Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Polityka dynastyczna ostatnich Jagiellonów

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozstrzyga, jak to się stało, że z czterech tronów pozostały Jagiellonom tylko dwa.

• wyjaśnia, dlaczego dawniej małżeństwa mogły decydować o zmianach przynależności państwowej danego obszaru.

• wyjaśnia, co było niezwykłego w tym, że Zygmunt August został mianowany królem za życia swojego ojca.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca uczniom, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją „Polityka dynastyczna ostatnich Jagiellonów” zaproponowali cel zajęć oraz kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Nauczyciel prosi wybranego ucznia, aby przeczytał polecenia przypisane do mapy interaktywnej. W kolejnym kroku poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi do przeczytanych poleceń. Określa czas na wykonanie zadania.

2. Po ustalonym czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy przedstawia odpowiedź do polecenia 3, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby ją uzupełnia, udziela także uczniom informacji zwrotnej.

3. Prowadzący zapowiada, że na podstawie przygotowanych odpowiedzi do poleceń 1 i 2 uczniowie wspólnie przedyskutują kwestię sposobu prowadzenia polityki dynastycznej Jagiellonów i Habsburgów. Zadaje pytania: Jakie były podobieństwa i różnice w polityce dynastycznej Jagiellonów i Habsburgów? Jak myślicie, która dynastia miała lepszą pozycję startową i większą szansę na zwycięstwo w rywalizacji o zyskanie dominacji w Europie Środkowo‑Wschodniej? Co waszym zdaniem zadecydowało o zwycięstwie Habsburgów w rywalizacji z Jagiellonami?

4. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty (jedna osoba może je zapisywać na tablicy), dyskutują, nauczyciel może w razie potrzeby uzupełniać informacje. Na zakończenie dyskusji nauczyciel prosi jednego ucznia lub uczennicę o jej podsumowanie.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4, sprawdzają rozwiązanie z innym uczniem. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

6. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8 w parach lub grupach, na koniec omawiają poprawność wykonanych ćwiczeń, nauczyciel udziela informacji zwrotnej

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Zaproponuj inne materiały źródłowe do tematu lekcji „Polityka dynastyczna ostatnich Jagiellonów”.

Materiały pomocznicze:

Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, oprac. K. Matwijowski, S. Ochmann, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1980.

Julian Ursyn Niemcewicz, Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze z rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszcze wydanych, oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym. T.3, Lipsk 1839.

Jodok Ludwik Decjusz, Księga o czasach króla Zygmunta, Warszawa 1960.

Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Wskazówki metodyczne:

• Informacje z sekcji „Mapa interaktywna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.