Sprawdź się
Indeks górny Źródło ilustracji: Wikimedia Commons, domena publiczna. Indeks górny koniecŹródło ilustracji: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenie.
Przeanalizuj teksty źródłowe, a następnie wykonaj polecenie.
Relacja Jana KuspinianaZ rozkazu jego cesarskiej mości i Najjaśniejszych Władysława i Ludwika węgierskiego i czeskiego, tudzież Zygmunta polskiego, królów, niech będzie wiadome wszystkim, iż na chwałę wszechmogącego Boga […] jak i dla wzrostu i utrzymania całego chrześcijaństwa, a mianowicie królestw, posiadłości i owych poddanych, zawarli pomiędzy sobą, ułożyli, zakończyli i utwierdzili, prawdziwą, szczerą i niezłomną zgodę, przyjaźń, jedność i dobre zrozumienie, przymierza wiecznie i nierozerwalnie trwać mające, względem wzajemnej pomocy i obrony przeciw jakimkolwiek swym nieprzyjaciołom, a zwłaszcza przeciw niewiernym […]. A iżby tym bardziej jeszcze utwierdzić tę między sobą jedność [...] ugodzili się na nowe powinowactwo i małżeństwo między sobą, wnukami i ich dziećmi.
Źródło: Relacja Jana Kuspiniana, [w:] Historia Polski nowożytnej. Wybór tekstów źródłowych, oprac. K. Matwijowski, S. Ochmann, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1980, s. 311.
List Stefana Broderici, kanclerza węgierskiego do jednego z biskupówNajjaśniejsza Królowa Jmci, temi dniami, przysłała do mnie […] Ulryka Cietrzyc z […] listem, w którym mi poleca, abym temuż Cietrzycowi, ku szukaniu ciała, najlepszego, nieodżałowanego Króla Pana naszego, dał dwunastu rycerzy, i tychże z nim posłał na pobojowisko. […] Obdzieraliśmy […] wiele trupów, lecz nie znaleźliśmy ciała Królewskiego. Postrzegłszy na koniec świeżo usypaną mogiłę, […] jęliśmy ją rozkopywać, Cietrzyc, i my, rękami odgarnialiśmy ziemię, zaczęliśmy od nóg, i odkrywszy nogę prawą, Cietrzyc obmył ją wodą, a postrzegłszy znamię […] upadł na kolana, […] wołając, to jest pewnie ciało Króla […]. Odkryliśmy dalej, głowę i całe ciało i obmywszy je, bardziej jeszcze przekonaliśmy się, po twarzy i zębach […].
Źródło: List Stefana Broderici, kanclerza węgierskiego do jednego z biskupów, [w:] Julian Ursyn Niemcewicz, Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze z rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszcze wydanych, oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym. T.3, nakładem i drukiem Breitkopfa i Haertela, Lipsk 1839, s. 554.
Przeanalizuj tekst źródłowy, a następnie wykonaj polecenie.
Księga o czasach króla ZygmuntaKiedy zjechali się [w 1515 r.] i trzej potężni władcy w osobach króla Polski, króla Czech i króla Węgier, to zaraz zaniechawszy wszystkich waśni i sporów, zawarli ze sobą trwały sojusz. Pomogły temu dawne i nowe związki oraz wzajemne koligacje, zawarte między królami. One to uwolniły oba królestwa od ciężaru dawania posagów, co było bardzo korzystne dla państwa. Na trzecim z kolei miejscu Jego Cesarska Wysokość wziął w opiekę sprawy polskie. Postanowiono, że albo cesarz powinien zerwać układ zawarty niedawno ze schizmatycką Moskwą, albo posłowie powinni zawrzeć na honorowych warunkach pokój między królem Sarmacji i wielkim księciem moskiewskim. Cesarz miał też nakłonić wielkiego mistrza w Prusach, aby ten podporządkował się w określonym terminie królowi polskiemu, a w razie odmowy miał z nim zerwać przyjazne stosunki.
Źródło: Jodok Ludwik Decjusz, Księga o czasach króla Zygmunta, tłum. pod kier. K. Kumanieckiego, Warszawa 1960, s. 102.
Zapoznaj się z mapami, a następnie wykonaj polecenie.
Mapa A
Mapa B
Mapa C
Dopasuj właściwy tytuł do powyższych źródeł.
Terytorium pod panowaniem Jagiellonów za czasów Zygmunta I Starego w 1526 r., Terytorium pod panowaniem Jagiellonów za czasów Władysława Jagiełły, Terytorium pod panowaniem Jagiellonów za czasów Kazimierza Jagiellończyka w 1490 r.
| Mapa A | |
| Mapa B | |
| Mapa C |
Zapoznaj się ze źródłami i wykonaj polecenia.
Źródło A
Źródło B
Źródło C
Stefan Broderici o bitwie pod Mohaczem[…] Soliman [Sulejman Wspaniały], cesarz turecki [sułtan], z bardzo potężnym wojskiem napadł na Węgry w roku 1526. […] Utraciwszy ojca w wieku dziecięcym, miał w owym czasie, w którym Turek z nim wojnę rozpoczął, 21 lat […]. Gdy ten aż pod Mohacz doszedł, a reszta, którą wysłano, wzbraniała się iść z nim, wymawiając się przywilejami, król […] gdy nad tym radzono niespodziewanie wybuchnął gniewem: „Widzę, że każdy stara się wymówić się i ocalić swoją głowę; ja osobę i głowę moją przywiodłem w te niebezpieczeństwa, dlatego by je na wszelkie niepewności losu dla ocalenia was i całego królestwa, przeto aby nie znalazł się ktoś taki, który by wymówkę własnej gnuśności mógł pozorować moją osobą – pójdę jutro razem z wami z pomocą najwyższego Boga tam, gdzie inni beze mnie iść nie chcieli”.
Źródło: Stefan Broderici o bitwie pod Mohaczem, [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 227–228.