. Układ krążnika dolnego znajdującego się na szerokości przenośnika składa się z dwóch takich samych krążników rozdzielonych stalowym elementem. Na nim znajduje się taśma, która ulega zawróceniu.
Na końcu przenośnika po lewej stronie ekranu znajduje się czarna rolka w kształcie walca. Szerokość rolki odpowiada szerokości przenośnika. Jest to zwrotnia oznaczona cyfrą 1.

Zdjęcie numer 3. Przesyp urobku z przenośnika taśmowego na wagony.

Na ilustracji interaktywnej widać przesyp urobku z przenośnika taśmowego do wagonów w kopalni podziemnej. Przenośnik taśmowy jest to urządzenie transportowe cięgnowe o ruchu ciągłym, głównie stosowanym do transportu materiałów sypkich.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono przenośnik taśmowy. Służy do transportu urobku wewnątrz wyrobiska.
Cyfrą 2 oznaczono wagon. Służy do dalszego transportu urobku na zewnątrz wyrobiska.
Cyfrą 3 oznaczono urządzenie komunikacyjne. Służące do kontaktu z pozostałymi rejonami przenośnika oraz jego awaryjnego zatrzymania.
W centralnej części ilustracji widać fragment żółto rdzawego wagonu o kształcie otwartego prostopadłościanu który osadzony jest na małych stalowych kołach. Dwa koła widoczne z prawej strony wagonu znajdują się na szynach. Na lewym górnym boku wagoniku znajduje się cyfra 2.
Nad wagonem widoczny jest tylni fragment przenośnika taśmowego. Tył przenośnika taśmowego stanowi czarny cylindryczny walec, cyfra 1, na który nawinięta jest szara taśma. Na boku przenośnika z prawej strony widać gumową taśmę. Taśma wystaje poza obrys przenośnika sięgając do końca skrzyni wagonika. Taśma zabezpiecza przed ewentualnymi odpryskami ładowanego z przenośnika do wagonika materiału. Po prawej stronie taśmy, na stalowej belce zawieszona jest niebieska skrzynia w kształcie prostopadłościanu, cyfra 3. Urządzenie służy do kontaktu z pozostałymi rejonami przenośnika oraz jego awaryjnego zatrzymania.
W tle zdjęcia widać fragmenty stalowych obudów łukowych czyli elementów zabezpieczających wyrobisko.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Górnicze wyciągi szybowe

1
R1YjTPy4lyXRL1
Górnicze wyciągi szybowe
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zdjęcie numer 1. Wieża szybowa, dwuzatrzałowa (kozłowa).

Na ilustracji interaktywnej widać zdjęcie wieży szybowej dwuzastrzałowej (kozłowej. Wyciąg szybowy jest to zespół urządzeń w szybie i przy szybie służących do transportowania urobku, materiału i ludzi w zakładach górniczych po drogach pionowych i pochyleniu powyżej 45°, w którym podstawowymi elementami są: szyb, wieża szybowa, maszyna wyciągowa z układem lun poruszających naczynie wyciągowe po prowadnikach oraz urządzenia przeładunkowe w podziemiach i na powierzchni kopalni.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono koło linowe. Koła linowe służą jako elementy odwracające kierunek biegu lin lub odwodzące liny między maszynami wyciągowymi a ich wyposażeniem. W ramach typowych rozwiązań koło linowe jest na stałe połączone z osią, która z kolei jest połączona za pośrednictwem łożysk tocznych z konstrukcją ramową wieży.
Cyfrą 2 oznaczono zastrzał. Konstrukcja przenosząca z głowicy wieży na fundament wypadkową siłę pochodzącą z naciągu lin.
Cyfrą 3 oznaczono trzon prowadniczy. Umożliwia zamocowanie prowadników, belek odbojowych, pochwytów, wrót szybowych oraz uszczelnienia szybu w szybach wydechowych.
Cyfrą 4 oznaczono linę wyciągową. Lina poruszająca naczynie wyciągowe po prowadnikach, poruszana za pomocą maszyny wyciągowej zamontowanej w maszynowni.
Cyfrą 5 oznaczono budynek nadszybia. Budowla znajdująca się obok szybu lub nad nim, często będąca częścią wieży szybowej. W jej wnętrzu umieszczone są urządzenia obsługujące szyb, tam też odbiera się urobek wydobywany z szybu, a także prowadzony jest transport sprzętu i ludzi. Najczęściej nadszybie jest odrębną budowlą, zawsze ściśle powiązaną z szybem i wieżą szybową.
Cyfrą 6 oznaczono budynek maszyny wyciągowej. Budynek, w którym ulokowane są: maszyna wyciągowa poruszająca linami wyciągowymi, a także szafy sterowniczo‑zasilające.
Cyfrą 7 oznaczono wieżę kozłową. Wieża dwuzastrzałowa równoległa, w której zastrzały są wspólnie ze sobą powiązane, natomiast trzon prowadniczy stanowi konstrukcję niezależną i nie stanowi podparcia dla zastrzałów.
W centralnej części zdjęcia widać więżę kozłową. Wieża kozłowa jest stalową konstrukcją posiadającą dwa zastrzały. Centralnym punktem wieży jest trzon prowadniczy oznaczony cyfrą 3. Trzon prowadniczy przypomina konstrukcje kratową zbudowaną z prowadników, oraz belek. W górnej części wieży szybowej na głowicy widoczne są dwa czerwone koła linowe. W kole od centrycznie znajdującej się piasty czyli elementu w kształcie walca odchodzą czerwone stalowe ramiona, które ulegają połączeniu z wieńcem. Na prawym kole znajduje się cyfra 1. Poniżej górnej głowicy znajduje się dolna głowica na której widoczne są dwa dodatkowe koła linowe. Od wszystkich kół odchodzą pod kątem liny wyciągowe. Liny wyciągowe łączą się z jednej strony z budynkami znajdującymi po bokach wieży. Lina wyciągowa widoczna z prawej strony oznaczona jest cyfrą 4. Od kół linowych, przez głowice i trzon prowadzący biegnie druga pionowo w dół druga część liny wyciągowej.
Od górnej głowicy odchodzą pod kątem zastrzały. Zastrzały przypominają nogi. Zastrzał po lewej stronie jest oznaczony cyfrą 2.
Trzon prowadzący biegnie od głowicy pionowo w dół przez budynek nadszybia. Budynek oznaczony cyfrą 5 widoczny jest w dolnej części zdjęcia. Budynek o kształcie prostopadłościanu wykonany jest z cegły. Na ścianach znajdują się okna.
Wieża szybowa znajduje się na terenie zakładu przemysłowego. W tle zdjęcia widać tory oraz komin. Za terenem zakładu widać góry.

Zdjęcie numer 2.Wieża szybowa, jednozastrzałowa, system koło pod kołem.

Na ilustracji interaktywnej widać zdjęcie jednozastrzałowego wyciągu górniczego z kołami linowymi. Wyciąg szybowy jest to zespół urządzeń w szybie i przy szybie służących do transportowania urobku, materiału i ludzi w zakładach górniczych po drogach pionowych i pochyleniu powyżej 45°, w którym podstawowymi elementami są: szyb, wieża szybowa, maszyna wyciągowa z układem lun poruszających naczynie wyciągowe po prowadnikach oraz urządzenia przeładunkowe w podziemiach i na powierzchni kopalni.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono zastrzał. Konstrukcja przenosząca z głowicy wieży na fundament wypadkową siłę pochodzącą z naciągu lin.
Cyfrą 2 oznaczono wieżę szybową. Część szybu zabezpieczająca drogę wyciągu nad powierzchnią ziemi, usytuowana jest nad pionowym szybem kopalnianym, umieszczone są na niej urządzenia do uruchamiania transportu urobku, materiałów i ludzi między podziemiem i powierzchnią kopalni.
Cyfrą 3 oznaczono głowicę wieży szybowej. Umożliwia utwierdzenie wieży szybowej, wykonanie zamknięcia szybu i innych urządzeń oraz zamocowanie kół linowych.
Cyfrą 4 oznaczono górne koło linowe. Jedno z kół linowych rozmieszczonych w systemie koło nad kołem.
Cyfrą 5 oznaczono dolne koło linowe. Jedno z kół linowych rozmieszczonych w systemie koło nad kołem.
Cyfrą 6 oznaczono linę wyciągową. Przewleczona przez koła linowe, poruszana przez maszynę wyciągową, służy do wynoszenia i  opuszczania naczyń wyciągowych w szybie.
Cyfrą 7 oznaczono budynek nadszybia. Budowla znajdująca się obok szybu lub nad nim, często będąca częścią wieży szybowej. W jej wnętrzu umieszczone są urządzenia obsługujące szyb, tam też odbiera się urobek wydobywany z szybu, a także prowadzony jest transport sprzętu i ludzi. Najczęściej nadszybie jest odrębną budowlą, zawsze ściśle powiązaną z szybem i wieżą szybową.
Na ekranie widać wysoką konstrukcje stalową w kształcie połowy litery A. Jest to wieża jednozastrzałowa. Zastrzał jest to konstrukcja przenosząca z głowicy wieży na fundament wypadkową siłę pochodzącą z naciągu lin. Z lewej strony zdjęcia widać zastrzał czyli szare boki konstrukcji. Jedna noga zastrzału oznaczona jest w połowie jej długości cyfrą 1. Noga jest z przodu wieży. Druga jest z tyłu. Zastrzały u góry wieży są połączone szarą głowicą przypominającą platformę, cyfra 3. Głowica wieży jest to element konstrukcji na której mocuje się koła linowe oraz przynależne urządzenia. Znajdująca się na górze głowica wieży jest stalowym elementem w kolorze szarym o kształcie odwróconego trapezu równoramiennego. Na szczycie głowicy znajdują się czerwone koła linowe, cyfra 4. W kole od centrycznie znajdującej się piasty czyli elementu w kształcie walca odchodzą czerwone stalowe ramiona, które ulegają połączeniu z wieńcem. Koło linowe widoczne z lewej strony znajduje się w szarej obudowie. Pod głowicą wieży, znajduje się równolegle do niej umieszczona dolna głowica wieży. Niższa głowica jest w tym samym kształcie co wyższa. W porównaniu z wyższą głowicą, niższa głowica jest dłuższa. Po lewej stronie głowicy znajduje się dodatkowe duże koło linowe, oznaczone cyfrą 5. Koło składa się z centrycznie osadzonej piasty oraz ramion łączących się z wieńcem. Od każdego z kół linowych odchodzi w lewo szara lina. Lina zbudowana jest z mniejszych cięgien w formie splotki to znaczy warkocza. Liny biegną ukośnie w dół. Od dolnej głowicy do dachu znajdującego się poniżej jej budynku odchodzi pionowo w dół szary element w kształcie prostopadłościanu. Jest to trzon prowadzący czyli konstrukcja umożliwiającej umocowanie różnych elementów jak na przykład: prowadników, belek odbojnikowych czy wrót szybowych.

Zdjęcie numer 3.

Na ilustracji interaktywnej widać zdjęcie wieży szybowej jednozastrzałowej w systemie koło przy kole. Wyciąg szybowy jest to zespół urządzeń w szybie i przy szybie służących do transportowania urobku, materiału i ludzi w zakładach górniczych po drogach pionowych i pochyleniu powyżej 45°, w którym podstawowymi elementami są: szyb, wieża szybowa, maszyna wyciągowa z układem lun poruszających naczynie wyciągowe po prowadnikach oraz urządzenia przeładunkowe w podziemiach i na powierzchni kopalni.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono zastrzał. Konstrukcja przenosząca z głowicy wieży na fundament wypadkową siłę pochodzącą z naciągu lin.
Cyfrą 2 oznaczono wieżę szybową. Część szybu zabezpieczająca drogę wyciągu nad powierzchnią ziemi, usytuowana jest nad pionowym szybem kopalnianym, umieszczone są na niej urządzenia do uruchamiania transportu urobku, materiałów i ludzi między podziemiem i powierzchnią kopalni
Cyfrą 3 oznaczono górne koła linowe. Koła linowe rozmieszczone w systemie koło obok koła
Cyfrą 4 oznaczono linę wyciągową. Przewleczona przez koła linowe, poruszana przez maszynę wyciągową, służy do wynoszenia i  opuszczania naczyń wyciągowych w szybie.
Cyfrą 5 oznaczono budynek nadszybia. Budowla znajdująca się obok szybu lub nad nim, często będąca częścią wieży szybowej. W jej wnętrzu umieszczone są urządzenia obsługujące szyb, tam też odbiera się urobek wydobywany z szybu, a także prowadzony jest transport sprzętu i ludzi. Najczęściej nadszybie jest odrębną budowlą, zawsze ściśle powiązaną z szybem i wieżą szybową.6 oznaczono zręb. Jest to miejsce przecięcia się szybu z powierzchnią ziemi. Z poziomu zrębu odbywa się również transport materiałów pod ziemię. Rozgraniczenie poziomu zjazdowego ludzi oraz poziomu transportowego pozwala na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa pracowników oraz na swobodniejsze i szybsze przygotowanie materiałów do transportu. Podczas wypadków, w momentach pracy zastępu ratowników górniczych, najczęściej zjeżdżają oni na akcję właśnie zrębem, by skrócić czas dotarcia do poziemnej części kopalni.
Na ekranie widać wysoką niebieską konstrukcje stalową w kształcie połowy litery A. Jest to wieża jednozastrzałowa. Zastrzał jest to konstrukcja przenosząca z głowicy wieży na fundament wypadkową siłę pochodzącą z naciągu lin. Z lewej strony zdjęcia widać zastrzał czyli szare boki konstrukcji. Jedna noga zastrzału oznaczona jest w połowie jej długości cyfrą 1. Noga jest z przodu wieży. Druga jest z tyłu. Zastrzały u góry wieży są połączone niebieską głowicą przypominającą platformę. Głowica wieży jest to element konstrukcji na której mocuje się koła linowe oraz przynależne urządzenia. Znajdująca się na górze głowica wieży jest stalowym elementem w kolorze niebieskim o kształcie odwróconego trapezu równoramiennego. Na głowicy zamontowane są dwa czerwone koła linowe. Koło są rozmieszczone obok siebie. Koło po prawej jest oznaczone cyfrą 3. W kole od centrycznie znajdującej się piasty czyli elementu w kształcie walca odchodzą czerwone stalowe ramiona, które ulegają połączeniu z wieńcem. Od każdego z kół linowych odchodzi w lewo szara lina. Na lewej linie znajduje się cyfra 4. Lina zbudowana jest z mniejszych cięgien w formie splotki to znaczy warkocza. Liny biegną ukośnie w dół. Od głowicy do dachu znajdującego się poniżej jej budynku nadszybia, oznaczonego cyfrą 5, odchodzi pionowo w dół szary element w kształcie prostopadłościanu. Jest to trzon prowadzący. Trzon jest to konstrukcja umożliwiającej umocowanie różnych elementów jak na przykład: prowadników, belek odbojnikowych czy wrót szybowych.
Budynek nadszybia jest prostopadłościennym obiektem budowlanym wykonanym z cegły. Na ścianach znajdują się niebieskie ona. W miejscu posadowienia budynku znajduje się cyfra 6 oznaczająca zrąb. Przed budynkiem widać krzewy. W tle znajdują się obiekty budowlane o niskiej zabudowie.

Zdjęcie numer 4. Wieża słupowa.

Na ilustracji interaktywnej widać zdjęcie wierzy szybowej basztowej pełnej.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy budynku. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono wieżę szybową basztową pełną. Wieża całkowicie obudowana od zrębu po dach, z umieszczonym wewnątrz trzonem prowadniczym. Maszyna wyciągowa umieszczona jest na wieży, która stanowi również fundament i obudowę maszyny wyciągowej.
W centralnej części zdjęcia, widać wysoki obiekt budowlany. Obiekt jest w kształcie prostopadłościanu. Na ścianach obiektu znajduje się para okien. Widoczny fragment wieży ma sześć poziomów.
Na dachu wieży widać stalową konstrukcję w kształcie ogrodzenia.
Wieża znajduje się na środku terenu przemysłowego.

Zdjęcie numer 5. Maszyna wyciągowa.

Na ilustracji interaktywnej widać maszynę wyciągową.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono maszynę wyciągową. Stanowi podstawowy element wyciągu szybowego, odpowiada za wykonywanie jego funkcji transportowych oraz bezpieczeństwo. Jej zadaniem jest wprawienie naczyń (np. skipów czy klatek) w ruch zgodnie z dyspozycją jazdy. Maszyny wyciągowe ze względu na położenie względem szybu dzielimy na: zrębowe i wieżowe, a ze względu na sposób napędzania na: bębnowe, bobinowe i z kołem pędnym (system Koeppe).
Na pierwszym planie zdjęcia widać kabinę operatora. Na dole kabiny znajduje się panel sterujący. Na panelu widoczne są różne wskaźniki. Wskaźniki mają kształt prostokątów. W górnej części kabiny widoczne są szyby. Za szybami znajduje się maszyna wyciągowa. Maszyna wykonana jest w kształcie walca. Walec ma żółty kolor. Na walcu znajduje się cyfra 1.

Zdjęcie numer 6. Maszyna wyciągowa panel kontrolny.

Na ilustracji interaktywnej widać maszynę wyciągowa z panelem kontrolnym.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono telefon. Służy do kontaktu z innymi pracownikami.
Cyfrą 2 panel kontrolny maszyny wyciągowej. Służy do sterowania i obsługi maszyny wyciągowej.
Po prawej stronie zdjęcia, na pierwszym planie znajduje się telefon oznaczony cyfrą 1. Telefon jest w kształcie czarnego prostopadłościanu na środku którego znajduje się osiemnaście przycisków. Trzy przyciski u góry telefonu są w kształcie prostokątnym. Kolejnych dwanaście przycisków ma kształt okrągły. Dolne trzy przyciski są w kształcie prostokątów. Z lewej strony telefonu zawieszona jest czarna słuchawka która połączona jest z obudową telefonu szarym przewodem. Na górze obudowy telefonu widać czerwoną lampkę. Telefon zawieszony jest na niebieskim profilu blachy. Przed telefonem znajduje się sterowania maszyny wyciągowej, cyfra 2. Sterownia stanowi czarny pulpit na niebieskim stelażu. Na pulpicie znajdują się okrągłe zielone i czerwone guziki oraz czarne dźwignie. Nad każdym lub obok każdego przełącznika znajduje się opis.
W tle zdjęcia na betonowej podłodze widać dwa tory szynowe które prowadzą do czerwonych drzwi w kształcie klatki.

Zdjęcie numer 7. Podszybkie, poziom załadowczy.

Na ilustracji interaktywnej widać poziom podszybie poziom załadowczy.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono poziom załadowczy. Poziom w kopalni, na który sprowadza się urobek z przodków, transportuje do szybu i załadowuje do wyciągu szybowego oraz każdy poziom, z którego odbywa się jazda ludzi, ciągnienie kamienia, materiałów itp.
Cyfrą 2 oznaczono zapychak elektryczny łańcuchowy. Urządzenie z napędem elektrycznym i elementem napędowym w postaci łańcucha, przeznaczone do zapychania wozów kopalnianych po torach do klatek wyciągowych lub wywrotów.
Cyfrą 3 oznaczono panel kontrolny. Służy do sterowania urządzeniem wyciągowym.
Cyfrą 4 oznaczono podszybie. Łączy poziom kopalni podziemnej z szybem pionowym. W tym miejscu zmienia się kierunek transportu z poziomego w przewozie na pionowy, odbywający się w szybie.
W centralnej części zdjęcia widać czerwoną bramę o kształcie prostokątnej kraty. Na kracie umieszczony jest napis: uwaga roboty szybowe. Do kraty biegnie para torów, która przy samej bramie biegnie pod kątem w górę. Jest to zapychak oznaczony cyfrą 2. Po prawej stronie zapychaka widać panel kontrolny. Pulpit panelu osadzony jest na stalowym prostopadłościanie. Na pulpicie widoczne są przyciski i przełączniki. Dodatkowo znajduje się tam cyfra 3. Podłoże podszybia w okolicy zapychacza i pulpitu wyłożone jest blachą. Na blasze znajduje się cyfra 4.
Przed czerwoną krata po prawej stronie widać cyfrę 1. Jest to poziom załadowczy.
Na stropie podszybia znajdują się jarzeniówki oraz kable.

Zdjęcie numer 8. Poziom wyładowczy.

Na ilustracji interaktywnej widać poziom wyładowczy.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono nadszybie, wyciąg klatkowy, poziom wyładowczy. Miejsce, gdzie następuje odbiór urobku transportowanego szybem w wozach kopalnianych. Wozy kierowane są następnie do wywrotów, gdzie są opróżniane z urobku, a dalej - drogą okólną do szybu. Nadszybie przy wyciągu klatkowym posiada większe rozmiary niż przy wyciągu skipowym, ponieważ umieszczony jest tu obieg wozów. W przypadku wyciągu skipowego, urobek wyładowuje się do zbiornika i transportuje za pomocą przenośnika taśmowego do zakładu przeróbki mechanicznej.
Cyfrą 1 oznaczono wozy urobkowe. Przeznaczone są do transportu materiałów sypkich, urobku i skał.
W głębi zdjęcia widać czerwoną bramę w kształcie klatki. Na bramie jest cyfra 1. Do bramy prowadzi para szyn widocznych na betonowej podłodze. Na drugiej parze szyn znajdują się czerwone wagoniki. Na wagonie osadzona jest cyfra 2.
Brama znajduje się wewnątrz hali. Po lewej stronie bramy umieszczone są schody. Schody wyposażone są w żółtą poręcz.

Zdjęcie numer 9. Poziom wyładowczy zjazdowy.

Na ilustracji interaktywnej widać czterech górników znajdujących się w wysokiej hali, którzy czekają na przyjazd naczynia wyciągowego.
Na zdjęciu zaznaczono kolejnymi cyframi poszczególne elementy urządzenia. Po naciśnięciu danej cyfry rozwija się szczegółowy opis danego elementu wraz z nagraniem audio. Nagranie audio odpowiada tekstowi znajdującemu się w opisie.
Cyfrą 1 oznaczono poczekalnię. Miejsce, w którym czeka się na przyjazd naczynia wyciągowego.
Cyfrą 2 oznaczono bramę. Zabezpiecza poziom wydobywczy od szybu.
Cyfrą 3 oznaczono wyciąg szybowy różnonaczyniowy pionowy. Wyciąg, w którym równocześnie wykorzystuje się różne rodzaje naczyń wyciągowych, np. klatkę i skip. Porusza się w szybie w kierunku pionowym.
Cyfrą 4 oznaczono połączenie torowe powierzchni z szybem. Połączenie torowe powierzchni z szybem, a dokładnie z klatką zjazdową, pozwala na sprawne transportowanie materiałów na dół oraz z dołu kopalni. Sieć torów znajdująca się na naziemnej części zakładu, jak i w wyrobiskach podziemnych ułatwia przewożenie ciężkich elementów, na przykład konstrukcyjnych, takich jak obudowa ŁP czy drewno na kaszty, a także materiałów stosowanych w innych gałęziach górnictwa, jak: materiałów wybuchowych, butli z gazem, węży PPOŻ czy gaśnic. W niektórych kopalniach połączenia torowe służą również do transportu urobku.
W centralnej części zdjęcia widać czerwoną kratę zabezpieczającą wejście do naczynia wyciągowego znajdującego się w szybie górniczym. Na kracie znajduje się cyfra 2. Na prawej kracie oznaczonej cyfrą 3, umieszczona jest zielona tablica z białym napisem: jazda ludzi dozwolona. Po lewej stronie zdjęcia widać czterech górników. Górnicy ubrani w niebiesko‑czarne koszule oraz kaski znajdują się pod żółtą metalową konstrukcją kratową. Konstrukcja zbudowana jest z siatek oczkowych. Na niej znajdują się żółte tablice z czarnymi napisami:

  • szyb lechia,

  • wsiadanie i wysiadanie tylko od strony sygnalisty,

  • zjazd i wyjazd ratowników poza kolejnością

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia