Imię i nazwisko autora:

Przemysław Michalski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Wyznaczanie ruchu ciał na równi pochyłej

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:

7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;

16) przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych;

II. Mechanika. Uczeń:

23) opisuje ruch ciał na równi pochyłej

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyznacza przyspieszenie ciała znajdującego się na równi,

2. stosuje zdobytą wiedzę do opisu ruchu (wyznaczania przyspieszenia/prędkości) w prostych przypadkach,

3. analizuje i interpretuje wpływ dodatkowych sił na ruch ciała,

4. wyznacza ruch ciała w obecności dodatkowych sił (poza siłą ciężkości).

Strategie nauczania:

flipped classroom

Metody nauczania:

zadania rachunkowe

Formy zajęć:

praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

tablica, komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Na poprzedniej lekcji nauczyciel zadaje uczniom zapoznanie się z częścią „Przeczytaj” niniejszego e‑materiału.

Wprowadzenie tematyki zajęć – równia pochyła jako przybliżenie górskiego zbocza, stoku, skoczni narciarskiej, dzięki czemu można opisać ruch sanek, skoczka narciarskiego, narciarza, itd. Wspólne przypomnienie z uczniami opisu ruchu na równi bez tarcia.

Faza realizacyjna:

Faza realizacyjna opiera się na rozwiązaniu zadań 3, 4, 5 i 8 z e‑materiału. Zadania są ułożone wraz z rosnącym stopniem trudności. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o rozwiązanie przy tablicy zadania 3. Prosi również osobę rozwiązującą, by tłumaczyła każdy wykonywany krok, nauczyciel pełni rolę doradcy. Zadanie to opiera się na prostym zastosowaniu wzoru pozwalającego wyznaczyć przyspieszenie ciała na równi. Wzór podany jest w e‑materiale, więc uczniowie poznali go przed lekcją.

Następny uczeń rozwiązuje zadanie 4. Jest ono już nieco bardziej złożone, gdyż wymaga znajomości/przypomnienia sobie wzoru opisującego drogę w ruchu jednostajnie zmiennym. Uczeń wyznacza najpierw siły działające na klocek, potem przyspieszenie ciała na równi, następnie drogę, jaką ma przebyć klocek i na tej podstawie – czas ruchu.

W zadaniu 5 zadaniem ucznia jest wyznaczenie sił działających w układzie – zagadnienie to jest bardziej skomplikowane i wymaga rozwiązania układu równań. Następnie uczeń porównuje siły i określa wartość i kierunek przyspieszenia klocka.

Przed rozwiązaniem zadania 8 nauczyciel odtwarza film samouczek i prosi uczniów, by na jego podstawie spróbowali samodzielnie rozwiązać zadanie 8. Nauczyciel pełni rolę doradcy, obserwuje i kontroluje pracę uczniów.

Faza podsumowująca:

Lekcja ma charakter rachunkowy, podsumowanie następuje po rozwiązaniu każdego zadania.

Praca domowa:

Rozwiązanie zadań 1, 2, 6 i 7 dołączonych do e‑materiału. Są to zadania na sprawdzenie wiedzy i jej zastosowanie, ale również analizę przedstawionych sytuacji i wybranie poprawnego opisu matematycznego zachodzących zjawisk.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek może być wykorzystany przez uczniów w czasie powtarzania i utrwalania wiadomości po lekcji w domu.